Wskaźniki płynności dynamicznej

W ocenie dynamicznej płynności finansowej przedmiotem badań są 3 grupy wskaźników:

1. wskaźniki struktury przepływów pieniężnych

2. wskaźniki wystarczalności gotówkowej

3. wskaźniki wydajności gotówkowej

1. wskaźniki charakteryzujące strukturę przepływów pieniężnych

1. wskaźnik zdolności do generowania środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej stanowi relację:

W_ZG = 100 % → informuje, że mamy wtedy tylko przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

W_ZG < 100 % → taka sytuacja ma miejsce, gdy znaczącą część stanowią wpływy z działalności inwestycyjnej i finansowej

Im wskaźnik ten bardziej odchyla się od 100% do wartości 0% tym znaczenie przepływów z działalności operacyjnej jest mniejsze.

2. 
   Wskaźnik udziału zysku netto w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej stanowi relację:

Wskaźnik ten jest podstawą oceny jakości zysku. Zysk i gotówka to wbrew pozorom bardzo różne kategorie !!!

Jeżeli wskaźnik ten jest bliższy 0 to zysk ma bardziej charakter papierkowy niż gotówkowy, a tym samym zysk stanowi bardzo wąskie źródło zasilania przedsiębiorstwa w gotówkę.

3. Wskaźnik zależności od zewnętrznych źródeł finansowania stanowi relację:

Wskaźnik ten informuje ile jednostek wpływów z działalności finansowej przypada na 100 jednostek wpływów z działalności operacyjnej.

Gdy W_Z > 100% → to wówczas przedsiębiorstwo w większym stopniu uzależnione jest od zewnętrznych źródeł finansowania takich jak emisja akcji, obligacji lub też zaciągnięcie kredytów i pożyczek długo i krótkoterminowych

4. Wskaźnik pieniężnej samowystarczalności w zakresie działalności finansowej stanowi relację:

wskaźnik ten informuje nas o tym w jakim zakresie środki pochodzące z zewnętrz wykorzystywane są na pokrycie zobowiązań wobec właścicieli i wierzycieli (określa w jakim stopniu obce źródła samo finansują się, czyli ile z nich idzie na spłatę zobowiązań i wypłatę dywidend).

W_PS = 100% → oznacza, że wszystkie zobowiązania wobec wierzycieli są pokrywane z wpływów zewnętrznych.

W_PS > 100% → to wpływy z działalności finansowej wykorzystywane są także do sfinansowania potrzeb w zakresie działalności operacyjnej i inwestycyjnej, co w jakimś stopniu świadczy o rozwoju przedsiębiorstwa

2. wskaźniki wystarczalności gotówkowej

W grupie tej można wyróżnić jeden wskaźnik syntetyczny i szereg wskaźników analitycznych. Wskaźnikiem syntetycznym jest wskaźnik ogólnej wystarczalności gotówkowej który stanowi relację:

wskaźnik ten informuje o tym, czy przedsiębiorstwo z bieżących wpływów (wpływów z działalności operacyjnej) jest w stanie sfinansować potrzeby w sferze działalności inwestycyjnej i finansowej.

W_WG ≥ 1 → oznacza, że środków pieniężnych z działalności operacyjnej mamy tyle, że wystarcza nam całkowicie albo z pewną nadwyżką na pokrycie wszystkich płatności i w tej sytuacji nie ma potrzeby korzystania ze źródeł zewnętrznych (przedsiębiorstwo jest samo finansujące)

W_WG < 1 → wówczas występuje potrzeba sięgnięcia po zewnętrzne źródła finansowania lub też konieczność weryfikacji programu inwestycyjnego lub terminów spłaty zobowiązań

Wskaźnikami uzupełniającymi do wskaźnika ogólnej wystarczalności gotówkowej są wskaźniki analityczne:

1. Wskaźnik pokrycia odsetek stanowi relację:

W_PO ≥ 1 → to spłata odsetek w całości angażuje środki pieniężne netto z działalności operacyjnej lub też dla ich sfinansowania konieczne jest sięgnięcie po źródła zewnętrzne

W_PO < 1 → to odsetki można śmiało sfinansować z bieżących wpływów i nie ma potrzeby sięgania po zewnętrzne finansowanie

Wartość tego wskaźnika informuje też o istotności obciążenia przepływów pieniężnych danym rodzajem płatności (jeśli odsetki stanowią przykładowo 3% przepływów pieniężnych to śmiało można je pokryć, a jeśli stanowią 98% to jest źle, gdyż nie ma już żadnych środków na rozwój bo wszystko pochłania ta spłata odsetek).

2. Wskaźnik spłacalności ogółu zobowiązań stanowi relację:

i informuje w jakim stopniu spłata zobowiązań obciąża przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej.

jeśli więc W_SZ > 1 to informuje o tym, że dla spłaty zobowiązań konieczne jest sięgnięcie po zewnętrzne źródła finansowania.

Jeżeli W_SZ = 1 to całą nadwyżkę środków pieniężnych z działalności operacyjnej przeznacza się na spłatę zobowiązań (o innych celach bądź płatnościach nie może być mowy).

3. Wskaźnik wypłaty dywidend stanowi relację:

i ma taką samą wartość poznawczą jak poprzednie 2 wskaźniki.

W_WD ≥ 1 → właściciele wszystko co zostało wygospodarowane zabierają dla siebie

W_WD < 1 → płatności na rzecz właścicieli są mniej istotne

4. Wskaźnik sfinansowania inwestycji stanowi relację:

3. wskaźniki wydajności gotówkowej

1. wskaźnik wystarczalności gotówkowej sprzedaży, który stanowi relację:

informuje on więc o wydajności gotówkowej działalności operacyjnej. Może być też podstawą do projekcji dopływu gotówki w okresach następnych przy zakładanym poziomie przychodów ze sprzedaży.

Im większe wartości przyjmuje ten wskaźnik tym zdolność do generowania gotówki jest większa.

2. 
   
   wskaźnik wystarczalności gotówkowej zainwestowanego kapitału, który stanowi relację:

Kapitał pracujący

Zwany jest także funduszem środków obrotowych netto.

Mamy 2 podejścia do kapitału pracującego:

1. kapitał pracujące jest to nadwyżka aktywów obrotowych nad zobowiązaniami bieżącymi:

KON = aktywa obrotowe - zobowiązania bieżące

2. kapitał obrotowy jest to różnica pomiędzy kapitałem stałym a aktywami trwałymi:

KON = kapitał stały - aktywa trwałe

Można wyróżnić kilka przypadków:

• kapitał własny > majątek trwały → w takim przedsiębiorstwie majątek został sfinansowany prawidłowo i majątek obrotowy w znacznym stopniu sfinansowany jest z kapitałów długoterminowych

• kapitał własny < majątek trwały

• kapitał stały < majątek trwały → mamy do czynienia z ujemnym kapitałem pracującym

Analiza kapitału pracującego obejmuje ocenę zapotrzebowania na kapitał pracujący, ale też ocenę wielkości kapitału pracującego i zmian w tym zakresie występujących, a także ocenę natężenia kapitału pracującego.

Zapotrzebowanie na kapitał pracujący wyznacza się poprzez porównanie:

• stan aktywów obrotowych działalności bieżącej 262.407

• 
  ( - ) źródła finansowania działalności bieżącej - 101.946

• zapotrzebowanie = 160.461

Przegrupowanie pozycji aktywów obrotowych i źródeł ich finansowania:

I. Aktywa obrotowe:		I. Zobowiązania krótkoterminowe:
zapasy	144.223	zobowiązania nieoprocentowane	101.946
należności krótkoterminowe	95.633
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe	22.551
Razem:	262.407	Razem:	101.946
II. Stan środków finansowych:		II. Zadłużenie krótkoterminowe:
inwestycje krótkoterminowe	39.965	zobowiązania oprocentowane	95.636
Razem:	39.965	Razem:	95.636
Ogółem:	302.372	Ogółem:	197.582

Stopień zaspokojenia potrzeb na kapitał pracujący:

• rzeczywisty kapitał pracujący według danych z bilansu: 104.790

• 
  ( - ) zapotrzebowanie na kapitał pracujący: - 160.461

• ( = ) ujemny stan inwestycji krótkoterminowych: - 55.671

saldo inwestycji krótkoterminowych netto:

• stan inwestycji krótkoterminowych: 39.965

• 
  ( - ) zobowiązania oprocentowane: - 95.636

• ( = ) ujemny stan inwestycji krótkoterminowych (płynność netto negatywna) - 55.671

Wielkość kapitału pracującego można ustalić wykorzystując pierwszy lub drugi sposób obliczania. Kapitał pracujący służy za podstawę oceny:

• płynności finansowej

• długoterminowego potencjału finansowania aktywów obrotowych

Wielkość kapitału obrotowego należy oceniać na tle zapotrzebowania na kapitał pracujący.

Analiza kapitału pracującego może też być przeprowadzona przez odniesienie jego wielkości do wybranych kategorii ekonomicznych takich jak:

• aktywa ogółem

• majątek obrotowy

• przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

W tym ostatnim przypadku wskaźnik natężenia kapitału pracującego stanowi relację:

w dobrze funkcjonującym przedsiębiorstwie wskaźnik ten powinien przyjmować wartości stałe, co świadczy o tym, że przedsiębiorstwo wyznaczyło i optymalizuje poziom kapitału pracującego dla wybranej strategii.

Ocena sprawności działania

W ocenie sprawności działania wykorzystuje się wskaźniki produktywności (rotacji), które mogą mieć 2 postaci:

1. wskaźniki obrotowości (rotacji) w razach → stanowią one relację odpowiednio wyrażonego obrotu do przeciętnego stanu analizowanego składnika majątku lub kapitału w badanym okresie. Ich wielkość informuje zatem o ilości obrotów (lub też wymiany) danego składnika w analizowanym okresie (ile razy dane składniki były w obrocie - a każdy kolejny raz to dodatkowy zysk, więc tym lepiej)

2. wskaźniki obrotowości w dniach → są ilorazem przeciętnego stanu analizowanego składnika pomnożonego przez czas, którego dotyczy ocena (np. rok, kwartał) do odpowiednio wyrażonego obrotu. W tej postaci wielkość tego wskaźnika wyraża czas przez jaki kapitał pozostaje zamrożony, związany z danym rodzajem zasobów, a więc im krótszy jest ten czas, tym intensywność wykorzystania kapitału jest większa.

Przedstawione wskaźniki produktywności ustala się i ocenia dla aktywów ogółem oraz dla wybranych składników aktywów lub też pasywów. Najczęściej przedmiotem badań szczegółowych jest rotacja zapasów, należności z tytułu dostaw i usług oraz zobowiązań z tytułu dostaw i usług.

Wykład 5 (7.12.2005)

1. Wskaźnik produktywności aktywów ogółem w razach stanowi relację:

Im większy jest ten wskaźnik tym lepiej. Jego poziom będzie zróżnicowany w zależności od sektora, w którym funkcjonuje przedsiębiorstwo. Jest on bowiem pochodną struktury aktywów. W przedsiębiorstwach, gdzie dominują aktywa trwałe będzie on przyjmował niższe wartości niż tam gdzie dominującą grupę stanowią aktywa obrotowe. Stąd też ocena wykorzystania majątku powinna być prowadzona przez porównanie w czasie, z planem, ale także przez porównanie z wielkością sektorową - ta bowiem dopiero obiektywizuje ocenę.

Na poziom tego wskaźnika wpływ ma również inflacja. W warunkach inflacji przychody rosną szybciej niż majątek, który w bilansie wyceniany jest po koszcie wytworzenia lub cenach zakupu, nabycia historycznych.

2. Wskaźnik produktywności zapasów może mieć postać:

a) w razach:

1. w dniach:

16

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

————————————————————————————— * 100%

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej + wpływy

z działalności inwestycyjnej i finansowej

zysk netto

———————————————————————* 100%

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

wpływy z działalności finansowej

————————————————* 100%

wpływy z działalności operacyjnej

wpływy z działalności finansowej

————————————————* 100%

wydatki z działalności finansowej

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

—————————————————————————————— * 100%

spłata zobowiązań wraz z odsetkami + wypłata dywidend + inwestycje

w wartości niematerialne i prawne oraz rzeczowych aktywach trwałych

Odsetki

——————————————————————

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

i jest on podstawą do oceny możliwości finansowania odsetek z środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej.

spłata zobowiązań ogółem

——————————————————————przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

Dywidendy

——————————————————————

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

wydatki na inwestycje

——————————————————————

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

i ma taką samą wartość poznawczą z tym tylko, że dotyczy sfery inwestycyjnej.

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

——————————————————————————————————————

przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów + pozostałe przychody operacyjne

przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

————————————————————

przeciętny stan zainwestowanego kapitału

mierzy on zatem efektywność zainwestowanego kapitału w ujęciu gotówkowym, co niewątpliwie stwarza bardziej realny obraz niż gdy za podstawę przyjmie się zysk (papierowy).

kapitał pracujący

——————————————————————————

przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

przychody ogółem

——————————————

przeciętny stan majątku ogółem

przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

——————————————————————————

przeciętny stan zapasów

przeciętny stan zapasów * liczba dni w okresie

——————————————————————————

przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów

---