1. Czynniki chemiczne

Formatkę zawierającą listę czynników chemicznych przedstawia rysunek poniżej.

Rys. 2.1.1-1. Okno Wybór związków chemicznych

Z lewej strony ekranu wyświetlone są nazwy wszystkich, zawartych w bazie danych, czynników chemicznych. Podzielone one zostały na cztery grupy :

• czynniki umieszczone na liście NDS,

• synonimy czynników umieszczonych na liście NDS,

• pozostałe czynniki nie umieszczone na liście NDS, ale zawarte w różnego rodzaju rozporządzeniach organów administracji państwowej,

• czynniki własne.

Z prawej strony ekranu wyświetlone są nazwy wybranych czynników chemicznych dla danego stanowiska. Ponadto poniżej znajduje się pełna nazwa podświetlonego czynnika, a także informacja o numerze Karty Charakterystyk Substancji Niebezpiecznych wydawanej przez CIOP-PIB opisującej dany czynnik chemiczny oraz numer CAS podświetlonego czynnika, a także lista nazw synonimów odpowiadających danemu czynnikowi (na pierwszym miejscu listy zawarta jest podstawowa nazwa czynnika chemicznego).

Naciśnięcie klawisza Pokaż kartę powoduje, że dla wybranego czynnika chemicznego, dla którego została opracowana karta, zostanie wyświetlona pomoc zawierająca szczegółowe informacje o wskazanym czynniku w postaci Karty Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej. Zamieszczony rys. 2.1.1-2 przedstawia pierwszą stronę karty dla acetonu (w systemie wbudowana jest zawsze aktualna baza kart substancji chemicznych).

Powrót do miejsca wywołania pomocy następuje po wybraniu Zakończ w menu Plik.

Rys. 2.1.1-2. Karta czynnika chemicznego Aceton

Wyboru czynnika dokonuje się poprzez wskazanie myszką na odpowiednią nazwę czynnika z listy Nazw Czynników Chemicznych. Naciśnięcie określonej litery powoduje przesunięcie listy czynników do pierwszego czynnika rozpoczynającego się na zadaną literę. Dodanie czynnika do Listy Wybranych Czynników Chemicznych następuje poprzez podświetlenie wybranego czynnika i wybranie myszką przycisku >dodaj>. Dodany czynnik automatycznie umieszczany jest na Liście Wybranych Czynników Chemicznych. Usunięcie z Listy Wybranych Czynników Chemicznych przeprowadza się poprzez wskazanie myszką odpowiedniego czynnika z listy i naciśnięcie przycisku < usuń < .

Wyświetlenie czynników chemicznych przynależnych do każdej z czterech grup dokonuje się poprzez zaznaczenie odpowiedniej grupy na formatce i naciśnięciu przycisku Pokaż .

Rys. 2.1.1-3. Okno Wybór czynników chemicznych (z wyświetlonymi nazwami synonimów)

Istnieje również możliwość jednoczesnego wyświetlenia czynników z kilku wybranych grup. Na rys. 2.1.1-4 pokazano wybór dwóch grup czynników zrealizowany poprzez zaznaczenie odpowiednich pól na formatce.

W przypadku dodania czynnika do listy wybranych czynników należącego do grupy synonimów, program automatycznie po zatwierdzeniu dokonanego wyboru czynników, przeprowadza konwersję nazwy czynnika (synonimu) na nazwę czynnika z grupy podstawowej.

Rys. 2.1.1-4. Okno Wybór czynników chemicznych (z wyświetlonymi wszystkimi związkami z listy NDS i listy pozostałych czynników)

Ponadto dokonano w programie podziału czynników chemicznych na następujące podgrupy zagrożeń:

• rakotwórcze kategorii 1,

• rakotwórcze kategorii 2,

• uczulające,

• wchłaniane przez skórę,

• żrące,

• żrące roztwory,

• wybuchowe,

• rozpuszczalniki organiczne,

• drażniące,

• drażniące roztwory,

• działające toksycznie na płód,

• zabronione dla młodocianych,

• zabronione dla kobiet w ciąży i okresie karmienia,

• mutagennych kategorii 1,

• mutagennych kategorii 2.

Wyświetlenie czynników należących do odpowiedniej podgrupy dokonuje się poprzez zaznaczenie odpowiedniego pola (lub paru pól) i naciśnięciu przycisku Pokaż.

Czynniki należące do odpowiednich podgrup są wyświetlane na zasadzie koniunkcji (łączenia nazw wyświetlanych w liście czynników) tzn. po wyborze czynników rakotwórczych i wybuchowych oraz żrących z listy NDS (patrz na rys. 2.1.1-5) na formularzu wyświetlone zostaną zarówno czynniki wybuchowe, rakotwórcze jak i żrące (ten sam czynnik może przynależeć do kilku różnych grup).

Rys. 2.1.1-5. Okno Wybór związków chemicznych (z wyświetlonymi związkami rakotwórczymi, żrącymi i wybuchowymi z listy NDS)

Nazwy czynników wyświetlane w liście Nazwy czynników chemicznych można zapamiętać. Realizowane jest to poprzez wciśnięcie prawego klawisza myszy w momencie, gdy kursor myszy znajduje się w obszarze listy. Pojawia się wtedy opcja Lista związków chemicznych, po wyborze której w oddzielnym oknie wyświetlona zostaje odpowiednia lista związków. Na rys. 2.1.1-6 pokazane jest okno zawierające listę związków chemicznych przynależnych do grupy czynników rakotwórczych kategorii 1 i 2.

Rys. 2.1.1-6. Okno Lista związków chemicznych przynależnych do grupy czynników rakotwórczych kategorii 1 i 2

Zawartość tej listy (po uprzednim zaznaczeniu jej elementów) można skopiować do schowka (klawisz Ctrl-C) a następnie wstawić do dowolnego edytora tekstu (klawisz Ctrl-V) i po opisaniu wydrukować.

Zatwierdzenie dokonanego wyboru czynników dokonuje się poprzez naciśnięcie klawisza OK, a anulowanie wyboru poprzez naciśnięcie klawisza Anuluj.

Uwaga!

Czynniki chemiczne w procedurze doboru występują jako jeden czynnik o nazwie: czynnik(i) z grupy chemiczne.

1

DOBÓR 2006-04-24 2006-04-24

---