Hormony steroidowe (płciowe) – budowa, przykłady i funkcje biologiczne


Hormony steroidowe (płciowe) - budowa, przykłady i funkcje biologiczne.

1.Co to są hormony steroidowe?

Hormony steroidowe (zwane też hormonami sterydowymi) to grupa hormonów o zbliżonej budowie opartej na pierścieniu węglowodorowym cholesterolu o różnorodnych funkcjach biologicznych.
Steroidy są małocząsteczkowymi hormonami, które bez trudu przenikają przez błonę komórkową i dla których receptory znajdują się w jądrze komórek, na które oddziałują.
Hormony steroidowe wytwarzane są z cholesterolu w gruczołach płciowych żeńskich i męskich oraz korze nadnerczy.

2.Podział hormonów steroidowych.

0x01 graphic


3.Hormony płciowe - ogólna charakterystyka.

„Hormony płciowe” - estrogeny, progesteron i androgeny - to specjalna kategoria steroidów, wydzielanych przez gonady (jajniki, jądra), chociaż ich niewielkie ilości wydzielają również nadnercza.

4.Estrogeny:

a. Co to są estrogeny?
Estrogeny są to hormony płciowe żeńskie ( tzw. Hormony pęcherzykowe, rujotwórcze) wytwarzane głównie przez pęcherzyki jajnikowe, w mniejszej mierze przez korę nadnerczy.
Hormony te wpływają na rozwój wtórnych cech płciowych żeńskich i przygotowują ruję.
Mimo, że najważniejszą rolę odgrywają w organizmie kobiet, są też niezbędne dla mężczyzn - ich niedobór w jądrach może powodować bezpłodność.


Najważniejszymi aktywnie czynnymi estrogenami są :
*estradiol

*estron
*estriol
Właściwym i najbardziej aktywnym hormonem płciowym żeńskim jest estradiol.
Estron ma działanie kilkakrotnie słabsze od estradiolu, estriol około stukrotnie słabsze od estronu.
Estrogeny te pojawiają się w moczu kobiet w największych ilościach w fazie owulacyjnej, w znacznie mniejszym stopniu - w okresie tworzenia się ciałka żółtego oraz w ilościach ok. dziesięciokrotnie niższych w porównaniu z fazą owulacyjną - w fazie postmenstruacyjnej.

b. Budowa estrogenów.
Estrogeny są hormonami o budowie sterydowej.
Wzory estrogenów wywodzą się od estranu, węglowodoru sterydowego o jednym podstawniku metylowym.
Związki te charakteryzuje obecność pierścienia aromatycznego (pierścień Ą), grupy hydroksylowej przy C3
i układu ketonowego lub dodatkowej grupy hydroksylowej przy C17, ewentualnie - jeszcze trzeciej grupy OH przy C16.

Wśród estrogenów wyróżniamy:

Podstawniki przy :

---------------

C3

C16

C17

Estron

-OH

-

=O

Estradiol

-OH

-

-OH

Estriol

-OH

-OH

-OH

Struktura estranu:
0x01 graphic

Struktura estronu :
0x01 graphic


Struktura estradiolu :
0x01 graphic

Struktura estriolu :
0x01 graphic










c. Funkcje biologiczne żeńskich hormonów płciowych:

Estrogeny wpływają na wiele cech i funkcji organizmu, szczególnie kobiecego.

Niedobór estrogenów jest powszechny u kobiet po menopauzie, ponieważ ich jajniki przestają syntetyzować te hormony. Niedobory występują też u młodych kobiet i są przyczyną licznych chorób metabolicznych.

Nadmiar estrogenów występuje w schorzeniach związanych z nadmierną ich produkcją (np. nowotwory jajników) oraz podczas przyjmowania zbyt dużych dawek leków zawierających te hormony.


5.Progesteron.

a. Co to jest progesteron?
Progesteron (luteina) - steroidowy żeński hormon płciowy wytwarzany przez ciałko żółte jajnika ,korę nadnerczy i w drugiej połowie ciąży - przez łożysko. Najważniejszy hormon wydzielany przez gonady.
Progesteron jest ważnym metabolitem w biosyntezie pozostałych hormonów sterydowych.

*W warunkach fizjologicznych progesteron jest wytwarzany w zluteinizowanych komórkach ziarnistych ciałka żółtego jajnika, w zespólni kosmków łożyska od około 14-18 tygodnia ciąży, w warstwie pasmowatej i siatkowatej kory nadnerczy oraz w ośrodkowym układzie nerwowym. Ciałko żółte jajnika wytwarza progesteron w drugiej fazie cyklu płciowego w ilościach wzrastających od około 5 do 55 mg na dobę w 20-22 dniu cyklu i zmniejszających się do 27 dnia cyklu. Wydzielanie progesteronu przez ciałko żółte odbywa się pulsacyjnie.

*Wydzielanie progesteronu wzrasta po owulacji, co

b. Budowa progesteronu.
Ze względu na budowę chemiczną progesteron jest również pochodną pregnanu. Związek ten charakteryzuje się obecnością grupy ketonowej przy C3, acetylu przy C17 i wiązaniem podwójnym Δ4 .

Struktura pregnanu:
0x01 graphic

Struktura progesteronu:
0x01 graphic

Progesteron ulega w organizmie uwodorowaniu i jest wydalany z moczem w postaci nasyconego alkoholu - pregnandiolu.
0x01 graphic

c. Funkcje progesteronu.
W organizmie kobiety progesteron działa poprzez specyficzne receptory zlokalizowane m.in. w macicy, gruczołach sutkowych, OUN (ośrodkowy układ nerwowy) i przysadce mózgowej. Ludzki receptor dla progesteronu występuje jako dwie izoformy: PR-A i PR-B. PR-A może pełnić rolę zarówno inhibitora, jak i aktywatora transkrypcji, co tym samym umożliwia różne działania tkankowe.

Najważniejsze efekty oddziaływania progesteronu na narząd rodny to:








Progesteron jest hormonem niezbędnym do utrzymania ciąży przez cały okres jej trwania:

6. Co to są androgeny?

Androgeny produkowane są w komórkach śródmiąższowych jąder. Hormony te wpływają na rozwój męskich narządów płciowych i kształtowanie się drugorzędowych cech płciowych.
Najważniejszym androgenem ze względu na funkcje biologiczne jest testosteron. i w mniejszym stopniu produkty jego przemiany np. androsteron i dihydrotestosteron (DHT)

Wśród androgenów wyróżniamy :

Podstawniki
przy

--------------------------------------------------

C3

C17

Testosteron

=O

-OH

androsteron

-OH

=O

Dehydro-epi-androsteron (Δ5)

-OH

=O

Androstendion

=O

=O

11-hydroksytestosteron (-OH przy C11)

=O

-OH

7. Testosteron.

a. Co to jest testosteron?
Jest produkowany przez komórki śródmiąższowe Leydiga w jądrach pod wpływem lutropiny, a także w niewielkich ilościach przez korę nadnerczy, jajniki i łożysko.
We krwi tylko niewielka część testosteronu występuje w postaci wolnej oraz związanej z albuminami, reszta jest związana z białkiem transportowym SHBG (sex hormone binding globuline).

b. Budowa testosteronu
Strukturalnie testosteron wywodzi się od androstanu i charakteryzuje się obecnością tlenu przy C3, hydroksylu przy C17 oraz wiązaniem podwójnym Δ4 .

Struktura androstanu:
0x01 graphic


Struktura testosteronu:
0x01 graphic
0x01 graphic

c. Funkcje testosteronu.

8. Androsteron.

a. Co to jest androsteron?
Androsteron to męski hormon płciowy steroidowy należący do androgenów.
Odpowiada częściowo za rozwój gruczołów rozrodczych i potowych, mutację głosu i owłosienie u mężczyzn. Jest to produkt przemiany testosteronu, o podobnym, lecz słabszym działaniu fizjologicznym.
Wykryty w moczu samców i rzadziej samic. Androsteron był pierwszym androgenem wyodrębnionym w stanie krystalicznym w 1931 przez A. Butenandta.
Jest męskim odpowiednikiem estriolu.

b. Budowa androsteronu.
0x01 graphic




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
biologia, Budowa komórki i funkcje jej składników
układ moczo płciowy, Opisać regulacyjną funkcję hormonu antydiuretycznego i aldosteronu, Opisać regu
Biologia część I, Budowa komórki i funkcje jej składników
Budowa komorki i funkcje jej skladnikow, Szkoła, biologia medyczna
Przykłady roli biologicznej białek
Budowa, wystepowanie i znaczenie biologiczne disacharydow
HORMONY STEROIDOWE KORY NADNERCZY1111111111111111111111111111
Budowa, rola, funkcje skóry
Budowa przykladowej sieci dla swierzych
BIAŁKA BUDOWA, WŁAŚCIWOŚCI I FUNKCJE
HORMONY STEROIDOWE KORY NADNERCZY
,algebra liniowa z geometrią analityczną, PRZYKŁADY FUNKCJONAŁÓW DWULINIOWYCH zadania
AMINOKWASY I BIAŁKA BUDOWA WLASCIWOSCI I FUNKCJE
narządy zmysłów - budowa i funkce oka, biologia
Funkcje biologiczne wybranych pierwiastków i ich
budowa komorki i neuronu, Biology, III rok, Fizjologia zwierząt, Dodatkowe materiały

więcej podobnych podstron