Bankowość wykład 8 16.12.2014

Banki powinny sie kierować zasada:

• Przejrzystości

• Zdyscyplinowania

• Przewidywalności

Niezależność a kontrola nad EBC:

• Kontrolę sądową nad EBC w zakresie zgodności aktów EBC z prawem oraz ochrony jego praw pełni trybunał sprawiedliwości UE.

• Rozstrzyga on sprawy unormowane w traktacie , treści nie będące w jego jurysdykcji rozstrzygają sądy krajowe

• Rachunki EBC kontrolują biegli rewidenci- rekomenduje ich rada prezesów

Kontrola EBC:

• Rachunki EBC i KBC kontrolowane są przez niezależnych, zewnętrznych, zarekomendowanych przez rade prezesów i zatwierdzonych przez rade UE

• Rewidenci maja uprawnienia kontroli wszystkich ksiąg i rachunków EBC i KBC oraz do uzyskania pełnej informacji o ich transakcjach

• ESBC prowadzi także działalność publikacyjna z zakresu prowadzonej przez siebie działalności. Opracowuje analizy, informuje społeczeństwo poprzez oficjalne przemówienia i wywiady członów zarządu i rady prezesów

Niestandardowe instrumenty polityki pieniężnej EBC:

1) Program zakupu obligacji zabezpieczonych

• Uruchomiony w 2009 i 2011 roku

• Cel: dostarczenie płynności do sektora bankowego. EBC obniżył wymogi zabezpieczeń dla obligacji umożliwiając odkupienie od banków w strefie euro wielu papierów dłużnych o wątpliwej wiarygodności albo zabezpieczonych obligacjami zagrożonych niewypłacalnością państw członkowskich

• EBC bezpośrednio pomagał bankom a pośrednio stabilizował sytuacje na rynku długu publicznego (stał się pożyczkodawcą dla banków, finansuje deficyt państw strefy euro - przekroczył swoje uprawnienia)

2) Skup obligacji państw będących najmocniej dotkniętych kryzysem

• Zainicjowany w 2010 zakończony w 2012 roku

• EBC zakupił obligacje na sumę ponad 214mld euro

• FED skupił obligacje rządowe warte 2,4 biliona dolarów . odsetki od nich stanowią część zysku FED. FED wypłacił z zysku do budżetu w 2013roku 77,7 mld dolarów.

• Jeśli NBP zechciałby skupić dług publiczny na skalę amerykańska ok 15%pkb to aktywa NBP powiększyłyby sie o obligacje warte 240mld zł. Licząc ostrożnie , ze dałyby one odsetki rzędu 2,5% to po roku NBP zasiliłyby budżet dodatkowymi 6mld zł

• Cel: obniżenie rentowności obligacji (kosztów obsługi długu publicznego), ochrona państw przed bankructwem

• EBC skupowałby m.in. obligacje Grecji, Włoch, Irlandii, Hiszpanii i Portugalii

3) Wdrożenie programu nisko-oprocentowanych, trzyletnich pożyczek dla sektora bankowego w strefie euro

• Działanie zostało przeprowadzone dwukrotnie (na przełomie 2011 i 2012 roku ) na sumę ponad 1 bln euro

• Cel: dostarczenie płynności do sektora finansowego, a także pobudzenie akcji kredytowej banków wobec realnej gospodarki.

• Cel zakamuflowany : EBC liczył, ze banki wykorzystają część pożyczki do nabycia obligacji państwowych , finansując dług publiczny

4) sierpień 2012 - prezes EBC zapowiedział możliwość nieograniczonego skupu obligacji państw członkowskich na rynku wtórnym

• Podejmowanie w sytuacji nadmiernego podwyższenia rentowności obligacji i pod określonymi warunkami politycznymi, które byłoby ustalane w porozumieniu z europejskim mechanizmem stabilności

• Cel: ograniczanie kosztów obsługi zadłużenia i obniżenie ryzyka bankructwa państw w strefie euro

5) w 2013 roku dyskutowane były kolejne niestandardowe działania EBC

• Dotyczyły one m.in. dalszego obniżania stóp procentowych, w tym tzw. Ujemnych stóp procentowych (pobieranie opłat za depozyty bankowe) , aby deponenci skierowali oszczędności do realnej gospodarki

• Myślano także o kolejnym wprowadzaniu programu skupu obligacji zabezpieczonych , jednak tym razem na znaczenie większą skale

6) EBC udziela także pożyczek bankom, których zabezpieczeniem są papiery skarbowe- pośrednie finansowanie deficytu budżetowego

Wnioski:

1. EBC znacząco zwiększył zakres swojej władzy w strefie euro

2. EBC stosując te niestandardowe na pewno przekroczył swój mandat i naruszył zapisy traktatowe określające jego kompetencje (dlaczego?), bo EBC nie może ratować zagrożonych bankructwem państw

3. Nie wolno mu pełnić w strefie euro funkcji pożyczkodawcy ostatniej szansy dla banków strefy euro

4. Suma bilansowa EBC w wyniku stosowania niestandardowych metod systematycznie wzrastała i obecnie ma wartość 3 bln euro co stanowi około 30% PKB unii walutowej

5. Wykorzystanie instrumentów niestandardowych polityki pieniężnej przez EBC wywołuje ryzyko inflacji w długim terminie

6. Przejawem działań wzmacniających formalne uprawnienia EBC jest unia bankowa, ponieważ wynika z niej ze wzrasta władza EBC jako nadzorcy, a ponadto siłę EBC wzmacnia jego praktyka działania w sytuacjach kryzysowych

Czy wyjątkowość kryzysu uzasadnia przekroczenie mandatu EBC i jego kreatywna interpretację przepisów traktatu?

Standardowe narzędzia polityki pieniężnej:

2. Narzędzia o charakterze administracyjnym:

• Rezerwa obowiązkowa

• Pułapy i limity kredytowe

• Blokady środków

3. Narzędzia o charakterze rynkowym:

• Operacje otwartego rynku

• Refinansowanie banków

• Przyjmowanie depozytów

Rezerwy obowiązkowe:

• EBC może wymagać od banków państw członkowskich strefy euro utrzymania stopy rezerw obowiązkowych, ale nie musi

• Nie jest to obowiązkowe narzędzie polityki pieniężnej EBC

• EBC może ustalać stopę rezerw obowiązkowych od 0-10%

• EBC ma prawo stosować różne stopy rezerw do różnych kategorii pasywów które stanowią podstawę naliczania rezerw:

1. Stopa standardowa 1%- stosowana do depozytów zgromadzonych w bankach z terminem wymagalności do 2 lat do depozytów z terminem wypowiedzenia do 2lat i do dłużnych papierów wartościowych o terminie wykupu do 2 lat

2. Stopę 0% stosuje się do depozytów z terminem wymagalności lub wypowiedzenia powyżej 2 lat oraz dla dłużnych papierów wartościowych o terminie wykupu powyżej 2 lat

Operacje otwartego rynku:

EBC prowadzi:

1. Operacje refinansowe (najważniejsze) - Wykonywane przez narodowe BC państw strefy euro na podstawie przetargów standardowych i przeprowadza sie je co tydzień na okres 2 tygodni

2. Operacje refinansowania długoterminowego- maja charakter interwencyjny tzn. dostarczają dodatkowej płynności bankom, przeprowadza sie je 1 w miesiącu na okres 3 miesięcy

3. Operacje precyzyjnej regulacji- przeprowadza sie je doraźnie , czas ich trwania i częstotliwość nie jest wystandaryzowana i służą zwiększeniu lub zmniejszeniu płynności sektora bankowego w zależności od tego jaka jest potrzeba , łagodzą wpływ gwałtownych zmian płynności na poziom stóp

4. Operacje strukturalne- mają na celu zwiększenie albo zmniejszenie płynności długoterminowej sektora finansowego Eurolandu

Najważniejszymi operacjami otwartego rynku są główne operacje refinansowe.

1

---