60 pytań�ministracyjne

WYKAZ ZAGADNIEŃ DO KOLOKWIUM Z PRAWA ADMINISTRACYJNEGO cz.I

by leecher

1.Pojęcie administracji.

2.Podział administracji publicznej.

3.Cechy administracji publicznej.

4.Pojęcie władztwa administracyjnego.

5.Rodzaje administracji publicznej.

6.Pojęcie prawa administracyjnego.

7.Prawo administracyjne jako prawo publiczne.

8.Cechy prawa administracyjnego.

9.Rodzaje norm prawa administracyjnego.

10.Sytuacja administracyjna.

11.Rodzaje sytuacji administracyjnych.

12.Pojęcie stosunku administracyjnego.

13.Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych.

14.Sposby powstania stosunków administracyjnoprawnych.

15.Pojęcie i rodzaje źródeł prawa.

16.Pojęcie aktu normatywnego i relacje zachodzące między nimi.

17.Cechy „zamkniętego” systemu źródeł prawa.

18.Cechy źródeł prawa.

19.Cechy źródeł prawa administracyjnego.

20.Norma kompetencyjna a delegacja ustawowa.

21.Konsytutucja-zakres przedmiotowy, bezpośrednie stosowanie przepisów Konstytucji.

22.Znaczenie Konstytucji dla prawa administracyjnego.

23.Proces ustawodawczy.

24.Charakter normy ustawowej: wyłączność ustawy, bezpośredniość, materia ustawowa.

25.Akty normatywne z mocą ustawy.

26.Umowy międzynarodowe:

rodzaje;
art.89 ust.1 Konstytucji;
art.90 Konstytucji;
Ustawa z dn.14 czerwca 2000r. o umowach międzynarodowych określa zasady, tryb zawierania, ratyfikowania, wykonywania, wypowiadania i zmian zakresu obowiązywania umów międzynarodowych;

27.Relacje między prawem wspólnotowym a prawem krajowym.

28. Prawo pierwotne i prawo pochodne.

29.Rozporządzenia:

charakter;
podmioty upoważnione do wydawania rozporządzeń na podstawie Konstytucji i ustaw zwykłych;
upoważnienie do wydawania rozporządzenia i rodzaje upoważnień;
zasady dotyczące rozporządzeń wydawanych przez organy administracji ;
kontrola nad rozporządzeniami;
utrata mocy obowiązującej

30.Akty prawa wewnętrznego: rodzaje, podmioty upoważnione do wydawania, znaczenie dla administracji.

31.Pojęcie prawa miejscowego.

32.Cechy i klasyfikacja przepisów terenowych.

33.Charakterystka:

aktów zawierających statuty;
aktów wykonawczych;
przepisów porządkowych;

34.Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego.

35.Swoiste źródła prawa.

36.Rodzaje aktów urzędowych i ich zakres przedmiotowy.

37.Zasady ogłaszania aktów normatywnych.

38.Rodzaje dzienników urzędowych i ich zakres.

39.Podział form działania administracji publicznej.

40.Podział czynności administracyjnoprawnych.

41.Pojęcie i cechy aktu administracyjnego.

42.Akty deklaratoryjne i akty konstytutywne.

43.Akty zewnętrzne i wewnętrzne.

44.Akty pozytywne i negatywne.

45.Akty zależne i niezależne.

46.Akty swobodne i akty związane.

47.Cechy prawidłowego aktu administracyjnego.

48.Skutki wydania aktu administracyjnego.

49.Akt normatywny a akt administracyjny.

50.Wadliwość aktu:

istotna
nieistotna

51 Nieakty.

52.Prawomocnośc formalna.

53.Prawomocność materialna.

54.Klauzule dodatkowe aktu administracyjnego.

55.Utrata mocy obowiązującej aktu administracyjnego.

56.Uznanie administracyjne.

57.Umowa jako forma działa administracji i jej rodzaje.

58.Ugoda administracyjna.

59.Porozumienie administracyjne.

60.Przyrzeczenie.1.Pojęcie administracji.

Pojęcie administracji publicznej:

zorganizowana działalność, trwała, celowa i planowa, zmierzająca do osiągnięcia pewnych celów.
słowo „administracja” oznacza służenie, zarządzanie, służbę.

Administracja publiczna jest sprawowana przez organy państwowe, związki publicznoprawne i inne podmioty administracji.

Inne def. adm:

def. podmiotowa (organizacyjna): adm. publiczna to ogół podmiotów administracji, a więc organy adm. i inne podmioty wykonujące określone funkcje z zakresu adm. publicznej (np. KRRiT, rektor);
def. przedmiotowa (funkcjonalna): działalność o charakterze administracyjnym, wykonywana przez państwo, lub wskazane przez państwo podmioty;
def. quasi-negatywna: administracja to działalność państwa, która nie jest ustawodawstwem ani wymiarem sprawiedliwości;
def. podmiotowo-przedmiotowa: to zespół działań, czynności, przedsięwzięć organizatorskich i wykonawczych prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego przez różne podmioty, organy i instytucje, na podstawie ustawy i w określonych prawem formach;

2.Podział administracji publicznej.

administracja władcza - administracja wydaje jednostronne akty prawne obowiązujące adresatów, w razie potrzeby używa przymusu do ich realizacji.
administracja niewładcza - administracja działa przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym.

Organ nie zawsze ma możliwość wyborów środków. Możliwość taka istnieje tylko wtedy, gdy przepisy ją przewidują.

administracja władcza - administracja ogranicza wolność bądź własność obywatela, nakłada na niego jakieś obowiązki, wprowadza nakazy i zakazy.
administracja świadcząca - zapewnie obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści np. pomoc społeczna, subwencje, dotacje.

Ten sam środek może stanowić jednocześnie świadczenie i działanie władcze administracji.

Mogą się uzupełniać lub być stosowane ambiwalentnie - ten sam cel można osiągnąć przez nakazy i zakazy, ale czasami znacznie skuteczniej przez np. ulgi podatkowe.

Rzeczowy podział administracji - wyróżnia się liczne działy jak np. budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia itp.

3.Cechy administracji publicznej.

władztwo adm. i monopol w tym zakresie
powstające spory między organami rozstrzygane są przez sądy adm.
zasada praworządności i legalności (działają zgodnie z ustawami, organ ma odpowiednie kompetencje i nie może ich przenosić na inny organ - są wyjątki)
działają z urzędu i na wniosek
biurokratyzm (przewlekłość postępowania, przejrzystość procedur z punku widzenia wewnętrznego)
stabilność decyzji ostatecznych
hierarchiczność budowy
administrację publiczną sprawuje wykwalifikowana kadra urzędnicza
transparentność (jawność) - jawność budżetu
możliwość kontrolowania administracji
administracja jako działanie ciągłe i zorganizowane
bezosobowość administracji - zadania realizuje się bez znaczenia na to, kto jest akurat piastunem danego urzędu
administracja organizatorem życia publicznego - zbiorki, szkolenia, przepisy porządkowe
administracja działa na przyszłość - plan finansowy, plan zagospodarowania przestrzennego
administracja nie jest polityczna - za wyjątkiem adm. rządowej
administracja jest zjawiskiem społecznym, administracja ukierunkowana jest na interes publiczny. Interes publiczny może całkowicie pokrywać się z interesami indywidualnymi albo może się im przeciwstawiać.
administrację cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość. Administracja nie ogranicza się do wykonywania ustaw. Może podejmować swoją inicjatywę i działania według swoich wyobrażeń ( w przeciwieństwie do sądów)
administracja odejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistniania określonych przedsięwzięć (w przeciwieństwie do ustawodawstwa). Administracja może podejmować zarówno sprawy dość ogólne jak i konkretne, jednostkowe, czym różni się od ustawodawstwa nakierowanego na wydawanie norm generalnych i abstrakcyjnych.

4.Pojęcie władztwa administracyjnego.

Prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń.

Administracja publiczna dysponuje więc środkiem, który nie przysługuje innym rodzajom administracji.

Aktom prawnym wydawanym przez organy państwowe przysługuje moc obowiązującą, zaś możność użycia zorganizowanego przymusu państwowego jest sankcją tej mocy. Organy same, bez ingerencji sądów mogą stosować przymus dla przeprowadzenia swoich zarządzeń.

Z tej przyczyny można stwierdzić, że organy państwa posiadają władztwo. Państwo może udzielać władztwa innym podmiotom sprawującym administrację państwową.

Administracja może działać także przy pomocy środków dostępnych osobom fizycznym tj. zawarcie stosownej umowy - czynność cywilnoprawna różna od np.: wywłaszczenie - czynność administracyjnoprawna.

5.Rodzaje administracji publicznej.

We współczesnej doktrynie wyróżnia się administrację władczą i administrację świadczącą. O administracji władczej mówi się wówczas, gdy administracja wkracza, przy użyciu środków władczych ingeruje w sferę prawną obywateli, ogranicza jego wolność bądź własność, gdy nakłada na niego obowiązek, w jakiś sposób go obciążą. Administracja świadcząca zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub inne korzyści. Administrację świadczącą należy rozumieć instrumentalnie jako stosowanie określonych środków. Przy takim ujęciu administracji świadczącej nie można przeciwstawiać administracji władczej, bo występuje tu wzajemne zazębianie się:

ten sam środek może stanowić jednocześnie świadczenie, jak i działanie władcze administracji, i to zarówno dla samego odbiorcy świadczenia jak i dla osoby trzeciej;
w niektórych dziedzinach świadczenia i działania władcze mogą się wzajemnie uzupełniać;
działania władcze i świadczenia mogą być stosowane ambiwalentnie dla osiągnięcia określonych celów. Ten sam cel można osiągnąć przez stosowanie zakazów i nakazów, ale również przez ulgi podatkowe czy uprzywilejowane subwencje.

Z punktu widzenia funkcji administracji publicznej, które ona wypełnia w interesie publicznym, można wyróżnić:

klasyczną administrację porządkowo-reglamentacyjną, a więc administrację władczą;
administrację świadczącą;
administrację wykonującą uprawnienia właścicielskie i zarządzające;

Wychodząc od rzeczowego (przedmiotowego) podziału zadań wyróżnia się liczne działy administracji publicznej, jak np. administrację budownictwa, oświaty, ochrony zdrowia, spraw socjalnych, itd. Z punktu widzenia podmiotowego można wyróżnić administrację rządową i administrację samorządową, zwłaszcza samorządu terytorialnego.

6.Pojęcie prawa administracyjnego.

Prawo administracyjne jest zespołem norm, które regulują administracyjną działalność państwa, reguluje funkcję administrowania.

Definicje:

podmiotowa def. prawa adm: prawo adm. to zespół norm prawnych regulujących te stosunki społeczne, które wynikają w toku działalności organów administracyjnych;
definicja Starościanka: prawo adm. stanowi „gałąź prawa”, która reguluje działalność organów państwowych podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania;
definicja F.Longchampsa: prawo adm. dotyczy adm. publicznej (pojętej jako pewna dziedzina kultury społecznej) i jest dla niej swoiste, tj. obejmuje to, co jest wytworzone dla organizacji i działania adm. publicznej, a nie zarazem dla innych dziedzin kultury społecznej;

7.Prawo administracyjne jako prawo publiczne.

Prawo adm. jest częścią prawa publicznego, co oznacza, że ta gałąź prawa ma za przedmiot regulacji państwo jako podmiot władzy i służy uzasadnieniu i określeniu kompetencji państwowych. Państwo ma charakter zwierzchni wobec innych podmiotów. Prawo administracyjne to wynik woli nie każdego podmiotu, a specjalnych podmiotów publicznych. Jego normy wyrażają kompetencje tych specjalnych podmiotów, realizujących adm. publiczną. W granicach tego prawa są realizowane cele, interesy, dobro i zadania publiczne oraz są regulowane organizacja i działalność adm. publicznej.

Prawo administracyjne posiada cechy prawa publicznego, ponieważ:

realizuje cele publiczne i inne wartości publiczne, takie jak interes publiczny, dobro publiczne, zdania publiczne, sprawy publiczne;
zaspokaja zbiorowe potrzeby wspólnoty;
zawiera element władztwa, (inne usytuowanie dwóch podmiotów stosunku administracyjno-prawnego a więc ich nierównorzędność);

8.Cechy prawa administracyjnego.

Cechy prawa administracyjnego;

jest to prawo publiczne, co oznacza inne usytuowanie dwóch podmiotów stosunku administracyjno-prawnego a więc ich nierównorzędność, zawiera element władztwa
prawo administracyjne jest prawem bezwzględnie obowiązującym (ius cogens)
jest to prawo dynamiczne, ulegające istotnym przekształceniom zależnym od rozwoju życia społecznego, gospodarczego i politycznego.
jest ono narażone na partykularyzm resortowy i lokalny,
w prawie administracyjnym szczególne organy administracji publicznej odpowiedzialne są za realizację jego norm i kształtowanie interesu publicznego
stosowanie prawa adm. i kontrola jego przestrzegania mają charakter niesporny
prawo adm. reguluje strukturę i działanie adm. publicznej - w jego więc obrębie znajduje się regulacja stosunków między adm. publiczną a obywatelami. Prawo adm. jest więc prawem obywatelskim, określającym status obywatela w państwie

9.Rodzaje norm prawa administracyjnego.

Normy Pr. Administracyjnego ze względu na regulowaną tematykę dzielą się na 3 grupy:

ustrojowe prawo administracyjne - normy bezpośrednio dotyczące organizacji aparatu państwowego
procedurę administracyjną (postępowanie administracyjne) - normy dotyczące toku działania organów administracyjnych.
Materialne prawo administracyjne - normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej.

Ze względu na stosunek łączący organ administracyjny i adresata normy:

Normy dotyczące sfery zewnętrznej - regulują stosunki między organami i innymi podmiotami administracji, a obywatelami i osobami prawnymi.
Normy dotyczące sfery wewnętrznej - normy regulujące stosunki między organami i instytucjami wzajemnie

10.Sytuacja administracyjna.

Jeżeli sytuacja społeczna regulowana jest przez prawo administracyjne, mamy do czynienia z sytuacją administracyjno-prawną.

Sytuację tę będziemy wiązać wyłącznie z człowiekiem, nie zorganizowana grupą ludzi, a także z zorganizowaną grupą ludzi, która ze względu na cele zorganizowania, podstawy prawne , podmiot i sposób działania tworzy określona przez porządek prawny jednostkę organizacyjną (np. zakład adm., organy adm. wraz z urzędami).

11.Rodzaje sytuacji administracyjnych.

Podział pierwszy:

potencjalne - wszystkie podmioty prawne wobec których nie zindywidualizowano konkretnych praw i obowiązków określonych prawem materialnym, ale wobec których ze względu na ich dotychczasową sytuację faktyczną lub prawną zindywidualizowanie to może lub musi nastąpić np. sytuacja prawna starającego się o przyjęcie na studia;
realne - w wyniku aktu administracyjnego wydanego w trybie określonego postępowania lub w inny prawem określony sposób nastąpiło odniesienie sformułowanych w prawie w sposób abstrakcyjny praw i obowiązków do oznaczonego konkretnie podmiotu prawnego np. sytuacja prawna studenta;

Podział drugi:

proste - jeden stosunek prawny, np. obowiązek uiszczenia opłaty rejestracyjnej za samochód można też kwalifikować za pomocą stosunku prawnego;
złożone - sytuacja podmiotu odpowiada treści wielu różnych stosunków prawnych, np. sytuacja prawna budującego dom.

Podział trzeci (Ze względu na wywoływanie skutków prawnych):

zamknięte - ukształtowane ostatecznie (choćby na czas określony);
b)otwarte - mogą być modyfikowane lub wywołują skutki cywilnoprawne.

Podział czwarty (Z.w. na czas trwania):

jednorazowe- np. uiszczenie opłaty;
okresowe- w których uprawnienia i obowiązki są realizowane w sposób powtarzalny, np. koncesja na czas określony, obowiązek szkolny;
trwałe- np. decyzja o przydziale mieszkania.

Podział piąty:

organizacyjnoprawne;
materialnoprawne;
procesowe;

12.Pojęcie stosunku administracyjnego.

Stosunek między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami administracji publicznej, a obywatelami i innymi podmiotami oparty na normach prawa administracyjnego. Stosunek ten różni się od stosunku cywilnoprawnego tym, iż administracja działa władczo i może jednostronnie zadecydować o treści danego stosunku. Mamy do czynienia z nierównorzędnością podmiotów. Organ ma prawo orzekania, przesądzania w sprawie, która dotyczy jego samego.

Elementy stosunku administracyjnoprawnego:

Przedmiot - leży zawsze w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej;
Podmiot - podmiotem stosunku jest zawsze organ administracji upoważniony do żądania określonego zachowania bądź świadczenia i osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, do której skierowany jest nakaz lub zakaz albo który rząda określonego zachowania się od organu administracji;
Treść - uprawnienia i obowiązki polegające na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu. Przesądzają o nich przepisy prawa materialnego. Nie może być tu dowolności. Mają charakter osobisty i nie mogą być przenoszone na inne osoby, wygasają z chwilą śmierci. Ważnym wyjątkiem podatki i roszczenie odszkodowawcze wobec państwa.

13.Rodzaje stosunków administracyjnoprawnych.

z uwagi na rodzaj adresata :

zewnętrzne - miedzy podmiotami niepodporządkowanymi,
wewnętrzne - w ramach podległości służbowej,

z uwagi na czas trwania :

jednorazowe - np. okazanie dokumentów policjantowi,
okresowe - trwające przez pewien czas określone przepisem generalnym lub aktem administracyjnym ( np. korzystanie z usług sanatoryjnych)
trwałe - np. decyzja o przydziale mieszkania, obowiązek podatkowy, świadczenie z pomocy społecznej,

z uwagi na podstawę prawną:

materialne: wszystkie wymienione wyżej i wywołujące skutki w sferze prawa materialnego.
procesowe : powstałe na tle stosunku materialnego kiedy toczy się postępowanie przed danym podmiotem administrującym. Zaczyna się z chwilą wszczęcia postępowania a kończy z chwilą wydania decyzji.
sporno - administracyjne : zaczyna się od zaskarżenia aktu indywidualnego a kończy z chwilą wydania danego wyroku przez sąd. Tylko w tym stosunku pozycje administrującego i administrowanego wyrównują się.

14.Sposby powstania stosunków administracyjnoprawnych.

Sposoby nawiązywania stosunków prawnych:

z mocy prawa - wynika z sytuacji faktycznej, z którą norma wiąże skutki prawne (osiągnięcie wieku szkolnego zobowiązuje rodziców do posłania dziecka do szkoły),
z mocy decyzji danego podmiotu administrującego ( decyzja podatkowa),
z mocy umowy administracyjnej - czyli ugody administracyjnej wprowadzonej przez kpa.(strony o spornych interesach mogą ją zawrzeć i po zatwierdzeniu przez dany organ wywoła ona takie same skutki prawne jak indywidualny akt).
W wyniku działań faktycznych - gdy po obu stronach rodzą się prawa i obowiązki (korzystanie z urządzeń i pomieszczeń rządowych, samorządu

15.Pojęcie i rodzaje źródeł prawa.

Źródłem prawa jest akt normatywny, w którym zawarte są normy prawne. W każdym państwie istnieje więcej niż jeden rodzaj źródeł prawa, dlatego pojawia się problem ich hierarchizacji.

System źródeł jest to całokształt źródeł w danym państwie w ich wzajemnym powiązaniu, ujmowanym z punktu widzenia tego, co jest im wspólne i co je różnicuje.

Źródła poznania to organy publikacyjne, w których ogłaszane są akty normatywne przede wszystkim Dziennik Ustaw i Monitor Polski oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe.

Podział źródeł prawa administracyjnego

Kryterium: pozycja organu stanowiącego prawo:

źródła stanowione przez centralne organy państwa, (organy władzy ustawodawczej - Sejm i Senat oraz władzy wykonawczej Prezydent, Rada Ministrów, ministrowie)
źródła stanowione przez organy terenowe, (organy jednostek samorządu terytorialnego, oraz administracji rządowej ogólnej i specjalnej)

Z innego punktu widzenia źródła można podzielić na:

powszechnie obowiązujące (art.87 konst., akty zawierające generalne i abstrakcyjne normy, które tworzą, zmieniają lub uchylają prawa i obowiązki obywateli, krąg adresatów jest szeroki)
prawa wewnętrznego (art.93.konst., regulują stosunki wewnątrz danego aparatu administracyjnego, skierowane są do adresatów stanowiących ogniwa, części składowe danego aparatu, a nie do obywateli i osób prawnych).

16.Pojęcie aktu normatywnego i relacje zachodzące między nimi.

Od pojęcia źródła prawa w przyjętym wyżej znaczeniu należy odróżnić pojęcie aktu normatywnego. Jest to pojęcie szersze, które obejmuje zarówno wszystkie źródła prawa sensu stricte (powszechnie obowiązujące - skierowane do wszystkich adresatów), jak i wszystkie takie akty, które zawierają w sobie normy określające uprawnienie lub obowiązek adresata nieokreślonego powszechnie, ale również niewskazanego indywidualnie. Aktem normatywnym jest więc zarówno każdy akt powszechnie obowiązujący w rozumieniu Konstytucji RP, jak i akt nie obowiązujący powszechnie (wszystkich), formułujący konkretne obowiązki bądź uprawnienia pewnej grupy adresatów. Grupa ta może być wyznaczona wprost przez sam ten akt (nauczyciele, emeryci, kombatanci, radni) jak i poprzez określenie w danym akcie sytuacji faktycznej, w jakiej ma się znaleźć dana osoba, mająca być jego adresatem (turysta w parku narodowym, pasażer w środkach komunikacji publicznej). Należy zauważyć, że kategoria pojęciowa: „akt normatywny”, jakkolwiek zbliżona do określenia: „akt generalny”, jest wyodrębniona na podstawie innego kryterium. Jest to kryterium zawartości aktu (sformułowanie normy prawnej), a nie kryterium jej adresata.

17.Cechy „zamkniętego” systemu źródeł prawa.

ustala hierarchię poszczególnych kategorii źródeł prawa i określa wzajemne relacje zachodzące między nimi;
pełen katalog tych źródeł jest wskazany przez prawo (Konstytucję) i tylko zmiana tego prawa, dokonana według reguł zawartych w nim samym może doprowadzić do jego modyfikacji;
uporządkowanie takie oznacza także, że wszystkie elementy składowe danego systemu są znane i że wiadomo, jaka kategoria znajduje się na czele hierarchii źródeł a jaka u podstaw;
„zamknięty” katalog źródeł prawa jasno określa system źródeł prawa i eliminuje tzw. szarą strefę prawotwórstwa;
gwarantuje standard legalności działania organów adm. publicznej i zapewnia kontrolę tego działania („legalność”, czyli „zgodność z prawem” jest podstawowym wymogiem funkcjonowania adm. publicznej w państwie prawnym);
ograniczenie katalogu przeciwdziała inflacji prawa i eliminuje obszary sporne i trudne do zakwalifikowania;

W art. 87 Konstytucja przyjęła zamknięty system źródeł prawa o powszechnie obowiązującym charakterze. Źródłami takiego prawa są:

Konstytucja
ustawy
ratyfikowane umowy międzynarodowe
rozporządzenia
akty prawa miejscowego.

18.Cechy źródeł prawa.

Cechy źródeł prawa:

są zorganizowane hierarchicznie - w systemie zamkniętym od konstytucji po akty najniższej rangi;
są różnorodne - dotykają wielu materii życia społecznego, gospodarczego i politycznego dlatego nie dają się kodyfikować;
nie są jednolite - nie można wśród nich wyróżnić jednego działu a tworzą odrębne prawa np. prawo transportowe, ochrony środowiska. Szybko powstają nowe;
większość z nich pochodzi od podmiotów administrujących - od administracji publicznej a także lokalne źródła prawa;

19.Cechy źródeł prawa administracyjnego.

Cechami charakterystycznymi, a nierzadko swoistymi, źródeł prawa administracyjnego są:

ich wielość i różnorodność w sensie składników gatunkowych, oraz to, że większość źródeł prawa administracyjnego pochodzi od samej administracji;
to, że ich ewentualna kodyfikacja natrafia na najprzeróżniejsze przeszkody, a na dobrą sprawę w ogóle nie jest podejmowana; oczywiście poza procedurą. Ewentualne zmiany dotyczą co najwyżej zasad ogólnych prawa adm., czyli regulacji podobnej do tej, która istnieje np. w prawie cywilnym czy karnym;
to, że większość źródeł prawa adm. pochodzi od samej adm. Organy adm. państwowej, głównie organy nazywane dotąd naczelnymi, a także organy centralne w obrębie prawa wewnętrznego, wydają wielką ilość różnorakich aktów prawnych, albo w oparciu o szczególną podstawę prawną albo tylko na podstawie normy kompetencyjnej; te ostatnie były do niedawna nierzadko nazywane aktami swoistymi, ale tylko wtedy, gdy wywodzono z nich prawa i obowiązki podmiotów zewnętrznych wobec administracji;
prawo administracyjne nie jest jednolite w sensie wyróżnienia go jako działu. Otóż w nim samym, skutkiem wyróżnienia i regulowania pewnych przedmiotów szczególnych, dochodzi, do dalszego podziału na niższym stopniu i wyodrębnieniu tzw. działów kompleksowych, które charakteryzują się jednoczesnym udziałem także norm z innych działów prawa (np. prawo ochrony środowiska, prawo budowlane);
w prawie adm. znane jest (i stanowi jego część) prawo miejscowe, ustanawiane (w granicach ustawy) z powodu ewenementu lokalnego, tj. potrzeby takiej regulacji, która nie występuje jednocześnie na obszarze całego kraju;

20.Norma kompetencyjna a delegacja ustawowa.

Norma kompetencyjna - norma prawna, która udziela upoważnienia (kompetencji) do ważnego dokonania określonej czynności konwencjonalnej. Aby czynność konwencjonalna została dokonana ważnie muszą być spełnione dwa warunki: musi być ona dokonana w określony sposób i podmiot, który jej dokonuje musi mieć do tego kompetencje nadane mu przez normę kompetencyjną. Norma kompetencyjna nie nakłada na podmiot kompetentny żadnych obowiązków wobec swojej kompetencji. Obowiązki te pojawiają dopiero wtedy gdy ustawodawca obok normy kompetencyjnej ustanowi jakieś inne normy merytoryczne związane z tą kompetencją. Wówczas podmiot kompetentny może się znaleźć w jednej z trzech sytuacji:

nie została ustanowiona żadna norma merytoryczna nakazująca korzystać z kompetencji (np. taką kompetencję ma Prezydent RP do stosowania prawa łaski),
obok normy kompetencyjnej została ustanowiona norma merytoryczna nakazująca podmiotowi kompetentnemu skorzystanie z kompetencji, wówczas podmiot ten może zdecydować czy ma z tej kompetencji skorzystać (np. gdyby norma nakazywała podmiotowi przyznać nagrodę z tytułu 25-lecia nienagannej pracy) lub nie może decydować o tym czy z kompetencji skorzystać czy też nie (np. gdyby norma nakazywała podmiotowi przyznać nagrodę z tytułu 25-lecia pracy),
obok normy kompetencyjnej została ustanowiona norma merytoryczna zakazująca podmiotowi kompetentnemu skorzystania z kompetencji w pewnych okolicznościach; w przypadku niezastosowania się do normy zakazującej to czynność ta może być: nieważna z mocy prawa, unieważniona, pozostać ważna; natomiast podmiot, który przekroczył tę normę zakazującą może znaleźć się w sytuacji gdy: nie przewiduje się żadnego zła dla niego, będzie odpowiadał służbowo, przewiduje się odpowiedzialność karną.

Przepisy kompetencyjne są podstawą do wydawania rozporządzeń.

Zgodnie z art. 92 Konstytucji RP, delegację ustawową może uzyskać wyłącznie organ wskazany w konstytucji, zalicza się do nich:

Prezydent
Rada Ministrów
Prezes Rady Ministrów
Minister kierujący działem administracji rządowej
Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.

21.Konsytutucja-zakres przedmiotowy, bezpośrednie stosowanie przepisów Konstytucji.

Art.8 ust.2 Konstytucji wprowadza zasadę, zgodnie z którą jej przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej. Jest to zagadnienie szczególnie dyskusyjne, gdyż większość norm konstytucyjnych, ze względu na swoją ogólność (tzw. klauzule generalne) nie nadaje się do „stosowania” w ścisłym, technicznym tego słowa znaczeniu. Stosowanie takich norm jest jednoznaczne z koniecznością prowadzenia twórczego procesu wykładni i może prowadzić do zbyt dowolnej modyfikacji interpretowanych norm i do działań praeter legem (działanie nie będące w sprzeczności z obowiązującym prawem, ale nie przewidziane przez nie), które mogą się obrócić przeciw obywatelowi.

Wyróżniamy trzy formy bezpośredniego stosowania Konstytucji:

stosowanie samoistne - polega na stosowaniu normy konstytucyjnej jako jedynej i wyłącznej podstawy rozstrzygnięcia (jest zawodna gdy podmiot stosujący prawo miałby posługiwać się normą konstytucyjną ponad ustawą, z ominięciem ustawy - powstaje wtedy niebezpieczeństwo rozchwiania orzecznictwa w danej dziedzinie),
współstosowanie norm konstytucyjnych z normami ustawodawstwa zwykłego,
stwierdzenie konfliktu między normami konstytucyjnymi i normami niższego rzędu; zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji oznacza dla podmiotu stosującego prawo obowiązek każdorazowego rozważania tej zgodności, a w razie zauważenia konfliktu, kierowania odpowiednich pytań prawnych do TK.

Organy adm. publicznej, stosując prawo, nie mają możliwości omijania poszczególnych szczebli w hierarchii źródeł prawa i nie maja również uprawnień do zadawania pytań prawnych TK. Są one zobowiązane do działania zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa adm. mającymi charakter bezwzględnie obowiązujący i są związane wykładnią, przyjętą przez ich organy nadrzędne. Dopiero sąd adm. gdy zauważy podjęcie przez organ adm. zaskarżonego aktu na podstawie przepisu sprzecznego z Konstytucją, może w ramach swojego postępowania kontrolnego wystąpić z pytaniem prawnym do TK.

Trzeba również zauważyć, że stosowanie prawa przez organy adm. publicznej polega na wyznaczaniu konsekwencji prawnych konkretnych norm prawa materialnego, których Konstytucja po prostu nie zawiera. Nie można więc wydać decyzji adm. wyłącznie opierając się na normie konstytucyjnej. Wydaje się więc, że w odniesieniu do organów adm. publicznej można przyjąć jedynie formę współstosowania norm konstytucyjnych wraz z innymi, obowiązującymi normami porządku prawnego. Pozostałe wymienione wyżej formy nie mogą być tu realizowane.

22.Znaczenie Konstytucji dla prawa administracyjnego.

Konstytucja jest najwyższym aktem w hierarchii źródeł prawa. Działanie każdego organu państwowego można wyprowadzić z samej Konstytucji. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że Konstytucja przesądza podstawowe kwestie, węzłowe dla prawa administracyjnego i dlatego jest źródłem właśnie tego prawa, niezależnie od swojego znaczenia w całym systemie prawa.

Konstytucja więc:

nazywając RP demokratycznym państwem prawnym (art.2), przesądza o tym, że wszystkie organy państwowe (w tym organy adm. publicznej) mogą działać wyłącznie na podstawie prawa i są prawem związane, co zostało również wyrażone przez sformułowanie zasady legalności, zgodnie z którą organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art.7);
wprowadza zasadę podziału i równowagi władz (art.10 ust.1), zgodnie z którą organy adm. publicznej są zaliczane do władzy wykonawczej;
określa system źródeł prawa i zamyka go w ścisłym katalogu, prze co niektóre działania adm. publicznej tracą przymiot źródła prawa, a stają się jedynie formami jej działania;
określa strukturę organów adm. publicznej i ich podst. Kompetencje(art.146-172), w tym ustanawia i reguluje strukturę oraz zadania samorządu terytorialnego;
reguluje wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela (art.30-76) oraz środki ich ochrony (art.77-86), wskazując granice, w jakich wolności te i prawa mogą być wyjątkowo ograniczone. Konstytucja formułuje więc publiczne prawa podmiotowe i ustanawia ich gwarancje, określając w ten sposób podstawowe zręby stosunków między państwem a obywatelem, będących istotą prawa adm.
określa podstawowe zasady kontroli adm. publicznej i ustanawia organy tej kontroli: sądy adm. (art.184-185), Trybunał Konstytucyjny (art. 188-197), NIK (art. 202-207) i RPO (art.208-212);
reguluje również niektóre materie szczegółowe, należące do prawa adm: zasady wprowadzania stanów nadzwyczajnych (art.228-234) oraz status prawny KRRiT (art.213-215);

23.Proces ustawodawczy.

Proces ustawodawczy to całokształt parlamentarnych i pozaparlamentarnych etapów dochodzenia ustawy do skutku

inicjatywa ustawodawcza
rozpatrzenie projektu ustawy przez Sejm i ew. uchwalenie ustawy (trzy czytania)
rozpatrzenie ustawy przez Senat i ew. uchwalenie poprawek lub uchwalenie odrzucenia ustawy w całości
rozpatrzenie przez Sejm poprawek Senatu lub jego uchwały o odrzuceniu ustawy
podpisanie ustawy przez prezydenta (ew. skierowanie ustawy do TK lub zastosowanie weta ustawodawczego, które powoduje konieczność ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm większością 3/5 głosów)
ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw

24.Charakter normy ustawowej: wyłączność ustawy, bezpośredniość, materia ustawowa

Ustawa zajmuje szczególne miejsce w procesie administrowania. Art.7 Konstytucji mówi, że „organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”. Adm. publiczna może legalnie działać, gdy działanie jej znajduje podstawy i w obowiązujących ustawach. Dla adm. wynikają dwie ważne zasady:

zasada nadrzędności ustaw w systemie prawa, zgodnie z którą wszystkie inne źródła prawa muszą być zgodne z ustawami oraz materialnie powinny służyć ich wykonywaniu;
zasada wyłączności ustaw (wyłącznej materii ustawowej), zgodnie z którą najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być rozstrzygane w drodze ustawowej.

Realizacji tych podstawowych zasad służy teoria stopniowej budowy prawa. Cała budowa prawa jest budową stopniową. Na czele znajduje się Konstytucja, która normuje prawne warunki tworzenia ustaw i innych aktów prawnych. Konstytucję należy traktować jako akt nadrzędny. Ustawy wykonywane są przez rozporządzenia, decyzje, wyroki i umowy. Rozporządzenia i statuty mają charakter dwoisty- są zarówno aktami wykonawczymi jak i normotwórczymi. Hierarchiczna budowa porządku prawnego zakłada że akt niższej rangi nie może być sprzeczny z aktem wyższej rangi. Badaniem konstytucyjności ustaw oraz zgodności aktów niższej rangi z aktami wyższej oraz z ustawą zajmują się sądy konstytucyjne (u nas TK).

25.Akty normatywne z mocą ustawy.

Droga legislacyjna jest długa, stąd też organy władzy wykonawczej mogą posiadać prawo wydawania aktów normatywnych zastępujących ustawę. Zgodnie z konstytucja z 1921 roku Prezydent mógł wydawać rozporządzenia z mocą ustawy na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie. Konstytucja z 1935 upoważniła Prezydenta do wydawania dekretów, które w trzech kwestiach - organizacja sił zbrojnych, rządu i administracji rządowej miały wyłączność. Po II wojnie dekrety miał prawo wydawać wyłącznie rząd, ale wymagały one zatwierdzenia przez Krajowa Rade Narodowa. Od 22 lipca 1952 roku dekrety mogła wydawać Rada Państwa. Dekret regulował te materie co ustawa, ale miał być źródłem zastępczym. Mała konstytucja z 1992 roku przewidywała, że Sejm może upoważnić Radę Ministrów do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy.

Obecnie konstytucja z 1997 roku przewiduje instytucje rozporządzeń z mocą ustawy tylko w stanie nadzwyczajnym, w czasie staniu wojennego, gdy sejm nie może się zebrać. Wydaje prezydent na wniosek prezesa RM. Podlegają zatwierdzeniu przez sejm na najbliższym posiedzeniu inaczej tracą moc obowiązującą. Muszą być proporcjonalne do zagrożenia. Prawo powszechnie obowiązujące. Mogą dotyczyć ograniczania praw i wolności człowieka i obywatela.

26.Umowy międzynarodowe:

a)rodzaje:

Konstytucja zalicza ratyfikowane umowy międzynarodowe do źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Ratyfikowana i ogłoszona w Dzienniku Ustaw umowa jest częścią prawa krajowego i jest bezpośrednio stosowana. Ratyfikacji umów dokonuje Prezydent, niektóre umowy wymagają zgody wyrażonej w ustawie. Umowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą. Umowy międzynarodowe możemy podzielić na te, które podlegają ratyfikacji (ogłaszane w Dzienniku Ustaw) oraz na te, które ratyfikacji nie podlegają (ogłaszane w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”) i są zatwierdzane przez Radę Ministrów.

Podziały umów międzynarodowych:

kryterium - liczba stron:

umowy dwustronne (bilateralne),
umowy wielostronne (multilateralne),

kryterium - sposób przystępowania:

umowy otwarte - każde państwo może przystąpić,
umowy warunkowo otwarte (półotwarte) - może przystąpić nowe państwo po spełnieniu określonych warunków,
umowy zamknięte - nowe państwo może przystąpić jedynie za zgodą wszystkich dotychczasowych stron umowy, umowami zamkniętymi są np. Traktat o Unii Europejskiej, Traktat Północnoatlantycki,

kryterium - forma zawarcia:

umowy pisemne - w tej formie zawierana jest zdecydowana większość umów,
umowy ustne - są ważne i wiążą strony umowy, ale może zaistnieć problem w udowodnieniu ich treści,

kryterium - procedura zawarcia:

umowy zawarte w trybie prostym - do związania się umową wystarczy jej podpisanie,
umowy zawarte w trybie złożonym - do związania się umową potrzebne są dwa kolejne kroki:

podpisanie umowy,
ratyfikacja, zatwierdzenie lub przyjęcie umowy.

b)art.89 ust.1 Konstytucji;

Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:

pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,
wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,
członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,
znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,
spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

c)art.90 Konstytucji;

Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.
Ustawa, wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem art. 125.
Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

d) Ustawa z dn.14 kwietnia 2000r. o umowach międzynarodowych określa zasady, tryb zawierania, ratyfikowania, zatwierdzania, ogłaszania, wykonywania oraz zmian zakresu obowiązywania umów międzynarodowych, nawiązująca do ratyfikowanej przez Polskę konwencji wiedeńskiej z 1969 r. o prawie traktatów.

27.Relacje między prawem wspólnotowym a prawem krajowym.

Prawo wspólnotowe stanowi odrębny porządek prawny, ale pozostaje w określonym stosunku do prawa krajowego. Prawo wspólnotowe i prawo krajowe mogą się uzupełniać, ale mogą też wystąpić kolizje norm prawnych należących do prawa krajowego i wspólnotowego. Dlatego należy wyjaśnić, która norma prawna - krajowa czy wspólnotowa w razie kolizji ma być zastosowana.

Z traktatów założycielskich nie wynika jednoznaczna zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym państw członkowskich. Według doktryny zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym państw członkowskich jest przyjmowana. Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznaje wyższość prawa wspólnotowego, wynikającego ze szczególnego charakteru porządku prawnego Wspólnoty.

Z wymienionej zasady wynika nakaz zapewnienia normom prawa wspólnotowego pierwszeństwa przed regulacjami krajowymi. W razie konfliktu tych norm, normy krajowe, zarówno wcześniejsze jak i późniejsze , powinny być podporządkowane normom wspólnotowym.

Z omawianej zasady wyprowadza się zakazy:

kwestionowania ważności norm prawa wspólnotowego przez organy krajowe;
stosowania przez organy krajowe jakichkolwiek przepisów sprzecznych z normami wspólnotowymi;

28. Prawo pierwotne i prawo pochodne.

Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004r. a stworzony w ramach Wspólnot Europejskich, które są obecnie częścią składową Unii Europejskiej, system prawny obejmuje szereg źródeł sklasyfikowanych na podstawie różnych kryteriów. Najczęściej spotykanym podziałem prawa europejskiego jest podział na prawo pierwotne (inaczej traktatowe i statutowe) i wtórne (pochodne).

Prawo pierwotne obejmuje umowne prawo międzynarodowe, które dało podstawy powstaniu i ewolucji Wspólnot, a obecnie stanowi podstawy funkcjonowania Unii Europejskiej. Mianem tym określa się Traktaty założycielskie, ich uzupełnienia i modyfikacje. Prawo pierwotne to ta część prawa europejskiego, która została ustanowiona bezpośrednio przez państwa członkowskie działające jako „konstytuanta”. Do źródeł tych zaliczamy:

Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali podpisany na 50 lat 18 kwietnia 1951r.,(utracił moc 22 lipca 2002r.),
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą z 25 marca 1957r. (obecnie Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską),
Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej z 25 marca 1957r. (tzw. Euroatom),
Konwenkcja o niektórych wspólnych instytucjach dla EWG i Euroatomu weszła w życie 1 stycznia 1958r., podpisana wraz z powyższymi traktatami,
Traktat o fuzji instytucji podpisany 8 kwietnia 1965r. ,
Dwa traktaty budżetowe z lat 1970 i 1975,
Akt o wyborach bezpośrednich do Parlamentu Europejskiego z 1976r.
Jednolity Akt Europejski podpisany 17 i 28 lutego 1986r. Wszedł w życie 1 lipca 1987r.
Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht 7 lutego 1992r., wszedł w życie 1 listopada 1993r.
Traktat Amsterdamski, podpisany 2 października 1997r., wszedł w życie 1 lutego 2003r.,
Traktat z Nicei, podpisany 26 lutego 2001r., wszedł w życie 1 lutego 2003r.,
Traktaty o przystępowaniu nowych członków (tzw. umowy akcesyjne).

Wymienione przepisy prawa pierwotnego razem z ogólnymi zasadami prawa tworzą konstytucyjne podstawy systemu prawnego Unii Europejskiej. Zawarte w tych aktach normy prawne określają cele, dla których powołano do życia Unię. Zawarto w nich przepisy wskazujące sposób osiągnięcia powyższych celów, instytucje oraz organy odpowiedzialne za ich realizację. W Traktatach uregulowano również niewielką część praw i obowiązków przysługującym obywatelom państw członkowskich. Autorami prawa pierwotnego są państwa członkowskie, które jednomyślnie decydują o jego treści w toku specjalnych konferencji międzyrządowych. Treść tego prawa przybiera formę traktatu, który następnie poddany jest procesowi ratyfikacji.

Prawo wtórne to zespół norm prawnych przyjętych przez instytucje wspólnotowe w celu realizacji celów tej organizacji wynikających z Traktatów. O treści prawa pochodnego decydują instytucje i organy Unii, co odróżnia to prawo od prawa krajowego. Katalog źródeł prawa wtórnego obejmuje:

Rozporządzenia,
Dyrektywy,
Decyzje,
Opinie,
Zalecenia,
Konwencje zawierane przez państwa członkowskie na podstawie art. 20 i 220 TWE,
Umowy międzynarodowe.

Pomiędzy prawem pierwotnym a prawem wtórnym zachodzi relacja nadrzędności prawa pierwotnego nad prawem pochodnym. Akty prawa wtórnego muszą być zgodne z prawem pierwotnym.

Zasada nadrzędności, inaczej pierwszeństwa prawa wspólnotowego przed prawem krajowym, nie wynika z traktatów. Została sformułowana przez ETS, który uznał, że prawo wspólnotowe, nawet bezpośrednio stosowane i wywołujące bezpośredni skutek, nie mogłoby wywołać zamierzonych efektów, gdyby w przypadku konfliktu z normą prawa krajowego musiało przyznać jej pierwszeństwo. Uznano nadrzędność prawa wspólnotowego nad prawem krajowym za najistotniejszy warunek zapewniający funkcjonowanie wspólnot i realizację ich celów.

29.Rozporządzenia:

a)charakter;

Rozporządzenie jest źródłem prawa będącym formą działania administracji. Rozporządzenie jest aktem normatywnym wydawanym na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie przez organy władzy wykonawczej. Zajmują pozycję niższą niż ustawa, ale zawierają także normy prawne powszechnie obowiązujące. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń ma na celu odciążenie władzy ustawodawczej. Rozporządzenie nie ma zastępować ustawy, ale odciążać ją od szczegółów, uregulowań zmiennych w czasie.

Czym różnią się rozporządzenia od uchwał i zarządzeń?

Rozporządzenie stanowi prawo powszechnie obowiązujące, natomiast uchwała (wydaje rząd) i zarządzenie (organy monokratyczne) prawo wewnętrzne - adresowane do podległych organów innych podmiotów administracji.

Rozporządzenie może być wydawane przez kilka podmiotów w porozumieniu.

Rozporządzenia podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.

b)podmioty upoważnione do wydawania rozporządzeń na podstawie Konstytucji i ustaw zwykłych:

Prezydent RP
Rada Ministrów
Premier
Minister kierujący resortem
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów

c)upoważnienie do wydawania rozporządzenia i rodzaje upoważnień;

Upoważnienie musi być szczegółowe, zawarte w ustawie, a rozporządzenie ma służyć wyłącznie wykonaniu ustawy i nie może przekraczać jej granic. Nie ma więc możliwości wydania generalnego upoważnienia do wydawania rozporządzeń.

szczegółowość podmiotowa - upoważnienie musi określać organ właściwy do wydania rozporządzenia pełną jego nazwą( Konstytucja zawiera zakaz subdelegacji)
szczegółowość przedmiotowa - upoważnienie musi określać w sposób precyzyjny zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu - kierunki wyznaczające treść, eliminujące pewne rozwiązania, dotyczą materialnego a nie merytorycznego kształtu regulacji

Upoważnienie może mieć charakter obligatoryjny, gdy podmiot jest zobowiązany do wydania rozporządzenia, gdy bez rozporządzenia niemożliwe byłoby wykonanie ustawy lub fakultatywny gdy przepis zapewnia swobodę korzystania z upoważnienia.

Rozporządzenie może być wydawane przez kilka podmiotów współuczestniczących w jego wydaniu (wspólne wydanie, w porozumieniu, za uprzednią zgodą, zainicjowanie wydania). Musi być wskazany organ upoważniony do współuczestnictwa.

Może być wydane tylko, gdy ustawa upoważnia do regulacji danej materii w drodze rozporządzenia.

d)zasady dotyczące rozporządzeń wydawanych przez organy administracji;

rozporządzenie nie może być sprzeczne z konstytucją i aktami ustawodawczymi
rozporządzenia wydawane są na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych
upoważnienie do wydania rozporządzenia może mieć charakter obligatoryjny lub fakultatywny
rozporządzenie może być wydane tylko wówczas, gdy ustawa upoważnia do regulacji danej materii w drodze rozporządzenia
rozporządzenie musi pozostać w granicach udzielonego upoważnienia ustawowego. Treść i cel rozporządzenia są zdeterminowane przez cel ustawy, którą rozporządzenie ma wykonywać
rozporządzenie jest zawsze aktem normatywnym, ogólnym, źródłem prawa powszechnie obowiązującego
rozporządzenie musi powoływać się na upoważnienie ustawowe
warunkiem wejścia w życie rozporządzenia jest jego ogłoszenie w sposób przewidziany. Rozporządzenia centralnych organów państwowych podlegają ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP.

e)kontrola nad rozporządzeniami;

Rodzaje kontroli:

wewnątrzadministracyjna - sprawowana przez Radę Ministrów, która może rozporządzenie uchylić, dotyczy legalności i celowości rozporządzenia.
Sądowa - abstrakcyjna kontrola Trybunału Konstytucyjnego rozstrzygająca o zgodności przepisów stanowionych przez organy centralne z konstytucja, umowami międzynarodowymi i ustawami, mające moc powszechnie obowiązującą i ostateczną.

Kontrola może nastąpić przez wniesienie skargi konstytucyjnej przez każdego kogo prawa zostały naruszone, po wyczerpaniu toku instancyjnego w postaci pisma procesowego.

f)utrata mocy obowiązującej

Rozporządzenia mogą być wydawane na czas określony lub nieokreślony. Rozporządzenie przestaje obowiązywać także, gdy zostanie uchylone w sposób wyraźny oraz gdy moc obowiązująca traci ustawa zawierająca upoważnienie do jego wydania. Rozporządzenia dzielą los ustawy. Wyjątkiem jest sytuacja gdy nowa ustawa zawiera przepis mówiący że dotychczasowe przepisy wykonawcze pozostają nadal w mocy.

30.Akty prawa wewnętrznego: rodzaje, podmioty upoważnione do wydawania, znaczenie dla administracji

Do aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym nie mających przymiotu powszechnie obowiązujących przepisów prawa Konstytucja zalicza: uchwały Rady Ministrów, zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, zarządzenia ministrów. Podstawową ich cechą jest ograniczony zakres ich obowiązywania gdyż obowiązują w stosunku do jednostek organizacyjnych podległych organowi który je wyda. Akty prawa wewnętrznego nie mogą kształtować sytuacji prawnej podmiotów spoza danej struktury organizacyjnej. Nie mogą stanowić podstawy decyzji administracyjnych. Z unormowań konstytucyjnych wynika zmiana charakteru prawnego uchwał i zarządzeń - stają się one wyłącznie źródłem prawa wewnętrznego. Akty te wydawane są wyłącznie przez organy konstytucyjne określone w zakresie przyznanych im kompetencji. Zarządzenia wydawane są tylko na podstawie ustawy. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

Poza wymienionymi w Konstytucji organami upoważnionymi do wydawania zarządzeń, akty te wydają również organy centralne administracji rządowej - na podstawie upoważnienia szczególnego zawartego w ustawach lub na podstawie przepisów kompetencyjnych.

Z uwagi na specyfikę działania administracji zakres źródeł prawa administracyjnego jest szerszy aniżeli źródła prawa określone w Konstytucji, które odnoszą się do każdej gałęzi prawa. Źródłami prawa administracyjnego będą także regulaminy, instrukcje, okólniki i wytyczne. Mają one charakter wewnętrzny i muszą być zgodne ze źródłami powszechnie obowiązującego prawa. Regulaminy określają wewnętrzną strukturę organizacyjną organu administracji oraz zasady organizacji pracy urzędów. Pozostałe zawierają zazwyczaj treść informacyjną lub interpersonalną przepisów prawa, a ich celem jest ujednolicenie działań administracji publicznej.
Nieco inny charakter mają statuty. Niekiedy bowiem mają one charakter źródeł powszechnie obowiązującego prawa, np. statut gminy, a niekiedy są źródłem wewnętrznego, np. statut urzędu wojewódzkiego.

31.Pojęcie prawa miejscowego.

Przez określenie akty prawa miejscowego rozumieć będziemy przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa, a nie na całym jego obszarze, i tylko wtedy, gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej.

Takie określenie wyklucza przepisy prawne wewnętrzne również wówczas, gdy są one wydawane przez organy terenowe, gdyż nie mają one charakteru powszechnie obowiązującego.

Pod pojęcie aktów prawa miejscowego w przyjętym wyżej znaczeniu nie podpadają przepisy wydawane przez organy samorządu specjalnego (zawodowego, gospodarczego) skierowane do członków organizacji (np. do członków izb: adwokackiej, lekarskiej, przemysłowej itd.), gdyż nie obowiązują one powszechnie.

Do aktów prawa miejscowego nie zaliczamy również przepisów prawnych wydawanych przez centralne organy państwowe, które obowiązują tylko na określonej części terytorium państwa, a nie w całym państwie.

32.Cechy i klasyfikacja przepisów terenowych.

Terenowe przepisy prawne powszechnie obowiązujące charakteryzują się takimi cechami, jak możliwość normowania postępowania (zachowania się) wszystkich kategorii adresatów, niezbędnością wyraźnego upoważnienia ustawowego do ich wydania (stanowienia) oraz obowiązkiem zgodnego z prawem ogłoszenia.

Cechy:

możliwość normowania zachowania wszystkich kategorii adresatów (obywateli, organów państwowych, osób prawnych, organizacji społecznych)
lokalny zasięg obowiązywania
niezbędność upoważnienia ustawowego
obowiązek zgodnego z prawem ogłoszenia

Podział terenowych przepisów prawnych

przepisy wydawane przez organy samorządu terytorialnego
przepisy wydawane przez organy administracji rządowej

oraz (podziały te mogą się krzyżować)

przepisy mające charakter samoistnych norm w ramach upoważnień ustawowych
przepisy wyłącznie wykonawcze,

33.Charakterystyka:

a)aktów zawierających statuty

W drodze statutowej jednostki samorządu terytorialnego mogą normować wszystkie zagadnienia ustrojowe danej jednostki nie uregulowane w ustawie. Z tym, że statut nie może pozostawać w sprzeczności z ustawą. Statuty różnią się od rozporządzeń tym, że nie pochodzą od organów państwowych, lecz od prawnie samodzielnych podmiotów, które są jednak włączone do organizmu państwa.

Uprawnienie do wydawania statutów jest oparte na generalnym upoważnieniu ustawowym. Stanowienie statutów nazywane jest autonomią statutową. Polegającą na wykorzystaniu kompetencji do samodzielnej regulacji. Podlegają one jednak pewnym ograniczeniom:

uprawnienie to ogranicza zakres ustawowo określonych zadań i kompetencji,
uprawnienia te ograniczone są do członków danej wspólnoty,
zasada wyłączności ustawy wymaga aby ustawodawca podejmował istotne sprawy w formie ustawy

b)aktów wykonawczych;

Akty wykonawcze prawa miejscowego (pojęcie). W przypadku przepisów wykonawczych musi istnieć upoważnienie ustawowe do wydania przepisów prawa o takim charakterze. Normy ustawowe określają przesłanki tworzenia norm niższego rzędu, ich przedmiot, zakres i sposób regulacji prawnej. Przykładem przepisów wykonawczych mogą być przepisy dotyczące podatków i opłat lokalnych, które są uchwalane odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu i radę gminy. Upoważnienie ustawowe do wydania wykonawczego aktu prawa miejscowego powinno określać organ właściwy do wydania aktu oraz zakres spraw przekazanych.

Akty wykonawcze prawa miejscowego stanowione przez terenowe organy adm. rządowej. Terenowymi organami adm. rządowej są wojewodowie oraz kierownicy urzędów rejonowych, zespolonych służb, inspekcji i straży. Terenowe organy adm. rządowej mogą wydawać akty wykonawcze prawa miejscowego jedynie w granicach upoważnienia ustawowego. Wojewoda jako terenowy organ adm. rządowej jest organem monokratycznym i swoim działaniem reprezentuje rząd, może wydawać akty powszechnie obowiązujące prawa miejscowego oraz przepisy porządkowe. Przepisy porządkowe wydawane są w formie rozporządzeń i mogą mieć formę aktu samoistnego gdy zostaną spełnione dwa podstawowe warunki, tj. brak uregulowania w innych ustawach i przepisach powszechnie obowiązujących oraz istnienie zagrożenia dla dóbr określonych ustawowo (życia, zdrowia i mienia obywateli). Aktami wykonawczymi pozostałych organów są zarządzenia i mają one charakter wewnętrzny dot. organów służbowo i funkcjonalnie powiązanych z danym organem.

c)przepisów porządkowych

Przepisy porządkowe mogą być wydawane na podstawie generalnego upoważnienia zawartego w ustawach o administracji rządowej w województwie (art.40), o samorządzie powiatowym (art.41) i o samorządzie gminnym (art.40 ust.3 i 4). Na podstawie art. 48 ustawy z 21 marca 1991r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej zarządzenia porządkowe wydają dyrektorzy urzędów morskich. Przepisy porządkowe mogą być wydawane tylko w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących. Wojewoda wydaje przepisy porządkowe w formie rozporządzeń porządkowych. W przeciwieństwie do przepisów wykonawczych przepisy porządkowe mogą przewidywać za ich naruszenie karę grzywny wymierzoną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach. Dlatego akt prawa miejscowego stanowiący przepisy porządkowe może zawierać przepisy karne, przy czym jedyną sankcją karną może być kara grzywny w granicach określonych przepisami kodeksu wykroczeń. Obecnie, po uwzględnieniu zmian, kodeks wykroczeń przewiduje, że grzywnę wymierza się w wysokości od 20zł do 5000zł. W postępowaniu mandatowym- w drodze mandatu karnego- grzywny wymierza się w wysokości od 10zł do 500zł. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego reguluje ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych.

34.Nadzór nad stanowieniem aktów prawa miejscowego.

Nadzór polega na dokonywaniu przez organy nadzoru czynności kontrolnych oraz korygujących działania nieprawidłowe i wadliwe. Nadzór nad aktami stanowionymi przez wojewodę oraz organy rządowej administracji terenowej sprawuje Prezes Rady Ministrów, który uchyla dany akt w przypadku niezgodności z prawem lub może go uchylić w przypadku niezgodności z polityką rządu lub z powodu naruszenia zasad rzetelności i gospodarności. Prezes określa także tryb kontroli w drodze rozporządzenia.

Ponadto każdy obywatel, którego interes prawny lub uprawnienia zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego może zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego, co może nastąpić dopiero po bezskutecznym wezwaniu organy do usunięcia naruszenia. Sąd może stwierdzić nieważność aktu. Wyroki sądu podlegają ogłoszeniu wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Działalność samorządu terytorialnego podlega kontroli tylko z punktu widzenia legalności.

35.Swoiste źródła prawa.

Akty wewnętrzne

Do niedawna uważano, że akty te nie zawierają przepisów prawa. Akty te różnią się od aktów powszechnie obowiązującym tym, że dotyczą wyłącznie podmiotów podporządkowanych organowi wydającemu akt organizacyjnie bądź służbowo (jednostki organizacyjne, ich pracownicy, także użytkownicy zakładów publicznych np. pacjenci).

Źródłami prawa wewnętrznego są uchwały stanowione przez organy kolegialne i zarządzenia stanowione przez organy monokratyczne. Akty te mogą nosić różną nazwę np. statut, regulamin, instrukcja, pismo itd. W zakładach publicznych występują akty zawierające przepisy prawa zakładowego np. statut szkoły wyższej i regulamin studiów. Akty wewnętrzne poddawane są kontroli organu nadzorującego, mogą wymagać także jego zatwierdzenia. Nie muszą być publikowane w organach publikacyjnych. Wystarczy, że dotrą do wiadomości adresatów. Wydawane są na podstawie przepisów kompetencyjnych lub szczegółowych upoważnień ustawowych.

Akty planowania

Nie do końca odpowiadają określeniu aktu normatywnego. Normy planu mogą mieć charakter informacyjny, imperatywny, oddziaływujący. Normy o charakterze informacyjnym zawierają pewne dane i prognozy, maja ułatwić podejmowanie decyzji. Normy imperatywne wiążą prawnie adresatów, a normy oddziaływujące zajmują miejsce pośrednie. Plany mogą przybierać różna formę np. ustawa budżetowa, uchwała rady gminy określająca plan zagospodarowania przestrzennego. Normy te wskazują w sposób konkretny pewne zadania, określając wielkości i termin realizacji.

Normy techniczne

Nadanie pewnym wskazaniom technicznym charakteru norm prawnych chroni przed dowolnością, która mogłaby prowadzić do niekorzystnych zjawisk. Normy te maja szczególne znaczenie dla ochrony środowiska, a także dla ochrony człowieka przed uciążliwościami takimi jak hałas, promieniowanie. Polskie Normy określają wymagania, metody badań, w zakresie bezpieczeństwa pracy, ochrony zdrowia, życia, mienia, środowiska, podstawowych cech jakościowych, głównych parametrów, projektowania obiektów budowlanych, dokumentacji technicznej. Polskie Normy są podstawą oceny wyrobów krajowych i importowanych. Normy te ustanawia Polski Komitet Normalizacyjny podległy premierowi.

Zwyczaj i znaczenie orzecznictwa dla administracji publicznej

Prawo zwyczajowe powstało przez jednakowe i długotrwałe stosowanie oraz przekonanie, że to stosowanie jest prawnie nakazane. Nie jest zaliczane do źródeł prawa.

Zwyczaj - przepis prawa może czasami odwoływać się do zwyczajów, w tej sytuacji mają one znaczenie prawne.

Orzeczenia sądowe i organów administracji nie są źródłami prawa. Mają jednak znaczenie dla wykładni przepisów prawa i stosowania tych przepisów w praktyce. Orzeczenia NSA dotyczą konkretnych spraw i nie są wiążące dla spraw podobnych.

36.Rodzaje aktów urzędowych i ich zakres przedmiotowy.

Pojęcie „aktu urzędowe Prezydenta RP” odnosi się do wszystkich decyzji i działań podjętych przez prezydenta w okresie wykonywania jego urzędu. Pojęcie to obejmuje w szczególności:

akty normatywne wydawane przez prezydenta, np. rozporządzenia
inne akty prawne - tzn. akty, które rodzą skutki prawne po stronie swych adresatów, np. podpisanie ustawy, wprowadzenie stanu wyjątkowego, wystąpienie z wnioskiem do TK
pozostałe akty urzędowe - nie wywołujące wiążących skutków prawnych po stronie adresatów, ale dokonywane w ramach wykonywania urzędu

37.Zasady ogłaszania aktów normatywnych.

Ogłaszanie aktów jest obowiązkowe,
Akty ogłasza się niezwłocznie,
Przepisy wchodzą w życie po 14 dniach od ogłoszenia, chyba, że akt stanowi inaczej
Przepisy porządkowe wchodzą w Zycie po upływie 3 dni lub wcześniej
Przy obliczaniu terminu wejścia w życie nie bierze się pod uwagę dnia ogłoszenia.
Akt wykonawczy może być ogłoszony w okresie od dnia ogłoszenia ustawy do jej wejścia w życie

38.Rodzaje dzienników urzędowych i ich zakres.

Akty podlegające ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw:

Konstytucja
Ustawy
Rozporządzenia z mocą ustawy wydawane przez Prezydenta
Rozporządzenia wydane przez Prezydenta, Radę Ministrów, Premiera,, ministrów, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji,
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów ogłoszonych w Dzienniku
Uchwały Rady Ministrów uchylające rozporządzenia ministra
I inne dot. np. wyborów do sejmu senatu, prezydenta, referendum, stanu wojny, zawarcia pokoju, stanów nadzwyczajnych itd.

W Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”

Zarządzenia Prezydenta wydane na podstawie ustawy,
Uchwały Rady Ministrów i zarządzenia Premiera
Orzeczenia Trybunału Konstyt. dotyczących aktów ogłoszonych w Monitorze.
Uchwały Zgromadzenia Narodowego, Sejmu, Senatu
Postanowienia Trybunału Konstyt. o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu Prezydenta oraz w sprawie sporów kompetencyjnych między centralnymi organami

W Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski B:

Sprawozdania finansowe
Ogłoszenia i obwieszczenia przedsiębiorców
Informacje, komunikaty, ogłoszenia organów, instytucji, osób

W Dziennikach Urzędowych ministrów:

Akty organu wydającego dziennik i nadzorowanych przez niego urzędów centralnych,
Uchwały Rady uchylające zarządzenia ministra
Orzeczenia Trybunału dotyczące tych aktów

W Wojewódzkim dzienniku urzędowym:

Akty prawa miejscowego,
Statuty gminy, powiatu, województwa,
Akty Premiera uchylające akty prawa miejscowego,
Wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego
Porozumienia w sprawie wykonywania zadań między jednostkami samorządu terytorialnego a organami administracji rządowej
Uchwały budżetowe województwa oraz sprawozdania z wykonania budżetu
Obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta, rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu, rady gminy

39.Podział form działania administracji publicznej.

Formy działania adm. publicznej (klasyfikacja):

czynności prawne (wydawanie aktów prawnych)- polega na objawieniu woli przez organ adm. publicznej w celu wywołania określonych skutków prawnych (powstania, zmiany lub zniesienia stosunków prawnych). Rozróżniamy dwie grupy czynności prawnych administracji. Czynności:

administracyjnoprawne- gdy adm. działa władczo- regulowane przez prawo administracyjne (można podzielić na Układ prawa powszechnego i Akty wewnętrzne adm. publicznej);
prawa cywilnego- gdy adm. nie działa władczo- regulowane przez prawo cywilne.

inne działania adm. publicznej nie będące czynnościami prawnymi- skutek prawny występuje tylko czasem ale nie jest to bezpośrednim celem takiego działania. Zaliczmy do nich:

działania społeczno-organizatorskie- np. organizowanie akcji społecznych nie popartych przymusem państwowym,
działania materialno-techniczne (faktyczne)- np. prowadzenie różnych rejestrów, ewidencji, kartotek oraz na zewnątrz urzędu, np. utrzymywanie czystości na ulicach,
„zwykłe” poświadczenia- nie tworzą, nie zmieniają i nie znoszą stosunków prawnych. Ich znaczenie polega na tym, że służy im szczególna moc dowodowa.

40.Podział czynności administracyjnoprawnych.

Można podzielić na:

akty zewnętrzne, które mogą być skierowane do wszystkich obywateli i podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie ani nie pozostających w szczególnych stosunkach zależności.
akty wewnętrzne, które skierowane są do podmiotów pozostających w stosunku podporządkowania albo do osób pozostających w szczególnym stosunku zależności i poddanych z tego tytułu szczególnym stosunkom prawnym (akty występujące w układzie wewnętrznym). Swoistą kategorię stanowią akty procesowe. Prawa procesowe istnieją we wszystkich działach prawa jako służące do realizacji prawa materialnego. Normy prawa procesowego mogą być bardzo proste albo skomplikowane, złożone. Dla realizacji materialnego prawa administracyjnego podstawowe znaczenie mają kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Czynności administracyjnoprawne można podzielić na akty generalne (normatywne) i akty indywidualne. Dokładne rozgraniczenie między aktami generalnymi a indywidualnymi jest trudne do przeprowadzenia. Aktami generalnymi w układzie zewnętrznym są rozporządzenia, zaś w układzie wewnątrzadministracyjnym- instrukcje, zarządzenia wewnętrzne, a w układzie zakładowym- regulaminy. Aktami indywidualnymi w układzie zewnętrznym są przede wszystkim decyzje administracyjne, w układzie wewnątrzadministracyjnym- polecenia (rozkazy) służbowe, a w układzie zakładowym- polecenia zakładowe dla pracowników. Stosując jako kryterium podziału stopień konkretności oznaczenia adresata aktu można wyróżnić pięć grup aktów administracyjnoprawnych:

Najbardziej generalnymi aktami są rozporządzenia; określają one metody (reguły postępowania, np. „każdy kto - to…” bądź gdy zaistniej sytuacja A to ma nastąpić skutek prawny B.
Akty planowania, norma prawna nakłada obowiązek wykonania planu. Ustawa, uchwała, zarządzenie czy norma powołana lub zawarta w samym planie nakłada obowiązek wykonania pewnego złożonego, ale określonego i jednorazowego zadania. Moc wiążąca takiego aktu kończy się z chwilą wykonania zadania bądź z upływem okresu, na jaki plan został ustalony.
Akty tworzące sytuacje prawne dla obywateli. Akty te regulują prawnie konkretne, indywidualne sytuacje, ale nie są skierowane do konkretnego adresata, nie stwarzają uprawnień dla danego konkretnego podmiotu. Stwarzają tylko obiektywne, ale konkretne sytuacje na korzyść lub nie korzyść obywatela.
Akty tworzące uprawnienia lub obowiązek dla oznaczonego adresata (subiektywne). Akty te tworzą normę indywidualną dla określonego adresata bezpośrednio (bez pomocy sądów). Stwarzają one bądź trwały status określonej osoby, bądź regulują jedną konkretną sprawę. są to akty administracyjne w ścisłym znaczeniu, przeważnie są to decyzje administracyjne, będące kwalifikowaną formą aktu administracyjnego. Jedną z zasada ogólnych postępowania administracyjnego jest, przewidziana przez k.p.a., zasada czynnego udziału strony w postępowaniu.
Akty egzekucyjne zalicza się do kategorii aktów administracyjnych, o ile są czynnościami prawnymi. Zadaniem tych aktów jest doprowadzenie do wykonania prawa, a zwłaszcza obowiązku prawnego.

41.Pojęcie i cechy aktu administracyjnego.

Aktem administracyjnym jest władcze działanie prawne organu adm. skierowane na wywołanie konkretnych indywidualnie oznaczonych skutków prawnych, regulujących konkretna sprawę skierowaną do konkretnego adresata. Skutek prawny jest celem aktu, który znosi, zmienia lub tworzy prawa i obowiązki bądź ustala je w sposób wiążący. Podstawą tego aktu jest przepis prawny. Cechą charakterystyczną jest jego władczość. Akt adm. musi pochodzić od organu uprawnionego do jego wydania, musi mieć podstawę prawną. Jest szczególna formą czynności prawnych organów administrujących, regulowaną przez przepisy prawa adm. Ma moc obowiązującą wobec adresata.

Skutek aktu powoduje, ze akt ten tworzy, zmienia lub znosi prawa i obowiązki. Prawo administracyjne reguluje akty adm. Jako działania jednostronne i władcze, a więc takie, które posiadają wobec adresata moc obowiązującą i których wykonania zapewnie szereg środków, którymi administracja dysponuje.

42.Akty deklaratoryjne i akty konstytutywne.

Można je wyróżnić przyjmując za kryterium podziału zdeterminowanie aktu administracyjnego przez podstawę prawną.

Akt deklaratoryjny- podciąga dany stan faktyczny pod normę prawna w sposób wiążący. Deklaruje (ustala), że w danej sytuacji adresat aktu ma określone uprawnienia lub obowiązki których sam akt nie tworzy wynikają one z przepisów prawa. Akty deklaratoryjne ustalają treść stosunku prawnego, treść i granicę uprawnień i obowiązków adresata aktu. Akt deklaratoryjny działa od chwili spełnienia przesłanek warunkujących nabycie prawa i dopiero od chwili wydania takiego aktu można powołać się na swoje prawo.

Akt konstytutywny- tworzy, zmienia lub znosi stosunek prawny przy czym skutek prawny następuje z mocy aktu adm. z chwilą jego wydania (ogłoszenia lub doręczenia). Występują również w akcie konstytutywnym elementy deklaratoryjne jak stwierdzenie iż zaszły przewidziane prawem przesłanki do wydania takiego aktu. Podział na akty konstytutywne i deklaratoryjne ma przede wszystkim znaczenie dla ustalenia powstania skutków prawnych, czy powstają od chwili gdy zostają spełnione przesłanki (ex tunc) czy z chwilą wydania aktu (ex nunc). Większe znaczenia ma podział na akty adm. i poświadczenia. Poświadczenia wydawane są w innym trybie, nie ma od nich odwołania i nie podlegają one egzekucji.

43.Akty zewnętrzne i wewnętrzne.

Akty zewnętrzne, mogą być skierowane do wszystkich obywateli i podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie ani nie pozostających w szczególnych stosunkach zależności. Akty wewnętrzne, skierowane są do podmiotów pozostających w stosunku podporządkowania albo do osób pozostających w szczególnym stosunku zależności i poddanych z tego tytułu szczególnym stosunkom prawnym (akty występujące w układzie wewnętrznym). Stosunki wewnętrzne tak jak i zewnętrzne regulowane są przepisami ustawowymi i rozporządzeniami (aktami normatywnymi) przez co całkowite rozdzielenie sfery zew. i wew. jest niemożliwe. Jednakże w sferze wew. są różnego rodzaju przepisy zawarte w regulaminach i instrukcjach, które nie występują w prawie powszechnie obowiązującym. Regulacje wew. mogą oddziaływać na stosunki zew.

44.Akty pozytywne i negatywne.

Pozytywne- to takie akty, które w całości uwzględniają żądanie adresata. Milczenie niekiedy może oznaczać akt pozytywny.

Negatywne- to takie akty, które chodź by w części nie uwzględniają żądania strony. Adresatowi takiego aktu przysługuje wyjaśnienie na piśmie i prawo odwołania się od takiego aktu. Np. organizator zgromadzenia publicznego musi o tym zawiadomić gminę, nie później niż 3 dni a nie wcześniej niż 30 dni przed zgromadzeniem. Jeżeli dany organ (gmina) nie ma podstaw do wydania decyzji o zakazie zgromadzenia to jej nie wydaje, natomiast jeżeli znajdzie taka podstawę (np. jest to sprzeczne z prawem o zgromadzeniach) wydaje decyzje o zakazie zgromadzenia (akt negatywny) od której organizator może wnieść odwołanie do wojewody, a następnie skargę do NSA.

45.Akty zależne i niezależne.

Akty zależne od woli adresata, to takie, do których wydania konieczny jest uprzedni wniosek adresata o wydanie aktu. Taki akt nie może być wydany bez zgody strony.
Akty te są niemal zawsze aktami przyznającymi uprawnienia. Należy tu np. zezwolenie na wykonywanie określonego zawodu, decyzja o zmianie nazwiska.
Akty niezależne od woli adresata są wydawane z urzędu, mogą też być wydane na wniosek strony lub innej osoby. Wniosek adresata nie jest tu jednak niezbędny do wykonania aktu. Takimi aktami z reguły nakłada się obowiązki. Przykładami takich aktów mogą być: decyzja wywłaszczeniowa, nakaz rozbiórki obiektu budowlanego, decyzja o wydaleniu cudzoziemca.
Czasami w literaturze takie akty administracyjne nazywane są dwustronnymi i jednostronnymi, co jest mylące, gdyż aktów dwustronnych, których treść jest równorzędnie ustalana przez organ i adresata, w administracji publicznej nie ma. W tym rozumieniu wszystkie akty maja charakter jednostronny, gdyż organ je wydający zawsze zachowuje pozycję nadrzędną.

46.Akty swobodne i akty związane.

Akty administracyjne związane, to takie akty, których warunki podjęcia zostały wyraźnie określone normami prawa.

Akty administracyjne swobodne, to takie, których warunki wydania nie są przez prawo w ogóle określone lub też określone zostały w sposób mało wyczerpujący. Będzie oparty w większej lub mniejszej mierze na tzw. uznaniu administracyjnym, pozwalającym organowi na względnie swobodne podjęcie rozstrzygnięcia. Swoboda ta nie może być jednak nieograniczona.

47.Cechy prawidłowego aktu administracyjnego.

Akt jest prawidłowy, jeżeli odpowiada wszelkim przesłankom stawianym mu przez prawo. Wadliwy, gdy jest sprzeczny z prawem, jeśli narusza jakikolwiek przepis obowiązującego prawa.

Wadliwość może wynikać z niewłaściwej wykładni lub niewłaściwego zastosowania norm prawnych, ale przede wszystkim z niewłaściwego stanu faktycznego, błędnej oceny istotnych okoliczności.

Akt jest prawidłowy jeżeli:

Został wydany przez właściwy organ
Gdy został wydany zgodnie z przepisami prawa
Gdy akt jest treściowo zgodny z obowiązującym prawem materialnym

Konieczne jest także przestrzeganie przepisów prawa gwarantujących bezstronność urzędnika lub pracownika.

Skutkiem wydania aktu jest przede wszystkim to, że stwarza on stosunek prawny między organem wydającym, a adresatem. Taki akt wiąże organ od chwili wydania, a adresata, jeżeli przysługuje mu odwołanie od upłynięcia tego terminu lub jeżeli adresat wniósł odwołanie z chwila ogłoszenia. Gdy odwołanie nie przysługuje, akt wiąże z chwilą doręczenia.

48.Skutki wydania aktu administracyjnego.

Celem aktu administracyjnego jest wywołanie skutków prawnych (tworzy on, zmienia, przekształca prawa i obowiązki) na podstawie obwiązujących przepisów prawnych. Zdarza się że wywołuje skutki również w sferze innych działów prawa (np. w sferze prawa cywilnego). Przykładowo, decyzja wywłaszczeniowa przenosi własność nieruchomości i choć jest aktem administracyjnym, to zasadnicze skutki wywołuje w sferze prawa rzeczowego.

Wydawanie aktów administracyjnych (postępowanie administracyjne), jest szczegółowo uregulowany w kodeksie postępowania administracyjnego. Każdy akt administracyjny musi być wydany na podstawie i w celu wykonania obowiązującego prawa. Powinien być wydany przez organ rzeczowo i miejscowo właściwy, zgodnie z prawem materialnym i wreszcie przy zachowaniu odpowiedniej procedury.

49.Akt normatywny a akt administracyjny.

Akt administracyjny jest podstawową i tradycyjną formą działania administracji, podobnie jak wyrok jest typową formą działania sądu, a akt normatywny - działalności parlamentu.

Akt administracyjny jest opartym na przepisach prawa administracyjnego władczym, jednostronnym oświadczeniem woli organu administracji publicznej, które określa sytuację prawną (prawa i obowiązki) konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie. Cechę tę określa się mianem podwójnej konkretności aktu administracyjnego - konkretny adresat i konkretna sprawa. Ta cecha pozwala na odróżnienie aktów administracyjnych od aktów normatywnych, które cechują się generalnym określeniem adresata i abstrakcyjnym określeniem sytuacji. W aktach administracyjnych adresat z zasady jest określony imiennie, nie oznacza to jednak, że adresatem aktu administracyjnego musi być tylko jedna osoba - może to być kilka podmiotów, jednak zawsze konkretnie oznaczonych. Może nim być obywatel lub inny podmiot prawa publicznego lub prywatnego.

50.Wadliwość aktu:

Akt adm. jest wadliwy jeżeli narusza jakikolwiek przepis obowiązującego prawa. Przyczyna wadliwości może być niewłaściwa wykładnia, niewłaściwe zastosowanie norm prawnych, niedostateczne wyjaśnienie lub błędna ocena istotnych okoliczności faktycznych. Niezgodność aktu administracyjnego z prawem może dotyczyć różnych jego elementów, posiadających różny charakter. Dlatego ustawodawca rozróżnia wadliwość nieistotną i wadliwość istotną.

Wadliwość istotna może powodować uchylenie lub zmianę aktu. Nie każda niezgodność z przepisami prawa powoduje nieważność aktu. Przyjmuje się rozwiązanie legislacyjne zgodne z teorią gradacji wad, ich stopniowaniem, starając się dokonać pewnej klasyfikacji rodzajów wad. Wyróżnia się wady aktu, z którymi łączy się skutki w postaci wadliwości nieistotnej, wady powodujące wzruszalność aktu (jego uchylenie lub zmianę) i wady pociągające za sobą nieważność aktu. Akt dotknięty wadą nieistotną wiąże adresata, jest aktem ważnym; można co najwyżej dokonać jego sprostowania, usunięcia oczywistej omyłki albo dokonać uzupełnienia. Akty dotknięte wadami istotnymi mogą być w sposób przewidziany prawem na wniosek adresata lub z urzędu, przez organ nadzorczy uchylane lub zmieniane. Takie akty nazywamy aktami wzruszalnymi.

51 Nieakty.

Nieakt - nie jest aktem administracyjnym, nigdy nie zaistniał jako akt, jego wadliwość jest tak wielka że nawet nie można go unieważnić. Są podejmowane przez organy niewłaściwe. Wydany jest z pominięciem wszelkiej procedury. Nie są one związane z administracją publiczną, nie leża w sferze prawa np. przydział lokalu mieszkalnego przez kierownika budowy, wydanie prawa jazdy przez instruktora jazdy.

52.Prawomocnośc formalna.

Prawomocność formalna to inaczej niezaskarżalność aktu administracyjnego polegająca na tym, że strona nie może spowodować uchylenia lub zmiany aktu przez wniesienie zwyczajnego środka prawnego. Akt prawomocny formalnie nie może być zmieniony ani zniesiony na skutek wniosku strony; jest dla niej wiążący i tworzy dla niej prawo. Akt administracyjny nie jest formalnie prawomocny dopóki stronie przysługuje prawo wniesienia zwyczajnego środka prawnego.

53.Prawomocność materialna.

Prawomocność materialna polega na tym, że akt administracyjny nie może być zmieniony ani zniesiony, zarówno na wniosek strony ani też przez organ z urzędu, aktem równorzędnym. Akt prawomocny materialnie wiąże zarówno strony, jak i organ. Prawomocność materialna oznacza niewzruszalność aktu. Każdy akt prawomocny materialnie jest jednocześnie prawomocny formalnie, ale tego twierdzenia nie można odwrócić.

Prawomocność dotyczy aktów adresowanych do stron, aktów na podstawie których ktoś nabył uprawnienia indywidualne. Z tej przyczyny prawomocność nie obejmuje aktów wewnętrznych ani też poświadczeń. Prawomocność oznacza niemożność uchylenia lub zmiany aktu przez akty równorzędne, ale nie oznacza odporności prawnej na akty wyższej rangi.

Ustawodawca powinien chronić prawa nabyte i dlatego nie powinien korzystać z możliwości pozbawienia w drodze ustawowej uprawnień indywidualnych, nabytych na podstawie aktów administracyjnych. Prawomocność aktu administracyjnego nie chroni przed wywłaszczeniem prawa. Wywłaszczenie dokonywane jest w interesie publicznym. Strona, która poniosła szkodę na skutek uchylenia lub zmiany decyzji w tym trybie na prawo do odszkodowania.

54.Klauzule dodatkowe aktu administracyjnego.

Akt administracyjny może być zaopatrzony w pewne klauzule dodatkowe, jeśli prawo na to zezwala. Do klauzul dodatkowych można zaliczyć:

Orzeczenie okresu obowiązywania aktu- akt wydany na czas oznaczony obowiązuje od pewnego terminu, do wyznaczonej daty. Wydanie aktów na czas oznaczony musi przewidywać obowiązujące prawo;
Warunek zawieszający lub rozwiązujący- ziszczenie się warunku może powodować skuteczność aktu, tj. rozpoczęcie obowiązywania aktu (warunek zawieszający) bądź też utratę przezeń mocy obowiązującej (warunek rozwiązujący). Warunek to zdarzenie przyszłe i nie pewne;
Zlecenie - akt administracyjny może zobowiązywać adresata do określonego działania, znoszenia lub zaniechania. Ustala się w ten sposób dodatkowy obowiązek adresata. Zlecenie należy uważać za odrębny, ale dodatkowy akt administracyjny. Niespełnienie zlecenia nie ma wpływu na skuteczność aktu głównego i może tylko spowodować zastosowanie sankcji przewidzianych w samym akcie bądź środków egzekucyjnych.

55.Utrata mocy obowiązującej aktu administracyjnego.

Akt administracyjny może utracić moc w skutek:

zrzeczenia się- dotyczy to tylko aktów, na podstawie których strony nabywają prawa; nie można zrzekać się obowiązków prawnych,
zasadniczej zmiany okoliczności faktycznych, jak np. w przypadku śmierci osoby uprawnionej, gdy chodzi o uprawnienia o charakterze osobistym,
uchylenie przez właściwy organ w przypadkach przewidzianych przez prawo,
zmiany charakteru aktu w przypadkach przez prawo przewidzianych,
z innej przyczyny przewidzianej prawem.

56.Uznanie administracyjne.

Administracja może działać tylko na podstawie ustawy. Swobodne uznanie przysługuje administracji o ile zostanie jej przyznane przez wyraźny przepis ustawy. Uznanie administracyjne istnieje wówczas, gdy administracja dla urzeczywistnienia stanu prawnego może wybierać między różnymi rozwiązaniami. Uznanie występuje wtedy, gdy norma prawna nie determinuje w sposób jednoznaczny skutku prawnego, lecz pozostawia w sposób wyraźny dokonanie takiego wyboru organowi administracji. Uznanie może polegać na tym, że administracja musi się zdecydować, czy dany środek można w ogóle zastosować albo też jaki ze środków wybrać. Uznanie zapewnia ustawodawca, ponieważ musi ono wynikać z normy prawnej (ustawowej). Technicznie upoważnienie do uznania przybiera formę wyraźnego wskazania na uznanie, przez wyrażenia organ „może”, „jest uprawniony”, bądź wynika z całokształtu uregulowania. Nie ma natomiast uznania, gdy ustawa stanowi, że organ „wyda”, „ustali”, „nakazuje” itd. Uznanie stwarza administracji możliwość działania na własną odpowiedzialność, jakkolwiek na podstawie upoważnienia udzielonego przez ustawę. Zawsze administracja jest zobowiązana mieć „na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli”. Uznanie administracyjne ma zastosowanie przede wszystkim przy załatwianiu spraw indywidualnych, ale nie tylko. Cel uznania i trafność rozstrzygnięcia konkretnego przypadku wymagają szczegółowego wyważenia wszelkich argumentów przemawiających za, jak i przeciw określonemu rozstrzygnięciu. Decyzje administracyjne oparte na uznaniu podlegają kontroli NSA.

57.Umowa jako forma działa administracji i jej rodzaje.

Umowa - regulowana przepisami prawa cywilnego, akt dochodzi do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia przynajmniej dwóch podmiotów. Ma zastosowanie zwłaszcza w sferze majątkowej. Kontrahentem może być osoba fizyczna jak i prawna.

Umowa administracyjna - może być zawarta z osobą, w stosunku do której w innym przypadku musiałby być wydany akt administracyjny. Umowa może powodować powstanie, zmianę bądź zniesienie stosunku prawnego. W naszym porządku prawnym nie jest przewidziana, występuje np. w Niemczech.

Umowa cywilnoprawna (jako forma działania adm.). Forma działania przynajmniej dwóch samodzielnych stron; akt, który dochodzi do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia woli stron. Umowa jako forma działania administracji ma zastosowanie zwłaszcza w sferze majątkowej; gdy administracja nabywa lub zbywa określone składniki majątkowe. Kontrahentem może być osoba fizyczna lub prawna bądź nawet inny podmiot administracji. Swoistość umowy, jako formy działania administracji, wynika stąd, że organ administracji używa umowy jako prawnej formy działania w celu wykonania swoich zadań i dlatego zawieranie umów przez organy administracyjne regulowane jest nie tylko przez przepisy prawa cywilnego, ale również przez prawo administracyjne. Podmioty administracji publicznej w celu racjonalnego wykorzystania środków publicznych oraz przeciwdziałaniu korupcji zobowiązane są stosować procedurę zamówień publicznych, określoną ustawą z 10 czerwca 1994r. o zamówieniach publicznych. Do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli przepisy ustawy o zamówieniach publicznych nie stanowią inaczej. Spory związane z takimi umowami podlegają rozpoznaniu przez sądy powszechne.

Umowa administracyjna. W systemie prawnym, w którym istnieje ta forma działania administracji, umowa administracyjna może być zawarta z osobą, w stosunku do której w innym przypadku musiałby być wydany akt administracyjny. Umowę tę zawiera organ administracyjny ze stroną bądź stronami. Umowa administracyjna może powodować nawiązywanie, zmianę bądź znoszenie stosunków administracyjnoprawnych. W naszym porządku prawnym nie ma generalnego upoważnienia dla organów administracji publicznej do zawierania tego rodzaju umów

58.Ugoda administracyjna.

Ma charakter ugody pomiędzy stronami postępowania administracyjnego, zawieranej przed organem, przed którym toczy się postępowanie administracyjne. Ugoda ta może być zawarta tylko w indywidualnej sprawie administracyjnej, wyłącznie w czasie trwania postępowania administracyjnego i to tylko w takiej sprawie, w której biorą udział co najmniej dwie strony o spornych interesach. Ugoda administracyjna po jej zatwierdzeniu przez organ administracji, zastępuje decyzje w sprawie.

59.Porozumienie administracyjne.

Porozumienie jest instrumentem organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań, w szczególności obejmować może sferę stosunków administracyjnoprawnych. Obecnie porozumienia mogą zawierać gminy z organami administracji rządowej w sprawie przejmowania przez organy gminy zadań z zakresu administracji rządowej, co przewiduje art.8 ustawy z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym. Ta ustawa stanowi też, że „Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzania jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych”. Według art.8 ust.2 ustawy z 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa województwo może zawierać z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa porozumienia w sprawie powierzania prowadzenia zadań publicznych. Ustawa z 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym przewiduje, że powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienie w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej.

60.Przyrzeczenie.

Jest szczególnym rodzajem oświadczenia organu administracji, przez które zobowiązuje się on do podjęcia określonego działania albo do dopuszczenia do pewnego działania. Generalnie instytucja przyrzeczenia nie jest w naszym państwie prawnie uregulowana. Można spotkać się z przyrzeczeniem w niektórych ustawach (ustawa z 19 listopada 1999r.- Prawo działalności gospodarczej; ustawa z 9 listopada 2000r. o repatriacji).

60 PYTAN, 4 semestr, Kosmetologia, Chemia kosmetyczna

60 pytan z przemyslu z odpowiedziami

60-pytan-z-zarzadzania, Studia - Mechatronika PWR, Podstawy zarządzania - wykład (Teresa Maszczak)

60 pytań

60 pytań + 2011r. egzamin, HIGIENA

60 pytan z zarzadzania test

REGULAMINY TEST (60 PYTAŃ)

Sztuka wykladania i zadawania pytan

cw 16 odpowiedzi do pytan id 1 Nieznany

60 Rolle der Landeskunde im FSU

PN 60 B 01029

Nasze opracowanie pytań 1 40

Leksykon podatków i opłat lokalnych 517 pytań i odpowiedzi

Opracowanie pytań z anatomii

Bank pytan (lekarski) id 79351 Nieznany (2)

opracowanie pytań z optyki

Maszyny Elektryczne Opracowanie Pytań Na Egzamin

więcej podobnych podstron