Dekolonizacja s. 211-216
Wojna domowa w Chinach między komunistami Mao Zedonga i Kuomintangiem ( partia narodowa) Czang Kaj- szeka- zwycięstwo chińskich komunistów- proklamowanie ChRL- Chińskiej Republiki Ludowej- 1 X 1949
Wojna w Korei 1950-1953 kulminacyjny moment „zimnej wojny”, która przerodziła się w „ gorącą”- głównodowodzący Douglas MacArthur nosił się z zamiarem użycia bomby atomowej na Chiny)
a. okupacja japońska i podział Korei na strefy okupacyjne wzdłuż 38 równoleżnika ( strefa radziecka- Korea Północna i strefa amerykańska - Korea Południowa
b. powstanie w 1948 r. komunistycznej Korei Północnej ( Kim Ir Sen) i prozachodniej Republiki Koreańskiej ( Li Syng- man)
c. agresja wojsk Korei Północnej na Południową - interwencja wojsk ONZ ( głównie USA)
d. sukcesy wojsk ONZ i pomoc „chińskich ochotników” dla komunistów koreańskich
e. wojna pozycyjna i zawarcie rozejmu ( * zwyciężyła tzw. „równowaga strachu” do dziś nie zawarto pokoju)- podział Korei na część północną (komunistyczną) i prozachodnią południową.
f. skutki:
trwały podział na Koreę Północnę ( reżim totalitarny, przymierający głodem zacofany gospodarczo) i Koreę Południową, jednego z tzw. „tygrysów azjatyckich”
śmierć w walkach : 1 mln Koreańczyków, 250 ty. Chińczyków, 30 tys. Amerykanów
* ( inne źródła mówią o wszystkich ofiarach, odpowiednio: 1,7 mln, 1 mln, 140 tys. )
3. Wojna w Indochinach 1945-1954 i 1965-1975
I wojna indochińska 1945-1954:
- walki komunistów z Wietnamu północnego ( Demokratyczna Republika Wietnamu) pod przywództwem Ho- Szi- Mina z siłami francuskimi
- klęska wojsk francuskich pod (*7 V)Dien Bien Phu i wycofanie się z Indochin ( Wietnam południowy, Kambodża, Laos)
II wojna indochińska 1965- 1973:
- dążenie do podboju Wietnamu Południowego ( Ngo Dinh Diem) przez komunistyczną partyzantkę- Vietcong
pomoc wojskowa USA ( prezydent Lyndon Johnson) dla Wietnamu południowego i bloku wschodniego dla Wietnamu Północnego
* ( incydent w Zatoce Tonkijskiej- flota północnokoreańska ostrzelała amerykański niszczyciel)
* „brudna wojna”- USA używało napalmu ( 1200 st. C, trujące opary), defolianty „Agent Orange”, okrucieństwa obydwu stron
ciężkie straty amerykańskiej marines ( ponad 536 tys. w roku 1968 walczyło w Wietnamie) w tropikalnych warunkach i narastająca krytyka udziału w wojnie wietnamskiej ( „make love not war”- dzieci kwiaty- hippisi)
zawieszenie broni w 1973 r. i podział wzdłuż 17 równoleżnika
zerwanie zawieszenia broni przez komunistów i podbój Wietnamu Południowego ( zajęcie Sajgonu 30 IV 1975 r. )
skutki- jeden z najbardziej krwawych konfliktów po II wojnie światowej- ok. 50 tys. Amerykanów, 250 tys. Wietnamczyków z Południa, 900 tys. żołnierzy Vietcongu
ogromny wpływ na społeczeństwo amerykańskie- narkomania, zaburzenia psychiczne, dzieła filmowe ( Czas Apokalipsy- F.F. Coppola, Łowca jeleni- M. Cimino, Urodzony 4 lipca i Pluton- Oliver Stone
rozszerzenie strefy wpływów komunistów na Laos i Kambodżę ( Czerwoni Khmerzy Pol Pota- film Pola śmierci)
4. Dekolonizacja:
a. podział świata: Pierwszy Świat- blok kapitalistyczny, II Świat- blok socjalistyczny, Trzeci Świat- kraje postkolonialne
niepodległość krajów Bliskiego Wschodu po II wojnie światowej ( 1946- Syria, Liban)
niepodległość Indii ( „perła Korony Brytyjskiej”)- Mahatma Ghandi i Jawaharlal Nehru - 1947 i podział na hinduistyczne Indie i muzułmański Pakistan ( oraz Bangladesz)
rok Afryki- 1960- niepodległość proklamuje 17 państw kontynentu
*d. rozpad imperium kolonialnego po „rewolucji czerwonych goździków”- 1975 ( Angola, Madagaskar)
aktualne terytoria zależne: Aktualnie za terytoria zależne uznawane są: Sachara Zachodnia ( Maroko, Algieria, Mauretania), Bermudy( UK), Kajmany ( UK), Falklandy( UK), Martynika ( Francja), Gibraltar ( UK), Wyspy Dziewicze USA, Gwadelupa, Nowa Kaledonia ( Francja)
skutki dekolonizacji: powstanie nowych państw, zacofanie cywilizacyjne byłych koloni, niestabilność polityczna- częste wojny domowe, reżimy niedemokratyczne, konflikty plemienne, obecnie- ogromne uniezależnienie się od koncernów ( surowce, broń)