Program relaksacyjny dla dzieci nadpobudliwych psychoruchowo w wieku 5 i 6 lat Rozdział III
Cele i scenariusze zajęć
Program relaksacyjny dla dzieci nadpobudliwych psychoruchowo daje możliwość korekcji zachowań dziecka w warunkach przedszkolnych . Dzieci mogą uczestniczyć w zajęciach w zależności od możliwości placówki raz lub dwa razy w tygodniu . Ze względu na specyfikę zaburzenia liczba dzieci w grupie nie powinna liczyć więcej niż osiem osób . Niektóre zajęcia zawierające ćwiczenia wymagające szczególnej koncentracji uwagi powinny być prowadzone w grupie mniej licznej . Mała ilość dzieci stwarza możliwość głębszego poznania i rozumienia dziecka , ułatwia nawiązanie głębszych interakcji a także daje możliwości indywidualnego podejścia do wychowanka .
Program relaksacyjny zawiera zestaw zadań o charakterze zabawowym opartych na różnorodnych technikach rozwijających sferę ruchową , poznawcza i emocjonalną . Przyczynia się do kształcenia cech dziecka niezbędnych do funkcjonowania w kontaktach społecznych . Oddziaływuje więc na całą sferę osobowości . Program powstał w przedszkolu o profilu artystycznym , dlatego szczególny nacisk położono na aktywność plastyczną , muzyczną i ruchową dziecka . Muzyka połączona z ruchem , plastyką stanowi okazję do uwolnienia się od lęku , w niej znajdują ujście pragnienia i marzenia dziecięce . Poprzez zabawy muzyczne , plastyczne i ruchowe , dzieci mają możliwość zdobycia zaufania do własnych sił . Mogą wypowiedzieć się na własny temat oraz rozładować wewnętrzne stany napięć .
Nadrzędnym hasłem programu relaksacyjnego dla dzieci jest : Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby oraz dostarczenie radości i satysfakcji z wykonywanych działań . Program zakłada realizację czterech podstawowych celów . Do każdego głównego celu przypisane są cele szczegółowe .
CELE GŁÓWNE I SZCZEGÓŁOWE
I. Rozwijanie sprawności ruchowej :
v kształcenie umiejętności panowania nad swoim ciałem
v doskonalenie koordynacji ruchowej w sferze całego ciała oraz czynności manualnych
v rozwijanie ekspresji ruchowej dowolnej oraz kontrolowanej
II. Doskonalenie funkcji poznawczych
stwarzanie sytuacji rozwijających spostrzegawczość , pamięć i uwagę
inspirowanie wyobraźni ruchowej , plastycznej i muzycznej
doskonalenie umiejętności wypowiadania się na własny temat
III. Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby
poznanie i uświadomienie schematu budowy własnego ciała
kształcenie umiejętności nazywania i rozróżniania własnych emocji i emocji innych
nabywanie umiejętności różnych sposobów relaksacji oraz zdolności odreagowywania agresji i napięcia
doświadczanie sukcesu i ukazywanie pozytywnych cech osobowości
IV. Kształcenie umiejętności współdziałania
wyzwalanie radości płynącej ze wspólnej zabawy
rozwijanie zdolności nawiązywania kontaktów z innymi i umiejętności komunikowania się
uświadomienie istnienia komunikacji słownej i bezsłownej
wdrożenie do przestrzegania umów zawartych w grupie
Podstawową formą aktywności dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa , dlatego też w programie wykorzystano następujące techniki , gry i zabawy :
technikę relaksacyjną wg Jacobsona w wersji B. Kaji
zabawy relaksacyjne o charakterze wyciszającym , rozluźniającym i rozweselającym
gry muzyczne służące rozwojowi koncentracji , rozwijające zdolność ekspresji ruchowej oraz kształtujące umiejętność relaksacji
swobodny taniec do muzyki o różnym charakterze
twórczą wizualizację w oparciu o słowo i muzykę
zajęcia plastyczne inspirowane muzyką i ruchem
metodę malowania dziesięcioma palcami
ćwiczenia według P. Dennisona korygujące dysfunkcje dzieci
gry i zabawy integrujące grupę
gry i zabawy przeciwko agresji
gry i zabawy rozwijające inteligencję emocjonalną
Program składa się z dziesięciu scenariuszy , które mogą być wykorzystywane wg. koncepcji autorki lub stanowić inspiracje do tworzenia własnych zajęć . Podczas prowadzenia zajęć relaksacyjnych należy pamiętać o uważnej obserwacji dzieci w celu dostosowania tempa i ilości zabaw indywidualnie według zaistniałej sytuacji . Pierwszy scenariusz zawiera zabawy umożliwiające dzieciom poznanie uczestników i integrujące dzieci . Każda kolejna sytuacja edukacyjna zbudowana jest z trzech części . W pierwszej znajdują się zabawy na powitanie , ćwiczenia rozwijające ekspresję ruchową spontaniczną i kontrolowaną . W drugiej pojawiają się zabawy doskonalące koncentracje uwagi i rozwijające inteligencję emocjonalną. Trzecia część to działalność plastyczna umożliwiająca odreagowanie napięcia , dająca możliwość wypowiedzi plastycznej lub słownej . Zajęcia zakończone są zabawami wyciszającymi i pożegnaniem grupy . Spotkania z dziećmi powinny przebiegać w miłej i serdecznej atmosferze . Należy pamiętać , aby dzieci otrzymywały dużo uwagi i pozytywnych komunikatów od prowadzącego . Mile widziane jest nagradzanie dziecka oklaskami przez uczestników .
SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Zajęcia Nr I
Temat : Poznajemy się
Cele :
budowanie klimatu grupy
ćwiczenie pamięci i uwagi
doskonalenie umiejętności współdziałania
zdobywanie wiadomości o sobie oraz innych
Pomoce :
krzesełka , kartki pisaki , kredki .
Przebieg zajęć :
Imiona . Dzieci siedzą na krzesełkach . Przedstawiają się mówiąc swoje imię . Chętne dziecko powtarza imiona wszystkich .
Powitanie . Każdy wita się z każdym w dowolny serdeczny sposób . Sprawdzenie , czy wszyscy powitali się ze wszystkimi .
Wołanie imion - echo . Dzieci spacerują po sali . Po dotknięciu przez osobę rozpoczynającą zabawę dziecko wymawia głośno i cicho swoje imię . Grupa je powtarza . Zabawa kończy się gdy wszyscy uczestnicy wypowiedzą swoje imię .
Pokaż , co lubisz robić . Uczestnicy siedzą w kole . Jedno dziecko wchodzi do koła i ruchem pokazuje co lubi robić . Pozostałe dzieci odgadują a następnie naśladują jego ruchy .
Zamiana miejscami . Krzesełka ustawione w kole , jedno na środku . Rozpoczyna nauczyciel , który mówi „Zamieniają się miejscami wszyscy ... którzy lubią się śmiać” itp. Dziecko które nie zdążyło usiąść w kole siada na krześle w środku koła i kontynuuje zabawę . Gdy nie ma pomysłu pomaga nauczyciel .
Ludzie do ludzi . Dzieci dobierają się w pary . Pary muszą jak najszybciej realizować zadanie typu : plecy do pleców , kolano do kolana , ramię do ramienia , policzek do policzka itp. Kiedy uczestnicy zabawy usłyszą hasło „Ludzie do ludzi” każdy zmienia partnera .
To jestem ja . Rysowanie siebie . Nauczyciel podpisuje rysunek według życzeń dziecka Tak jak dziecko lubi gdy się do niego mówi . Prezentacja prac .
Zabawa wyciszająca . Na różna sposoby i w różnej pozycji śpiewanie piosenki :
Siedzimy wszyscy w tej ciszy
Siedzimy wszyscy w tej ciszy
Nikt nas tutaj / x 2
Nikt nas tutaj nie usłyszy
9. Iskierka . Uczestnicy stoją w kręgu . Prowadzący lekko ściska rękę dziecka przesyłając uścisk dalej . Mówi „Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg niech wróci do moich rąk” .
Zajęcia Nr II
Temat : Smutno , wesoło
Cele :
rozwijanie koncentracji uwagi
rozładowywanie napięć
kształcenie wyobraźni ruchowej
rozwijanie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji
Pomoce :
muzyka wolna , szybka (wesoła , smutna) ,
ilustracje twarzy (wesoła , smutna) ,
kartony , farby - niebieska , czerwona , czarna , zielona , żółta , biała , fioletowa .
Przebieg zajęć :
Powitanie . Dzieci siedzą w kole . Prowadzący mówi zdanie „Machają do siebie wszyscy , którzy ... lubią czekoladę ; wszyscy , którzy wesoło bawią się dziś w przedszkolu , którzy lubią budować z klocków lego , mają jasne włosy ,ciemne włosy” ... itp.
Wykrzycz swoje imię . Prowadzący mówi trzy , cztery . Na to hasło dzieci wykrzykują głośno swoje imię , a następnie mówią swoje imię cicho . Zabawę powtarzamy dwa lub trzy razy .
Dziwne kroki . Zabawa ruchowa . Prowadzący podaje instrukcję sugerującą dzieciom różnego typu poruszanie się po sali :
chodzimy bardzo wesoło ,
chodzimy tak , jakbyśmy byli bardzo smutni ,
idziemy z ciężkim workiem na plecach ,
idziemy przeskakując z kamienia na kamień ,
idziemy tak , jak lubimy chodzić
Zabawa do muzyki wolno - szybko . Poruszanie się dowolne z rytmem i nastrojem muzyki . Dzieci poruszają się tak , jak zaprasza muzyka . Muzyka wolna przeplata się z muzyką szybką .
Smutny , wesoły . Oglądanie ilustracji przedstawiających twarze chłopców , określanie ich nastroju . Wypowiedzi po czym poznałem , że chłopiec jest smutny lub wesoły .
Dokończ zdanie . Uczestnicy zabawy siedzą w kręgu . „Jestem wesoły , gdy ...” , „Jestem smutny , gdy ...”
Interpretacja plastyczna utworu muzycznego . Dzieci słuchają utworu o żywej dynamice . Po wysłuchaniu nauczyciel zachęca do wypowiedzi ; „Czy muzyka była smutna , czy wesoła ?”, „Co wyobrażałeś sobie podczas słuchania utworu ?”. Malowanie dziesięcioma palcami . Instrukcja : W tych miseczkach jest farba . nie będziemy używali pędzi , mamy przecież 10 palców , 5 na jednej ręce i 5 na drugiej ręce . Możesz malować to , co mówi ci muzyka . Zachęcenie dzieci do wypowiedzi na temat swoich wrażeń podczas malowania tą techniką . Pytania pomocnicze ; „Co czułeś , gdy malowałeś wszystkimi palcami ?”, „Czy farby były przyjemne w dotyku?”, „Jakich kolorów używałeś ?” . Prezentacja prac i nagradzanie ich brawami .
Zabawa wyciszająca . Wesołe i smutna śpiewanie piosenki
Siedzimy wszyscy w tej ciszy
Siedzimy wszyscy w tej ciszy
Nikt nas tutaj / x 2
Nikt nas tutaj nie usłyszy
9. Pożegnanie „Iskierką”