stępujące długości okresów pomiarowych: 24, 16, 12 i 3 h. Pomiary te są wykonywane (przy przyjętych w Polsce godzinach pracy) przeważnie w następujących godzinach: 6°°-22°° (16 h), 6°°-1800 (12 h) oraz pomiar trzygodzinny w tych porach dnia, na które przypadają szczytowe natężenia ruchu - najczęściej: szczyt poranny 6°°-900 oraz szczyt popołudniowy 133°-1630.
Podstawowym interwałem rejestracji natężenia ruchu jest godzina. Dla celów specjalnych (np. obliczanie przepustowości) stosuje się interwały: 30, 15 i 5 min. Okres 15 min. jest okresem odniesienia w analizach przepustowości.
W pomiarach wykonywanych metodą ręcznych notowań ważnymi sprawami są: wybór stanowisk pomiarowych, wyposażenie i przeszkolenie personelu, zwłaszcza w zakresie klasyfikacji typów pojazdów. Naniesienie w formularzach sylwetek typów pojazdów pomaga w przeprowadzaniu pomiarów. Ze względu na uciążliwość pracy obserwatora (hałas, spaliny, warunki atmosferyczne) i szybko narastające zmęczenie, pociągające za sobą skłonność do popełniania błędów, czas jego pracy nie powinien przekraczać 3-4 h.
Innym ograniczeniem jest wydajność obserwatorów, określana liczbą pojazdów na godzinę, którą obserwator jest w stanie zarejestrować. Podaje się [34] następujące wydajności jednego obserwatora:
- 700-900 P/h - przy rejestracji natężenia w przekroju drogi bez rozdziału ruchu na oba kierunki lub przy zapisie jednego kierunku ruchu,
- 400-500 P/h - przy rejestracji natężenia w przekroju drogi z rozdziałem na kierunki ruchu lub na wlocie skrzyżowania z segregacją na 3 relacje,
- 2000 P/h - przy zapisie jednego kierunku ruchu z wykorzystaniem licznika sumującego.
W formularzach opracowanych dla pomiarów w przekroju drogi lub na wlocie skrzyżowania (rys. 4.2), obserwator odnotowuje przejeżdżające pojazdy według przewidzianych rodzajów i relacji. Osobno notuje się przejazd tramwajów, a czasem również autobusów komunikacji miejskiej.
Wyniki pomiarów z tabelek zbiorczych w lewym dolnym rogu formularzy roboczych, używanych w pomiarach, zestawia się w formularzach zbiorczych. Zestawienie natężeń ruchu w przekroju w formularzu zbiorczym umożliwia łatwe określenie: godziny szczytu, procentowy udział każdej godziny w potoku dobowym, strukturę rodzajową ruchu, a także pozwala sporządzić wykresy wahań natężenia ruchu oraz wykresy potoków ruchu w sieci ulic.
Pomierzone natężenie ruchu na skrzyżowaniu zestawia się w formularzu przedstawionym na rysunku 4.3 - dla okresu godziny szczytu wybranej z okresu pomiarowego na podstawie sumarycznych natężeń. Przebieg strumieni ruchu na skrzyżowaniu dobrze jest zilustrować na wykresie (rys. 4.4) - podobnie jak potoki ruchu w sieci ulic (rys. 4.5). Niekiedy przy zestawieniu natężeń ruchu na ciągach skrzyżowań zdarza się, że na sąsiednich skrzyżowaniach szczyt ruchu jest nieco przesunięty w czasie, wówczas to należy ustalić wspólną godzinę szczytu na podstawie natężeń ruchu ze wszystkich rozważanych skrzyżowań.
Na niektórych rozległych skrzyżowaniach nie jest możliwe śledzenie przez obserwatora marszrut pojazdów dla określenia relacji. Do takich skrzyżowań należą: ronda, obwiednie i cygara. Do pomiarów struktury kierunkowej można
88