4.4 Franczyza

 

 

Jak rozwijać firmę korzystając z cudzego pomysłu

 

Dobrym pomysłem na biznes dla kogoś, kto nie ma wielkiego zasobu własnego kapitału, rewelacyjnego pomysłu rynkowego i zbyt wielkiego doświadczenia w biznesie jest franczyza.

 

Franczyza to sprzedaż lub częściej świadczenie usługi przez samodzielnego biznesmena, ale pod szyldem cudzej i uznanej marki. W ten sposób działają wielkie sieci barów samoobsługowych McDonald's czy sklepów kosmetycznych Yves Rocher. W Polsce już mamy także wiele rodzimych przykładów zastosowania franczyzy - choćby sieć cukierni Blikle czy sklepów i kawiarni Pożegnanie z Afryką.

 

Pomysł na biznes

Franczyza to świetny pomysł na biznes może nie dla początkujących, ale stosunkowo jeszcze młodych przedsiębiorców, świadomych konieczności dotrzymania standardów wymaganych przez udzielającego franczyzy. Przedsiębiorca korzystający z cudzego szyldu nie pracuje przy tym - to jednak minus - na własne imię i rachunek. Jego sukces w dużym stopniu zależy od powodzenia innych. Jak to może być bolesne, przekonują się przedsiębiorcy, którzy kilka lat temu zainwestowali w warsztaty fotograficzne, wyposażając je - właśnie na zasadzie franczyzy - w sprzęt znanych firm: Kodaka czy Fuji. Złote czasy dla tradycyjnej fotografii tymczasem szybko minęły, a korzystający z franczyzy przedsiębiorcy stali się ofiarami gwałtownej rewolucji cyfrowej w tej dziedzinie.

 

 

ZALETY FRANCZYZY Dzięki franczyzie inwestor zyskuje też większe bezpieczeństwo powodzenia swojego biznesu. Decydując się na nawiązanie współpracy z jedną z działających na rynku sieci, kupuje bowiem pomysł, na którym już ktoś zarobił. Do tego, według wyliczeń ekspertów, po przystąpieniu do sieci zysk z prowadzonej działalności jest wyższy średnio o 20-30 proc. niż w przypadku własnego biznesu. Zależy to m.in. od pozycji franczyzodawcy na rynku, lokalizacji punktu i jakości usługi.

 

 

Bezpiecznie w kryzysie

Osoby, które myślą o założeniu działalności gospodarczej, ale nie chcą otwierać własnej firmy, mogą wybrać franczyzę. Warto o niej pomyśleć teraz, gdy spodziewane jest spowolnienie gospodarcze.

Gdy chudną portfele, w pierwszej kolejności rezygnujemy z zakupów w sklepach o najmniej znanej marce, natomiast znane sieci franczyzowe mogą liczyć na utrzymanie popytu - uważa Arkadiusz Słodkowski, członek zarządu Polskiej Organizacji Franczyzodawców oraz firmy konsultingowej Profit System.

Franczyza to jakby parasol ochronny, pod którym można się schować i przeczekać trudny okres. Przystępując do sieci, rozpoczyna się działalność pod znaną już na rynku marką, dzięki czemu łatwiej o klientów.

 

Bezpieczne branże do wyboru

Najlepiej wybrać taką branżę, która nawet w ciężkich czasach będzie cieszyła się zainteresowaniem ze strony klientów. Do takich należą niewątpliwie sklepy spożywcze, usługi, takie jak pralnia czy zakłady fryzjerskie. Także sektor odzieżowy, reprezentowany przez tańsze marki, bo na ubrania z niższej półki wzrasta popyt w okresie spowolnienia gospodarczego.

To niejedyna zaleta franczyzy. Pozwala ona zachować również kontrolę nad zainwestowanymi pieniędzmi, które czasem są oszczędnościami całego życia.

 

 

UWAGA SZYBKI ZWROT KAPITAŁU Zwrot zainwestowanego kapitału we franczyzę następuje zazwyczaj szybciej niż w przypadku biznesu prowadzonego pod własnym szyldem. W przypadku własnego biznesu wynosi on średnio od 5 do 7 lat

 

 

Jest to bowiem biznes, który prowadzi się na własny rachunek i we własnym imieniu.

Zarobkiem franczyzobiorcy jest więc zysk osiągnięty na działalności.

 

Małe pieniądze na początek

Zachętę do inwestowania we franszyzę może stanowić także spadająca z roku na rok cena licencji. Dziś można już wybierać wśród ofert franczyzowych, dysponując kwotą poniżej 50 tys. zł. Kilka lat temu było to niemożliwe. Jak wynika z raportu Profit System, na polskim rynku działa już ponad 70 systemów o kwocie inwestycji początkowej nieprzekraczającej 50 tys. zł, w tym przede wszystkim - placówki bankowe, ale także małe punkty handlowe i usługowe.

Wystarczy nawet kwota poniżej 25 tys. zł. Jednak wówczas możliwości wyboru sieci są mocno ograniczone. By otworzyć własny sklep, wystarczy zainwestować 50 tys. zł. Będzie to jednak mały market o powierzchni 100-150 mkw. Uruchomienie dwa razy większego to koszt 100-150 tys. zł, nie licząc środków potrzebnych na zatowarowanie placówki.

Franczyza ma jednak ewidentne plusy i to dla obu stron kontraktu. Udzielający jej może szybciej rozwijać swój biznes, bez potrzeby zamrażania własnych środków w rozszerzanie do niego dostępu, budowę sieci kolejnych placówek czy sklepów. Może więc skoncentrować się na dopracowywaniu szczegółów własnego przedsięwzięcia czy wzbogacaniu o nowe, często pokrewne pomysły.

Najlepsze pomysły na biznes często rodzą się właśnie z doświadczeń zebranych w realizacji wcześniejszych. W ten sposób zwykły sklep z kawą może stać się jednocześnie elegancką kawiarnią, a kawoszy przyciąga nie tylko aromat małej czarnej, ale także własnej produkcji akcesoria i wyposażenie. Tak właśnie było w przypadku Pożegnania z Afryką.

Mała firma także może liczyć na ogromne korzyści. Od razu może działać pod znakiem znanej marki. Minimalizuje w ten sposób ryzyko związane z wejściem na mocno zatłoczony już rynek, nie angażując ze swojej strony bardzo wielkich środków finansowych. Ma też gotową instrukcję obsługi, czyli narzucone standardy oferowanych produktów czy usług, sposoby ich prezentacji, aranżacji wnętrz. Te zostały już bowiem wymyślone przez udzielającego franczyzy.

 

 

UMOWA FRANCZYZOWA Poza prawem używania znaku towarowegoczy logo sieci, do której firma przystąpi, umowa ta daje licencjobiorcy możliwość zoptymalizowania kosztów na promocję i reklamę, szkolenie pracowników, finansowanie badań nad nowymi produktami itp. Za opłatę licencyjną można bowiem liczyć także na szkolenia dla siebie i załogi, na kampanie promocyjne wspierające sprzedaż czy na know-how dla danej branży, np. wiedzę o specyfice rozliczeń i księgowości. Za tę pomoc biorca przekazuje franczyzodawcy tzw. opłatę wstępną za udzielenie licencji. Potem zaś, przez cały okres trwania umowy, wpłaca na rzecz dawcy pewien procent swoich obrotów.

 

 

Łatwiejsze procedury

Zaletą prowadzenia działalności w sieci franczyzowej jest też szybsze załatwienie formalności. Na ogół sieci współpracują z urzędami, co pozwoli łatwiej i szybciej przebrnąć przyszłemu sklepikarzowi przez drogę uzyskiwania pozwoleń i zezwoleń.

Może też liczyć na wsparcie finansowe, gdy okaże się, że środki przeznaczone na uruchomienie biznesu są niewystarczające. Z wejściem do sieci wiążą się również korzyści wynikające z możliwości uzyskania lepszych warunków u dostawców towaru. Otrzymuje się także szczegółową strategię sprzedażową, wsparcie merchandisingowe, marketingowe oraz szkolenia z zakresu handlu dla pracowników. Jako samodzielny sklep do tych rozwiązań dochodzilibyśmy latami.

Gotowa recepta na biznes owocuje 20-30-proc. wyższymi przychodami niż w przypadku prowadzenia biznesu na własną rękę.

To przekłada się na szybszy zwrot zainwestowanego kapitału, który średnio wynosi od dwóch do trzech lat. Często bywa jednak tak, że uruchomienie sklepu w sieci jest bardziej kosztowne niż otwarcie obiektu na własną rękę. Wynika to z tego, że otrzymujemy sprawdzony już przepis na działalność, a co za tym idzie gwarancję na zysk.

 

 

PLUSY I MINUSY FRANCZYZY   Plusy: działalność pod znaną na rynku marką, co obniża ryzyko związane z jej uruchomieniem dostęp do przetestowanego know-how, czyli przepisu na biznes wsparcie ze strony franczyzodawcy: przy pozyskaniu środków finansowych na uruchomienie biznesu oraz przy znalezieniu lokalu, jego wyposażeniu, zatowarowaniu możliwość brania udziału w szkoleniach, które pozwolą nabrać doświadczenia zawodowego korzystniejsze warunki umów z dostawcami dzięki działaniu w grupie   Wady: konieczność ponoszenia opłat związanych z przystąpieniem i działaniem w sieci kontrola ze strony franczyzodawcy brak dowolności przy ustalaniu asortymentu, konieczność zakupu towaru za pośrednictwem franczyzodawcy możliwość przeniesienia praw do firmy tylko za zgodą franczyzodawcy. Źródło: Franchising.pl

 

 

 

RODZAJE FRANCZYZY indywidualna - franczyzodawca zawiera umowę z kilkoma franczyzobiorcami. sieciowa - po stronie franczyzobiorców występuje wiele podmiotów. subordynacyjna - sam franczyzodawca nie prowadzi placówki, posiada tylko koncesję. Jest ona rozwijana przez franczyzobiorców. partnerska - franczyzodawca część placówek prowadzi sam, a resztę prowadzą franczyzobiorcy. master franchising - franczyzodawca w umowie upoważnia franczyzobiorcę do działalności, dając mu przy tym wyłączność. Zaś franczyzobiorca może działać poprzez swoich subfranczyzobiorców. Powstały tu schemat cechuje się dwustronnością.

 

 

Stawki franczyzy

Nie ma jednolitych metod ustalania stawek franczyzy. Korzystający z niej płaci za licencję, której wysokość zależy od bardzo wielu czynników: renomy marki, lokalizacji. Wiele dalszych kosztów przedsiębiorca musi ponosić sam. Płaci za projekt wnętrza, wyposażenie, towar, wynajęcie lokalu, media, telefony. W przypadku takich biznesów jak cukiernia czy kawiarnia, musi zatrudnić dwie, trzy osoby. Razem trzeba mieć na początek (zależy także od wielkości miasta) nie mniej niż 100 tysięcy złotych.

Miesięczne obroty małej kawiarni w średniej wielkości mieście to najwyżej 6-7 tysięcy złotych. W większym - kilkanaście tysięcy złotych. Warto pamiętać, że kawa jest dziś w świecie tania. Dzięki temu pijących ją jest może wielu, ale marże niskie.

 

 

Autorzy tekstów:

Edyta Dobrowolska,

Krzysztof Bień,

Dział Biznes DGP

 

 

Podstawa prawna

• Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.).

•          Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm.).

• Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.).

 

 

1

---