Wskaźniki płynności finansowej w ocenie sytuacji przedsiębiorstwa

Płynność finansowa została zdefiniowana jako nieograniczona zdolność do regulowania bieżących zobowiązań.

Wypłacalność to zdolność do pokrycia łącznych długów posiadanym majątkiem

Płynność finansowa może być badana:

• w ujęciu statycznym → wyznaczana jest na określony moment, a podstawą dla jej oceny są dane zawarte w bilansie

• w ujęciu dynamicznym → zawiera dane dotyczące badanego okresu i wyznacza się ją na podstawie informacji ujętych w rachunku przepływów pieniężnych

analiza statycznej płynności finansowej

Analiza statycznej płynności finansowej obejmuje:

1. ocenę długoterminowej płynności finansowej

2. ocenę krótkoterminowej płynności finansowej, która może być prowadzona z wykorzystaniem analizy wskaźnikowej i systemów wskaźników

3. ocenę wielkości i zmian kapitału pracującego

ad. I. Badanie długoterminowej płynności finansowej dokonywane jest z wykorzystaniem dwóch wskaźników, tj.:

1. wskaźnik pokrycia I ^o, który stanowi relację:

!!! Aktywa trwałe w związku ze swoim ryzykiem powinny być finansowane z kapitałów własnych. Jednak w obecnej sytuacji sytuacja taka nie jest korzystna, gdyż obniża to rentowność firmy !!!

Możliwe są tutaj 3 sytuacje:

• wsk. I ^o > 1 → tzn. że wszystkie aktywa trwałe są finansowane z kapitałów własnych, a dodatkowo część kapitałów własnych finansuje aktywa obrotowe

• wsk. I ^o = 1→ tzn. że kapitału własnego starczyło jedynie na sfinansowanie aktywów trwałych

• wsk. I ^o < 1 → tzn. że kapitał własny jest mniejszy niż aktywa trwałe, jest to sygnał wczesnego rozpoznania i pytanie: z czego sfinansowano pozostałą część aktywów trwałych

1. wskaźnik pokrycia II ^o, który stanowi relację:

Wskaźnik ten w każdym wypadku powinien być większy niż 100 %, ponieważ kapitał stały służy nie tylko do sfinansowania aktywów trwałych, ale też i stałych potrzeb w obrocie.

Ad. II . ocena krótkoterminowej płynności finansowej

Klasyfikacja aktywów obrotowych

W ocenie krótkoterminowej płynności finansowej przedmiotem badań są z jednej strony zobowiązania bieżące krótkoterminowe wymagające zapłaty, a z drugiej strony majątek obrotowy, który po spieniężeniu dostarcza środków pieniężnych do spłaty tychże zobowiązań. Aktywa obrotowe charakteryzują się różnym stopniem możliwości zamiany na pieniądz, stąd też w zależności np. od miejsca w cyklu okrężnym można sklasyfikować je na 3 stopie płynności:

• I ^o płynności przypisuje się inwestycjom krótkoterminowym (tj. środki pieniężne w kasie, na rachunkach bankowych + papiery dłużne, które szybko można upłynnić, ale jednocześnie nie ponosząc dodatkowych kosztów - strat)

• II ^o płynności przypisuje się należnościom krótkoterminowym, bo wymagają one zapłaty, aby stać się pieniądzem

• III ^o płynności przypisuje się zapasom oraz krótkoterminowym rozliczeniom międzyokresowym

zakup → produkcja → zbyt → sprzedaż

Wskaźnik I ^o płynności, który stanowi relację:

Wsk. I ^o < 10% → jest niewłaściwy, bo może wskazywać to na niedobór gotówki do regulowania zobowiązań

Wsk. I ^o > 20% → informuje o nadpłynności, jest zdolność do regulowania zobowiązań, ale mamy za dużo gotówki i przez to tracimy rentowność, bo tylko pieniądz w obrocie przynosi zysk

Wskaźnik II ^o płynności finansowej (Quick Ratio) stanowi relację:

Wsk. II ^o < 100% → może wskazywać na brak środków do regulowania zobowiązań

Prawidłowa ocena tego wskaźnika wymaga jednak terminowości rozrachunków i ich cyklu rozliczeniowego.

Najlepiej płynność finansową obrazujemy wykorzystując Wskaźnik III ^o płynności (Current Ratio) który stanowi relację:

Model płynności finansowej

= · ·

Wpływ tych czynników na zmiany wskaźnika płynności finansowej III ^o można ustalić wykorzystując metodę kolejnych podstawień lub metodę logarytmowania. Dalsza analiza koncentruje się wokół poszczególnych czynników określających płynność finansową III ^o.

Strukturę aktywów można rozpatrywać jako:

• strukturę aktywów bieżących

• płynność aktywów bieżących

• długość cyklu operacyjnego

Mnożnik zadłużeniowy mówi w jakim stopniu aktywa trwałe są finansowane ze zobowiązań. Przedsiębiorstwa zadłużone mają mniejsze zdolności do regulowania zobowiązań bieżących, gdyż zobowiązania te generują wysokie koszty kapitałów obcych i pomniejszają wyniki finansowe. O zdolności do regulowania zobowiązań w dużym stopniu decyduje też struktura czasowa zadłużenia, czyli nasz trzeci czynnik. Im większy jest udział zobowiązań bieżących w zobowiązaniach ogółem tym trudniej jest sprostać wszystkim terminom płatności.

Zobowiązania obejmują w swojej strukturze:

• zobowiązania krótkoterminowe (tj. do 12 m-cy )

• rezerwy krótkoterminowe

• rozliczenia okresowe krótkoterminowe

Zobowiązania w bilansie dzielone są na:

• zobowiązania wobec jednostek powiązanych

• zobowiązania wobec pozostałych jednostek

Taka klasyfikacja pozwala zbadać w jakim stopniu firma wychodzi na zewnątrz, jak szerokie kontakty ma z otoczeniem, a w jakim stopniu zamyka się we wzajemnych kontaktach z firmami powiązanymi kapitałowo. Duży udział zobowiązań wobec jednostek powiązanych kapitałowo może sprzyjać poprawie płynności finansowej. Firmy łączą się w celu poprawy swojej pozycji rynkowej, uzyskania przewagi konkurencyjnej. Udział zobowiązań wobec jednostek powiązanych zależy od wielkości przedsiębiorstwa, rodzaju jego działalności oraz polityki kredytu kupieckiego prowadzonej w ramach grupy kapitałowej. Firmy wchodzące w skład przedsiębiorstwa mogą wzajemnie wydłużać terminy płatności i kompensować zobowiązania co zapobiega powstawaniu zobowiązań przeterminowanych. Firmy te mogą również skracać cykl rozrachunkowy, a karne odsetki wykorzystywać jako instrument transferu zysków pomiędzy jednostkami powiązanymi.

W ocenie zdolności przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań szczególne znaczenie ma struktura czasowa tych zobowiązań, a w szczególności ich podział na zobowiązania terminowe i przeterminowane.

8

kapitał własny

———————— * 100%

aktywa trwałe

kapitał własny + długoterminowy kapitał obcy

——————————————————————— * 100%

aktywa trwałe

aktywa obrotowe I ^o płynności

———————————————* 100%

zobowiązania krótkoterminowe

aktywa obrotowe I i II ^o płynności

————————————————* 100%

zobowiązania krótkoterminowe

aktywa obrotowe ogółem

——————————————* 100%

zobowiązania krótkoterminowe

w prawidłowo funkcjonującym przedsiębiorstwie przyjmuje się, że wskaźnik ten powinien się kształtować w przedziale 120 - 200 %.

prawidłowa wielkość tego wskaźnika powinna oscylować w granicach 100%, ale jest to też w znacznym stopniu zależne od relacji z odbiorcami i dostawcami

mówi on jaką część zobowiązań można pokryć z tego co już mamy w „gotówce”. W literaturze jest powiedziane, że wskaźnik ten powinien kształtować się w granicach 10 - 20%, jednak nie jest to żadna obligatoryjna wielkość, a jedynie wskazówka. Najlepszym kryterium oceny są wielkości sektorowe.

aktywa obrotowe

zob. krótkoterminowe

aktywa obrotowe

aktywa ogółem

aktywa ogółem

­­­­­­­­­ zobowiązania ogółem

zobowiązania ogółem

zob. krótkoterminowe

wskaźnik płynności III ^o

struktura aktywów

mnożnik zadłużeniowy

struktura zadłużenia

---