1.
A) Prawne definicje rodziny
Aktualnie nie ma jednej ogólnej, legalnej definicji rodziny - w różnych ustawach jest ona definiowana różnie, zależnie od tego jakie skutki chciał osiągnąć ustawodawca. Najogólniej można ją zdefiniować jako grupę 2 lub więcej osób, złączonych relacją pokrewieństwa lub małżeństwa. Ustawy szczegółowe zawierają własne definicje rodziny, np.
w ustawie o świadczeniach rodzinnych (art. 3 pkt. 16 ,, rodzina - oznacza odpowiednio następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy; do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko);
art. 6 pkt. 14 ustawy o pomocy społecznej ,,rodzina - osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące”
B) Wspieranie rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
WSPIERANIE RODZINY - art. 2 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej def.: Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.
Chodzi tu o system pieczy nad osobą dziecka (w odróżnieniu od pieczą nad jego majątkiem i reprezentacją dziecka), przy czym funkcja wychowawcza to elementy związane z kształceniem, kształtowaniem światopoglądu, a opiekuńcza - to kwestie bytowe dziecka (jedzenie, ubranie). Tu skupiamy się na problemie opiekuńczo-wychowawczym, gdy rodzina wadliwie wykonuje te funkcje (KRO wskazuje obowiązki związane z wychowaniem: Art. 96. § 1. KRO Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Art. 100. § 1. KRO Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej. Art. 100 § 2. KRO W wypadkach, o których mowa w § 1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach.); Na czym to polega wskazuje art. 8 ust. 1 i 3: ,,Art. 8 ust. 1. Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt zapewnia wsparcie, które polega w szczególności na:
1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dążeniu do reintegracji rodziny.
3. Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.
C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej. Art. 12a. 1. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.
2. Dodatek przysługuje w wysokości 50,00 zł (obecnie 80 zł - §2 pkt. 5 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych) miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego - czyli:
- do czasu ukończenia przez dziecko:
18. roku życia lub
nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia, albo
24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności (art. 6 ust. 1);
[Art. 7. Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej].
Jeśli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty określonej w ustawie (zasadniczo 504,00 zł - obecnie 539 zł; gdy dziecko niepełnosprawne - 583 zł - obecnie 623 zł).
Zgodnie z art. 23 ust. 1 postępowanie jest wszczynane na wniosek małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej, a także osób, na których, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny.
2.
A) Prawne definicje małżeństwa
Konstytucja: art. 18 ,,Małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny”;
KRO: Art. 1. § 1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński.
Zatem przesłankami konstytutywnymi zawarcia małżeństwa (jego zaistnienia) są:
Różnica płci nupturientów
Złożenie oświadczenia przed osobą do tego upoważnioną (kierownik USC, ale też właściwy duchowny, konsul lub osoba pełniąca funkcje konsula)
Oświadczenie jednoczesne (można przez pełnomocnika - art. 6 KRO)
Oświadczenie o określonej treści - rota - sposób wskazany w art. 7 §3 KRO, w przypadku małżeństwa wyznaniowego konieczne jest oświadczenie o woli wywołania skutków cywilnych (art. 1 §2)
Brak przeszkód wskazanych w art. 10-15 KRO (wieku, ubezwłasnowolnienia całkowitego, choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, pozostawania w związku małżeńskim, pokrewieństwa lub powinowactwa, przysposobienia)
B) System pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej
SYSTEM PIECZY ZASTĘPCZEJ - art. 2 ust. 2 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców. Zatem jest to sytuacja kiedy rodzina nie wykonuje swoich funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego.
Art. 13. 1. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
1) do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
2) powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
2. Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
1) 50,00 zł - obecnie 60 zł §2 pkt. 6 lit. a. rozporządzenia Rady Ministrów - na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 70,00 zł - obecnie 80 zł §2 pkt. 6 lit. b. rozporządzenia Rady Ministrów - na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
3.
A) Zasady prawne w prawie rodzinnym
Z. szczególnej ochrony rodziny - art. 18 i 71 Konstytucji; w KRO art. 10 §1, (zachowanie małżeństwa) 23, 27, 39, (obowiązek współdziałania dla dobra rodziny) 45 §1, 128 i n. (alimentacja i pomoc państwa), ustawa o świadczeniach rodzinnych
Z. dobra dziecka - władza rodzicielska, przysposobienie, opieka, ratyfikacja Konwencji o prawach dziecka, RPD
Trwałości małżeństwa - to też instrument ochrony rodziny jako grupy społecznej tworzącej korzystne dla dziecka środowisko życia i rozwoju - cel: stabilizacja stosunków rodzinnych
z. uniezależnienia osobistych stosunków rodzinnych od wpływów obcych tym stosunkom elementów majątkowych - by nie zawierać małżeństwa czy też np. adoptować dziecka tylko z uwagi na majątek - niewyrażona wprost w przepisach
z. świeckości - kompetencja organów państwa do rozstrzygania spraw rodzinnych zapewnia jednolitą pozycję prawną i tryb orzekania
z. ochrony prywatności życia rodzinnego
z. solidarności grupy rodzinnej - np. możliwość odmowy zeznań (?)
B) Prawa dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 4. Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej: Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny oraz prawo dziecka do:
1) wychowania w rodzinie, a w razie konieczności wychowywania dziecka poza rodziną - do opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka;
2) powrotu do rodziny;
3) utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów;
4) stabilnego środowiska wychowawczego;
5) kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku;
6) pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia;
7) ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka;
8) informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości;
9) ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem;
10) poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej;
11) dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia.
Są to zarówno prawa dziecka w rodzinie jak i obowiązek i prawo rodziny względem dziecka
C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 6) rozpoczęcia roku szkolnego;
Art. 14. 1. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.
1a. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
2. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko.
3. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. (okres zasiłkowy - oznacza to okres od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do świadczeń rodzinnych - art. 3 pkt. 10)
4. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
4.
A) Zasady prawne odnoszące się do małżeństwa:
z. heteroseksualności - art. 18 konstytucji
z. monogamii - art. 13 §1 KRO, art. 206 KK
z. świeckości - nie ogranicza możliwości zawarcia małżeństwa wyznaniowego, tyle że nie wywoła ono skutków prawnych o ile nie zostaną spełnione warunki z art. 1 §2 KRO (m.in. zaświadczenie o braku przeszkód z USC i sporządzenie aktu małżeństwa)
z. równego traktowania świeckiej i wyznaniowej formy zawierania małżeństwa
z. trwałości - nie sformułowana wprost, ale wynika z przepisów art. 10 §3, 12 §3, 56 §2 i 3
równouprawnienia małżonków - zasada konstytucyjna (do wychowania dziecka, w stosunkach majątkowych, kwestie nazwiska), art. 23, 27, 43 §3, 135 §2 KRO
B) Podmiotowość rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Na podmiotowość rodziny w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wskazuje art. 4 zd. 1 ,,Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny” , definiuje się to jako rozdzielną podmiotowość dziecka i rodziny - kontrowersyjne, bo rodzina nie jest normatywnie zdefiniowana i nie wiadomo komu tą bezpośrednią podmiotowość przypisać. Ewentualnie podmiotowość rodziny jest elementem pośrednim - czerpie ją od poszczególnych członków rodziny - tu od dziecka. Dominuje zatem koncepcja, że prawa poszczególnych członków rodziny, to też prawa rodziny jako takiej. Zob. także Art. 30. Ust. 1. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka.”, art. 74 ,, Art. 74. 1. Rodziną pomocową może być:
1) rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka;
2) małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej.” - Ustawa wskazuje konkretne osoby tworzące rodzinę, od których rodzina nabywa podmiotowość
C) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Art. 15. 1. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:
1) w związku z zamieszkiwaniem [stancja, bursa, internat] w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności - w wysokości 80 zł (obecnie 90 zł) miesięcznie na dziecko albo
2) w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej - w wysokości 40 zł (obecnie 50 zł) miesięcznie na dziecko.
2. Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.
5.
A) Podmiotowość rodziny - problematyka prawna
Jest kwestią dyskusyjną, czy występuje coś takiego jak podmiotowość rodziny z tego względu, że pozostaje dyskusyjne jak ten podmiot dookreślić skonstruować, nadać cechę podmiotowości zwłaszcza gdy kodeks cywilny nie wskazuje innych podmiotów prawa niż osoba fizyczna prawna i jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, zwłaszcza, że nie ma nawet jednej ogólnej definicji rodziny. Rodzina nie jest osobą prawną, ale też nie jest osobą ułomną, bo ten status musi nadać ustawa, z kolei koncepcja czwórpodziału podmiotów prawa wymagałaby istnienia ogólnej, legalnej definicji rodziny. Obecnie istnieje możliwość by rodzina funkcjonowała w obrocie prawnym w procesie cywilnym w ramach powództwa zbiorowego. Na podmiotowość prawną rodziny wskazuje konstrukcja przepisów, mówiących, np. że ,,rodzina ma prawo do …”, ,,rodzina może…”, ,,rodzina spełnia warunki…” jak np. w Konstytucji gdzie w art. 71 ust. 1 stanowi, że ,,państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych”; w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawie o świadczeniach rodzinnych, ustawie o pomocy społecznej. Na gruncie interpretacji dochodzi jednak do problemów co to znaczy, że rodzina ,,ma prawo” i kto wchodzi w jej skład.
a) jest zorganizowaną jednostką społeczną, która nie posiada osobowości prawnej;
b) stanowi ugrupowanie - tzw. grupę rodzinną - którą ustawodawca nieraz traktuje jako pewną całość, która z jednej strony zaspokaja potrzeby i chroni interesy jej członków, z drugiej zaś istnieje i działa w interesie społecznym;
c) jej byt nie jest uzależniony od pełnego jej składu;
d) w myśl z. autonomii rodziny ingerencja państwa (sądu) w stosunki rodzinne jest wyjątkiem ograniczonym do sytuacji szczególnych, najczęściej patologicznych.
B) Formy wspierania rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 8 ust. 2. Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
Art. 9. Rodzina może otrzymać wsparcie przez działania:
1) instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny;
2) placówek wsparcia dziennego;
3) rodzin wspierających.
C) Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych: Art. 4. 1. - Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Art. 8. Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu: 1) urodzenia dziecka.
Art. 9.
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, a opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia - jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1.000,00 zł.
W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu - nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.
Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
6.
A) Status prawny dziecka poczętego w prawie polskim
a) status prawny nasciturusa nie jest obecnie wyraźnie określony w przepisach prawnych (Z. Radwański);
b) zgodnie z art. 8 KC „każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną”;
c) wg Z. Radwańskiego należy sądzić, że sytuację prawną nasciturusa najlepiej objaśnia reprezentowana już w doktrynie polskiej (np. M. Pazdan, A. Szpunar, B. Walaszek) koncepcja warunkowej zdolności prawnej (tzn. przysługuje ona nasciturusowi pod warunkiem zawieszającym, że urodzi się on żywy) - założenia:
prawa podmiotowe nie mogą być wykonywane, a jedynie zabezpieczone,
przyjęcie rzymskiej reguły ogólnej, zgodnie z którą dziecko nienarodzone należy potraktować jako już urodzone, ilekroć chodzi o jego korzyść - wyrazem tego jest instytucja kurateli dziecka poczętego (curator ventris, art. 182 KRO);
d) na mocy przepisów szczególnych jeżeli dziecko poczęte, jeśli urodzi się żywe (zob. domniemanie ustanowione w art. 9 KC), nabywa prawa ze stosunków prawnych, które miały miejsce w okresie jego życia prenatalnego może:
dziedziczyć po osobie, która zmarła zanim się ono urodziło (art. 927 § 2 KC);
być osobą uprawnioną do zapisu dokonanego przez osobę, która zmarła zanim się ono urodziło (art. 972);
żądać naprawienia szkód doznanych przed urodzeniem (art. 446¹ KC);
zostać uznane w fazie płodowej przez ojca (art. 75 KRO);
B) Praca z rodziną w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 10 ust. 3 Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;
2) terapii i mediacji;
3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych;
4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;
5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej "grupami wsparcia" lub "grupami samopomocowymi".
4. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.
Podmioty, które mają gwarantować wspieranie rodziny to placówki wsparcia dziennego i rodziny wspierające. Można także ustanowić asystenta rodziny.
C) Zasiłek pielęgnacyjny
Jest to świadczenie opiekuńcze (art. 2 pkt. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych) w ramach świadczeń rodzinnych.
Art. 16.
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
3) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia
4) osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 144,00 zł (obecnie 153 zł) miesięcznie.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:
osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tych osób, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego [który przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty która została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia - art. 75 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych czy art. 27 ustawy o ubezpieczeniach społecznych rolników].
7.
A) Ochrona życia poczętego w świetle prawa polskiego
W prawie polskim zasadą jest ochrona życia ludzkiego także w fazie prenatalnej - art. 1 ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Wskazana ustawa wskazuje jednocześnie wyjątki od tej zasady:
Art. 4a. ust. 1. Przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza (w szpitalu i za pisemną zgodą: kobiety - jeśli jest ma pełną zdolność do czynności prawnych, jej przedstawiciela ustawowego - jeśli kobieta jest małoletnia lub całkowicie ubezwłasnowolniona, sądu opiekuńczego - jeśli kobieta ma mniej niż 13 lat lub nie zgadza się przedstawiciel ustawowy), w przypadku gdy:
ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (stwierdza lekarz inny niż ten, który ma dokonać aborcji, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia kobiety),
badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, (stwierdza lekarz inny niż ten, który ma dokonać aborcji, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia kobiety; do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej)
zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (stwierdza prokurator; jeżeli od początku ciąży nie upłynęło więcej niż 12 tygodni)
Ustawa o RPD stanowi, że dzieckiem jest każda istota ludzka od chwili poczęcia do osiągnięcia pełnoletniości (art. 2 ust. 1 ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka).
Prawa podmiotowe dziecka w fazie prenatalnej są chronione pod warunkiem, że urodzi się żywe - istnieje możliwość ustanowienia kuratora dla nasciturusa (art. 182 KRO)
Różnica płci nupturientów - art. 18 Konstytucji (wynika z aktu urodzenia, sporządzonego na podstawie zaświadczenia lekarskiego)
Złożenie oświadczenia przed osobą do tego upoważnioną (kierownik USC, ale też właściwy duchowny, konsul lub osoba pełniąca funkcje konsula)
Oświadczenie jednoczesne (można przez pełnomocnika - art. 6 KRO - nie musi być pełnoletni, nie ma wymogu płci przeciwnej)
Oświadczenie o określonej treści - rota - sposób wskazany w art. 7 §3 KRO, w przypadku małżeństwa wyznaniowego konieczne jest dodatkowo oświadczenie o woli wywołania skutków cywilnych (art. 1 §2)
Brak przeszkód wskazanych w art. 10-15 KRO (wieku, ubezwłasnowolnienia całkowitego, choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, pozostawania w związku małżeńskim, pokrewieństwa lub powinowactwa, przysposobienia)
Asystenta rodziny przydziela kierownik ośrodka pomocy społecznej na wniosek pracownika socjalnego, który po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego i analizie sytuacji rodziny uznał, że istnieje taka konieczność (art. 11 ust. 3).
Art. 12 ust. 1. Asystentem rodziny może być osoba, która:
Jest on obowiązany do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi oraz z rodziną.
W przypadku wszczęcia przeciwko asystentowi rodziny postępowania karnego o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, zawiesza się go w pełnieniu obowiązków do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę (art. 14).
Art. 16. 1. Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do:
Asystent rodziny, wykonując czynności w ramach swoich obowiązków, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
Art. 17. 1. Asystenta rodziny zatrudnia kierownik jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 zleciła organizację pracy z rodziną.
Praca asystenta rodziny jest wykonywana w ramach stosunku pracy w systemie zadaniowego czasu pracy albo umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca ta jest prowadzona.
Asystent rodziny nie może prowadzić postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez gminę.
Art. 21 ust. 2 - zasada: poddanie się leczeniu odwykowemu jest dobrowolne i bezpłatne (gdy wykonują je podmioty wskazane w ustawie)
W przypadku osób które w związku z nadużywaniem alkoholu:
powodują rozkład życia rodzinnego,
demoralizację małoletnich,
uchylają się od pracy albo
systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,
wyjątki od dobrowolności leczenia odwykowego określa ustawa -
art. 26: można zobowiązać do poddania się leczeniu osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu:
powodują rozkład życia rodzinnego,
demoralizację małoletnich,
uchylają się od pracy albo
systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,
Art. 37 Osoby umieszczone w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, uzależnione od alkoholu, mają obowiązek poddania się zarządzonemu leczeniu odwykowemu. Leczenie odwykowe zarządza administracja zakładu lub schroniska w stosunku do małoletniego za zgodą przedstawiciela ustawowego, a w razie jej braku, jak również w stosunku do osoby pełnoletniej - za zezwoleniem sądu wykonującego orzeczenie, wydanym po zasięgnięciu opinii biegłego.
małżeństwo zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (art.1§1) - świeckie
wymagana odmienność płci nupturientów
jednoczesna obecność nupturientów
zgodne oświadczenie woli zawarcia małżeństwa
obecność kierownika USC
małżeństwo zawarte przed duchownym (art.1§2) - wyznaniowe
wymagana odmienność płci nupturientów
jednoczesna obecność nupturientów
zgodne oświadczenie woli zawarcia małżeństwa świeckiego równocześnie z wyznaniowym
obecność duchownego
regulacja prawna stosunków pomiędzy kościołem lub związkiem wyznaniowym dopuszczająca zawarcie małżeństwa świeckiego przed duchownym
sporządzenie aktu małżeństwa przez kierownika USC
małżeństwo zawarte przed konsulem (art.1§4)
wymagana odmienność płci nupturientów
jednoczesna obecność nupturientów
zgodne oświadczenie woli zawarcia małżeństwa
obecność konsula
uzależnienie od alkoholu o charakterze medycznym, niezbędna jest specjalistyczna opinia do jego stwierdzenia;
o charakterze społecznym:
rozkład życia rodzinnego;
demoralizacja małoletnich;
uchylanie się od pracy;
systematycznie zakłócanie spokoju lub porządku publicznego.
strony nie były różnej płci
oświadczenia nie złożono jednocześnie
oświadczenie złożono przed osobą niebędącą kierownikiem USC, ani jego zastępcą
treścią oświadczenia nie było wstąpienie w związek małżeński
osoba składająca oświadczenie za kogoś innego nie była prawidłowo ustanowionym pełnomocnikiem
nie wystąpiła przesłanka samego zawarcia małżeństwa wyznaniowego
nie sporządzono aktu małżeństwa
dokumenty stwierdzające tożsamość
odpisy skróconych aktów urodzenia, chyba że te akty zostały sporządzone w tym USC
dowód ustania (odpis aktu zgonu poprzedniego małżonka, odpis wyroku rozwodowego) lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo pozostawały poprzednio w związku małżeńskim
dowód nieistnienia małżeństwa, jeżeli toczyło się względem którejś z tych osób postępowanie o ustalenie nieistnienia małżeństwa
pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, zarówno po stronie składającej takie oświadczenie wiedzy, jak i po stronie, z którą składający to zapewnienie zamierza zawrzeć związek małżeński
zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa w sytuacjach, gdy takiego zezwolenia wymagają przepisy KRO - zezwolenie sądu na zawarcie związku małżeńskiego konieczne jest w przypadku wystąpienia tzw. przeszkód względnych, do których należy:
ukończenie przez kobietę 16 roku życia (art.10§1 zd.2KRO)
choroba psychiczna (art.12§1 zd.2KRO)
powinowactwo (art.14§1 zd.2KRO)
jeśli przemawiają za tym ważne względy może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają zawrzeć małżeństwo, złożyły kierownikowi zapewnienie, o braku okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa
wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz treść i datę złożonych przed nim oświadczeń w sprawie nazwisk przyszłych małżonków i ich dzieci
wydając powyższe zaświadczenie informuje przyszłych nupturientów o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa
odmawia przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński w przypadku gdy dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa
z tych samych przyczyn odmówi wydania wspomnianego wyżej zaświadczenia
w przypadku wątpliwości co do okoliczności wyłączających zawarcie zamierzonego małżeństwa zwraca się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte
rodzina zastępcza zawodowa
rodzina zastępcza niezawodowa
w formie żłobka
w formie klubu dziecięcego
a także przez dziennego opiekuna
lub przez nianię
przeszkoda wieku - nieosiągnięcie odpowiedniego wieku, tj. 18 lat, przez oboje nupturientów (art.10KRO)
przeszkoda ubezwłasnowolnienia całkowitego, obojga lub któregokolwiek z nupturientów (art.11KRO)
przeszkoda choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego (art.12KRO)
przeszkoda bigami - tj. pozostawania w innym związku małżeńskim (art.13KRO)
przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa (art.14KRO)
przeszkoda przysposobienia - pomiędzy nupturientami (art.15KRO)
gminy (tworzą je w formie gminnych jednostek budżetowych)
osoby fizyczne
osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
dyrektor zespołu jest dyrektorem żłobka lub osobą kierującą klubem dziecięcym - może być osoba, która po-siada co najmniej roczne doświadczenie w kierowaniu żłobkiem lub klubem dziecięcym.
żłobki i kluby dziecięce podlegają wpisowi do rejestru
Żłobek i klub dziecięcy działa na podstawie statutu.
sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia
maksymalnie pięciorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad trojgiem dzieci (art.38)
może korzystać z pomocy wolontariuszy (art.38)
zadania opiekuna dziennego (art.37):
zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
opiekunem dziennym może być osoba, która (art.39):
daje rękojmię należytego sprawowania opieki nad dziećmi;
nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie została jej zawieszona ani ograniczona;
wypełnia obowiązek alimentacyjny, w przypadku gdy taki obowiązek został nałożony na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd;
nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne;
posiada warunki lokalowe zapewniające bezpieczną opiekę nad dzieckiem;
odbyła: 160-godzinne szkolenie albo 40-godzinne szkolenie uzupełniające, w tym z zakresu udzielania dziecku pierwszej pomocy, jeżeli posiada kwalifikacje, o których mowa w art. 16 ust. 1. (Do odbycia szkolenia nie jest zobowiązana osoba, która pracowała z dziećmi w wieku do lat 3 przez okres co najmniej 12 miesięcy bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako dzienny opiekun)
opiekun dzienny współpracuje z rodzicami (art.40) - w szczególności przez: korzystanie z pomocy rodziców w sprawowaniu opieki nad dziećmi w czasie prowadzenia zajęć oraz prowadzenie konsultacji i udzielanie porad rodzicom w zakresie pracy z dziećmi.
podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy sprawowaniu opieki (art.41)
sprawuje opiekę nad dziećmi w lokalu, do którego posiada tytuł prawny (art.42) Podmiot zatrudniający dziennego opiekuna może udostępnić lub wyposażyć lokal w celu sprawowania opieki przez dziennego opiekuna.
Maksymalną wysokość wynagrodzenia dziennego opiekuna zatrudnianego przez gminę oraz zasady jego ustalania określa, w drodze uchwały, rada gminy. (art.43)
Rodzice są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt oraz wyżywienie dzieci u dziennego opiekuna (art.44)
podlega wpisowi do wykazu dziennych opiekunów prowadzony przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta; W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy z dziennym opiekunem następuje wykreślenie dziennego opiekuna z wykazu.
sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia
umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko. (Umowa uaktywniająca określa w szczególności: strony umowy; cel i przedmiot umowy; czas i miejsce sprawowania opieki; liczbę dzieci powierzonych opiece; obowiązki niani; wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty; czas, na jaki umowa została zawarta; warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy)
Za nianię, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne, opłaca (art.51):
Zakład Ubezpieczeń Społecznych - od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego zgodnie z przepisami o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
rodzic (płatnik składek) - od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki nad kwotą minimalnego wynagrodzenia
Za nianię, która przystąpiła dobrowolnie na swój wniosek do ubezpieczenia chorobowego, składki na to ubezpieczenie opłaca rodzic na zasadach określonych dla zleceniobiorców w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych opłaca składki, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1) niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego;
2) rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;
3) dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym oraz nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.
Postulat małżeństwa monogamicznego wyraża art. 13 KRO, według którego pozostawanie w związku małżeńskim jest przeszkodą dla zawarcia nowego małżeństwa.
Zawarcie małżeństwa bigamicznego jest przestępstwem przeciwko rodzinie; karze podlega ten, kto pozostaje już w związku małżeńskim art. 206 KK
Jedna z przyczyn unieważnienia małżeństwa
Drugie małżeństwo podlega unieważnieniu, jeżeli zostało zawarte, mimo że poprzednie małżeństwo ani nie ustało przez śmierć, uznanie za zmarłego, przez unieważnienie, ani nie zostało rozwiązane przez rozwód.
Nie można unieważnić małżeństwa, jeżeli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione.
Późniejsze zdarzenie, takie jak śmierć, unieważnienie pierwszego małżeństwa lub rozwód powodują konwalidację małżeństwa bigamicznego.
Nie mogą zawrzeć małżeństwa krewni w linii prostej bez ograniczenia oraz rodzeństwo rodzone i przyrodnie art. 14§1 KRO
Stosunki kazirodcze uznane są za przestępstwo przeciwko obyczajności art. 201 KK
Pokrewieństwo jest przeszkodą, której nie można usunąć na drodze zezwolenia sądu
Unieważnienia małżeństwa może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny
Powinowactwo jako przeszkoda zawarcia małżeństwa jest usuwalna - art. 14§1 KRO sąd może z ważnych powodów zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi
Przez przysposobienie powstaje między przysposabiającym a przysposobionym taki stosunek jak między rodzicami a dziećmi - art.121§1 KRiO
Przeszkoda dotyczy samych stron każdego rodzaju przysposobienia
Art.15 KRiO nie zakazuje małżeństwa między przysposobionym a krewnymi przysposabiającego
Jest przeszkodą nieusuwalną, a unieważnienia małżeństwa może żądać każdy z małżonków
Art.15§3 KRiO - nie można unieważnić małżeństwa jeżeli przysposobienie ustało
Unieważnić małżeństwo można tylko z przyczyn przewidzianych w KRiO - art.17
Wystąpić z żądaniem do sądu mogą: małżonkowie, osoby mające interes prawny, prokurator
Prawomocne orzeczenie unieważniające małżeństwo ma charakter konstytutywny
Małżeństwo zawarte mimo istnienia przeszkody jest ważne, dopóki sąd nie wyda orzeczenia o unieważnieniu
Art.18 KRO nie można unieważnić małżeństwa po jego ustaniu
Skutki unieważnienia:
W zakresie stosunków majątkowych między małżonkami i dziećmi stosuje się przepisy o rozwodzie tj.:
W orzeczeniu sąd powinien orzec czy i który z małżonków był w złej wierze (małżonkowie nie mogą domagać się zgodnie zaniechania takiego orzeczenia)
Art. 16 KRO Małżeństwo może być unieważnione jeżeli:
Podstawą konwalidacji małżeństwa zawartego mimo usterek pełnomocnictwa jest podjęcie przez małżonków wspólnego pożycia art. 16 ust. 2 KRO
Przy orzekaniu o unieważnieniu małżeństwa pojawia się pytanie czy i który z małżonków miał świadomość zawarcia m. mimo istnienia przewidzianej prawem przeszkody
Art.20 KRO jeżeli małżonek wiedział o okoliczności będącej podstawą do unieważnienia małżeństwa to zawarł je w złej wierze
Istnienie złej wiary ocenia się według stanu w chwili zawarcia małżeństwa
W orzeczeniu unieważniającym m. sąd powinien orzec czy i który z małżonków był w złej wierze (małżonkowie nie mogą domagać się zgodnie zaniechania takiego orzeczenia)
zasiłek stały,
zasiłek okresowy,
zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;
członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;
terapii i mediacji;
usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych;
pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;
organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej "grupami wsparcia" lub "grupami samopomocowymi".
udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
wspieranie aktywności społecznej rodzin;
motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1 (kierownikowi jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną lub podmiotowi, któremu gmina zleciła organizację pracy z rodzina;
monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą robocza lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną
przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy)
przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy)
ust. 2 W przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej, na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. O zawartej umowie starosta zawiadamia niezwłocznie sąd.
art. 58 ust. 1 (Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dziecko: 1) na podstawie orzeczenia sądu; 2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną; 3) na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie)
art. 103 ust. 2 (do placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego dziecko przyjmuje się: 1) na podstawie orzeczenia sądu; 2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną; 3) na wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej lub umieszcza się dziecko w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie).
z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej
na żądanie wierzyciela jedno z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, ze zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków
w razie ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (częściowe lub całkowite)
ogłoszenia upadłości jednego z małżonków
orzeczenie separacji
rodzina zastępcza spokrewniona
rodzina zastępcza niezawodowa
rodzina zastępcza zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna.
Rodzice, jeden rodzic, opiekun prawny,
Opiekun faktyczny,
Osoba ucząca się.
90 zł - w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności, w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, gdzie mieści się szkoła podstawowa, gimnazjalna, ponadgimnazjalna bądź artystyczna;
50 zł - gdy chodzi o dojazd z miejscowości zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się szkoła.
Kserokopia dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby ubiegającej się o zasiłek rodzinny,
Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument urzędowy potwierdzający wiek dziecka,
Orzeczenie o niepełnosprawności albo o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, w przypadku, gdy w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne,
Zaświadczenia lub oświadczenia stwierdzające wysokość dochodu rodziny,
Oryginał aktualnego zaświadczenia szkoły w przypadku nauki dziecka w szkole ponadgimnazjalnej,
Kserokopia dokumentu potwierdzającego tymczasowe zameldowanie ucznia w bursie, internacie lub w innym miejscu zapewniającym mieszkanie, prowadzonym przez podmiot publiczny (oryginał do wglądu),
Oryginał aktualnego zaświadczenia szkoły potwierdzającego, że uczeń do niej uczęszcza,
Oryginał oświadczenia osoby fizycznej o wynajmie lokalu uczniowi oraz dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie W razie konieczności ośrodek może zażądać innych dokumentów potrzebnych do ustalenia prawa do dodatku.
duchowej;
fizycznej
materialnej;
zupełny rozkład pożycia-jeżeli doszło do zerwania miedzy małżonkami wszystkich więzi jakie normalnie w małżeństwie występują- duchowej, fizycznej i gospodarczej. Zupełność rozkładu pożycia wiąże się najczęściej z wrogim lub co najmniej niechętnym nastawieniem małżonków do siebie, jednakże nawet przyjazne ustosunkowanie się jednego do drugiego nie wyłącza zupełności rozkładu, jeżeli w/w więzi ustały. Oczywiście ustanie wspólnoty fizycznej lub gospodarczej o charakterze czasowym związanym z chorobą małżonka nie będzie stanowić przejawu rozkładu pożycia.
trwały rozkład pożycia-rozkład nieodwracalny, brak perspektyw aby pożycie małżeńskie mogło być przywrócone, gdy można przyjąć, że małżonkowie do siebie już nie powrócą. jeżeli sad ustali, że w konkretnych okolicznościach powrót do wspólnego pożycia należy uważać za nieprawdopodobny, oznacza to, że rozkład jest trwały
żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia- gdy tylko zawinione zachowanie jednego małżonka stało się przyczyną rozkładu pożycia pewnych wypadkach, mimo żądania rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia, rozwód będzie mógł być orzeczony:
dobro wspólnych małoletnich dzieci-rozwód nie jest dopuszczalny jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Jeżeli z okoliczności \danej sprawy wynika, że po rozwodzie sytuacja dziecka uległaby pogorszeniu w porównaniu z jego aktualna sytuacją wówczas rozwód nie będzie orzeczony.
zasady współżycia społecznego-nie mogą sprzeciwiać się orzeczeniu rozwodu. Jeżeli np. po długotrwałym pożyciu doszło do jego rozkładu z powodu nieuleczalnej choroby małżonka i stan zdrowia wymaga udzielenia mu pomocy materialnej lub moralnej, orzeczenie rozwodu nie będzie możliwe, ponieważ byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
kwalifikowanie osób kandydujących oraz wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych zawierających potwierdzenie ukończenia szkolenia, opinię o spełnianiu warunków oraz ocenę predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej;
organizowanie szkoleń dla kandydatów;
organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, wydawanie świadectw ukończenia tych szkoleń oraz opinii dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora i wychowawcy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;
zapewnianie rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby;
zapewnienie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych;
organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy;
współpraca ze środowiskiem lokalnym;
prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej;
zapewnienie pomocy prawnej osobom sprawującym funkcję rodzinnej pieczy zastępczej, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego;
dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej;
prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej, której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodzinnej pieczy zastępczej, a także szkolenie i wspieranie psychologiczno-pedagogiczne osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz rodziców dzieci objętych tą pieczą;
przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych oraz analizy sytuacji osobistej, rodzinnej i majątkowej, dotyczących kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
zapewnienie osobom pełniącym funkcję rodzinnej pieczy zastępczej poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego;
zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
organizowanie opieki nad dzieckiem, w przypadku gdy rodzina lub prowadzący rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku.
udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej;
przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku;
pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu;
zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej;
zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej;
przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej.
zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;
realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;
umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny;
zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;
obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi;
zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.
wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się;
umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu;
współpracuje z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i asystentem rodziny.
sprawuje doraźną opiekę nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej;
przyjmuje dziecko w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki - na podstawie orzeczenia sądu, doprowadzenia przez Policję lub Straż Graniczną, na wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej, w trybie art. 12 a ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie;
sprawuje opiekę nad dzieckiem o indywidualnych potrzebach,
z orzeczeniem o niepełnosprawności,
wymagającym stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii,
wymagającym wyrównywania opóźnień rozwojowych i edukacyjnych;
zapewnia zajęcia wychowawcze, socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące braki w wychowaniu w Rodzinie i przygotowujące do życia społecznego, a dzieciom niepełnosprawnym odpowiednią rehabilitację i zajęcia rewalidacyjne.
przyznaje się pomoc na:
kontynuowanie nauki,
usamodzielnienie,
zagospodarowanie;
udziela się pomocy w uzyskaniu:
odpowiednich warunków mieszkaniowych,
zatrudnienia.
kontynuuje naukę w szkole ponadgimnazjalnej lub uczelni, która zapewnia nieodpłatną naukę i nieodpłatne pełne utrzymanie;
bez uzasadnionych powodów zmieniła trzykrotnie, na tym samym poziomie kształcenia, szkołę, zakład kształcenia nauczycieli lub uczelnię, kurs lub przygotowanie do wykonywania zawodu;
została umieszczona w zakładzie karnym.
istnieje uzasadnione przypuszczenie, że pomoc zostanie wykorzystana niezgodnie z celem, na jaki zostanie przyznana;
osoba usamodzielniana przed osiągnięciem pełnoletności opuściła samowolnie pieczę zastępczą;
osoba usamodzielniana porzuciła naukę umożliwiającą jej przygotowanie zawodowe i nie podejmuje zatrudnienia;
stosunek pracy z osobą usamodzielnianą został rozwiązany bez wypowiedzenia z winy pracownika;
osoba usamodzielniana bez uzasadnionej przyczyny uchyla się od podjęcia proponowanego jej zatrudnienia;
gminy;
osoby fizyczne;
osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
dążenie do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich
stwarzanie warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego,
dążenie do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa
wykonywanie środków wychowawczych lub poprawczych - w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21.
Brak ustalenia ojcostwa innego mężczyzny. Chodzi zarówno o domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, jak i o ustalenie pochodzenia dziecka od innego mężczyzny. Oznacza to, że nie można uznać ojcostwa dziecka urodzonego w czasie trwania małżeństwa, dopóki ojcostwo męża nie zostanie zaprzeczone prawomocnym wyrokiem sądowym. Nie można także uznać ojcostwa dziecka, którego pochodzenie już zostało ustalone przez uznanie lub na drodze sądowego ustalenia ojcostwa. W ten sposób KRO realizuje zasadę niepodzielności stanu cywilnego, w myśl której dziecko może mieć tylko jednego ojca.
Inne przesłanki mają na względzie cechy odnoszące się bezpośrednio do osób, których dotyka akt uznania oraz wymagania formalne dla dokonania tej czynności prawnej.
praca socjalna,
bilet kredytowany,
składki na ubezpieczenie zdrowotne,
składki na ubezpieczenia społeczne,
pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
sprawienie pogrzebu,
poradnictwo specjalistyczne,
interwencja kryzysowa,
schronienie,
posiłek,
niezbędne ubranie,
usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
mieszkanie chronione,
pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,
Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki
Dobrowolne uznanie dziecka przez jego ojca
Sądowe ustalenie ojcostwa
Dziecko ( dziecko wytacza powództwo przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie żyje przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy art. 84 § 2 KRO)
Matka ( wytacza powództwo przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie żyje przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy art. 84 § 2 KRO)
Domniemany ojciec dziecka (wytacza powództwo przeciwko dziecku i matce, a gdy matka nie żyje, przeciwko dziecku art. 84 § 3 KRO)
Prokurator ( wytacza powództwo jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego, może wytoczyć powództwo nawet po śmierci dziecka art. 86 KRO)
Stwierdzenia, że pozwany mężczyzna jest ojcem dziecka albo
Oddalenia powództwa ( nie stoi na przeszkodzie pozwaniu w przyszłości przez matkę dziecka innego mężczyzny).
W razie uznania ojcostwa stosuje się tzw. model egalitarny tj. najpierw przyjmuje się, że dziecko nosi nazwisko, jakie rodzice uzgodnili przy akcie uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie ich nazwisk rodowych. W razie braku oświadczeń dziecko nosi nazwisko złożone z nazwisk obojga rodziców.
Sądowe ustalenie ojcostwa Sąd nadaje nazwisko stosując model egalitarny art. 89 § 2 KRO. Na zgodny wniosek stron sąd nadaje dziecku nazwisko jednego z rodziców albo nazwisko złożone z nazwiska matki i nazwiska ojca. Jeżeli rodzice nie złożyli w ogóle oświadczeń w tej sprawie, albo są one rozbieżne sąd decyduje o nazwisku dziecka. Dziecko z ukończeniem 13 lat decyduje o zmianie swojego nazwiska i wymagana jest jego zgoda.
Dziecko o nieustalonym ojcostwie nosi nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka art. 89 § 3 KRO. Jeżeli matka zawarła później małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem dziecka, może ono nabyć takie samo nazwisko, jakie nosiłoby ich wspólne dziecko art. 88 KRO + wymagana zgoda 13 latka.
Dziecko nieznanych rodziców otrzymuje nazwisko nadane przez sąd opiekuńczy
Piecza nad osobą dziecka obejmuje obowiązek wychowania dziecka i kierowanie nim oraz obowiązek troski o zapewnienie dziecku odpowiednich warunków egzystencji i troskę o jego bezpieczeństwo.
Obowiązek należytej egzystencji jest różny od obowiązku alimentacyjnego
Obowiązek należytej ochrony obejmuje ochronę przed niebezpieczeństwem tak fizycznym, jak i duchowym, a także tym niezależnym od człowieka.
Odpowiednikiem obowiązków rodziców jest obowiązek posłuszeństwa dziecka art. 95 § 2 KRO
§ 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. - zasada racjonalnego partnerstwa rodziców i dorastających dzieci.
Jeżeli dziecko znajduję się wbrew woli rodziców poza domem rodzicielskim rodzice mogą żądać jego powrotu. W sytuacji, gdy dziecko jest przetrzymywane przez inną osobę rodzice mogą się zwrócić do sądu opiekuńczego o wydanie o art. 100 KRO - postępowanie nieprocesowe szczególne.
Czynności faktyczne - np. remont
Czynności prawne
Czynności procesowe polegające na reprezentowaniu dziecka przed sądami i innymi organami
Czynności zwykłego zarządu ( załatwianie zwykłych spraw związanych ze zwykłym zarządzaniem przedmiotami wchodzącymi w skład majątku dziecka i utrzymanie tych przedmiotów w stanie niepogorszonym)
Czynności przekraczające zwykły zarząd( obejmuje pozostałe czynności)
Art. 102.
101 § 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Przedstawicielstwo obejmuje dokonywanie czynności prawnych oraz czynności przed sądami i innymi organami państwowymi. Mogą to być czynności dotyczące majątku dziecka i osoby dziecka.
Zakres uprawnień rodziców, jako przedstawicieli ustawowych dziecka zależy częściowo od wieku dziecka.
Bezpłatne przysporzenie na rzecz dziecka
Dostarczenie środków utrzymania i wychowania od drugiego rodzica (np. alimenty)
Zawarcie małżeństwa
Zawarcie umowy o pracę
Uznanie ojcostwa.
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Rodzice decydują o zasadniczym kierunku wychowania dziecka, przede wszystkim , czy ma to być wychowanie religijne, czy laickie
Piecza nad osobą dziecka obejmuje obowiązek wychowania dziecka i kierowanie nim oraz obowiązek troski o zapewnienie dziecku odpowiednich warunków egzystencji i troskę o jego bezpieczeństwo.
Obowiązek należytej egzystencji jest różny od obowiązku alimentacyjnego
Obowiązek należytej ochrony obejmuje ochronę przed niebezpieczeństwem tak fizycznym, jak i duchowym, a także tym niezależnym od człowieka.
Odpowiednikiem obowiązków rodziców jest obowiązek posłuszeństwa dziecka art. 95 § 2 KRO
Miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania jego rodziców, natomiast o miejscu pobytu dziecka decydują rodzice.
§ 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. - zasada racjonalnego partnerstwa rodziców i dorastających dzieci.
Jeżeli dziecko znajduję się wbrew woli rodziców poza domem rodzicielskim rodzice mogą żądać jego powrotu. W sytuacji, gdy dziecko jest przetrzymywane przez inną osobę rodzice mogą się zwrócić do sądu opiekuńczego o wydanie o art. 100 KRO - postępowanie nieprocesowe szczególne.
Czynności faktyczne - np. remont
Czynności prawne
Czynności procesowe polegające na reprezentowaniu dziecka przed sądami i innymi organami
Czynności zwykłego zarządu ( załatwianie bierzących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład majątku dziecka i utrzymanie tych przedmiotów w stanie niepogorszonym)
Czynności przekraczające zwykły zarząd( obejmuje pozostałe czynności)
Art. 101 § 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Art. 102. W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Przedstawicielstwo obejmuje dokonywanie czynności prawnych oraz czynności przed sądami i innymi organami państwowymi. Mogą to być czynności dotyczące majątku dziecka lub osoby dziecka(np. zezwolenie na zabieg operacyjny). Mogą to także być czynności dotyczące spraw znajdujących się na pograniczu spraw majątkowych i osobistych dziecka( np. zawarcie umowy w sprawie należnych dziecku alimentów)
Zakres uprawnień rodziców, jako przedstawicieli ustawowych dziecka zależy częściowo od wieku dziecka.
Bezpłatne przysporzenie na rzecz dziecka
Dostarczenie środków utrzymania i wychowania od drugiego rodzica (np. alimenty)
Zawarcie małżeństwa
Zawarcie umowy o pracę
Uznanie ojcostwa.
Czynności faktyczne - np. remont
Czynności prawne
Czynności procesowe polegające na reprezentowaniu dziecka przed sądami i innymi organami
Czynności zwykłego zarządu ( załatwianie bierzących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład majątku dziecka i utrzymanie tych przedmiotów w stanie niepogorszonym)
Czynności przekraczające zwykły zarząd( obejmuje pozostałe czynności)
Art. 101 § 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Art. 102. W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Cechą znamionującą ograniczenie jest to, że nawet wypadku zastosowania najbardziej ostrego środka ograniczenia, jakim jest umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo - wychowawczej, część atrybutów władzy rodzicielskiej pozostaje przy rodzicach.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie jest środkiem represji w stosunku do niedbałych rodziców, lecz środkiem ochrony zagrożenia dobra dziecka.
Może się ono odnosić do obojga rodziców, jak i do jednego z nich.
Przewidziane w tej ustawie środki stanowią swoiste ograniczenie władzy rodzicielskiej. O takim ograniczeniu władzy rodzicielskiej orzeka sąd opiekuńczy stosując swoistą procedurę, a nie procedurę dla rozpoznawania spraw szczególnego rodzaju, znajdujących się na pograniczu spraw karnych nieletnich i spraw z zakresu prawa rodzinnego, właściwą dla postępowania przed sądem opiekuńczym.
Przyznaniu całości władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, połączonym z całkowitym wyłączeniem tej władzy, co do drugiego rodzica
Odpowiednim rozdzieleniu uprawnień wynikających z tej władzy między oboje rodziców.( w takiej sytuacji przeważająca część uprawnień musi przypaść jednemu z rodziców, u którego dziecko przebywa, władza rodzicielska drugiego musi ulec z konieczności ograniczeniu.
Rozłączenie może występować:
Gdy rodzice nie są związani małżeństwem, bo związku małżeńskiego nie zawarli, albo gdy ich małżeństwo zostało rozwiązane albo unieważnione
Gdy pozostają w stanie separacji małżeńskiej albo faktycznej albo orzeczonej przez sąd.
W razie wygaśnięcia władzy rodzicielskiej tego z rodziców, któremu sąd powierzył jej wykonywanie, władza rodzicielska drugiego z rodziców odżywa w pełni( sąd powinien w takiej sytuacji sprawdzić, czy taki stan jest z punktu widzenia dziecka korzystny i ewentualnie wydać odpowiednie zarządzenia.
Z żądaniem orzeczenia separacji może wystąpić małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia.
Stosuje się odpowiednio
Obowiązek wzajemnej pomocy jest ograniczony do względów słuszności art. 60 4 § 3
Sąd nie może orzec rozwodu, jeśli z jego żądaniem wystąpił małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia.
Art. 57.
Art. 60.
analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie
wzmocnieniu roli i funkcji rodziny
rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny
podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny
pomocy w integracji rodziny
przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny
dążeniu do reintegracji rodziny
trwałe przeszkody uniemożliwiają rodzicom wykonywanie tej władzy - dziecko jest pozbawione pieczy rodzicielskiej, niezależnie od winy rodziców, np. długotrwała choroba nierokująca poprawy zdrowia, wyjazd na stałe za granicę, odbywanie kary długoletniego pozbawienia wolności itd.
nienależyte wykonywanie władzy rodzicielskiej - nadużycie tej władzy ze szkodą dla dziecka bądź rażące zaniedbanie przez rodziców ich obowiązków; nadużycie najczęściej polega na nakłanianiu dziecka do niemoralnego życia i czerpaniu przez rodziców z niego korzyści (np. z prostytucji, kradzieży, żebractwa), porzucenie dziecka, uporczywe uchylanie się od jego alimentacji, stosowanie kar cielesnych zagrażających zdrowiu dziecka itd.
jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego wykonujące zadania w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej
placówki wsparcia dziennego
organizatorzy rodzinnej pieczy zastępczej
placówki opiekuńczo-wychowawcze
regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne
interwencyjne ośrodki preadopcyjne
ośrodki adopcyjne
podmioty, którym zlecono realizację zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej
zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń
określić jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun
poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego
skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi
zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych w zakresie niezbędnych szkoleń; w tych przypadkach sąd opiekuńczy zawiadamia o wydaniu orzeczenia właściwą jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, która udziela rodzinie małoletniego odpowiedniej pomocy i składa sądowi opiekuńczemu w terminach określonych przez ten sąd, sprawozdania dotyczące sytuacji rodziny i udzielanej pomocy, w tym prowadzonej współpracy z rodziną, a także współpracuje z kuratorem sądowym
matce lub ojcu
opiekunowi prawnemu dziecka
opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka
małżonkowie albo osoba niepozostająca w związku małżeńskim, którzy są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka
małżonkowie albo osoba niepozostająca w związku małżeńskim, którzy nie są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka, jeżeli osoby te zostały wpisane do rejestru osób zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka albo pełnią już funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzących rodzinny dom dziecka
małżonkowie albo osoba niepozostająca w związku małżeńskim, którzy nie są wstępnymi albo rodzeństwem dziecka, niespełniający warunku niezbędnych szkoleń, dotyczących rodzin zastępczych (tymczasowo, nie dłużej niż na 6 miesięcy, jeżeli jest to uzasadnione dobrem dziecka)
zakaz spotykania się z dzieckiem
zakaz zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu
zezwolenie na spotykanie się z dzieckiem w obecności innej osoby - drugiego z rodziców, opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd
ograniczenie kontaktów do określonych sposobów porozumiewania się na odległość
zakaz porozumiewania się na odległość
A) Tzw. plan wychowawczy
Złożyć zgodny wniosek o takie rozstrzygnięcie;
Przestawić porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem;
Plan wychowawczy musi być zgodny z dobrem dziecka;
W oparciu o całokształt okoliczności sprawy sąd dojdzie do przekonania, że rodzice będą współdziałać w przyszłości w sprawach dziecka.
Miejsca pobytu dziecka;
Sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej (np. jakie decyzje może podejmować każde z rodziców samodzielnie, a jakie będą wymagać ich zgodnego współdziałania);
Kontaktów rodzica z dzieckiem.
B) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych (zapewnia dziecku opiekę i wychowanie, pomoc w nauce oraz organizację czasu wolnego, zabawę, zajęcia sportowe i rozwój zainteresowań);
specjalistycznej (m.in. organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne i realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię);
pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę (realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne).
C) Skierowanie osoby uzależnionej od alkoholu na badania - przesłanki
powodują rozkład życia rodzinnego,
powodują demoralizację małoletnich,
uchylają się od pracy,
systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny.
A) Ograniczenie lub zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem
B) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
opiece i wychowaniu dziecka;
prowadzeniu gospodarstwa domowego;
kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
C) Zakres pomocy świadczonej rodzinie osoby uzależnionej od alkoholu
A) Przesłanki przysposobienia
Przesłanki dotyczące osoby przysposabianego:
Przysposobić można wyłącznie osobę małoletnią (wymaganie to powinno być spełnione w dniu złożenia wniosku).
Do przysposobienia osoby, która ukończyła 13 lat potrzebna jest jej zgoda, w przypadku młodszych dzieci, sąd powinien je wysłuchać. Sąd odstępuje od tego obowiązku, jeżeli małoletni nie jest zdolny do wyrażenia zgody.
Nie można orzec przysposobienia po śmierci przysposabianego.
Dopuszczalne tylko dla dobra przysposabianego.
Przesłanki odnoszące się do osoby przysposabiającego:
Zgoda przysposabiającego na przysposobienie, poprzez złożenie wniosku o orzeczenie przysposobienia.
Istnienie między przysposabiającym a przysposabianym odpowiedniej różnicy wieku (przyjmuje się że dolną granica jest ok. 18 lat).
Pełna zdolność do czynności prawnych przysposabiającego.
Odpowiednie właściwości osobiste, uzasadniające przekonanie że przysposabiający będzie należycie wywiązywał się z obowiązków.
Orzeczenie nie może być wydane po śmierci przysposabiającego, wyjątek art. 117 § 3.
Możliwość wychowania przysposabianego przez przysposabiającego bez nadmiernego dla niego uszczerbku, zwłaszcza uszczerbku na zdrowi (teza piśmiennictwa).
Przesłanki dotyczące innych osób:
Zgoda rodziców dziecka, które ma być przysposobione, małżonka przysposabiającego oraz opiekuna dziecka.
B) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;
przygotowanie dziecka do:
godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,
pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki,
nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.
rodzinnej;
instytucjonalnej.
C) Zobowiązanie osoby uzależnionej od alkoholu do poddania się leczeniu odwykowemu - procedura
A) Rodzaje przysposobienia
wspólne i indywidualne(wspólne jest dopuszczalne jedynie przez osoby pozostające ze sobą w związku małżeńskim; indywidualne może być dokonane także przez osoby samotne);
imienne i anonimowe(wg kryterium zgody rodziców dziecka na przysposobienie przez konkretne osoby czy blankietowo);
pełne, niepełne, całkowite(pełne - przysposobiony wchodzi w pełni w rodzinę przysposabiającego i zarazem wychodzi ze swej rodziny naturalnej; niepełne- ani nie powoduje powiązań rodzinnych przysposobionego z rodziną przysposabiającego, ani nie niweczy powiązań z rodziną naturalną, skutki polegają jedynie na powstaniu stosunku prawnego między przysposobionym i przysposabiającym; całkowite- następuje w razie przysposobienia anonimowego, w jego wyniku przysposobiony traci swój dotychczasowy stan cywilny i wykluczone jest ustalenie jego naturalnego pochodzenia, przysposobienie to jest okryte tajemnicą zapewnioną przez anonimowość przysposobienia i sporządzenie nowego aktu urodzenia przysposobionego, niedopuszczalne jest rozwiązanie przysposobienia całkowitego);
krajowe i zagraniczne(wg kryterium zmiany lub nie miejsca zamieszkania przysposabianego).
B) Rodzinna piecza zastępcza - formy
rodzina zastępcza:
spokrewniona,
niezawodowa,
zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;
rodzinny dom dziecka.
C) Procedura doprowadzenia do izby wytrzeźwień
swoim zachowaniem dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy,
znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo
zagrażają życiu lub zdrowiu innych osób,
A) Przysposobienie zagraniczne
B) Rodzaje rodzin zastępczych
spokrewniona,
niezawodowa,
zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna.
C) Formy opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
A) Przysposobienie indywidualne
B) Rodzinne domy dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
C) Żłobki i kluby dziecięce w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
gminy;
osoby fizyczne;
osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
A) Przysposobienie wspólne
B) Zadania rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka
traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
C) Status prawny dziennego opiekuna w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
A) Przysposobienie niepełne
B) Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego
na podstawie orzeczenia sądu;
w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;
na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (pracownik socjalny).
jeżeli łączna liczba umieszczonych w tej rodzinie dzieci przekroczy 3;
powyżej 10. roku życia doprowadzonego przez Policję lub Straż Graniczną.
powrót dziecka do rodziny;
przysposobienie;
umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej.
C) Status prawny niani w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
ustaje władza rodzicielska rodziców a powstaje władza rodzicielska przysposabiających;
skutki przysposobienia rozciągają się też na krewnych przysposabiającego - przysposobiony nabywa w stosunku do nich prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa'
przysposobiony nie uczestniczy w dziedziczeniu ani stosunkach alimentacyjnych w rodzinie naturalnej, a przysposabiającej
przysposobiony ordynuje naziwso przysposabiających (w przypadku p. wspólnego otrzymuje nazwisko jakie noszą wspólne dzieci);
sąd opiekuńczy może zmienić imię/imiona przysposobionego na wniosek przysposabiających (jeśli przysposobiony ukończył 13 lat - tylko za jego zgodą);
odpis skrócony aktu urodzenia wymienia jako rodziców przysposabiających, w odpisie zupełnym znajduje się wzmianka o przysposobieniu
rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka (niezależnie od liczby dzieci pozostających pod opieką);
małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej.
Sędzia ma prawo wstępu o każdej porze do szpitala psychiatrycznego i domu pomocy społecznej przeznaczonego dla osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo w celu kontroli legalności przyjęcia i przebywania w takim szpitalu lub domu pomocy społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi, przestrzegania ich praw oraz kontroli warunków, w jakich one tam przebywają.
Dla osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala ustanawia na jej wniosek (a jeśli ze względu na stan zdrowia nie jest zdolna do złożenia wniosku kuratora - może z urzędu) kuratora, jeżeli osoba ta w czasie pobytu w szpitalu potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw albo spraw określonego rodzaju, jednocześnie określa zakres jego obowiązków oraz uprawnień (dotyczy to też osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo, przebywających w domu pomocy społecznej).
W sprawach określonych w art. 25, 29, 36 ust. 3 i art. 39 ustawy (przymusowe przyjęcie do szpitala psychiatrycznego/ domu pomocy społecznej)sąd opiekuńczy orzeka po przeprowadzeniu rozprawy (powinna się odbyć nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku lub otrzymania zawiadomienia); rozprawa może odbyć się również w szpitalu w przypadku uzasadnionym interesem osoby, której postępowanie bezpośrednio dotyczy.
Sędzia wizytujący szpital wysłuchuje osobę przyjętą do szpitala psychiatrycznego w trybie art. 23, 24 lub 28 nie później niż w terminie 48 godzin od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art. 23 ust. 4. W razie stwierdzenia, że pobyt tej osoby w szpitalu psychiatrycznym jest oczywiście bezzasadny, sędzia zarządza natychmiastowe jej wypisanie ze szpitala i wnosi o umorzenie postępowania.
W sprawach dotyczących przyjęcia osoby chorej psychicznie do szpitala psychiatrycznego oraz wypisania jej z takiego szpitala uczestnikami postępowania z mocy prawa oprócz wnioskodawcy są: ta osoba oraz jej przedstawiciel ustawowy. W miarę potrzeby sąd zawiadamia o rozprawie małżonka osoby, której postępowanie dotyczy, oraz osobę sprawującą nad nią faktyczną opiekę; mogą oni wziąć udział w każdym stanie sprawy i wtedy stają się uczestnikami.
Przed wydaniem postanowienia co do istoty sprawy, sąd jest obowiązany uzyskać opinię jednego lub kilku lekarzy psychiatrów (biegli). Wobec osoby podlegającej badaniu może zostać zastosowane zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie.
Sąd zawiadamia prokuratora o potrzebie wzięcia udziału w postępowaniu, jeżeli uzna to za konieczne.
Przy wykonywaniu postanowień sądowych o przyjęciu do domu pomocy społecznej lub szpitala psychiatrycznego stosuje się art. 18, a także przewidziane w innych przepisach środki przymusu bezpośredniego, które mogą być stosowane jedynie po uprzednim bezskutecznym zastosowaniu przymusu bezpośredniego przewidzianego w ustawie albo gdy jego zastosowanie byłoby niecelowe.
Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie przez Policję następuje w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.
P.C. jest nierozwiązywalne;
dla dziecka sporządza się nowy akt urodzenia, w którym jako rodzice wpisani są przysposabiający;
niemożność ustalenia pochodzenia dziecka w drodze:
Dotyczy Osoby, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego.
Przyjęcie może się odbyć być za zgodą w/w osoby lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej, ale:
Osoba ta oraz jej przedstawiciel ustawowy, małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę (też w określonym przypadku kierownik domu pomocy społecznej) mogą występować do sądu opiekuńczego o zmianę orzeczenia o przyjęciu do domu pomocy społecznej.
Jeżeli osoba, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do domu pomocy społecznej, odmawia stawienia się w domu pomocy społecznej lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek organu do spraw pomocy społecznej może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do domu pomocy społecznej przez Policję.
W przypadku wystąpienia u osoby, o której mowa w art. 38, przebywającej w domu pomocy społecznej, zachowań zagrażających jej życiu lub zdrowiu, lub życiu lub zdrowiu innych osób, można wobec niej stosować przymus bezpośredni również w celu zapobieżenia opuszczeniu domu pomocy społecznej.
Osoba chora psychicznie lub osoba upośledzona umysłowo niezdolna do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez wymaganej zgody - przyjęcie następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób. Postanawia o tym lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach.
Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody wymaganej szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości, na okres maksymalnie 10 dni.
Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez wymaganej zgody osoba chora psychicznie:
Przyjęcie do szpitala wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.
art. 125, 125 KRO
tylko z ważnych powodów
legitymacja czynna: przysposobiony, przysposabiający, prokurator
z chwilą rozwiązania przysposobienia ustają skutki przysposobienia
wyjątki (gdy rozwiązanie przysposobienia nie jest dopuszczalne):
jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka,
po śmierci przysposabiającego lub przysposobionego chyba, że przysposabiający zmarł po wszczęciu sprawy o rozwiązanie stosunku przysposobienia (w miejsce przysposabiającego - kurator ustanowiony przez sąd),
gdy rodzice przysposobionego wyrazili przed sądem opiekuńczym zgodę bez wskazania osoby przysposabiającego (dot. tylko przysposobienia całkowitego)
skutki rozwiązania przysposobienia
jeżeli rozwiązanie przysposobienia po śmierci przysposabiającego uważa się, że skutki nastąpiły z chwilą jego śmierci,
przysposobiony zachowuje nazwisko oraz imiona nabyte w wyniku przysposobienia, jednak sąd z ważnych powodów może postanowić że przysposobiony powraca do poprzedniego nazwiska (wniosek przysposobionego lub przysposabiającego)lub imion (tylko wniosek przysposobionego).
art. 93 ust 4 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:
zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;
realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;
umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny;
zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;
obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi;
zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.
przymus bezpośredni można stosować tylko gdy:
przepis ustawy o zdrowiu psychicznym do tego upoważnia, lub
osoba dopuszcza się zamachu przeciwko zdrowiu własnemu lub innej osoby albo bezpieczeństwu powszechnemu, lub
osoba w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu, lub
poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.
przymus bezpośredni polega na :
decyzję o zastosowaniu przymusu bezpośredniego podejmuje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie.
Podejmowanie decyzji przez pielęgniarkę:
jeżeli nie można uzyskać natychmiastowej decyzji lekarza w niektórych przypadkach decyzję może podjąć pielęgniarka, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza
w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie zatrudnia lekarza, informację, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.
W szpitalu psychiatrycznym lekarz, o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub nakazuje zaprzestanie jego stosowania.
Zastosowanie przymusu bezpośredniego, gdy pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego
w niektórych przypadkach w których pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyzje podejmuje i osobiście nadzoruje jego wykonanie kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu. Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego. Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.
Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby.
art. 128 KRO
jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania
obciąża on krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo
art. 101 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
typ placówki określa jej regulamin
placówka opiekuńczo-wychowawcza może łączyć zadania palcówek typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego
typy palcówek:
socjalizacyjne
interwencyjne
specjalistyczno-terapeutyczne
rodzinne
przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw osoby korzystającej ze świadczeń,
spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby,
uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.
art. 129 KRO
obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem (art. 129 § 1 KRO);
1. wstępni (A. syn, córka; B. wnuk, wnuczka; C. prawnuk, prawnuczka)
2. zstępni (A. ojciec, matka; B. dziadek, babcie; C. pradziadek, prababcia)
3. rodzeństwo (brat, siostra)jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi (art. 129 § 1 KRO), czyli np. syn przed wnukiem
Krewnych w tym samym stopniu obowiązek alimentacyjny obciąża w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 129 §2 KRO) . Krewnymi w tym samym stopniu są: syn i córka, ojciec i matka, brat i siostra itd.
Przejście do następnego kręgu osób zobowiązanych następuje wówczas, gdy zostanie spełniona jedna z poniższych przesłanek:
nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności,
osoba zobowiązana w bliższej kolejności nie jest w stanie uczynić zadość swojemu obowiązkowi,
jeżeli uzyskanie od osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.
art. 8 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
oparcie społeczne organizowane jest na obszarze swojego działania przez jednostki organizacyjne i inne podmioty działające na podstawie ustawy o pomocy społecznej w porozumieniu z podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej,
przysługuje osobom, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.
Polega na:
podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego, aktywnego życia,
organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i instytucji,
udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.
art. 140 KRO
roszczenie regresowe przysługuje osobie, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo
będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościamiroszczenie regresowe polega na żądaniu zwrotu od osoby, która powinna była to świadczenie spełnić
dotyczy tylko spełnionych świadczeń alimentacyjnych
roszczenie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia spełnienia na rzecz uprawnionego alimentów przez osobę której przysługuje roszczenie
stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek systemu oświaty, placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych,
tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą, przede wszystkim poradnictwa psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzględnieniem wczesnego rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego,
wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego,
rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez podmioty lecznicze,
wprowadzanie zagadnień ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem i opieką, zarządzaniem i organizacją pracy oraz organizacją wypoczynku,
podejmowanie badań naukowych służących umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,
uwzględnianie zagadnień zdrowia psychicznego w działalności publicznych środków masowego przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych.
podejmowane przede wszystkim wobec dzieci, młodzieży, osób starszych i wobec osób znajdujących się w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego.
Przeciwdziałania, zapobiegania, zwalczanie demoralizacji i przestępczości nieletnich
stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego,
oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeń-stwa.
Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do :
sytuacji rodzinnej (liczba osób w rodzinie, ich wiek i relacje rodzinno-prawne),
sytuacji dochodowej (to co przyrasta dłużnikowi na plus) i
sytuacji zawodowej (czy jest zatrudniony, czy są możliwości jego zatrudnienia) dłużnika alimentacyjnego,
a także jego stanu zdrowia
oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej,
podmioty ubiegające się o przyznanie świadczenia pieniężnego - w tym przypadku istotne będą dwa elementy: sytuacja dochodowa osoby i rodziny oraz niezbędność występowania okoliczności, która powoduje, że osoba lub rodzina nie jest w stanie przezwyciężyć trudnej sytuacji życiowej.
osoby ubiegające się o usługi opiekuńcze - istotne jest spełnienie wymogu związanego z sytuacją osobistą danej osoby, sprowadzająca się do niezbędności skorzystania z pomocy innej osoby z uwagi na niemożność zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych, wynikających z wieku, choroby lub niepełnosprawności.
opieka nad dzieckiem i rodziną - realizowana jest, gdy zaistnieje określona sytuacja faktyczna, a mianowicie rodzina nie będzie w stanie w sposób prawidłowy realizować swojej funkcji.
osoby ubiegające się o świadczenia realizowane w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej - w tym zakresie sytuacja dochodowa osoby nie jest decydująca, chociaż nie jest bez znaczenia, ma znaczenie dla ustalenia zwrotu wydatków poniesionych przez podmioty udzielające świadczenia. Kluczową role odgrywa tutaj sytuacja osobista ubiegającego się o świadczenie, w szczególności jego stan zdrowia lub konieczność zapewnienia opieki wynikająca z sytuacji osobistej, np. bezdomności, niepełnosprawności, choroby psychicznej.
osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 477,00 zł
osobie w rodzinie, w której dochód nie przekracza kwoty 351,00 zł
Opieka nad małoletnim-
Opieka nad osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie[patrz bliżej teza 119]
zasiłek stały,
zasiłek okresowy,
zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;
opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym
opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych, problemów wychowawczych z dziećmi;
wspieranie aktywności społecznej rodzin;
motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;
monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;
specjalistycznej;
pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.
pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;
przygotowanie dziecka do:
godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,
pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki,
nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.
rodzinnej;
instytucjonalnej.
B) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 15. 1. Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną (obejmuje on zakres realizowanych działań mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, a także zawiera terminy ich realizacji i przewidywane efekty), we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym, o którym mowa w art. 11 ust. 1;
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych;
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin;
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
14) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
17) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
18) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy wrodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z późn. zm.), lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 18 i 19, udzielają asystentowi rodziny odpowiedniej pomocy w wykonywaniu czynności zawodowych.
4. Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.
C) Świadczenie pielęgnacyjne z świetle art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych
Art. 17. 1. Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,[małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka - art. 41 ustawy o wspieraniu rodziny]
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
1a. Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
3. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie.
4. Świadczenie pielęgnacyjne przysługujące za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień. Należną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy w górę.
5. Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
2) osoba wymagająca opieki:
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10 [Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego], specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej
8.
A) Przesłanki zawarcia małżeństwa
Zatem przesłankami konstytutywnymi zawarcia małżeństwa (jego zaistnienia) są:
B) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
1) posiada:
a) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub
b) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami podyplomowymi obejmującymi zakres programowy szkolenia określony na podstawie ust. 3 i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub
c) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub rodziną;
2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona;
3) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
1) wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną, w tym:
a) imię i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) obywatelstwo,
d) adres miejsca zamieszkania,
e) stan cywilny,
f) wykształcenie,
g) zawód,
h) miejsce pracy,
i) źródła dochodu,
j) dane dotyczące warunków mieszkaniowych,
k) dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka,
l) dane o rozwoju psychofizycznym dziecka;
2) występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie;
3) przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin.
C) Poddanie się leczeniu odwykowemu przez osobę uzależnioną od alkoholu
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Na wniosek osoby uzależnionej lub z inicjatywy własnej [ale już nie np. członka rodziny - ten musi dotrzeć do komisji, by ta podjęła działanie!] gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych kieruje tę osobę na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego
w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego. O zastosowaniu tego obowiązku orzeka sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone (jak nie to sąd zarządzi poddanie badaniom). Orzeczenie zapada po wysłuchaniu osoby, której dotyczy wniosek i przeprowadzeniu rozprawy - nie później niż w terminie 1 miesiąca od wpływu wniosku. Obowiązek poddania się leczeniu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż 2 lata od chwili uprawomocnienia się postanowienia. - w orzeczeniu sąd wskazuje rodzaj zakładu odwykowego i czas trwania odwyku - może być zmieniane w trakcie.
9.
A) Formy zawarcia małżeństwa
na podstawie art.1 KRO:
B) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 18.
1. W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego.
2. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190, lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta. (zezwolenie wydawane jest na czas nieokreślony art.20)
3. Powiat może prowadzić lub zlecić, na podstawie art. 190, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym.
Art. 23.
1. Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi.
2. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny.
3. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.
Art. 24.
1. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:
1) opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;
2) specjalistycznej;
3) pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.
2. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku:
1) opiekę i wychowanie;
2) pomoc w nauce;
3) organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań.
3. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności:
1) organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne;
2) realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię.
4. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie pracy podwórkowej realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne.
5. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach, o których mowa w ust. 1.
Art. 28.
1. (uchylony).
2. Pod opieką jednego wychowawcy w placówce wsparcia dziennego, w tym samym czasie, może przebywać nie więcej niż 15 dzieci.
3. Przy zapewnianiu opieki nad dziećmi przebywającymi w placówce wsparcia dziennego oraz wykonywaniu innych czynności związanych z realizacją zadań tej placówki można korzystać z pomocy wolontariuszy. Przepis art. 27 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
4. Szczegółowe zadania oraz organizację działania placówki wsparcia dziennego, w tym rodzaj dokumentacji dotyczącej dziecka oraz sposób jej prowadzenia, określa regulamin organizacyjny placówki wsparcia dziennego opracowany przez kierownika tej placówki.
C) Skierowanie osoby uzależnionej od alkoholu na badania - przesłanki
Art. 24.
Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.
Warunki zobowiązania do leczenia odwykowego:
Nie muszą być one spełnione łącznie.
10.
A) Powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa
zgodnie z art.2KRO, jeśli mimo niezachowania przesłanek niezbędnych do prawidłowego zawarcia małżeństwa został sporządzony akt małżeństwa, każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić z powództwem o ustalenie nieistnienia małżeństwa.
ma mocy art.22KRO legitymację do wytoczenia powództwa o ustalenie nieistnienia małżeństwa ma również prokurator
powództwo takie rozpoznaje sąd okręgowy w trybie procesowym w postępowaniu odrębnym (art.17 pkt.1, art.425KPC)
przesłanek z art.1KRO nie spełniono, gdy:
w przypadku zawierania małżeństwa przed duchownym nie spełniono przesłanek, gdy:
B) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 29.
1. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.
2. Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:
1) opiece i wychowaniu dziecka;
2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;
3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
Art. 30.
1. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka.
2. Rodzinę wspierającą ustanawia wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika ośrodka pomocy społecznej wydanej na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego.
Art. 31.
1. Z rodziną wspierającą wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej zawiera umowę, która określa zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy, o której mowa w art. 29 ust. 2.
2. Wójt może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do ustanawiania rodziny wspierającej lub zawierania i rozwiązywania umów, o których mowa w ust. 1.
C) Zakres pomocy świadczonej rodzinie osoby uzależnionej od alkoholu
Art. 23.
1. Członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, dotknięci następstwami nadużywania alkoholu przez osobę uzależnioną, uzyskują w podmiotach określonych w art. 22 ust. 1 świadczenia zdrowotne w zakresie terapii i rehabilitacji
współuzależnienia oraz profilaktyki. Za świadczenia te od wymienionych osób nie pobiera się opłat.
2. Dzieci osób uzależnionych od alkoholu, dotknięte następstwami nadużywania alkoholu przez rodziców, uzyskują bezpłatnie pomoc psychologiczną i socjoterapeutyczną w podmiotach określonych w art. 22 ust. 1 i poradniach specjalistycznych oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych.
3. Pomoc niesiona dzieciom przez osoby lub instytucje może być udzielona wbrew woli rodziców lub opiekunów będących w stanie nietrzeźwym.
11.
A) Dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa
(na podstawie art. 3KRO i art. 54 i 55 Pr. o aktach stanu cywilnego)
B) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 32.
1. Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców.
2. Pieczę zastępczą organizuje powiat.
Art. 33.
Piecza zastępcza zapewnia:
1) pracę z rodziną umożliwiającą powrót dziecka do rodziny lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;
2) przygotowanie dziecka do:
a) godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,
b) pokonywania trudności życiowych zgodnie z zasadami etyki,
c) nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.
Art. 34.
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
1) rodzinnej;
2) instytucjonalnej.
C) Zobowiązanie osoby uzależnionej od alkoholu do poddania się leczeniu odwykowemu - procedura
Art. 24.
Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.
Art. 26.
1. Osoby, o których mowa w art. 24, jeżeli uzależnione są od alkoholu, zobowiązać można do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego.
2. O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.
3. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone.
Art. 27.
1. W razie gdy w stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy, brak jest opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, sąd zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom.
2. Sąd może, jeżeli na podstawie opinii biegłego uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie badanej osoby pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż 2 tygodnie. W wyjątkowych wypadkach, na wniosek zakładu, sąd może termin ten przedłużyć do 6 tygodni.
3. Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje osobę, której postępowanie dotyczy.
4. Na postanowienie zarządzające oddanie pod obserwację do zakładu przysługuje zażalenie.
Art. 28.
1. W razie zarządzenia przez sąd badania przez biegłego lub oddania pod obserwację w zakładzie leczniczym osoba, której postępowanie dotyczy, obowiązana jest poddać się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz zabiegom niezbędnym do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych pod warunkiem, że dokonywane są przez uprawnionych do tego pracowników służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu tej osoby.
12.
A) Czynności kierownika USC na podstawie art. 4 i 5 KRO
Kierownik USC
na podstawie art.4KRO:
na podstawie art.41KRO:
na podstawie art.5KRO:
B) Rodzinna piecza zastępcza - formy
Art. 39.
1. Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
1) rodzina zastępcza:
a) spokrewniona,
b) niezawodowa,
c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;
2) rodzinny dom dziecka.
2. Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka, na ich wniosek, mogą być wspierane przez rodziny pomocowe, na zasadach określonych w art. 73-75.
Art. 40.
1. Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
2. Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
C) Procedura doprowadzenia do izby wytrzeźwień
Art. 39.
Organy samorządu terytorialnego w miastach liczących ponad 50 000 mieszkańców i organy powiatu mogą organizować i prowadzić izby wytrzeźwień.
Art. 40.
1. Osoby w stanie nietrzeźwości, które swoim zachowaniem dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu lub zdrowiu innych
, mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień, podmiotu leczniczego lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego albo do miejsca zamieszkania lub pobytu.
2. W razie braku izby wytrzeźwień osoby takie mogą być doprowadzone do jednostki Policji.
3. Osoby doprowadzone do izby wytrzeźwień lub jednostki Policji pozostają tam aż do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osoby do lat 18 umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób dorosłych.
3a. Osobie doprowadzonej do izby wytrzeźwień, jednostki Policji, podmiotu leczniczego lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego w warunkach, o których mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie do sądu. W zażaleniu osoba doprowadzona lub zatrzymana może domagać się zbadania zasadności i legalności doprowadzenia, jak również decyzji o zatrzymaniu oraz prawidłowości ich wykonania.
3b. Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca doprowadzenia lub zatrzymania. Do rozpoznania zażalenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania karnego. Skarżący ma prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu.
3c. W przypadku stwierdzenia bezzasadności lub nielegalności doprowadzenia lub zatrzymania albo poważnych nieprawidłowości związanych z ich wykonywaniem sąd rejonowy zawiadamia o tym prokuratora i organy przełożone nad organami, które dokonały doprowadzenia bądź zatrzymania.
4. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, jest żołnierzem, przekazuje się ją Żandarmerii Wojskowej lub wojskowemu organowi porządkowemu.
5. O wypadkach uzasadniających wszczęcie postępowania o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu zawiadamia się niezwłocznie właściwą gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych.
6. O umieszczeniu w izbie wytrzeźwień zawiadamia się niezwłocznie:
1) w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów oraz sąd opiekuńczy;
2) w przypadku innych osób - na ich żądanie, wskazane przez nie osoby.
Art. 41.
1. (uchylony).
2. Pieniądze, przedmioty wartościowe i napoje alkoholowe znajdujące się przy osobach, o których mowa w art. 40 ust. 1, zatrzymuje się w depozycie.
3. Z depozytów pieniężnych izby wytrzeźwień mogą potrącać swe należności z tytułu opłat związanych z pobytem w izbie.
4. Na innych przedmiotach zatrzymanych w depozycie izbom wytrzeźwień służy ustawowe prawo zastawu celem zabezpieczenia tych należności.
Art. 42.
1. Wobec osób przyjętych do izb wytrzeźwień, które stwarzają zagrożenie dla życia lub zdrowia własnego lub innej osoby, niszczą przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, może być zastosowany przymus bezpośredni, polegający na przytrzymywaniu lub unieruchomieniu.
2. Przytrzymywanie jest doraźnym, krótkotrwałym unieruchomieniem osoby z użyciem siły fizycznej.
3. Unieruchomienie jest dłużej trwającym obezwładnieniem osoby z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa.
4. Przymus bezpośredni może trwać tylko do czasu ustania przyczyn jego zastosowania.
5. Za doprowadzenie i pobyt w izbie wytrzeźwień lub jednostce Policji pobierane są opłaty.
13.
A) Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika
Zgodnie z art.6KRO - z ważnych powodów sąd może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone przez pełnomocnika
O tym czy istnieją ważne powody decyduje sąd biorąc pod uwagę konkretne okoliczności, konkretnego przypadku
"Ważnymi powodami mogą być jedynie takie okoliczności, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od obowiązku jednoczesnego stawienia się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC dla złożenia oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński" (uchw. SN (7) 8.6.1970r., III CZP 27/70)
Niestawienie się jednej ze stron przed kierownikiem USC z powodu choroby, czy inwalidztwa, czy znacznej dolegliwości nie stanowi wystarczającej podstawy do odstąpienia od osobistego stawiennictwa, ponieważ małżeństwo może zostać zawarte w USC wybranym przez nupturientów, a nawet poza jakimkolwiek USC.
Chodzi, więc o taką przyczynę, która uniemożliwia stawienie się nupturientów w jakimkolwiek USC lub gdziekolwiek poza tym urzędem.
Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Prócz spełnienia wymagań formalnych pełnomocnictwa, dokument taki powinien wyraźnie wskazywać osobę z którą małżeństwo ma być zawarte.
B) Rodzaje rodzin zastępczych
Art. 53.
1. W rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci lub osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2.
2. W razie konieczności umieszczenia w rodzinie zastępczej rodzeństwa, za zgodą rodziny zastępczej oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.
C) Formy opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
zgodnie z art.2 ustawy opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być sprawowana:
14.
A) Tzw. przeszkody do zawarcia małżeństwa
katalog numerus clausus:
B) Rodzinne domy dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 60.
1. Rodzinny dom dziecka organizuje powiat lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190. (Powiat może, na zasadzie porozumienia, organizować rodzinny dom dziecka na terenie innego powiatu.)
Art. 61.
1. W rodzinnym domu dziecka, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, o których mowa w art. 37 ust. 2.
2. W razie konieczności umieszczenia w rodzinnym domu dziecka rodzeństwa, za zgodą prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.
Art. 61a.
1. Z rodziną zastępczą zawodową, w której wychowuje się co najmniej 6 dzieci, spełniającą warunki do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz posiadającą co najmniej 3-letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza zawodowa, starosta zawiera, na wniosek tej rodziny, umowę o prowadzenie rodzinnego domu dziecka.
2. Z rodziną zastępczą zawodową spełniającą warunki do prowadzenia rodzinnego domu dziecka, starosta może zawrzeć, na wniosek tej rodziny, umowę o prowadzenie rodzinnego domu dziecka.
C) Żłobki i kluby dziecięce w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
art.8 ustawy - żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić:
art.9 ustawy - dla celów organizacyjnych powyższe podmioty mogą żłobki i kluby dziecięce połączyć w zespoły i określić zasady działania zespołu (Gmina tworzy zespoły żłobków lub klubów dziecięcych w formie gminnych jednostek budżetowych)
art.10 ustawy: Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności:
1) zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
2) zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
3) prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
Art. 12.
1. Godziny pracy żłobka lub klubu dziecięcego ustala się w regulaminie organizacyjnym, o którym mowa w art. 21, biorąc pod uwagę opinie rodziców.
2. W żłobku zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wymiar opieki w żłobku może być, na wniosek rodzica dziecka, wydłużony, za dodatkową opłatą.
4. W klubie dziecięcym zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka.
15.
A) Tzw. przeszkoda wieku (do zawarcia małżeństwa)
Przeszkoda wieku polega na nieosiągnięciu przez nupturientów określonego wieku, który w obecnym stanie prawnym wynosi 18 lat zarówno dla mężczyzny jak i dla kobiety.
Zgodnie z art.10 KRO z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która nie ukończyła lat 18, ale ma ukończone lat 16. W takiej sytuacji sąd bada, jaki wpływ na zawarte małżeństwo będzie miała istniejąca przeszkoda.
Jeśli okoliczności wskazują, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny sąd zezwala na zawarcie takiego małżeństwa.
Wiek 18 lat w stosunku do mężczyzny jest bezwzględny, opisana powyżej procedura nie ma zastosowania do mężczyzn.
Jeśli małżeństwo zostało zawarte przez: mężczyznę, który nie ukończył 18 roku życia i kobietę która nie ukończyła lat 18 lub ukończyła lat 16, ale nie posiadała zezwolenia sądu - jego unieważnienia może żądać każde z małżonków, jeżeli nie przed wytoczeniem powództwa przepisanego wieku nie osiągnęło (art.10§2,3KRO)
B) Zadania rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka
Art. 40.
1. Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
2. Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
C) Status prawny dziennego opiekuna w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
zgodnie z art.36 ustawy - dziennym opiekunem jest osoba fizyczna zatrudniana przez gminy i osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (umowa określa w szczególności: strony umowy; cel i przedmiot umowy; czas i miejsce sprawowania opieki; liczbę dzieci powierzonych opiece; obowiązki dziennego opiekuna; wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty; czas, na jaki umowa została zawarta; warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.)
16.
A) Tzw. przeszkoda ubezwłasnowolnienia całkowitego (do zawarcia małżeństwa)
Przeszkoda ta przedstawiona została w art.11KRO.
Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie może zawrzeć małżeństwa, z przepisów wynika, że sąd nie może uchylić takiej przeszkody przez wydanie zezwolenia na zawarcie małżeństwa osobie ubezwłasnowolnionej.
Unieważnienia ze wzgl. na ubezwłasnowolnienia może żądać każdy z małżonków, chyba że do tego czasu ubezwłasnowolnienie zostało cofnięte.
B) Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego
Art. 58.
1. Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dziecko:
1) na podstawie orzeczenia sądu;
2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;
3) na wniosek rodziców, dziecka lub innej osoby w przypadku, o którym mowa w art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
2. Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego może od-mówić, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, przyjęcia dziecka:
1) jeżeli łączna liczba umieszczonych w tej rodzinie dzieci przekroczy 3;
2) powyżej 10. roku życia doprowadzonego przez Policję lub Straż Graniczną.
3. W przypadku przyjęcia dziecka w sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, ro-dzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego informuje o tym niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin, właściwy sąd, starostę oraz ośrodek pomocy społecznej.
4. W rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego umieszcza się dziecko do czasu unormowania sytuacji dziecka, nie dłużej jednak niż na okres 4 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony, za zgodą organizatora rodzinnej pieczy zastępczej do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:
1) powrót dziecka do rodziny;
2) przysposobienie;
3) umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej.
C) Status prawny niani w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
zgodnie z art.50 ustawy - Nianią jest osoba fizyczna sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanej dalej „umową uaktywniającą”.
17.
A) Tzw. przeszkoda choroby psychicznej (do zawarcia małżeństwa):
Art. 12. § 1. KRO - Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa.
§ 2. Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej albo niedorozwoju umysłowego jednego z małżonków może żądać każdy z małżonków.
§ 3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu choroby psychicznej jednego z małżonków po ustaniu tej choroby.
B) Rodzina pomocowa w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:
Art. 73. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej -
1. W przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka piecza zastępcza nad dzieckiem może zostać powierzona rodzinie pomocowej.
2. Piecza zastępcza nad dzieckiem może być powierzona rodzinie pomocowej, w szczególności w okresie:
1) czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka w związku z wypoczynkiem, o którym mowa w art. 69, udziałem w szkoleniach lub pobytem w szpitalu;
2) nieprzewidzianych trudności lub zdarzeń losowych w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka.
Art. 74.
1. Rodziną pomocową może być:
1) rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka;
2) małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim przeszkoleni do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzenia rodzinnego domu dziecka lub rodziny przysposabiającej.
2. Rodzina zastępcza zawodowa, rodzina zastępcza niezawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka może przyjąć dziecko jako rodzina pomocowa bez względu na liczbę dzieci pozostających pod ich opieką.
Art. 75. ust. 1
1. Podstawą umieszczenia dziecka w rodzinie pomocowej jest umowa między starostą a rodziną pomocową.
C) Postępowanie przed sądem opiekuńczym w sprawach z ustawy o ochronie zdrowia Psychicznego:
Art. 42.
W postępowaniu przed sądem opiekuńczym w sprawach określonych w niniejszej ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z niniejszej ustawy.
Art. 43.
1. Do szpitala psychiatrycznego i domu pomocy społecznej przeznaczonego dla osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo ma prawo wstępu o każdej porze sędzia w celu kontroli legalności przyjęcia i przebywania w takim szpitalu lub domu pomocy społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi, przestrzegania ich praw oraz kontroli warunków, w jakich one tam przebywają.
2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia i ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i tryb sprawowania kontroli, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej dokumentowania, uwzględniając potrzebę ochrony praw i godności osób przebywających w szpitalach psychiatrycznych i domach pomocy społecznej, a także biorąc pod uwagę różne rodzaje i typy tych placówek.
Art. 44.
1. Dla osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala ustanawia na jej wniosek kuratora, jeżeli osoba ta w czasie pobytu w szpitalu potrzebuje pomocy do prowadzenia wszystkich swoich spraw albo spraw określonego rodzaju. Zakres obowiązków oraz uprawnień kuratora określa sąd opiekuńczy.
2. Jeżeli osoba przebywająca w szpitalu psychiatrycznym ze względu na stan zdrowia nie jest zdolna do złożenia wniosku, sąd opiekuńczy może ustanowić dla niej kuratora z urzędu.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do osób chorych psychicznie lub upośledzonych umysłowo, przebywających w domu pomocy społecznej.
Art. 45.
1. W sprawach określonych w art. 25, 29, 36 ust. 3 i art. 39 sąd opiekuńczy orzeka po przeprowadzeniu rozprawy; rozprawa powinna się odbyć nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku lub otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art. 23 ust. 4.
1a. W przypadkach uzasadnionych interesem osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, sąd zarządza przeprowadzenie rozprawy w szpitalu.
2. Sędzia wizytujący szpital wysłuchuje osobę przyjętą do szpitala psychiatrycznego w trybie art. 23, 24 lub 28 nie później niż w terminie 48 godzin od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w art.23 ust. 4. W razie stwierdzenia, że pobyt tej osoby w szpitalu psychiatrycznym jest oczywiście bezzasadny, sędzia zarządza natychmiastowe jej wypisanie ze szpitala i wnosi o umorzenie postępowania.
Art. 46.
1. W sprawach dotyczących przyjęcia osoby chorej psychicznie do szpitala psychiatrycznego oraz wypisania jej z takiego szpitala uczestnikami postępowania z mocy prawa oprócz wnioskodawcy są: ta osoba oraz jej przedstawiciel ustawowy.
W miarę potrzeby sąd zawiadamia o rozprawie małżonka osoby, której po stępowanie dotyczy, oraz osobę sprawującą nad nią faktyczną opiekę; mogą oni wziąć udział w każdym stanie sprawy i wtedy stają się uczestnikami.
1a. Osoba, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, może być doprowadzona na rozprawę sądową na mocy zarządzenia sądowego. W tym przypadku stosuje się odpowiednio art. 547 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.
2. Przed wydaniem postanowienia co do istoty sprawy, sąd jest obowiązany uzyskać opinię jednego lub kilku lekarzy psychiatrów. Biegłym nie może być osoba, która uczestniczyła w podjęciu decyzji o przyjęciu do szpitala lub odmowie wypisania osoby chorej psychicznie ze szpitala psychiatrycznego.
2a. Jeżeli osoba psychicznie chora, która ma być poddana badaniu przez biegłego, odmawia stawienia się we wskazanym miejscu lub w inny sposób uchyla się od tego badania, sąd może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby przez Policję do wskazanego miejsca.
2b. Zapewnienie realizacji postanowienia sądowego o przyjęciu do szpitala psychiatrycznego osoby, o której mowa w art. 29 ust. 1, należy do marszałka województwa.
2c. Jeżeli osoba psychicznie chora, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do szpitala psychiatrycznego, odmawia stawienia się w szpitalu psychiatrycznym lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek upoważnionego przez marszałka województwa lekarza psychiatry może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do szpitala psychiatrycznego przez Policję.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do postępowania o przyjęciu do domu pomocy społecznej; do czasu przyjęcia osoby, o której mowa w art. 39, do domu pomocy społecznej organ do spraw pomocy społecznej powinien zapewnić jej niezbędną pomoc.
4. Sąd zawiadamia prokuratora o potrzebie wzięcia udziału w postępowaniu, jeżeli uzna to za konieczne.
Art. 46a.
1. Przy wykonywaniu postanowień sądowych o przyjęciu do domu pomocy społecznej lub szpitala psychiatrycznego stosuje się art. 18.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przewidziane w innych przepisach środki Przymusu bezpośredniego mogą być stosowane jedynie po uprzednim bezskutecznym zastosowaniu przymusu bezpośredniego przewidzianego w niniejszej ustawie albo gdy jego zastosowanie byłoby niecelowe.
3. Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie przez Policję, o którym mowa w art. 40 i 46, następuje w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.
Art. 47.
Do środków odwoławczych wnoszonych przez osobę, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, nie ma zastosowania przepis art. 368 Kodeksu postępowania cywilnego oraz w zakresie objętym treścią tego artykułu również przepis art. 370 tego kodeksu.
Art. 48.
Sąd może ustanowić dla osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny.
18.
A) Bigamia
B) Zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej
Art. 76. !!!!
1. Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest wyznaczona przez starostę jednostka Organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art.190.
2. W przypadku gdy wyznaczoną na podstawie ust. 1 jednostką organizacyjną jest powiatowe centrum pomocy rodzinie, w centrum tym tworzy się zespół do spraw pieczy zastępczej.
3. Na terenie jednego powiatu może działać więcej niż jeden organizator rodzinnej pieczy zastępczej.
4. Do zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:
1) prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
2) kwalifikowanie osób kandydujących do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych zawierających potwierdzenie ukończenia szkolenia, opinię o spełnianiu warunków i ocenę predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej;
3) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej Lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
4) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, wydawanie świadectw ukończenia tych szkoleń oraz opinii dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora i wychowawcy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;
5) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby;
6) zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych;
7) organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy;
8) współpraca ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z powiatowym centrum pomocy rodzinie, ośrodkiem pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi;
9) prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej;
10) zapewnianie pomocy prawnej osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego;
11) dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej;
12) prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej, której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzenia rodzinnego domu dziecka, a także szkolenie i wspieranie psychologiczno-pedagogiczne osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz rodziców dzieci objętych tą pieczą;
13) przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych oraz analizy, o której mowa w art. 42 ust. 7, dotyczących kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
14) zapewnianie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego;
15) przedstawianie staroście i radzie powiatu corocznego sprawozdania z efektów pracy;
16) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
17) organizowanie opieki nad dzieckiem, w przypadku gdy rodzina zastępcza albo prowadzący rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku.
C) Przyjęcie do domu pomocy społecznej w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego:
Art. 38.
Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej.
Art. 39.
1. Jeżeli osoba, o której mowa w art. 38, lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
2. Z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić również kierownik szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywająca w nim osoba jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, natomiast nie wymaga dalszego leczenia w tym szpitalu.
3. Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.
Art. 40.
1. Zapewnienie realizacji postanowienia sądowego o przyjęciu do domu pomocy społecznej osoby, o której mowa w art. 38, należy do starosty powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
2. Jeżeli osoba, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do domu pomocy społecznej, odmawia stawienia się w domu pomocy społecznej lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek organu do spraw pomocy społecznej może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do domu pomocy społecznej przez Policję.
3. W przypadku wystąpienia u osoby, o której mowa w art. 38, przebywającej w domu pomocy społecznej, zachowań zagrażających jej życiu lub zdrowiu, lub życiu lub zdrowiu innych osób, można wobec niej stosować przymus bezpośredni również w celu zapobieżenia opuszczeniu domu pomocy społecznej.
Art. 41.
1. Osoba przyjęta do domu pomocy społecznej w trybie art. 39, jej przedstawiciel ustawowy, małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo oraz osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę - mogą występować do sądu opiekuńczego o zmianę orzeczenia o przyjęciu do domu pomocy społecznej.
2. Z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, może także wystąpić kierownik domu pomocy społecznej, jeżeli uzna, że zmieniły się okoliczności uzasadniające orzeczenie o przyjęciu tej osoby do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
19.
A) Tzw. przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa (do zawarcia małżeństwa)
B) Zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej
Art. 77. !!!
1. Rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka obejmuje się opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
1. Rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka obejmuje się, na ich wniosek, opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
1a. W stosunku do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, nieobjętych opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej wykonuje organizator rodzinnej pieczy zastępczej.
2. Koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej wyznacza organizator rodzinnej pieczy zastępczej, po zasięgnięciu opinii odpowiednio rodziny zastępczej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka.
3. Do zadań koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:
1) udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej;
2) przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku;
3) pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu;
4) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej;
5) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
6) udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej;
7) przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej.
4. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej nie może mieć pod opieką łącznie więcej niż 30 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka.
5. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach i samokształcenie.
6. Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej ma prawo do korzystania z poradnictwa
zawodowego, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie jego kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego.
C) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego bez jej
Art. 23.
1. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art. 22 tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
2. O przyjęciu do szpitala osoby, o której mowa w ust. 1, postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa.
3. Lekarz, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach.
4. Przyjęcie do szpitala, o którym mowa w ust. 1, wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.
Art. 24.
1. Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody wymaganej w art. 22 do szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości.
2. Pobyt w szpitalu, o którym mowa w ust. 1, nie może trwać dłużej niż 10 dni.
3. Do przyjęcia do szpitala, o którym mowa w ust. 1, stosuje się zasady i tryb postępowania określony w art. 23.
Art. 25.
1. Na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby wymienionej w art. 22-24.
2. Sąd opiekuńczy może rozpoznać sprawę również na wniosek tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego, jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa bądź osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę albo z urzędu.
Art. 26.
1. W przypadku gdy osoba przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody wyraziła Potem zgodę na pobyt w tym szpitalu, sąd opiekuńczy umorzy postępowanie wszczęte na skutek zawiadomienia lub wniosku, o którym mowa w art. 25, jeżeli uzna, że osoba ta wyraziła zgodę.
2. Przed umorzeniem postępowania sąd jest obowiązany wysłuchać osobę wymienioną w ust. 1.
Art. 27.
O treści postanowienia w przedmiocie przyjęcia osoby, o której mowa w art. 23 i 24, sąd opiekuńczy zawiadamia niezwłocznie szpital, w którym ta osoba przebywa. W razie wydania postanowienia o braku podstaw do przyjęcia, szpital psychiatryczny jest obowiązany wypisać tę osobę niezwłocznie po doręczeniu mu postanowienia sądu.
Art. 28.
Jeżeli zachowanie osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego za zgodą wymaganą w art. 22 wskazuje na to, że zachodzą okoliczności określone w art. 23 ust. 1, a zgoda ta została cofnięta, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 2-5 oraz art. 25-27.
Art. 29.
1. Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez zgody wymaganej w art. 22, osoba chora psychicznie:
1) której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego, bądź
2) która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
2. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby, o której mowa w ust.
1, bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby - na wniosek jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę.
3. W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym, o którym mowa w art. 8, wniosek może zgłosić również organ do spraw pomocy społecznej.
20.
A) Tzw. przeszkoda przysposobienia (do zawarcia małżeństwa)
B) Formy instytucjonalnej pieczy zastępczej
Art. 93.
1. Instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
1) placówki opiekuńczo-wychowawczej;
2) regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej;
3) interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
2. Placówkę opiekuńczo-wychowawczą prowadzi powiat lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190.
2a. Placówka opiekuńczo-wychowawcza może być prowadzona na terenie innego powiatu na zasadzie porozumienia zawartego pomiędzy starostą powiatu, który prowadzi placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub zleca realizację tego zadania
na podstawie art. 190, a starostą powiatu, na terenie którego prowadzona jest placówka opiekuńczo-wychowawcza. Przepisy art. 54 ust. 3c stosuje się odpowiednio.
3. Samorząd województwa może prowadzić lub zlecić, na podstawie art. 190, prowadzenie regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
4. Placówka opiekuńczo-wychowawcza:
1) zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;
2) realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;
3) umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
4) podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny;
5) zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;
6) obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi;
7) zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.
Art. 101.
1. Placówka opiekuńczo-wychowawcza jest prowadzona jako placówka opiekuńczo-wychowawcza typu:
1) socjalizacyjnego;
2) interwencyjnego;
3) specjalistyczno-terapeutycznego;
4) rodzinnego.
2. Typ placówki opiekuńczo-wychowawczej określa jej regulamin.
Art. 102.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego:
1) wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się;
2) umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu;
3) współpracuje z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i asystentem rodziny.
Art. 103.
1. Zadaniem placówki opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego jest do- raźna opieka nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej, w szczególności placówka jest obowiązana przyjąć dziecko w przypadkach wymagających natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki.
2. Do placówki, o której mowa w ust. 1, dziecko przyjmuje się:
1) na podstawie orzeczenia sądu;
2) w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną;
3) na wniosek rodziców, dziecka lub osoby trzeciej lub umieszcza się dziecko w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Art. 105.
1. Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu specjalistyczno-terapeutycznego sprawuje
Opiekę nad dzieckiem o indywidualnych potrzebach, w szczególności:
1) legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) wymagającym stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii;
3) wymagającym wyrównywania opóźnień rozwojowych i edukacyjnych.
2. Placówka, o której mowa w ust. 1, zapewnia zajęcia wychowawcze, socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące
Art. 109.
1. W regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej są umieszczane dzieci wymagające szczególnej opieki, które ze względu na stan zdrowia wymagający stosowania specjalistycznej opieki i rehabilitacji nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
2. W regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej można umieścić, w tym samym czasie, łącznie nie więcej niż 30 dzieci.
3. Wojewoda, uwzględniając specyfikę i zadania regionalnej placówki opiekuńczoterapeutycznej, może zezwolić na umieszczenie większej liczby dzieci, nie więcej jednak niż 45.
C) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego za jej zgodą
Art. 22.
1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.
1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości uzyskania Pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi Może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania, o którym mowa w ust. 1.
Art. 28.
Jeżeli zachowanie osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego za zgodą wymaganą w art. 22 wskazuje na to, że zachodzą okoliczności określone w art. 23 ust. 1, a zgoda ta została cofnięta, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 2-5 oraz art. 25-27.
21.
A) Unieważnienie małżeństwa
Przyczyny unieważnienia:
- przeszkoda wieku
-p.ubezwłasnowolnienia
-p.choroby psychicznej
-p.bigamii
-p.pokrewieństwa i powinowactwa
-p.przysposobienia
-stan wyłączający świadome wyrażenie woli
-błąd
-groźba
-p.dotycząca pełnomocnictwa
-przywraca się małżonkom poprzedni stan cywilny
-ustaje powinowactwo
-małżonek który zmienił nazwisko powraca do poprzedniego nazwiska
- nie gaśnie domniemanie pochodzenia dzieci z małżeństwa
-o władzy rodzicielskiej i o obowiązku utrzymania dziecka sąd orzeka tak jak przy rozwodzie
-z chwilą prawomocności orzeczenia ustaje wspólność majątkowa+sąd orzeka o podziale majątku wspólnego
-sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania
-s.orzeka o obowiązku alimentacyjnym między małżonkami
B) Zadania placówki opiekuńczo - wychowawczej
Art.93ust.4. Placówka opiekuńczo-wychowawcza:
1) zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;
2) realizuje przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;
3) umożliwia kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
4) podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny;
5) zapewnia dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;
6) obejmuje dziecko działaniami terapeutycznymi;
7) zapewnia korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.
C) Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego na podstawie art. 18 ustawy o
ochronie zdrowia psychicznego
Art. 18.
1. Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, przy wykonywaniu
Czynności przewidzianych w niniejszej ustawie, można stosować tylko wtedy, gdy przepis niniejszej ustawy do tego upoważnia albo osoby te:
1) dopuszczają się zamachu przeciwko:
a) życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby lub
b) bezpieczeństwu powszechnemu, lub
2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, lub
3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie podmiotu lecznicze- go udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.
2. O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie. W szpitalach psychiatrycznych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje i nadzoruje osobiście jego wykonanie pielęgniarka, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
3. W jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie zatrudnia lekarza, informację, o której mowa w ust. 2, pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.
4. W szpitalu psychiatrycznym lekarz, o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie zatwierdza
Zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub nakazuje zaprzestanie jego stosowania.
5. Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji osoby, o której mowa w ust. 2, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, lub wobec osoby, o której mowa w ust. 1, której pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyduje i nadzoruje osobiście kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
6. Zastosowanie przymusu bezpośredniego wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, polega na przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji, a wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 3 - na przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku.
7. W sytuacji, o której mowa w ust. 5, zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu. Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego. Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.
8. Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec Której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby.
9. W przypadkach określonych w ust. 1 jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, Policja oraz Państwowa Straż Pożarna są obowiązane do udzielania lekarzowi, pielęgniarce lub kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych pomocy na ich żądanie.
10. Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego:
1) przez lekarza podmiotu leczniczego, w tym lekarza, który zatwierdził stosowanie środka przymusu bezpośredniego zleconego przez inną osobę - ocenia, w terminie 3 dni, kierownik tego podmiotu, jeżeli jest lekarzem, lub lekarz przez niego upoważniony;
2) przez innego lekarza, pielęgniarkę jednostki organizacyjnej pomocy społecznej lub kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - ocenia, w terminie 3 dni, upoważniony przez marszałka województwa lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii. 11. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, sposób:
1) stosowania przymusu bezpośredniego,
2) dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego,
3) dokonywania oceny zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego
- uwzględniając potrzebę ochrony praw i godności osoby, wobec której jest stosowany przymus bezpośredni.
23.
A) Unieważnienie małżeństwa zawartego przez pełnomocnika
- zostało zawarte przez pełnomocnika mimo braku stosownego zezwolenia sądu
- w razie nieważności pełnomocnictwa
- w razie jego skutecznego odwołania
B) Pomoc dla osób usamodzielnianych w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 140.
1. Osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, zwanej dalej „osobą usamodzielnianą”, w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu:
1) przyznaje się pomoc na:
a) kontynuowanie nauki,
b) usamodzielnienie,
c) zagospodarowanie;
2) udziela się pomocy w uzyskaniu:
a) odpowiednich warunków mieszkaniowych,
b) zatrudnienia.
2. Przez osobę usamodzielnianą rozumie się również osobę, której pobyt w rodzinnej pieczy zastępczej ustał na skutek śmierci osób tworzących rodzinę zastępczą lub osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, w okresie 6 miesięcy przed osiągnięciem przez osobę usamodzielnianą pełnoletności.
3. W przypadku gdy osoba usamodzielniana przebywa w domu pomocy społecznej albo w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym lub przewlekle chorym, pomoc, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje.
c) Prawa osób chorych psychicznie, o których mowa w art. 10a ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Art. 10a.
1. Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny ma prawo do pomocy w ochronie swoich praw.
2. Prawo do pomocy w ochronie praw osoby, o której mowa w ust. 1, przysługuje również jej przedstawicielowi ustawowemu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu.
3. Świadczeniodawca informuje osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, o zakresie działania i sposobie kontaktu z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, o którym mowa w art. 10b ust. 1.
4. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo w szczególności do:
1) przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw osoby, o której mowa w ust. 1;
2) spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach Zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby;
3) uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy.
24.
A) Zła wiara a unieważnienie małżeństwa
B) Zarys postępowania adopcyjnego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
przejrzeć art. 154-172!!! (podane na wykładzie)
C) Tzw. oparcie społeczne w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Art. 8.
1. Jednostki organizacyjne i inne podmioty działające na podstawie ustawy o pomocy społecznej, zwane dalej „organami do spraw pomocy społecznej”, w porozumieniu z podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej organizują na obszarze swojego działania oparcie społeczne dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.
2. Oparcie społeczne polega w szczególności na:
1) podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego, aktywnego życia;
2) organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i instytucji;
3) udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.
… Art. 21.
1. Osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana badaniu psychiatrycznemu również bez jej zgody, a osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie - także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego. W tym przypadku art. 18 ma zastosowanie.
2. Konieczność przeprowadzenia badania, o którym mowa w ust. 1, stwierdza lekarz psychiatra, a w razie niemożności uzyskania pomocy lekarza psychiatry - inny lekarz. Przed przystąpieniem do badania uprzedza się osobę badaną lub jej przedstawiciela ustawowego o przyczynach przeprowadzenia badania bez jej zgody.
3. W razie potrzeby lekarz przeprowadzający badanie zarządza bezzwłocznie przewiezienie badanego do szpitala. Przewiezienie takiej osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.
4. Lekarz, który przeprowadził badanie psychiatryczne określone w ust. 1, odnotowuje
Tę czynność w dokumentacji medycznej, wskazując na okoliczności uzasadniające podjęcie
Postępowania przymusowego. Przy ocenie zasadności poddania osoby badaniu bez jej zgody stosuje się odpowiednio art. 18 ust. 10.
25.
A) Prawa i obowiązki małżonków w świetle KRO
(Art. 23 i 24 KRO) Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do:
a) wspólnego pożycia
b)wzajemnej pomocy ( patrz też art. 61[4]§ 3 KRO)
c)współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli (patrz też: 36§1KRO,93§1KRO,97§2 KRO)
(Rozstrzygają WSPÓLNIE o ISTOTNYCH sprawach rodziny w braku porozumienia każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu art.27 KRO)
d) przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny ( każdy wg swoich sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych)
Może to polegać, w całości lub części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
e) małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny
Prawa małżonków
a) (W razie przemijającej przeszkody dot. jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu)
Możliwość działania za małżonka w sprawach zwykłego zarządu + pobierania bez pełnomocnictwa przypadających należności chyba że sprzeciwia się tego małżonek, którego dotyczy przemijająca przeszkoda
b) uprawnienie małżonka do korzystania z mieszkania drugiego małżonka, który ma do niego prawo w celu zaspokojenia potrzeb rodziny ( uprawnienie do przedmiotów urządzenia domowego też! )
c) przyjęcia po zawarciu małżeństwa nazwiska małżonka lub pozostania przy swoim nazwisku ( art.25 KRO)
B) Zadania ustawy w postępowaniu w sprawach nieletnich
(Z USTAWY O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH: )
W dążeniu do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli w konflikt z prawem bądź z zasadami współżycia społecznego, oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa stanowi się, co następuje:
Art. 1. § 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:
1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji - w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18;
2) postępowania w sprawach o czyny karalne - w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17;
3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych - w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21.
C) Zakres działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego
USTAWA o ochronie zdrowia psychicznego (Art. 4.)
Działania zapobiegawcze w zakresie ochrony zdrowia psychicznego są podejmowane przede wszystkim wobec:
a)dzieci,
b)młodzieży
c) osób starszych
d)wobec osób znajdujących się w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego.
Działania te obejmują w szczególności:
1) stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek systemu oświaty, placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych;
2) tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą, przede wszystkim poradnictwa psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzględnieniem wczesnego rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego;
3) wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego;
4) rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez podmioty lecznicze;
5) wprowadzanie zagadnień ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem i opieką, zarządzaniem i organizacją pracy oraz organizacją wypoczynku;
6) podejmowanie badań naukowych służących umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym;
7) uwzględnianie zagadnień zdrowia psychicznego w działalności publicznych środków masowego przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób organizowania i prowadzenia działalności w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym, uwzględniając potrzebę zapewnienia właściwej koordynacji podejmowanych działań i udziału w nich podmiotów, o których mowa w art. 1 ust. 2.
26.
A) Rozstrzygnięcia małżonków o istotnych sprawach rodziny
Art.24KRO
„Małżonkowie rozstrzygają wspólnie o istotnych sprawach rodziny; w braku porozumienia każdy z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do sądu”
Orzeczenie zapadłe na podstawie tego art. nie może dot. spraw, dla których przepisy przewidują inny tryb orzekania i orzeczenie to nie jest dla małżonków wiążące.
np.
- decydowanie o istotnych sprawach dziecka - określenie miejsca pobytu ( 97 §2 KRO)
-sposób wykonywania zarządu majątkiem wspólnym,
-decydowanie o przeznaczenie dochodów z tego majątku, dla którego podstawę prawną stanowią aty.36 i 37 KRO
B) Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich
Art. 3a. § 1. W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
§ 2. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania mediacji, regulując zwłaszcza warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do jej przeprowadzania, sposób rejestracji tych instytucji i osób oraz szkolenia mediatorów, zakres i warunki udostępniania im akt sprawy, formę i zakres sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, mając na względzie wychowawczą rolę postępowania mediacyjnego, interes pokrzywdzonego, dobrowolność i poufność mediacji oraz fachowość i bezstronność mediatora.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich
§ 9. 1. W postanowieniu o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego sąd rodzinny określa termin, w którym powinien otrzymać sprawozdanie z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, nie dłuższy niż 6 tygodni. W wyjątkowych przypadkach, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo zawarcia ugody, sąd może termin ten przedłużyć na czas określony, nie dłuższy niż 14 dni. 2. Termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od daty doręczenia osobie godnej zaufania lub instytucji, o której mowa w § 3 ust. 1 lub 2, postanowienia o skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego.
§ 10. W postępowaniu mediacyjnym uczestniczą: nieletni, pokrzywdzony oraz rodzice lub opiekun nieletniego, a jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni - także jego rodzice lub opiekun, zwani dalej "uczestnikami".
§ 11. Postępowanie mediacyjne przeprowadza się za zgodą wszystkich uczestników. Zgoda ta może być cofnięta w każdym stadium postępowania mediacyjnego.
§ 12. Postępowanie mediacyjne prowadzi się w sposób poufny, uniemożliwiający osobom postronnym dostęp do informacji uzyskanych w jego toku. Odstąpienie od poufności postępowania mediacyjnego jest możliwe wyłącznie za zgodą wszystkich uczestników.
§ 13. Postępowania mediacyjnego nie przeprowadza się w lokalu zajmowanym przez uczestników lub ich rodziny, niezależnie od przeznaczenia tego lokalu oraz tytułu prawnego do jego zajmowania, ani w budynku sądu.
§ 14. Po skierowaniu sprawy do postępowania mediacyjnego mediator:
1) zapoznaje się z informacjami zawartymi w aktach sprawy,
2) nawiązuje kontakt z uczestnikami i odbiera od nich zgodę na udział w postępowaniu
mediacyjnym,
3) przeprowadza z uczestnikami spotkania indywidualne, informując o istocie i zasadach
postępowania mediacyjnego oraz roli i uprawnieniach uczestników,
4) przeprowadza spotkanie mediacyjne z udziałem wszystkich uczestników,
5) pomaga w sformułowaniu treści ugody między uczestnikami i sprawdza wykonanie wynikających
z niej zobowiązań,
6) sporządza sprawozdanie dla sądu rodzinnego z przebiegu i wyników przeprowadzonego
postępowania mediacyjnego.
§ 15. Jeżeli nie jest możliwe bezpośrednie spotkanie uczestników, mediator moŜe prowadzić postępowanie mediacyjne w sposób pośredni, przekazując uczestnikom informacje, propozycje i zajmowane przez każdego z nich stanowisko, o ile względy oddziaływania wychowawczego na nieletniego nie stoją temu na przeszkodzie.
§ 16. 1. Sąd rodzinny, kierując sprawę do postępowania mediacyjnego, udostępnia mediatorowi informacje z akt sprawy w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego, w szczególności zawarte w postanowieniu o wszczęciu postępowania.
2. Nie udostępnia się mediatorowi, zawartych w aktach sprawy, materiałów objętych tajemnicą państwową, służbową, materiałów dotyczących stanu zdrowia nieletniego, a także danych o jego karalności.
§ 17. 1. Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego mediator sporządza pisemne sprawozdanie,
które przedstawia sądowi rodzinnemu.
2. Sprawozdanie powinno zawierać:
1) sygnaturę sprawy, nazwisko, imię i adres osoby godnej zaufania lub instytucji przeprowadzającej
postępowanie mediacyjne,
2) informacje o liczbie, terminach i miejscach spotkań indywidualnych oraz wspólnych, a także
wskazanie osób biorących w nich udział,
3) informację o wynikach postępowania mediacyjnego.
C) Obowiązek dłużnika alimentacyjnego w świetle art. 27 ustawy o pomocy osobom uprawnionych do alimentów
Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami.
Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Należności podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
27.
A) Obowiązek małżonków z art.27 KRO
„Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.”
Cel zapewnienie wszystkim członkom rodziny zaspakajania potrzeb na podobnym poziomie
Charakter przepisu - zbliżony do obowiązków alimentacyjnych -> podstawa dochodzenia dostarczania środków utrzymania miedzy osobami należącymi do grupy rodzinnej obejmującej małżonków, dzieci wspólne małżonków, pasierbów, dzieci przyjęte do rodziny zastępczej.
B) Zawiadomienie sądu rodzinnego o demoralizacji nieletniego
Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego (w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych) ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
C) Nabywanie uprawnienia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Art. 1a.
1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują:
1) obywatelom polskim;
2) cudzoziemcom:
- jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie
-zezwolenia na osiedlenie się,
-zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich
- zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa
w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach ( czyli posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, oraz zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w Rzeczypospolitej Polskiej, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej)
d) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej.
UWAGA ! Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują tym osobom jeżeli zamieszkują na terytorium RP przez okres świadczeniowy, w którym otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego, chyba że dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Warunki nabywania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego
Art. 9. 1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej
1) do ukończenia przez nią 18 roku życia albo
2) w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia,
3)albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.
2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.
3. W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy lub po tym roku, ustalając jego dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego.
4. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy, ustalając dochód członka rodziny, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
4a. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny po roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy jego dochód ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, powiększonego o kwotę uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
6. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w tej instytucji.
7. W przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. nr 136, poz. 969, z późn. zm.).
8. Ustalając dochód rodziny uzyskany z gospodarstwa rolnego, do powierzchni gospodarstwa stanowiącego podstawę wymiaru podatku rolnego wlicza się obszary rolne oddane w dzierżawę, z wyjątkiem:
1) oddanej w dzierżawę, na podstawie umowy dzierżawy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego;
2) gospodarstwa rolnego wniesionego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną;
3) gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
9. Ustalając dochód rodziny uzyskany przez dzierżawcę gospodarstwa rolnego oddanego w dzierżawę na zasadach, o których mowa w ust. 8, dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.
10. Ustalając dochód rodziny uzyskany z wydzierżawionego od Agencji Nieruchomości Rolnych gospodarstwa rolnego, dochód z gospodarstwa rolnego pomniejsza się o zapłacony czynsz z tytułu dzierżawy.
11. W przypadku gdy rodzina uzyskuje dochody z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody => dochody te sumuje się.
12. W przypadku gdy prawo do świadczeń ustala się osobie uprawnionej pozostającej pod opieką opiekuna prawnego, ustalając dochód, uwzględnia się tylko dochód osoby uprawnionej.
Art. 10. 1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.
2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:
1) została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;
2) zawarła związek małżeński.
3. Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do dochodu rodziny nie wlicza się kwot otrzymanych świadczeń z tego funduszu.
4. W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informacje, że osoba uprawniona bądź jej przedstawiciel ustawowy marnotrawią wypłacane świadczenia z funduszu alimentacyjnego, organ właściwy wierzyciela może przekazywać należne osobie świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.
Art. 11. Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego i ich wysokości:
1) w razie ustalenia łącznej kwoty alimentów dla kilku osób uprawnionych za kwotę alimentów przysługujących jednej osobie uważa się część łącznej kwoty proporcjonalną do liczby osób, dla których ustalono alimenty;
2) w razie ustalenia alimentów więcej niż jednym tytułem wykonawczym od rodziców dziecka za kwotę alimentów przysługujących jednej osobie uważa się kwotę alimentów przysługujących na podstawie wszystkich tytułów wykonawczych.
Art. 12. 1. Postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego prowadzi organ właściwy wierzyciela.
2. Organ właściwy wierzyciela może upoważnić, w formie pisemnej, swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.
Art. 14. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może podwyższać wysokość kwot, o których mowa w art. 9 ust. 2 oraz art. 10 ust. 1, kierując się wysokością wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych.
28.
A) Warunki wypłaty wynagrodzenia do rąk drugiego małżonka
Art. 29.
W razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadają-ce należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.
B) Zatrzymanie prawa jazdy w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Art. 5. Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( pogrubiony fragment)
1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.
2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:
1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny;
2) informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
3. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr
88, poz. 553, z późn. zm.4)).
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, starosta jest obowiązany do informowania o tym organu właściwego dłużnika.
4a. Organ właściwy dłużnika alimentacyjnego przekazuje powiatowemu urzędowi pracy informacje o utracie statusu dłużnika alimentacyjnego lub ustaniu potrzeby aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
6. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
C) Uprawnienie sądu rodzinnego w świetle art. 6 i 7 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
Art. 7.
§ 1. Sąd rodzinny może:
29.
A) Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zaciągnięte w sprawach wynikających ze zwykłych potrzeb rodziny
Art. 30.
§ 1. Oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny.
§ 2. Z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął. Postanowienie to może być uchylone w razie zmiany okoliczności.
§ 3. Względem osób trzecich wyłączenie odpowiedzialności solidarnej jest skuteczne, jeżeli było im wiadome.
B) Kara pieniężna w świetle art. 9 i 10 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
Art. 8.
§ 1. W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1 500 złotych.
§ 2. Sąd uchyla karę pieniężną w całości lub w części, jeżeli osoba ukarana w ciągu 14 dni usprawiedliwi swoje zachowanie lub przystąpi do wykonywania nałożonych obowiązków.
Art. 9.
§ 1. W sprawie wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 8 § 1, orzeka sąd rodzinny z urzędu, a w sprawie uchylenia tej kary - także na wniosek osoby ukaranej, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 2. Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej powinno być wydane po wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć, chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wezwanie.
Art. 10.
Sąd rodzinny może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a, jeżeli przemawiają za tym wysoki stopień demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki wych0wawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego.
C) Decyzje podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
1) Decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych
- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
2) Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.
Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
3) Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy
Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
4) Decyzja o zwrocie przez dłużnika świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
30.
A) Małżeńskie ustroje majątkowe
Art. 31 KRO i nast.
Małżeńskie ustroje majątkowe służą stabilności finansowej małżonków i rodziny, którą małżonkowie przez swój związek założyli
Wyróżniamy:
1) Ustawowy ustrój majątkowy
2) Umowne ustroje majątkowe:
a) umowa wspólności majątkowej ( zawężona / rozszerzona)
b) Umowa ustanowienia rozdzielności majątkowej
c) umowa ustanowienia rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków
3) Przymusowy ustrój majątkowy
B) Zadania pomocy społecznej
(art. 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej)
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Pomoc społeczna :
1) wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i
2) umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa wyżej, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.
C) Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
31.
A) Małżeńskie umowy majątkowe
Do małżeńskich umów majątkowych zaliczamy:
a) rozdzielność majątkową
b) rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków
c) wspólność umowną ( zawężoną/ rozszerzoną )
Umowa taka musi mieć formę aktu notarialnego i może być zawarta przed zawarciem małżeństwa. W takim przypadku staje się ona skuteczna od chwili zawarcia związku małżeńskiego. Małżonkowie mogą zawierać umowy majątkowe wielokrotnie, modyfikując ich treść adekwatnie do swych potrzeb.
B) Przesłanki udzielenia pomocy społecznej
1) ubóstwo; 2) sieroctwo; 3)bezdomność; 4) bezrobocie; 5) niepełnosprawność; 6) długotrwała lub ciężka choroba; 7) przemoc w rodzinie; 8) potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi; 9) potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
|
10) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych; 11) trudność w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą; 12) trudność w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego; 13) alkoholizm lub narkomania; 14) zdarzenie losowe i sytuacja kryzysowa; 15) klęska żywiołowa lub ekologiczna.
|
C) Wywiad alimentacyjny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 5( wystąpienie organu właściwego wierzyciela do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika) organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia sytuacji:
- rodzinnej (liczba osób w rodzinie, ich wiek i relacje rodzinno-prawne),
- dochodowej (to co przyrasta dłużnikowi na plus)
- zawodowej (czy jest zatrudniony, czy są możliwości jego zatrudnienia) dłużnika alimentacyjnego,
-a także jego stanu zdrowia oraz
-przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej,
odbiera od niego oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.
Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1, dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o udzielenie informacji.
32.
A) Wspólność ustawowa
(Art. 31 §1 KRO)
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Ustawowy ustrój majątkowy powstaje z mocy prawa, w przypadku gdy małżonkowie nie zawarli przed ślubem umowy majątkowo-małżeńskiej.
Trwa on do:
1) ustania małżeństwa
2) zawarcia przez małżonków umowy o rozdzielności majątkowej
3) ustanowienia majątkowego ustroju rozdzielności o charakterze przymusowym
Ustawowy ustrój majątkowy tworzą 3 majątki:
1) majątek wspólny małżonków
2) 2 majątki osobiste każdego z nich
Jest to współwłasność łączna bezudziałowa. Regułą jest że małżonkowie mają w majątku wspołnym równe udziały ( art. 43 § 1KRO)
B) Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej
|
|
C) Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Art. 3.
1. W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.
2. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.
3. W przypadku złożenia wniosku bez zaświadczenia organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne organ właściwy wierzyciela wzywa organ prowadzący postępowanie egzekucyjne do przesłania zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji zawierającego informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów.
4. Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do przesłania zaświadczenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania.
5. Organ właściwy wierzyciela występuje z wnioskiem do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego w przypadku:
6. Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne jest obowiązany do informowania organu właściwego dłużnika oraz organu właściwego wierzyciela o stanie egzekucji i przyczynach jej bezskuteczności każdorazowo na wniosek tych organów, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania, a także każdorazowo w przypadku zaistnienia okoliczności mających wpływ na prawo do świadczenia lub na podejmowane działania wobec dłużników alimentacyjnych, w terminie 14 dni od dnia powzięcia informacji o zaistnieniu tych okoliczności.
7. Organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela przekazują organowi prowadzącemu postępowanie egzekucyjne wszelkie posiadane informacje istotne dla skuteczności egzekucji.
8. Organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela informują sąd o bezczynności lub wszelkich przejawach opieszałości komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu.
Art. 4.
1. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w art. 3 ust. 5, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny,
w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego, a także jego stanu zdrowia oraz
przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej, odbiera od niego oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika
o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika
alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28
ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
2. Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, pod rygorem
odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy
składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.
3. (uchylony).
4. Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej
o udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1, dotyczących dłużnika
alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny
wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie
przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia
o udzielenie informacji.
5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia,
wzór kwestionariusza wywiadu alimentacyjnego przeprowadzanego
u dłużnika alimentacyjnego, a także wzór oświadczenia majątkowego dłużnika
alimentacyjnego, uwzględniając potrzebę podjęcia przez organ właściwy
dłużnika określonych w ustawie działań zmierzających do poprawy egzekucji
alimentów.
Art. 5.
1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.
2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:
3. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając
odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 KK
§ 1. Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.
§ 3. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie odbywa się z urzędu.
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, starosta jest obowiązany do informowania o tym organu właściwego dłużnika.
4a. Organ właściwy dłużnika alimentacyjnego przekazuje powiatowemu urzędowi pracy informacje o utracie statusu dłużnika alimentacyjnego lub ustaniu potrzeby aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
6. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
Art. 6.
Organ właściwy dłużnika informuje organ właściwy wierzyciela oraz komornika sądowego o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego oraz o ich efektach.
Art. 7.
1. W sprawach o roszczenia alimentacyjne organ właściwy wierzyciela albo organ właściwy dłużnika mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli.
2. W postępowaniu przed sądem prowadzonym z powództwa organu właściwego wierzyciela lub organu właściwego dłużnika stosuje się do tych organów odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w postępowaniu cywilnym.
Art. 8.
Sąd przesyła organowi właściwemu wierzyciela i organowi właściwemu dłużnika orzeczenia wydane na podstawie art. 132 i 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. -
Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.5)) w sprawach, w których osoba uprawniona otrzymuje świadczenie z funduszu alimentacyjnego, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.
Art. 8a.
Organ właściwy wierzyciela przekazuje do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2, w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Art. 8b.
Organ właściwy dłużnika może upoważnić w formie pisemnej swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowania i wydawania w tych sprawach
decyzji.
Art. 8c.
Przepis art. 8b stosuje się odpowiednio do organu właściwego wierzyciela w zakresie realizacji obowiązku określonego w art. 8a.
Art. 8d.
Po otrzymaniu wniosku polskiego organu centralnego, działającego na podstawie art.
51 ust. 2 lit. c oraz art. 53 rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia
2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń
oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. Urz. UE L 7 z
10.01.2009, str. 1), organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny,
w celu ustalenia sytuacji rodzinnej, dochodowej i zawodowej dłużnika alimentacyjnego,
a także jego stanu zdrowia i przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej
oraz odbiera od niego oświadczenie majątkowe.
33.
A) Majątek wspólny.
Art. 31 KRO.
§ 1. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
§ 2. Do majątku wspólnego należą w szczególności:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
3) środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
4) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.1)).
B) Zasiłek stały w świetle ustawy o pomocy społecznej.
Do świadczeń pomocy społecznej należą świadczenia pieniężne i świadczenia niepieniężne. Zasiłek stały należy do świadczeń pieniężnych.
Na mocy art. 37 ustawy o pomocy społecznej przysługuje on:
1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
Zasiłek stały ustala się w wysokości:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2) w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały nie przysługuje.
Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do zasiłku stałego.
C) Pojęcie rodziny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
Rodzina- oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: rodziców osoby uprawnionej, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę, z którą rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia oraz dziecko, które ukończyło 25. rok życia otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego lub legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie
pielęgnacyjne, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a także osobę uprawnioną; do rodziny nie zalicza się:
a) dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,
b) dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
[c) pełnoletniego dziecka posiadającego dziecko,]
d) rodzica osoby uprawnionej zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz.
34.
A) Majątek osobisty.
Art. 33 KRO
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3) prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4) przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7) wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8) przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9) prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10) przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
B) Zasiłek okresowy w świetle ustawy o pomocy społecznej.
Do świadczeń pomocy społecznej należą świadczenia pieniężne i świadczenia niepieniężne. Zasiłek okresowy należy do świadczeń pieniężnych.
Jak mówi art. 38 ustawy o pomocy społecznej zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Zasiłek okresowy ustala się:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2) w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między:
1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym pobierającą zasiłek okresowy, może być on wypłacany nadal niezależnie od dochodu, do dnia wynikającego z decyzji przyznającej zasiłek okresowy, nie dłużej jednak niż do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba została zatrudniona- zasiłek wypłacany jest niezależnie od dochodu w tejże sytuacji, ale nie częściej niż raz na 2 lata.
Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
6. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć minimalne kwoty zasiłku okresowego.
C) Pojęcie bezskuteczności egzekucji w świetle ustawy o pomocy osobom uprawniony do alimentów.
Bezskuteczność egzekucji - oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
a) braku podstawy prawnej do pojęcia czynności zmierzających do wykonania
tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania
dłużnika alimentacyjnego za granicą.
35.
A) Zasada samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym.
Zasada ta opisana jest w art. 36§2 KRO. Mówi ona, iż każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.
Przepis ten zawiera definicję zarządu majątkiem wspólnym małżonków. Jego wykonywanie obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych już należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku. Dokonanie przez małżonka czynności niedotyczącej określonego składnika majątku wspólnego nie stanowi więc zarządu majątkiem wspólnym, lecz jest czynieniem użytku z autonomii prywatnej na ogólnych zasadach.
Nie tylko treść czynności prawnej wyznaczająca jej przedmiot, lecz także jej przedmiot mogą wskazywać na wykonywanie zarządu majątkiem wspólnym. Przepis art. 36§2 zd.2 KRO stanowi bowiem o czynnościach, które dotyczą składników majątku wspólnego, nie zaś tylko takich, nie zaś tylko takich, których przedmiotem są składniki majątku wspólnego. Za zarząd majątkiem wspólnym należy więc uznać dokonanie czynności zmierzającej do pozyskania środków w celu dokonania nakładu na jakiś składnik majątku wspólnego (np. zaciągnięcie pożyczki na remont domu lub lokalu albo kredytu na budowę domu na nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego).
Zakresem zarządu majątkiem wspólnym objęte są także czynności zmierzające do zachowania majątku wspólnego (czynności zachowawcze). Są to różnego rodzaju działania zmierzające do zachowania praw i rzeczy stanowiących składniki majątku wspólnego podejmowane wobec zagrożenia utratą albo zmniejszeniem ich wartości.
B) Zasiłek celowy w świetle ustawy o pomocy społecznej.
Art. 39.
1. W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy.
2. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
3. Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
4. Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.
Art. 39a.
1. Zasiłek celowy może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego.
2. Zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1, może być wypłacany niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną.
Art. 40.
1. Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.
2. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.
3. Zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
Art. 41.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:
1) specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;
2) zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczowa, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.
C) Relacja między orzeczeniem o winie w wyroku separacyjnym a orzeczeniem o winie w wyroku rozwodowym.
?
36.
A) Sprzeciw wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym.
Sprzeciw ten określony został w art. 361KRO.
Artykuł 361 KRO dodany został przez ustawodawcę nowelizacją z dnia 17 czerwca 2004 r. Ustawodawca przyznał małżonkowi prawo sprzeciwu wobec czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka, z wyjątkiem:
a) czynności w bieżących sprawach życia codziennego,
b) czynności zmierzających do zaspokojenia potrzeb rodziny,
c) czynności podejmowanych w ramach działalności zarobkowej (art. 361 § 1 k.r.o.).
Wyrażenie sprzeciwu jest z reguły możliwe wówczas, gdy drugi z małżonków będzie wywiązywał się z obowiązku informacyjnego, określonego w art. 36 § 1 k.r.o. Sprzeciw, o którym mowa w art. 361 § 1 k.r.o., dotyczy tak czynności zwykłego zarządu, jak i czynności przekraczających ten zakres. Instytucja sprzeciwu nie ma zastosowania do czynności procesowych. Nie dotyczy również czynności zachowawczych.
Zgodnie z art. 361 § 1 k.r.o., sprzeciw jest skuteczny wobec osoby trzeciej, jeżeli mogła się z nim zapoznać przed dokonaniem czynności prawnej. Sprzeciw może zostać wyrażony w dowolnej formie, np. mailowo, telefonicznie. ). Zgodnie z wyrokiem SA w Katowicach z dnia 20 lutego 2009 r., I ACa 32/09, LEX nr 508515: "Przepisy nie regulują żadnej szczególnej formy, w jakiej sprzeciw powinien być wyrażony. Niemniej wola małżonka musi być w tym zakresie wyartykułowana w sposób niewątpliwy, tak aby była możliwa do odczytania przez kontrahenta czynności zamierzonej przez drugiego małżonka. Rzeczą osoby chcącej sprzeciwić się czynności zamierzonej przez drugiego małżonka jest więc podjęcie takich działań, aby o swym stanowisku poinformować osobę trzecią". Jeżeli sprzeciw okazał się skuteczny względem osoby trzeciej, czynność prawna dotknięta jest od samego początku sankcją nieważności bezwzględnej.
Jeżeli sprzeciw został wyrażony wobec małżonka, odpowiednie zastosowanie znajduje art. 39 k.r.o. Małżonek, który zamierza dokonać czynności, wobec której drugi małżonek wniósł skuteczny sprzeciw, powinien zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności. Sąd zezwoli na dokonanie czynności, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. Czynność prawna dokonana pomimo sprzeciwu, przed rozstrzygnięciem sądu, jest bezwzględnie nieważna, jeżeli czynność ta należy do katalogu wskazanego w art. 37 § 1 k.r.o. W przypadku innych czynności należy przyjąć, że zostały one dokonane przez osobę nieuprawnioną, a do oceny jej skutków w stosunkach zewnętrznych należy zastosować art. 38 k.r.o.
B) Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej.
Art. 36 ustawy o pomocy społecznej
Świadczenia niepieniężne:
a) praca socjalna,
b) bilet kredytowany,
c) składki na ubezpieczenie zdrowotne,
d) składki na ubezpieczenia społeczne,
e) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
f) sprawienie pogrzebu,
g) poradnictwo specjalistyczne,
h) interwencja kryzysowa,
i) schronienie,
j) posiłek,
k) niezbędne ubranie,
l) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy,
m) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia,
n) mieszkanie chronione,
o) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
p) (uchylona),
q) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie - w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,
C) Wspieranie rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Art. 8.
1. Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych wójt zapewnia wsparcie, które polega w szczególności na:
1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dążeniu do reintegracji rodziny.
2. Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
3. Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.
Art. 9.
Rodzina może otrzymać wsparcie przez działania:
1) instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny;
2) placówek wsparcia dziennego;
3) rodzin wspierających.
37.
A) Zgoda małżonka do dokonania czynności prawnej przez drugiego małżonka.
Art.37 KRO
§ 1. Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania:
1) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
2) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
3) czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
4) darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.
§ 2. Ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka.
§ 3. Druga strona może wyznaczyć małżonkowi, którego zgoda jest wymagana, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
§ 4. Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.
Przepisy art. 37 k.r.o. dotyczą wyłącznie czynności materialnoprawnych. Nie mają natomiast zastosowania do czynności procesowych, jak np. uznanie powództwa. Czynności procesowe, co do formy, treści oraz skuteczności podlegają przepisom kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z zasadą dyspozytywności są czynnościami odwołalnymi, aż do zakończenia postępowania. Cecha odwołalności, zgodnie z zasadą pacta sunt servanda, nie dotyczy natomiast czynności z zakresu prawa materialnego.
Katalog zawarty w art. 37 § 1 k.r.o. ma charakter zamknięty. Obejmuje on czynności prawne. De lege lata do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu nie zalicza się poręczenia. Nie ma przeszkód do żądania zgody małżonka na udzielenie przez drugiego z nich poręczenia. Zgoda taka prowadzi do możliwości zaspokojenia się bez ograniczeń z majątku wspólnego.
Jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Ważność umowy zawartej bez wymaganej zgody małżonka zależy od jej potwierdzenia przez tego małżonka (art. 37 § 2 k.r.o.). Umowa pomiędzy zawarciem a potwierdzeniem dotknięta jest sankcją tzw. bezskuteczności zawieszonej.
Brak zgody na dokonanie czynności powoduje, że małżonek, który takiej zgody nie wyraził, może wystąpić z powództwem z art. 189 k.p.c., zgodnie z którym: "Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny". Powództwo może zostać wniesione wówczas, gdy drugi małżonek wyraził sprzeciw, upłynął termin do potwierdzenia umowy lub też nastąpiła odmowa potwierdzenia. Przesłankę uwzględnienia art. 189 k.p.c. stanowi interes prawny.
Małżonek żądający ustalenia nieważności umowy z powodu braku zgody na dokonanie czynności pozywa obie strony umowy, w tym swojego małżonka. Pomiędzy pozwanymi istnieje współuczestnictwo konieczne oraz jednolite. Pozwani będą musieli udowodnić, że powód wyraził zgodę na dokonanie czynności. Przesłankę uwzględnienia art. 189 k.p.c. stanowi interes prawny.
B) Definicja przemocy w rodzinie.
Przemoc w rodzinie - należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1
->[członek rodziny - należy przez to rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą], w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
C) System pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Art. 32.
1. Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania przez rodziców.
2. Pieczę zastępczą organizuje powiat.
Art. 33.
Piecza zastępcza zapewnia:
1) realizację planu pracy z rodziną lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;
2) przygotowanie dziecka do:
a) godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,
b) pokonywania trudności życiowych zgodnie z sadami etyki,
c) nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalnorekreacyjnych.
Art. 34.
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
1) rodzinnej;
2) instytucjonalnej.
Art. 35.
1. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 58 ust. 1 i art. 103 ust. 2.
2. W przypadku pilnej konieczności, na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, możliwe jest umieszczenie dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej, na podstawie umowy zawartej między rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka a starostą właściwym ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny lub miejsce prowadzenia rodzinnego domu dziecka. O zawartej umowie starosta zawiadamia niezwłocznie sąd.
3. Do umowy stosuje się odpowiednio przepisy art. 54 ust. 3 pkt 1-4, 11 i 14, ust. 4 i 6-8.
4. Umowa wygasa z chwilą zakończenia przez sąd postępowania z zakresu pieczy zastępczej.
Art. 36.
Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka następuje po uzyskaniu zgody, odpowiednio rodziców zastępczych albo prowadzącego rodzinny dom dziecka.
Art. 37.
1. Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletności.
2. Osoba, która osiągnęła pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, może przebywać w dotychczasowej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo placówce opiekuńczo-wychowawczej, za zgodą odpowiednio rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo dyrektora placówki opiekuńczowychowawczej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia, jeżeli:
1) uczy się:
a) w szkole,
b) w zakładzie kształcenia nauczycieli,
c) w uczelni,
d) u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego lub
2) legitymuje się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i uczy się:
a) w szkole,
b) w zakładzie kształcenia nauczycieli,
c) w uczelni,
d) na kursach, jeśli ich ukończenie jest zgodne z indywidualnym programem usamodzielnienia,
e) u pracodawcy w celu przygotowania zawodowego.
Art. 38.
1. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, po zasięgnięciu opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, może wytoczyć na rzecz dziecka przebywającego w pieczy zastępczej powództwo o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych.
2. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie wytacza powództwo o zasądzenie świadczeń alimentacyjnych, w przypadku gdy od umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej upłynął rok.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, w postępowaniu przed sądem do kierownika powiatowego centrum pomocy rodzinie stosuje się odpowiednio przepisy o udziale prokuratora w postępowaniu cywilnym.
38.
A) Pozbawienie małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym.
Art. 40.
Z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z małżonków pozbawić drugiego małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym; może również postanowić, że na dokonanie czynności wskazanych w art. 37 § 1 zamiast zgody małżonka będzie potrzebne zezwolenie sądu. Postanowienia te mogą być uchylone w razie zmiany okoliczności.
Pozbawienie zarządu oznacza zakaz samodzielnego dokonywania przez jednego z małżonków czynności prawnych dotyczących składników wchodzących w skład majątku wspólnego. Małżonek nie zostaje pozbawiony zdolności do czynności prawnych, może bez przeszkód dokonywać czynności dotyczących jego majątku osobistego. Małżonkowie mogą razem dokonywać czynności dotyczących majątku wspólnego. A zatem z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu dochodzi do powstania tzw. reprezentacji łącznej, czyli małżonek pozbawiony prawa zarządu może dokonywać czynności prawnych dotyczących majątku wspólnego tylko łącznie z drugim małżonkiem. Wykładnia funkcjonalna art. 40 k.r.o. wskazuje, że małżonek pozbawiony zarządu nie może samodzielnie dokonywać czynności mających istotne znaczenie dla majątku wspólnego. Nie ma przeszkód, ażeby dokonywał czynności w zwykłych sprawach życia codziennego.
Przez "ważne powody", które uzasadniają pozbawienie jednego małżonka samodzielnego prawa do zarządu majątkiem wspólnym, należy przede wszystkim rozumieć lekkomyślność małżonka, który dokonuje czynności na szkodę rodziny, np. wyzbywa się ruchomości znacznie poniżej ich wartości lub też podejmuje ryzykowne transakcje giełdowe. Zachowania małżonka nie mają przy tym charakteru ciągłego. W takim wypadku drugi małżonek może wystąpić z powództwem z art. 52 k.r.o. Może również na podstawie art. 28 k.r.o. żądać, ażeby sąd nakazał wypłatę wynagrodzenia do jego rąk.
Pozbawienie prawa zarządu majątkiem wspólnym nie oznacza, że małżonek nie musi wyrazić zgody na dokonanie czynności wymienionych w art. 37 § 1 k.r.o. Dopuszczalne jest w jednym postępowaniu łączenie żądania zarówno pozbawienia współmałżonka prawa samodzielnego zarządu, jak i "zastąpienia" zgody współmałżonka zezwoleniem sądu.
W sprawach o tzw. zastępcze zezwolenie sądu małżonek wnioskodawcy ma zagwarantowaną możliwość złożenia wyjaśnień, chyba że jego wysłuchanie nie jest możliwe lub celowe. Sąd może także zarządzić przeprowadzenie przez kuratora sądowego wywiadu środowiskowego w celu ustalenia warunków, w jakich żyją małżonkowie.
Z brzmienia art. 40 zdanie drugie k.r.o. wynika, że postanowienie o pozbawieniu zarządu może zostać uchylone w razie zmiany okoliczności. Podobnie może zostać uchylone postanowienie, że na dokonanie czynności wymienionych w art. 37 § 1 k.r.o. zamiast zgody potrzebne będzie zezwolenie sądu. Z wnioskiem o uchylenie może wystąpić każdy z małżonków.
B) Zakres bezpłatnej pomocy udzielanej osobie dotkniętej przemocą w rodzinie.
Art. 3.
1. Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej;
4) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
5) badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie;
6) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzór zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie, uwzględniając przydatność zaświadczenia dla ochrony prawnej osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.
C) Prawa dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Art. 4.
Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny oraz prawo dziecka do:
1) wychowania w rodzinie, a w razie konieczności wychowywania dziecka poza rodziną - do opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka;
2) powrotu do rodziny;
3) utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów;
4) stabilnego środowiska wychowawczego;
5) kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku;
6) pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia;
7) ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka;
8) informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości;
9) ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem;
10) poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej;
11) dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia.
Teza 39.
A) Odpowiedzialność małżonków za zobowiązania.
Według ogólnych unormowań dług jednego małżonka nie staje się długiem drugiego małżonka ze względu na więź małżeńską lub stosunek małżeńskiej wspólności majątkowej. Wskazane więzi osobiste nie uzasadniają również odpowiedzialności jednego małżonka za zobowiązania drugiego małżonka. Dłużnikiem może być zarówno jeden małżonek, jak i oboje w zależności od sposobu ukształtowania stosunku prawnego.
Jeżeli dłużnikami w ramach jednego zobowiązania są oboje małżonkowie, wierzyciel ma możliwość zaspokojenia się z majątków obojga małżonków, a więc w ustroju wspólności majątkowej- zarówno z ich majątków osobistych jak i z majątku wspólnego. Jeżeli natomiast dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, a małżonków wiąże ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, konieczne staje się ustalenie dopuszczalności zaspokojenia wierzyciela z tej części ogólnego majątku dłużnika , która jest objęta zakresem majątku wspólnego.
W kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przyjęty został model ograniczonej odpowiedzialności majątkiem wspólnym za długi jednego małżonka (art.41 KRO), przy czym zakres ograniczeń ulegał zmianom.
Art.41 KRO
§ 1. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków.
§ 2. Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.
§ 3. Jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9.
Wierzyciel jednego małżonka może żądać zaspokojenia z całego majątku wspólnego małżonków tylko wtedy, jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka. W wypadkach, w których przepis art.41 KRO umożliwia wierzycielowi jednego małżonka zaspokojenie się z całego majątku wspólnego lub niektórych jego składników, małżonek dłużnika nie staje się dodatkowym dłużnikiem. Jego obowiązek wynikający z unormowań art.41 KRO nie polega na spełnieniu objętego wierzytelnością świadczenia, lecz na znoszeniu (pati) zaspokojenia wierzyciela z majątku wspólnego.
Z unormowań art. 41§2 i 3 wynika natomiast, że w wypadku jakiegokolwiek cywilnoprawnego zobowiązania jednego małżonka, także zaciągniętego bez zgody drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia wierzytelności zawsze z określonych składników majątku wspólnego. Są to mianowicie: pobrane przez dłużnika wynagrodzenie za pracę i uzyskane dochody z innej działalności zarobkowej oraz korzyści uzyskane z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw twórcy.
B) Odebranie dziecka z rodziny w sytuacji przemocy w rodzinie.
Art. 12.
1. Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora.
2. Osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Art. 12a.
1. W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
2. Tryb umieszczania dzieci w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczowychowawczej regulują przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887).
3. Decyzję, o której mowa w ust. 1, pracownik socjalny podejmuje wspólnie z funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, lub ratownikiem medycznym, lub pielęgniarką. Przepisy art. 59810, art. 59811 § 3 i art. 59812 § 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio.
4. Pracownik socjalny ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia sądu opiekuńczego, nie później niż w ciągu 24 godzin, o odebraniu dziecka z rodziny i umieszczeniu go u niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
5. Do umieszczenia dziecka u osoby najbliższej niezamieszkującej wspólnie stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
6. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, procedurę postępowania Policji przy wykonywaniu czynności, o których mowa w ust. 1 i 3, oraz sposób dokumentowania przeprowadzonych przez Policję czynności, uwzględniając konieczność udzielenia dzieciom skutecznej pomocy.
Art. 12b.
1. Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu opiekuńczego na odebranie dziecka, o którym mowa w art. 12a. W zażaleniu można domagać się zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz prawidłowości jego dokonania.
2. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza Policji, którzy dokonali odebrania dziecka. W takim przypadku zażalenie podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego.
3. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin.
W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym, od których dziecko zostało odebrane.
4. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości odebrania dziecka sąd zawiadamia o tym przełożonych osób, które dokonały odebrania.
Art. 12c.
O prawie do złożenia zażalenia, wraz ze wskazaniem sądu opiekuńczego właściwego miejscowo do jego rozpatrzenia, pracownik socjalny lub funkcjonariusz Policji poucza rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka. Pouczenie to należy wręczyć na piśmie.
C) Podmiotowość rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
?
40.
A) Udziały w majątku wspólnym.
Art. 43.
§ 1. Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
§ 2. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
§ 3. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Po ustaniu wspólności dochodzi do przekształcenia wspólności łącznej we wspólność ułamkową, do której stosuje się przepisy o dziale spadku oraz przepisy o współwłasności ułamkowej. Majątek wspólny byłych małżonków jest zatem objęty współwłasnością czy też lepiej - wspólnością ułamkową.
Artykuł 43 § 1 k.r.o., zgodnie z którym "oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym", wskazuje prima facie, że w trakcie trwania małżeństwa w majątku wspólnym można wyróżnić udziały małżonków. Powyższy przepis odnosi się do sytuacji po ustaniu wspólności majątkowej. W czasie trwania wspólności majątek jest objęty wspólnością łączną, która ma charakter bezudziałowy. Za "bezudziałowym" charakterem majątku wspólnego przemawia brzmienie art. 42 k.r.o., z którego wynika, że wierzyciel małżonka nie może w czasie trwania wspólności ustawowej żądać zaspokojenia z udziału, który w razie ustania wspólności przypadnie temu małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku, oraz art. 35 k.r.o., zgodnie z którym w czasie trwania wspólności żaden z małżonków nie może rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. W obu przepisach dotyczących wspólności ustawowej mowa jest o udziałach w majątku wspólnym, które dopiero "przypadną" małżonkowi czy też byłemu małżonkowi.
Zasada równości udziałów w majątku wspólnym może zostać z ważnych powodów zmodyfikowana przez wskazanie, iż udział jednego z małżonków jest większy niż drugiego. Jak jednak podkreśla SN, odejście od zasady równości udziałów możliwe jest jedynie wtedy, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie, w sposób rażący i uporczywy nie przyczynia się do powiększania majątku wspólnego stosownie do swych sił i możliwości zarobkowych. Nie w każdym zatem przypadku istnienia różnicy w przyczynianiu się do powiększenia majątku wspólnego art. 43 § 2 k.r.o. powinien być zastosowany.
Orzeczenie o ustaleniu nierównych udziałów w majątku wspólnym odnosi skutek ex tunc, tj. z chwilą ustania wspólności. Ciężar dowodu co do wykazania przesłanek ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym spoczywa na uczestniku postępowania, który zgłosił taki wniosek.
Roszczenie o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym jako roszczenie majątkowe podlega ogólnemu dziesięcioletniemu przedawnieniu; może być dochodzone w drodze powództwa, a jeżeli toczy się postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności ustawowej, to w tym postępowaniu. Przedawnieniu nie podlega prawo do podziału majątku wspólnego. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 121 pkt 3 k.c. bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu w stosunku do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa.
jeżeli dany składnik został nabyty przez oboje małżonków po ustaniu wspólności majątkowej, wówczas objęty zostaje współwłasnością ułamkową. Po ustaniu wspólności nie może dojść do nabycia prawa na zasadach wspólności łącznej obejmującej majątek wspólny małżonków, gdyż wspólność łączna już nie istnieje. Przepisy regulujące wspólność łączną mają charakter wyjątkowy, wyłączone jest zatem ich stosowanie w drodze analogii (exceptiones non sunt extendendae).
W orzecznictwie SN panuje zgodność co do tego, że zbycie przez małżonka po ustaniu wspólności ustawowej jego udziału w przedmiocie, który był objęty wspólnością ustawową, jest bezskuteczne o tyle, o ile narusza uprawnienie drugiego małżonka wynikające z przepisów o podziale wspólnego majątku małżonków.
Z żądaniem ustalenia nierównych udziałów mogą wystąpić spadkobiercy małżonka, ale tylko w takim wypadku, jeżeli ich spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód.
B) Rodzaje świadczeń rodzinnych.
Świadczeniami rodzinnymi są:
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
2) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne;
3) zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;
4) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.
C) Formy wspierania rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
Ad.1
Art. 10.
1. Pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190.
2. W przypadku gdy wyznaczonym na podstawie ust. 1 podmiotem jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.
3. Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;
2) terapii i mediacji;
3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych;
4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;
5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej „grupami wsparcia” lub „grupami samopomocowymi”.
4. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.
Art. 11.
1. W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.3)).
2. Po dokonaniu analizy sytuacji rodziny, pracownik socjalny przeprowadzający wywiad środowiskowy wnioskuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.
Art. 15.
1. Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym, o którym mowa w art. 11 ust. 1;
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych;
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin;
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych ;
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
14) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
17) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
18) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z
2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 125, poz. 842), lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
Ad.2
Art.18 ustawy
1. W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego.
2. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190, lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta.
3. Powiat może prowadzić lub zlecić, na podstawie art. 190, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym.
Art. 23.
1. Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi.
2. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny.
3. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.
Art. 24.
1. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:
1) opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;
2) specjalistycznej;
3) pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.
2. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku:
1) opiekę i wychowanie;
2) pomoc w nauce;
3) organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań.
3. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności:
1) organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne;
2) realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię.
4. Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie pracy podwórkowej realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne.
5. Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach,o których mowa w ust. 1.
Art. 29.
1. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.
2. Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:
1) opiece i wychowaniu dziecka;
2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;
3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
41.
A) Zwrot wydatków i nakładów poczynionych z lub na majątek wspólny lub osobisty
Rozliczenia z tytułu wydatków i nakładów poczynionych między majątkiem osobistym małżonków a ich majątkiem wspólnym regulowane są przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy (art. 45). Natomiast rozliczenia z tytułu nakładów i wydatków poczynionych z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego z małżonków podlegają zasadom ogólnym regulowanym w kodeksie cywilnym (np. art. 225 i n. k.c., art. 405 i n. k.c., art. 742, 753 k.c.)
K.r.o. wprowadza:
- obowiązek każdego z małżonków zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku wspólnego na jego majątek osobisty
- roszczenie małżonka o zwrot wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny
Wydatki i nakłady bezzwrotne:
- wydatki i nakłady konieczne poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka na przedmioty majątkowe przynoszące dochód (istotne jest samo przeznaczenie gospodarcze danego przedmiotu, a nie fakt rzeczywistego osiągania dochodów);
- wydatki i nakłady zużyte w calu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności (wymagane jest utrzymywanie się nadal takiego wzrostu wartości w chwili ustania wspólności.; w konsekwencji nakłady na przedmioty szybko zużywające się, takie jak samochód czy inny sprzęt techniczny, w praktyce będą miały "bezzwrotny" charakter, natomiast nakłady na przedmioty powoli tracące na wartości w szczególności na nieruchomości, będą miały charakter "zwrotny" - w części odpowiadającej
utrzymującemu się wzrostowi wartości; dotyczy zarówno nakładów i wydatków poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty jak i z majątku osobistego małżonka na majątek wspólny).
Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego (wówczas roszczenie o zwrot nakładów i wydatków staje się ex lege wymagalne), jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.
Przepis art. 45 § 3 k.r.o. nakazuje odpowiednio stosować przepisy art. 45 § 1 i 2 k.r.o. w sytuacji, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego. Drugi małżonek może żądać w zasadzie zwrotu połowy wartości umniejszenia majątku wspólnego spowodowanej spłatą długu. Przepisy art. 45 § 1 i 2 k.r.o. stosuje się tylko odpowiednio, ponieważ sama okoliczność spłaty długu nie wystarcza i należy zawsze dokonać kompleksowej oceny, czy dług ten nie pozostawał jednak w związku funkcjonalnym ze sprawami całej rodziny.
B) Zasiłek rodzinny
Regulowany w ustawie o świadczeniach rodzinnych
Zasiłek ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka
2) opiekunowi faktycznemu dziecka;
3) osobie uczącej się.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:
1) 18 roku życia lub
2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
3) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3) 65,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów
utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3a) samotnego wychowywania dziecka;
4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego. Podwyższenie kwot dodatków finansowane jest ze środków własnych gminy.
C) Praca z rodziną w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Jest to, obok pomocy w opiece i wychowaniu dziecka, jedna z form wspierania rodziny zapewnianej przez wójta rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
Pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy (tj. organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej oraz osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej)
W przypadku gdy wyznaczonym na podstawie ust. 1 podmiotem jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.
Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną
42.
A) Zawieranie małżeńskich umów majątkowych
Regulowane jest przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Poprzez małżeńska umowę majątkową małżonkowie normuję swoje stosunki majątkowe w sposób odmienny od ustroju ustawowego. Intercyza dokonuje zmiany zasad przynależności do majątku wspólnego lub majątków osobistych określonych kategorii praw majątkowych.
Konieczne jest zawarcie jej w formie aktu notarialnego ad solemnitatem.
Małżeńska umowa majątkowa może być zawarta przez zadarciem małżeństwa (wówczas ma charakter jedynie organizacyjny) lub w czasie jego trwania (wówczas modyfikuje istniejący już ustrój majątkowej albo uchyla ustrój dotychczas istniejący i wprowadza nowy).
Małżeńska umowa majątkowa zawarta przed powstaniem małżeństwa wywołuje skutki od chwili zawarcia małżeństwa.
K.r.o. wprowadza zamknięty katalog umownych ustrojów majątkowych, które małżonkowie mogą wprowadzić w drodze intercyzy. Małżonkowie mogą: rozszerzyć wspólność ustawową, ograniczyć wspólność ustawową, ustanowić ustrojów rozdzielności majątkowej lub ustanowić ustrój rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku.
Małżonkowie mogą wielokrotnie zmieniać w czasie trwania małżeństwa łączący ich majątkowy ustrój małżeński. Umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona lub rozwiązana. Zmiana polega zarówno na przyjęciu ustroju majątkowego odmiennego od dotychczasowego, jak i wprowadzeniu - w dozwolonym zakresie - zmian elementów istniejącego typu ustroju umownego. Rozwiązanie umowy majątkowej małżeńskiej, bez wprowadzania do niej innych dodatkowych postanowień, powoduje zastąpienie ustroju umownego ustrojem wspólności ustawowej.
B) Dodatki do zasiłku rodzinnego
Regulowane w ustawie o świadczeniach rodzinnych
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3a) samotnego wychowywania dziecka;
4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego. Podwyższenie kwot dodatków finansowane jest ze środków własnych gminy.
C) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.
43.
A) Wspólność majątkowa
Regulowana przez Kodeks rodziny i opiekuńczy
Wspólność majątkowa jest jednym z małżeńskich ustrojów majątkowych. W k.r.o. stanowi ona ustawowy ustrój majątkowy małżonków powstający ex lege z chwila zawarcia małżeństwa. Wspólność majątkowa może mięć również charakter umowny poprzez wprowadzenie jej przez małżonków lub nupturientów w drodze umowy majątkowej małżeńskiej. W tym przypadku małżonkowie mogą wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć. Przepisy k.r.o. dotyczące ustawowej wspólności majątkowej stosuje się odpowiednio do wspólności majątkowej ustanowionej umową, z uwzględnieniem odrębnych przepisów.
W ustroju wspólności majątkowej występują trzy masy majątkowe: majątek wspólny oraz majątki osobiste każdego z małżonków. Wspólność majątku wspólnego małżonków jest wspólnością łączną.
Teza 32 wspólność ustawowa
Wspólność umowna:
- wspólność rozszerzona- obejmuje przedmioty (prawa) majątkowe, które według zasad ustroju ustawowej wspólności majątkowej należą do majątku osobistego małżonków. Małżonkowie mogą włączyć więc do wspólności ustawowej przedmioty nabyte przez nich przed zawarciem małżeństwa, a także przedmioty należące ex lege do majątku osobistego małżonków.
K.r.o. wprowadza ograniczenia o charakterze bezwzględnym (ius cogens) co do rozszerzenia wspólności. Nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:
1) przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;
2) prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej
odrębnym przepisom;
3) prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
4) wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
5) niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.
W razie wątpliwości uważa się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków nie zostały włączone do wspólności.
Umowa rozszerzająca wspólność ustawową może działać tylko na przyszłość bądź także wstecz. W pierwszym przypadku do majątku wspólnego wejdą tylko przedmioty nabyte po zawarciu umowy majątkowej, natomiast w drugim przypadku - także przedmioty nabyte wcześniej, które dotychczas należały do majątku osobistego małżonków. Oznacza to, że umowa majątkowa małżeńska może niekiedy mieć nie tylko charakter organizacyjny, ale tez powoduje rozporządzenie przez jednego małżonka swoim mieniem przez włączenie go do wspólności majątkowej z drugim małżonkiem.
Przyjmuje się, ze w razie ustania wspólności, udziały małżonków majątku wspólnym SA równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Rozszerzenie wspólności ustawowej powoduje zmniejszenie majątków osobistych małżonków, co może niekorzystny wpływ na sytuację wierzyciela tylko jednego z małżonków. K.r.o. wprowadza regulację mającą na celu ochronę tego wierzyciela: jeżeli wierzytelność powstała przed rozszerzeniem wspólności, wierzyciel, którego dłużnikiem jest tylko jeden małżonek, może żądać zaspokojenia także z tych przedmiotów majątkowych, które należałyby do majątku osobistego dłużnika, gdyby wspólność majątkowa nie została rozszerzona.
- wspólność ograniczona - polega na wyłączeniu przez małżonków w drodze umowy z majątku wspólnego określone rodzajowo przedmioty (prawa) majątkowe. Wyłączenie ze wspólności może nastąpić na przyszłość, ale może odnoście się do przedmiotów majątkowych już należących do wspólności. W takim przypadku do majątków osobistych każdego z małżonków wchodzi udział we współwłasności ułamkowej w tych przedmiotach. Ograniczenie wspólności nie może prowadzić do całkowitego jej zaniesienia, tj. do rozdzielności majątkowej (nadal musi istnieć majątek wspólny chociażby obejmował on tylko jeden przedmiot).
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
Reguluje go ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje:
- matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka.
- opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.
W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
Dodatek ten przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Wymóg ten nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.
C) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
W przypadku, gdy podmiotem, któremu gmina zleciła realizację zadania organizacji pracy z rodziną jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku tym można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.
W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (musi spełniać podstawowe warunku takiego wywiadu- gdzie dany pracownik się udał, w jakiej formie był przeprowadzony, dlaczego, kto był przy tym obecny, jakie są warunki bytowe poszczególnych osób, czy danej rodzinie trzeba pomóc np. poprzez ustanowienie asystenta rodziny). Po dokonaniu analizy sytuacji rodziny, pracownik socjalny przeprowadzający wywiad środowiskowy wnioskuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.
Asystentem rodziny może być osoba, która:
1) posiada:
a) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub
b) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami podyplomowymi obejmującymi zakres programowy szkolenia określony na podstawie ust. 3 i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub
c) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub rodziną;
2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona;
3) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Asystent rodziny jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach oraz samokształcenie.
Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę.
44.
A) Rozdzielność majątkowa
Regulowana przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Stanowi jeden z umownych ustrojów majątkowych, który małżonkowie mogą wprowadzić w drodze intercyzy. Rozdzielność majątkowa stanowi tez przymusowy ustrój majątkowy powstający ex lege w sytuacjach wskazanych w ustawie bądź na mocy orzeczenia sądu.
Powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami powoduje, ze istnieją tylko ich majątki osobiste, nie ma natomiast majątku wspólnego. Na wspólność małżonkowie mogą nabywać przedmioty według zasad ogólnych, stając się współwłaścicielami w częściach ułamkowych.
Jeżeli małżonkowie przyjęli ustrój rozdzielności majątkowej przed zawarciem małżeństwa, zachowują oni nie tylko majątki nabyte do tej chwili8, ale także ich majątek nabyty później należy do majątku osobistego każdego z nich. Każdy z małżonków sprawuje samodzielnie zarząd swoim majątkiem i swobodnie nim rozporządza.
Jeżeli natomiast rozdzielność majątkowa powstała czasie trwania wspólności majątkowej, wspólność ta ustaje z chwilą zawarcia umowy, chyba że jej ustanie określono w terminie późniejszym, lub w dacie wskazanej w orzeczeniu sądu. Majątek wspólny ulega podziałowi, a przypadające każdemu z małżonków przedmioty (prawa) majątkowe wchodzą do ich majątków osobistych.
W razie ustania małżeństwa lub umownego zniesienia ustroju rozdzielności majatkowej, małżonkowie zachowują swój dotychczasowy majątek i z braku jakiegokolwiek majątku wspólnego oraz braku obowiązku wyrównania wartości majątków, nie ma potrzeby dokonywania podziału praw majątkowych. Może pojawić się ewentualnie roszczenie o zwrot nakładów dokonanych z majątku osobistego jednego małżonka na majątek osobisty drugiego małżonka (wg k.c.).
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
1) 24 miesięcy kalendarzowych;
2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.
Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
Dodatek nie przysługuje jeżeli:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego osoba uprawniona pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
- dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.
Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
C) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Stanowi pomoc w opiece i wychowaniu dziecka jako formę wspierania rodziny.
W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy (tj. organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej oraz osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej) lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta.
Powiat może prowadzić lub zlecić, na podstawie art. 190, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym.
Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.
Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:
1) opiekuńczej, w tym kół zainteresowań, świetlic, klubów i ognisk wychowawczych;
2) specjalistycznej;
3) pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę.
Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie opiekuńczej zapewnia dziecku:
1) opiekę i wychowanie;
2) pomoc w nauce;
3) organizację czasu wolnego, zabawę i zajęcia sportowe oraz rozwój zainteresowań.
Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie specjalistycznej w szczególności:
1) organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne;
2) realizuje indywidualny program korekcyjny, program psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, w szczególności terapię pedagogiczną, psychologiczną i socjoterapię.
Placówka wsparcia dziennego prowadzona w formie pracy podwórkowej realizuje działania animacyjne i socjoterapeutyczne.
Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach, o których mowa w ust. 1 (tj. opiekuńczej, pracy podwórkowej, specjalistycznej).
45.
A) Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków
Umowny ustrój majątkowy małżeński. W czasie trwania tej rozdzielności występują majątki osobiste każdego z małżonków, nie powstaje majątek wspólny, natomiast po ustaniu tego ustroju (np. w wyniku umownego przyjęcia innego ustroju bądź w skutek ustania samego małżeństwa) pojawia się obowiązek wyrównania dorobków obojga małżonków. W ten sposób chroni się interes tego małżonka, którego dorobek z różnych powodów jest mniejszy od dorobku współmałżonka. Do rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków stosuje się przepisy o rozdzielności majątkowej, z zachowaniem przepisów szczególnych.
Dorobkiem każdego z małżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej.
Sposób obliczania dorobku każdego z małżonków:
jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków pomija się:
przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem umowy majątkowej i wymienione w art. 33 pkt 2, 5-7, 9, tj.:
oraz przedmioty nabyte w zamian za nie,
Natomiast dolicza się wartość:
1) darowizn dokonanych przez jednego z małżonków, z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób;
2) usług świadczonych osobiście przez jednego z małżonków na rzecz majątku drugiego małżonka;
3) nakładów i wydatków na majątek jednego małżonka z majątku drugiego małżonka.
Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.
Dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.
Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków. Ma to zastosowanie wówczas, gdy żądanie wyrównania dorobków nie jest moralnie uzasadnione i pożądane. Wchodzą tu w rachubę takie okoliczności, jak naganna postawa życiowa jednego z małżonków przejawiająca się niechęcią do pracy bądź inne zawinione niewykorzystanie swoich możliwości zarobkowych, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania bądź naganne zachowanie żądającego wyrównania względem drugiego małżonka.
W razie śmierci jednego z małżonków, wyrównanie dorobków następuje między jego spadkobiercami a małżonkiem pozostałym przy życiu. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z żądaniem zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków tylko wtedy, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
Wyrównania dorobku można żądać po ustaniu tego ustroju majątkowego na podstawie porozumienia stron. Sposobem wyrównania wartości dorobku jest zapłata lub przeniesienie prawa, podobnie jak przy podziale majątku wspólnego. W razie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka
Ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;
2) ojciec dziecka jest nieznany;
3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio.
Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 (tj. dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł; w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł) kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.
C) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.
Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:
1) opiece i wychowaniu dziecka;
2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;
3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.
Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:
1) opiece i wychowaniu dziecka;
2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;
3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
46.
A) Wyrównanie dorobków
Jest to obowiązek małżonków powstający w chwili zniesienia ustroju umownej rozdzielności majątkowej małżonków z wyrównaniem dorobków.
Dorobkiem każdego z małżonków jest wzrost wartości jego majątku po zawarciu umowy majątkowej.
Sposób obliczania dorobku każdego z małżonków:
jeżeli umowa majątkowa nie stanowi inaczej, przy obliczaniu dorobków pomija się:
przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem umowy majątkowej i wymienione w art. 33 pkt 2, 5-7, 9, tj.:
oraz przedmioty nabyte w zamian za nie,
Natomiast dolicza się wartość:
1) darowizn dokonanych przez jednego z małżonków, z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób;
2) usług świadczonych osobiście przez jednego z małżonków na rzecz majątku drugiego małżonka;
3) nakładów i wydatków na majątek jednego małżonka z majątku drugiego małżonka.
Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.
Dorobek oblicza się według stanu majątku z chwili ustania rozdzielności majątkowej i według cen z chwili rozliczenia.
Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków. Ma to zastosowanie wówczas, gdy żądanie wyrównania dorobków nie jest moralnie uzasadnione i pożądane. Wchodzą tu w rachubę takie okoliczności, jak naganna postawa życiowa jednego z małżonków przejawiająca się niechęcią do pracy bądź inne zawinione niewykorzystanie swoich możliwości zarobkowych, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania bądź naganne zachowanie żądającego wyrównania względem drugiego małżonka.
W razie śmierci jednego z małżonków, wyrównanie dorobków następuje między jego spadkobiercami a małżonkiem pozostałym przy życiu. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z żądaniem zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków tylko wtedy, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
Wyrównania dorobku można żądać po ustaniu tego ustroju majątkowego na podstawie porozumienia stron. Sposobem wyrównania wartości dorobku jest zapłata lub przeniesienie prawa, podobnie jak przy podziale majątku wspólnego. W razie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie zastępczej
Podstawa prawna: ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje w wysokości 50,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
C) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia opieki i wychowania przez rodziców. Pieczę zastępczą organizuje powiat.
Piecza zastępcza zapewnia:
1) realizację planu pracy z rodziną lub gdy jest to niemożliwe - dążenie do przysposobienia dziecka;
2) przygotowanie dziecka do:
a) godnego, samodzielnego i odpowiedzialnego życia,
b) pokonywania trudności życiowych zgodnie z sadami etyki,
c) nawiązywania i podtrzymywania bliskich, osobistych i społecznie akceptowanych kontaktów z rodziną i rówieśnikami, w celu łagodzenia skutków doświadczania straty i separacji oraz zdobywania umiejętności społecznych;
3) zaspokojenie potrzeb emocjonalnych dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych i kulturalno-rekreacyjnych.
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie
1) rodzinnej;
2) instytucjonalnej.
Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, z zastrzeżeniem:
Umowa wygasa z chwilą zakończenia przez sąd postępowania z zakresu pieczy zastępczej.
Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej albo rodzinnym domu dziecka następuje po uzyskaniu zgody, odpowiednio rodziców zastępczych albo prowadzącego rodzinny dom dziecka.
Objęcie dziecka jedną z form pieczy zastępczej następuje na okres nie dłuższy niż do osiągnięcia pełnoletniości.
47.
A) Przymusowa rozdzielność majątkowa
Jest to ustrój majątkowy małżeński, który pojawia się w miejsce wspólności ustawowej lub umownego ustroju majątkowego, niezależnie od woli małżonków. Przymusowy charakter tego ustroju objawia się w sposobie jego istnienia i przesłankach istnienia.
Ustrój ten może zaistnieć z mocy orzeczenia sądowego:
Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd na żądanie jednego z małżonków nie wyłącza zawarcia przez małżonków umowy majątkowej małżeńskiej. Jeżeli rozdzielność majątkowa została ustanowiona na żądanie wierzyciela, małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską po dokonaniu podziału majątku wspólnego lub po uzyskaniu przez wierzyciela zabezpieczenia, albo zaspokojenia wierzytelności, lub po upływie trzech lat od ustanowienia rozdzielności.
lub z mocy prawa:
W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia, a także umorzenia, ukończenia lub uchylenia postępowania upadłościowego, między małżonkami powstaje ustawowy ustrój majątkowy.
Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Podstawa prawna: ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
1) do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności;
2) powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
1) 50,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 70,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
C) Rodzinna piecza zastępcza - formy
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
1) rodzina zastępcza:
a) spokrewniona,
b) niezawodowa,
c) zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i
zawodowa specjalistyczna;
2) rodzinny dom dziecka.
Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka, na ich wniosek, są wspierane przez rodziny pomocowe.
48.
A) Ważne powody jako przesłanka rozdzielności majątkowej
Ważne powody zniesienia wspólności istnieją, gdy ustalone zostaje, ze dalsze jej istnienie nie
służy dobru założonej przez małżonków rodziny, a nawet jest sprzeczne z zasadami prawa rodzinnego. Ważnymi powodami mogą być w szczególności: okoliczność, że małżonkowie żyją w rozłączeniu (separacja faktyczna, które uniemożliwia współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym), trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Podstawa prawna: Ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.
Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
C) Rodzaje rodzin zastępczych
Podstawa prawna: ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Rodzina zastępcza jest formą rodzinnej pieczy zastępczej.
Rodzajami rodzin zastępczych są:
Rodzinę zastępczą lub rodzinny dom dziecka tworzą małżonkowie lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej
Rodzinę zastępczą spokrewnioną tworzą małżonkowie lub osoba, nie pozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
Rodzinę zastępczą zawodową lub rodzinę zastępczą niezawodową tworzą małżonkowie lub osoba, nie pozostająca w związku małżeńskim, nie będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
49.
A) Ustanie małżeństwa w sytuacji uznania za zmarłego
W razie uznania jednego z małżonków za zmarłego domniemywa się, że małżeństwo ustało z chwilą oznaczoną w orzeczeniu jako chwila śmierci tego małżonka. Jakie są skutki ustania małżeństwa w wyniku uznania za zmarłego?
Zła wiara małżonków drugiego małżeństwa musi być udowodniona.
Ważność ponownego małżeństwa
Jeżeli po uznaniu jednego z małżonków za zmarłego drugi małżonek zawarł nowy związek małżeński, związek ten nie może być unieważniony z tego powodu, że małżonek uznany za zmarłego żyje albo że jego śmierć nastąpiła w innej chwili aniżeli chwila oznaczona w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego, chyba że w chwili zawarcia nowego związku małżeńskiego strony wiedziały, że małżonek uznany za zmarłego pozostaje przy życiu. Co oznacza, że czynnikiem decydującym ustania małżeństwa w przypadku uznania za zmarłego jest zawarcie drugiego małżeństwa w dobrej wierze. Wówczas datą ustania małżeństwa jest data zawarcia małżeństwa.
Zła wiara małżonków drugiego małżeństwa musi być udowodniona. Nie można przypisać złej wiary małżonkowi całkowicie ubezwłasnowolnionemu, to samo odnosi się do osoby cierpiącej na poważną chorobę psychiczną.
Jeżeli w chwili zawierania małżeństwa o nieprawdziwości uznania za zmarłego małżonka osoby wstępującej w związek małżeński wiedziała tylko jedna ze stron, to brak podstaw do unieważnienia tego drugiego małżeństwa.
Zasadność powództwa
W zależności od konkretnej sytuacji możliwe są dwa rodzaje powództw:
1) o unieważnienie małżeństwa, tj. można żądać unieważnienia małżeństwa z powodu pozostawania jednego z małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim. Unieważnienia może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny i prokurator. Powództwo to jest zasadne w przypadku, gdy małżonek uznany za zmarłego faktycznie żyje albo że zmarł w innej chwili niż określona w postanowieniu o uznaniu za zmarłego (zwłaszcza, gdy jego śmierć nastąpiła po zawarciu nowego małżeństwa). Unieważnienie takiego małżeństwa następuję w oparciu o przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
2) o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa, tj. zawierający małżeństwo nie wiedzieli o niezgodności ze stanem faktycznym orzeczenia o uznaniu za zmarłego. Powództwo takie wytoczyć może każdy, kto ma w tym interes prawny oraz prokurator.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania jest dodatkiem do zasiłku rodzinnego, związanym z obowiązkiem szkolnym. Jest to doskonała okazja dla rodziców, by uzyskać dodatkowe pieniądze z budżetu państwa przeznaczone na edukację dziecka.
Uprawnionymi do jego uzyskania są:
Wyróżniamy dwie wysokości dodatku:
Jest to kwota przysługująca co miesiąc, przez okres 10 miesięcy pobierania nauki (od września do czerwca następnego roku kalendarzowego).
Wniosek
Dodatek jest przyznawany na wniosek osoby. Wymagane są również następujące dokumenty:
C) Rodzinne domy dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Placówki o charakterze rodzinnym, tj. Rodzinne Domy Dziecka zapewnią dzieciom częściowo lub całkowicie pozbawionym opieki rodziców całodobową opiekę do czasu ustania przyczyny, przez którą dziecko jest poza domem rodzinnym bądź do momentu powrotu dziecka do rodziny biologicznej, umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej lub jego usamodzielnienia. Całodobowa placówka typu rodzinnego umożliwia wychowanie dzieci w różnym wieku oraz licznemu rodzeństwu co jest niezmiernie ważne przy zasadzie nierozdzielania rodzeństwa. Placówka rodzinna ma obowiązek współpracować z ośrodkiem adopcyjno opiekuńczym, sądem, centrum pomocy rodzinie w celu zapewnieniu wysokiej jakości i skuteczności działań na rzecz dziecka. Działanie rodzinnych domów dziecka oparte jest na ustawie o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004r. (Dz. U. z 2009r. Nr 175.poz. 1362 z późn. zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007r. (Dz. U. z 2007r. Nr 201, poz.1455 z późn. zm.) w sprawie placówek opiekuńczo wychowawczych
W rodzinnym domu dziecka może przebywać od 4 do 8 wychowanków.
Należy spełnić następujące warunki, aby prowadzić rodzinny dom dziecka w świetle art. 80a ustawy o pomocy społecznej z dnia 12.03.2011r., oraz § 42 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczej z dnia 19.10.2007r., tj:
- Otrzymać zezwolenie na prowadzenie całodobowej placówki opiekuńczo wychowawczej, które wydaje starosta właściwy ze względu na położenie placówki. Do wniosku należy również przedstawić dokumenty potwierdzające tytuł prawny do nieruchomości, na której placówka jest położona, przedłożyć regulamin organizacyjny placówki lub jego projekt.
- Dyrektor placówki powinien posiadać wyższe wykształcenie bądź średnie, doświadczenie w pełnieniu funkcji opieki nad dzieckiem, ukończyć szkolenie dla kandydatów do prowadzenia placówek rodzinnych.
- Otrzymać zaświadczenie kwalifikacyjne do pełnienia ww. funkcji wydane przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy.
- Przedstawić dokumenty potwierdzające spełnienie określanych wymagań: poświadczony odpis z właściwego rejestru, zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON, decyzję o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej NIP, wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku ich braku zaświadczenie właściwego organu gminy o zgodności lokalizacji obiektu, w którym będzie prowadzona placówka, z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; opinię właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej i państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o warunkach bezpieczeństwa i higieny w budynku, w którym będzie się mieścić placówka oraz najbliższego jej otoczenia, mając na uwadze specyfikę placówki oraz statut placówki lub jego projekt.
- Przedstawić informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności za przestępstwo umyślne oraz zaświadczenie o stanie zdrowia i braku przeciwwskazań do pełnienia ww. stanowiska.
Dyrektor Rodzinnego Domu Dziecka jest jednocześnie wychowawcą.
W placówce może być zatrudniona osoba wskazana przez dyrektora, najczęściej jest to współmałżonek.
50.
A) Przesłanki rozwodu
Aby mogło dojść do orzeczenia rozwodu musi nastąpić trwały i zupełny rozkład pożycia miedzy małżonkami. W tym celu sąd bada, czy istnieje miedzy nimi więź uczuciowa, fizyczna i majątkowa, a jeżeli nie istnieje, to od jak dawna. Należy pamiętać, iż o rozwodzie może orzec jedynie sąd po przeprowadzeniu procesu. Z żądaniem rozwodu może wystąpić każdy z małżonków.
Mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, sąd nie orzeknie rozwodu jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, a drugi małżonek nie wyraża na to zgody, chyba że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
O trwałym rozkładzie pożycia mówi się wtedy, kiedy wszystkie okoliczności sprawy wskazują na to, że niemożliwe jest ponowne zespolenie małżonków we wszystkich przejawach życia małżeńskiego (tj. przywrócenie więzi duchowej, fizycznej i materialnej). Aby sąd mógł uznać, że nastąpił trwały rozkład pożycia między małżonkami konieczne jest zatem wykazanie, że od ustania poszczególnych więzi między małżonkami upłynął pewien okres czasu. Przyjmuje się, że czas ten powinien pozostawać w proporcji do długości trwania małżeństwa, wychodzi się bowiem z założenia, że im pożycie małżeńskie trwa dłużej, tym większe prawdopodobieństwo, że małżonkowie przezwyciężą dzielące ich nieporozumienia. Od powyższej zasady istnieją oczywiście wyjątki, jeżeli zaistniały okoliczności tej wagi, że nie można oczekiwać, że małżonkowie do siebie powrócą, pomimo relatywnie krótkiego czasu od ustania więzi (np. w przypadku zdrady małżeńskiej, posiadania potomstwa z innym partnerem).
Zupełny rozkład pożycia oznacza zerwanie wszelkiej więzi łączącej małżonków, a mianowicie więzi:
Dla stwierdzenia ustania więzi duchowej wystarcza ustalenie wygaśnięcia więzi charakterystycznej dla związku małżeńskiego, czyli wzajemnej miłości, szacunku i akceptacji, co nie musi oznaczać automatycznie wrogiego stosunku między małżonkami.
Ustanie więzi fizycznej oznacza, że małżonkowie przestali obcować ze sobą cieleśnie. Pewną niepisaną zasadą jest, że aby można było mówić o ustaniu więzi fizycznej między małżonkami od ich ostatniego zbliżenia musi minąć co najmniej 6 miesięcy.
Ustanie więzi materialnej oznacza, że małżonkowie przestali prowadzić wspólne gospodarstwo domowe. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego samo zamieszkiwanie pod wspólnym dachem- jeżeli wynika ono ze szczególnych okoliczności (np. małżonkowie ze względów finansowych nie mogą pozwolić sobie na oddzielne zamieszkanie) - nie musi oznaczać, że więź materialna między małżonkami została zachowana.
Uwaga! Samo zamieszkiwanie pod wspólnym dachem nie musi oznaczać, że więź materialna między małżonkami została zachowana.
Ustanie każdej z poszczególnych więzi musi przy tym stanowić wyraz woli małżonków, a nie okoliczności od nich niezależnych. Nie będzie zatem symptomem rozkładu pożycia ustanie więzi fizycznej i materialnej wywołane długotrwałym pobytem w szpitalu, wyjazdem służbowym albo zarobkowym, jeżeli nie będzie się z tym wiązało jednoczesne ustanie więzi duchowej.
W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga, kto ponosi winę za rozkład pożycia. Małżonkowie mogą jednak zgodnie zastrzec, aby sąd zaniechał orzekania o winie. Wobec tego sąd może orzec o winie jednego lub obojga małżonków albo żadnego z nich. Orzeczenie o winie ma duże znaczenie, ponieważ powoduje konieczność płacenia alimentów na rzecz drugiego małżonka. Podstawową zasada jest, że małżonek uznany za wyłącznie winnego nie może żądać alimentów od drugiego małżonka. Natomiast małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka alimentów. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej drugiego małżonka, wówczas sąd na jego żądanie może nakazać małżonkowi winnemu płacenie alimentów.
Obowiązek płacenia alimentów byłem małżonkowi wygasa z chwilą zawarcia przez niego nowego małżeństwa oraz po upływie pięciu lat od orzeczenia rozwodu, jeżeli zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia. Orzeczenie o winie nie ma jednak wpływu na obowiązek płacenia alimentów na rzecz dzieci.
Różnice:
- separacja nie powoduje rozwiania małżeństwa,
- separacja nie ma charakteru trwałego i może zostać zniesiona przez sąd, co powoduje ustanie jej skutków. Rozwód powoduje ostateczne rozwiązanie małzeństwa,
- małżonkowie będący w separacji nie mogą zawrzeć nowego związku małżeńskiego,
- małżonek będący w separacji, który zmienił w wyniku zawarcia małżeństwa nazwisko, nie może wrócić do nazwiska rodowego,
- obowiązek alimentacyjny rozwiedzionych małżonków jest ograniczony w czasie (do 5 lat, chyba że sąd uzna, że zachodzą wyjątkowe okoliczności i na wniosek uprawnionego przedłuży ten okres), natomiast małżonkowie po orzeczeniu separacji, jeżeli wymagają tego względy słuszności, obowiązani są do wzajemnej pomocy. Podobieństwa:
- o separacji i rozwodzie orzeka sąd
- orzeczenie separacji i rozwodu powoduje ustanie między małżonkami wspólnoty majątkowej,
- sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi i może ograniczyć władzę rodzicielska jednego z rodziców,
- małżonkowie pozostający w separacji i rozwiedzieni nie dziedziczą po sobie na podstawie ustawy.
B) Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
Z tytułu urodzenia się żywego dziecka przysługuje jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka w wysokości 1000 zł na jedno dziecko.
Również w przypadku dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego - jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, przyznaje się na podstawie przepisów dotychczasowych, jeżeli dziecko zostało objęte tą opieką albo przysposobione przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej.
Przy ustalaniu prawa do przedmiotowego świadczenia, w szczególności ustalenia czy spełnione jest kryterium dochodowe, mają zastosowanie przepisy dotyczące ustalania dochodu określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Kwota kryterium dochodowego podlega weryfikacji co 3 lata. Świadczenie to, podobnie jak wszystkie świadczenia rodzinne jest wolne od podatku dochodowego.
Zapomoga przysługuje:
1. matce lub ojcu dziecka;
2. opiekunowi prawnemu dziecka;
3. opiekunowi faktycznemu dziecka (oznacza to osobę faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka).
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje jeżeli matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu.
Zaświadczenie o pozostawaniu matki dziecka pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu może wystawić lekarz lub położna. Warunek udokumentowania pozostawania matki dziecka pod opieką medyczną nie dotyczy osób będących prawnymi albo faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób, które przysposobiły dziecko. Wzór zaświadczenia został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobieta w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod ta opieką (Dz. U. Nr 183, poz. 1234).
C) Zadania rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Art. 40. Zadania rodziny zastępczej i rodzinnego domu dziecka
1. Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;
2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.
2. Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
51.
A) Pozytywne przesłanki rozwodu
B) Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w przypadku zaistnienia konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osobie ze względu na jej niezdolność do samodzielnej egzystencji, gdy osoba ta nie została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
Świadczenie to ma charakter opiekuńczy. Jego celem jest częściowe pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek przysługuje ściśle określonym osobom:
1) niepełnosprawnemu dziecku;
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ale tylko wówczas, gdy niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.
4) osobie, która ukończyła 75 lat
Jednak żadnej z wyżej wymienionych osób zasiłek nie zostanie przyznany, jeśli członkom ich rodzin przysługują za granicą inne świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją niesamodzielnych osób. Nie dotyczy to sytuacji, gdy przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Zasiłek pielęgnacyjny a dodatek pielęgnacyjny
Otrzymanie zasiłku pielęgnacyjnego wyklucza pobieranie dodatku pielęgnacyjnego. Należy pamiętać, iż są to dwa niezależne od siebie świadczenia.
Wysokość zasiłku
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 153,00 zł miesięcznie niezależnie od dochodu na osobę w rodzinie.
C) Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego
?
52.
A) Negatywne przesłanki rozwodu
a)jeżeli drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód
b)jeżeli odmowa zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jest to tzw. zasada rekryminacji.
B) Świadczenie pielęgnacyjne z świetle art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych
Art. 17.
1. Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy za-robkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej oso-by w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
1a. Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzi-cielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzecze-niem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wyma-gającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku
2-2d. (uchylone).
3. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie.
4. Świadczenie pielęgnacyjne przysługujące za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień. Na-leżną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy w górę.
5. Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku sta-łego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przed-emerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadcze-nia pielęgnacyjnego;
2) osoba wymagająca opieki:
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastęp-czej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z ko-niecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce za-pewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniej-szej emerytury;
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, specjalnego zasiłku opiekuń-czego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku ro-dzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuń-czego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umo-wy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
C) Zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej
Do zadań organizatora pieczy zastępczej należy w szczególności:
brak tezy 53.
54.
A) Wina małżonków za rozkład pożycia
Zasady rozwiązania małżeństwa przez sąd regulują przepisy ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (DZ. U. z 1964 r., Nr 9, poz. 59 z późn. zm., dalej K.r.o.). Zgodnie z art. 56 § 1 K.r.o. podstawową przesłanką orzeczenia rozwodu przez sąd jest trwały i zupełny rozkład pożycia małżonków. Jednocześnie, zgodnie z art. 57 § 1 kodeksu, orzekając rozwód sąd orzeka czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Sąd odstępuje od wydawania decyzji w tej kwestii, w przypadku gdy taka jest zgodna wola małżonków.
Orzekając o winie za rozkład pożycia sąd może orzec o winie obojga małżonków lub jednego z nich, bądź też (w przypadku zgodnego żądania małżonków) - zaniechać orzekania o winie. W przypadku zgodnego żądania małżonków w kwestii zaniechania orzekania o winie któregokolwiek z nich, sąd jest związany przedmiotowym żądaniem. W takiej sytuacji przyjmuje się, iż żaden z małżonków nie ponosi winy za rozkład pożycia.
Jednocześnie, w przypadku, gdy jeden z małżonków wnosi o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie którejkolwiek ze stron, a drugi małżonek żąda ustalenia winy, sąd jest związany przedmiotowym żądaniem drugiego małżonka.
W praktyce, jako że rozwód bez orzekania o winie któregokolwiek z małżonków wymaga ich pełnej zgodności, często dochodzi do orzekania przez sąd o winie za rozpad pożycia małżonków. Przypisanie małżonkowi winy wymaga ustalenia, iż naruszył on obowiązki małżeńskie wymienione w art. 23 K.r.o., do których należą wspólne pożycie, wzajemna pomoc, wierność oraz współdziałanie dla dobra rodziny jak również inne, wynikające z zasad współżycia społecznego.
Przy ustalaniu, któremu z małżonków należy przypisać winę za rozkład związku, jedną z najistotniejszych i często najbardziej spornych kwestii jest ustalenie momentu, kiedy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Od tego bowiem momentu czyny drugiego małżonka, który nie naruszył obowiązków małżeńskich zanim doszło do rozpadu małżeństwa, nie będą stanowić o jego winie za rozkład pożycia (nawet jeśli stanowiły naruszenie obowiązków małżeńskich).
Wskazać przy tym należy, iż w orzecznictwie sądów obecne są dwa odrębne stanowiska w tej kwestii. Zgodnie z pierwszą koncepcją, winą za rozpad pożycia obciąża się obydwoje małżonków, jeżeli wystąpił trwały i zupełny rozkład małżeństwa, w związku z naruszeniem obowiązków małżeńskich przez obie strony. Nie ma wówczas znaczenia, iż drugi małżonek, dotąd niewinny, dopiero później naruszył obowiązki małżeńskie.
Zwolennicy tej koncepcji podkreślają, iż przy orzekaniu o winie za rozkład pożycia, na względzie należy mieć jego ewoluujący charakter. Podnosi się, iż rozkładu pożycia, który jest zupełny i trwały nie należy rozumieć jako stan, który nie może ulec pogorszeniu. Doświadczenie życiowe uczy, że nawet zupełny i trwały rozkład pożycia może się pogłębić, zarówno bowiem zupełność rozkładu, jak i trwałość mogą ulec wzmożeniu.
Jednocześnie, zgodnie z uregulowaniami Kodeksu postępowania cywilnego (art. 316 § 1 K.p.c.) Podstawę rozstrzygnięcia sądu stanowi stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. W sytuacji, gdy stan ten nosi znamiona zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, wówczas wszystko, co przyczyniło się do jego powstania w chwili wydania wyroku, stanowi przyczynę trwałego i zupełnego rozkładu pożycia.
B) Skierowanie osoby uzależnionej od alkoholu na badania - przesłanki
???
C) Zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej
Do zadań koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:
Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej nie może mieć pod opieką łącznie więcej niż 30 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka.
Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach i samokształcenie.
Koordynator rodzinnej pieczy zastępczej ma prawo do korzystania z poradnictwa zawodowego, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie jego kompetencji
oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego.
55.
A) Orzeczenie o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód
Orzekając rozwód sąd rozstrzyga o:
- rozwiązaniu małżeństwa,
- władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi oraz alimentach dla nich,
- podziale majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenia podziału nie spowoduje przedłużenia czasu trwania procesu,
- sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania rozwiedzionych małżonków,
- eksmisji jednego z małżonków ze wspólnego mieszkania,
- podziale wspólnego mieszkania albo przyznania go jednemu z małżonków, jeżeli obie strony złożą taki wniosek,
- alimentach na rzecz małżonka
B) Zakres pomocy świadczonej rodzinie osoby uzależnionej od alkoholu ???
C) Formy instytucjonalnej pieczy zastępczej
Formy instytucjonalnej pieczy zastępczej - art. 93 ustawy
1) placówki opiekuńczo - wychowawcze ( powiat);
2) regionalne placówki opiekuńczo-wychowawcze ( samorząd województwa);
3) interwencyjne ośrodki preadopcyjne ( samorząd województwa).
Typy placówki opiekuńczo - wychowawczej:-art. 101, 1021)socjalizacyjny;
2) interwencyjny,
3) specjalistyczno-terapeutyczny,
4) rodzinny
Placówka opiekuńczo-wychowawcza może łączyć zadania placówek jw.oprócz typu rodzinnegoTyp placówki określa jej regulamin.
Placówka typu rodzinnego:
-wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające i usamodzielniające się;
-umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu; współpracuje z koordynatorem rodzinnej pieczy i asystentem rodziny
Placówka typu interwencyjnego:
-sprawuje doraźną opieke nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej - na podstawie orzeczenia sądu, doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną, na wniosek rodziców lub w przypadku zastosowania art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Art.104
-W placówce typu interwencyjnego może zostać wyodrębniona część organizacyjna dysponująca bazą noclegową i zapewniająca opiekę wychowawczą, czynna przez całą dobę, wykorzystywana w sytuacjach
kryzysowych, kiedy dziecko lub rodzina musi czasowo uzyskać schronienie ( za opłatą -Rada Powiatu określi warunki opłaty)
Art.105 -Placówka typu specjalistyczno-terapeutycznego sprawuje opiekę nad dzieckiem o indywidualnych potrzebach:
1)z orzeczeniem o niepełnosprawności,
2)wymagającym stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii,
3)wymagającym opóźnień rozwojowych i edukacyjnych.
Uwaga :w ustawie nie ma mowy o zadaniach placówki typu socjalizacyjnego
Regionalna placówka opiekuńczo - terapeutyczna:
Umieszcza się dzieci , które wymagają stosowania specjalistycznej opieki i rehabilitacji;
Interwencyjny ośrodek preadopcyjny: Umieszcza się dzieci, które wymagają specjalistycznej opieki w okresie oczekiwania na przysposobienie nie mogą być umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej
Liczba dzieci w placówkach:
1.Typu socjalizacyjnego, interwencyjnego, specjalistyczno-terapeutycznego
-nie więcej niż 14 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność;
2. Typu rodzinnego -nie więcej niż 8 dziecioraz osób, które osiągnęły pełnoletność;
3. Regionalna placówka opiekuńczo-terapeutycznego -nie więcej niż 30 dzieci,
4. Interwencyjny ośrodek preadopcyjny -nie więcej niż 20 dzieci W jednym budynku może mieścić się jedna placówka, chyba żezapewni się odrębność lokali.
Wiek dzieci w placówkach:
1.W placówkach typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lubspecjalistyczno-terapeutycznego są umieszczane dzieci powyżej 10 roku życia.
2. Umieszczenie poniżej 10 roku życia tylko w wyjątkowych przypadkach np. rodzeństwo
56.
A) Orzeczenie o władzy rodzicielskiej i kontaktach osobistych z dziećmi w wyroku rozwodowym
Ustalenie kontaktów dzieckiem nie idzie w parze z ograniczaniem władzy rodzicielskiej. W doktrynie prawa rodzinnego przyjmuje się, że władza rodzicielska to ogół obowiązków spoczywających na rodzicach i praw im przysługujących względem dziecka, w celu należytego wykonywania pieczy nad jego osobą i majątkiem. Władza rodzicielska wobec dzieci może być zawieszona, orzeka o tym sąd opiekuńczy w razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Natomiast, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo, jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców. Pozbawienie władzy rodzicielskiej lub jej zawieszenie może być orzeczone także w wyroku orzekającym rozwód lub unieważnienie małżeństwa. Podsumowując powyższe uwagi należy stwierdzić, iż sąd może orzec o władzy rodzicielskiej wobec dzieci w wyroku orzekającym rozwód i zapewne tak też uczyni, bo jest to obowiązkowe z mocy przepisów Kodeksu rodzinnego i opikuńczego. Konsekwencją tego jest obowiązek dbania o dobro dzieci przez oboje rodziców. Tak, więc pozbawienie władzy rodzicielskiej jest pozbawieniem możliwośći decydowania o sprawach dziecka przez rodzica i nie jest w żaden sposób skorelowane z ustalenie wizyt jednego z rodziców u dziecka. Co do widywania się z dziećmi, to nawet rodzice pozbawieni władzy rodzicielskiej mają prawo widywania się z dziećmi, tylko gdy wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy zakaże rodzicom pozbawionym władzy rodzicielskiej osobistej styczności z dzieckiem. Stąd wspomniane w pytaniu ustalenie kontaktów z dzieckiem służy właśnie takim sytuacjom.
B) Zobowiązanie osoby uzależnionej od alkoholu do poddania się leczeniu odwykowemu
- procedura
C) Zadania placówki opiekuńczo - wychowawczej
Placówka opiekuńczo-wychowawcza:
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu rodzinnego:
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu interwencyjnego:
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu specjalistyczno-terapeutycznego:
Placówka opiekuńczo-wychowawcza w współpracuje z sądem, powiatowym centrum pomocy rodzinie, rodziną, asystentem rodziny, organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej oraz z innymi instytucjami i osobami, które podejmują się wspierania działań wychowawczych placówki opiekuńczo-wychowawczej. Warunkiem koniecznym jest uzyskanie przez te osoby akceptacji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej oraz pozytywnej opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej działa Zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, który dokonuje oceny sytuacji umieszczonego dziecka w placówce w miarę potrzeb nie rzadziej niż co pół roku, a w przypadku dziecka w wieku poniżej 3 lat nie rzadziej niż co 3 miesiące.
Wychowankowie mogą przebywać w instytucjonalnej pieczy zastępczej po uzyskaniu pełnoletności, za zgodą dyrektora placówki, nie dłużej niż do ukończenia 25. roku życia jeżeli się uczą lub legitymują się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i uczą się.
57.
A) Orzeczenie o alimentach w wyroku rozwodowym
?
W wyroku orzekającym rozwód sąd orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
B) Procedura doprowadzenia do izby wytrzeźwień
1. Osoby w stanie nietrzeźwości, które swoim zachowaniem dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu lub zdrowiu innych osób, mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień, podmiotu leczniczego lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego albo do miejsca zamieszkania lub pobytu.
2. W razie braku izby wytrzeźwień osoby takie mogą być doprowadzone do jednostki Policji.
3. Osoby doprowadzone do izby wytrzeźwień lub jednostki Policji pozostają tam aż do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osoby do lat 18 umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób dorosłych.
3a. Osobie doprowadzonej do izby wytrzeźwień, jednostki Policji, podmiotu leczniczego lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego w warunkach, o których mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie do sądu. W zażaleniu osoba doprowadzona lub zatrzymana może domagać się zbadania zasadności i legalności doprowadzenia, jak również decyzji o zatrzymaniu oraz prawidłowości ich wykonania.
3b. Zażalenie przekazuje się niezwłocznie sądowi rejonowemu miejsca doprowadzenia lub zatrzymania. Do rozpoznania zażalenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania karnego. Skarżący ma prawo wziąć udział w posiedzeniu sądu.
3c. W przypadku stwierdzenia bezzasadności lub nielegalności doprowadzenia lub zatrzymania albo poważnych nieprawidłowości związanych z ich wykonywaniem sąd rejonowy zawiadamia o tym prokuratora i organy przełożone nad organami, które dokonały doprowadzenia bądź zatrzymania.
4. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, jest żołnierzem, przekazuje się ją Żandarmerii Wojskowej lub wojskowemu organowi porządkowemu.
5. O wypadkach uzasadniających wszczęcie postępowania o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu zawiadamia się niezwłocznie właściwą gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych.
6. O umieszczeniu w izbie wytrzeźwień zawiadamia się niezwłocznie:
1) w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów oraz sąd opiekuńczy;
2) w przypadku innych osób - na ich żądanie, wskazane przez nie osoby.
C). Typy placówek opiekuńczo-wychowawczych
Art. 101
Placówka opiekuńczo-wychowawcza jest prowadzona jako placówka opiekuńczo-wychowawcza typu:
1) socjalizacyjnego;
2) interwencyjnego;
3) specjalistyczno-terapeutycznego;
4) rodzinnego.
58.
A. Orzeczenie o korzystaniu ze wspólnego mieszkania w wyroku rozwodowym
Art. 58 § 2 KRO - Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza się wykonywanie władzy rodzicielskiej.
B) Formy opieki nad dziećmi do lat 3 w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
Art. 2
Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być organizowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego, a także sprawowana przez dziennego opiekuna oraz nianię.
W ramach opieki realizowane są funkcje: opiekuńcza, wychowawcza oraz edukacyjna.
Opieka nad dzieckiem może być sprawowana do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym - 4 rok życia.
W przypadku, gdy dziecko, które ukończyło 3 rok życia umieszczone jest w żłobku lub klubie dziecięcym albo jest objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna, rodzice tego dziecka, są zobowiązani do złożenia podmiotowi prowadzącemu opiekę oświadczenia o przeszkodach w objęciu dziecka wychowaniem przedszkolnym.
C) Pomoc dla osób usamodzielnianych w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Osobie opuszczającej, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną, zwanej dalej "osobą usamodzielnianą", w przypadku gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu:
Przez osobę usamodzielnianą rozumie się również osobę, której pobyt w rodzinnej pieczy zastępczej ustał na skutek śmierci osób tworzących rodzinę zastępczą lub osoby prowadzącej rodzinny dom dziecka, w okresie 6 miesięcy przed osiągnięciem przez osobę usamodzielnianą pełnoletności.
Pomoc, jest przyznawana lub udzielana na wniosek osoby usamodzielnianej. Wniosek o przyznanie pomocy na kontynuowanie nauki i pomocy na usamodzielnienie osoba usamodzielniana składa w powiecie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania przed umieszczeniem w pieczy zastępczej.
Wniosek o przyznanie pomocy na zagospodarowanie oraz o udzielenie pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych lub w uzyskaniu zatrudnienia składa się w powiecie właściwym ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej.
Pomoc na kontynuowanie nauki nie przysługuje w przypadku, gdy osoba usamodzielniana:
Przyznanie oraz odmowa przyznania pomocy dla osoby usamodzielnianej na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie oraz na zagospodarowanie następuje w drodze decyzji.
Przyznania pomocy na kontynuowanie nauki, na usamodzielnienie lub na zagospodarowanie można odmówić w przypadku, gdy:
osoba usamodzielniana została skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
59.
A) Orzeczenie o podziale majątku w wyroku rozwodowym
W myśl art. 58 § 3 KRO sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, ale z następującymi ograniczeniami. Po pierwsze może to nastąpić tylko na wniosek jednego z małżonków. Po drugie, sąd uwzględnia taki wniosek tylko o tyle, o ile przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
B) Żłobki i kluby dziecięce w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
Art. 7, 10
Opieka w żłobku jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia. Opieka w klubie dziecięcym jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 1 roku życia.
Żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić:
Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności:
Żłobek i klub dziecięcy działa na podstawie statutu.
W żłobku zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka. W klubie dziecięcym natomiast zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka.
C).Zarys postępowania adopcyjnego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastepczej
Art. 154. 1. Prowadzenie procedur przysposobienia oraz przygotowanie osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka, zwanych dalej "kandydatami do przysposobienia dziecka", stanowi wyłączną kompetencję ośrodka adopcyjnego.
2. Ośrodek adopcyjny prowadzi samorząd województwa lub podmiot, któremu samorząd województwa zlecił realizację tego zadania, na podstawie art. 190.
3. W przypadku zlecenia realizacji zadania, o którym mowa w ust. 2, marszałek województwa zleca prowadzenie ośrodka adopcyjnego na okres co najmniej 5 lat.
Art. 155. 1. Ośrodek adopcyjny w realizacji swoich zadań kieruje się dobrem dziecka i poszanowaniem jego praw.
2. Ośrodek adopcyjny współpracuje ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z innymi podmiotami właściwymi w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
Art. 156. 1. Do zadań ośrodka adopcyjnego należy, w szczególności:
1) kwalifikacja dzieci zgłoszonych do przysposobienia oraz sporządzanie dla dziecka zakwalifikowanego do przysposobienia diagnozy psychologicznej i pedagogicznej oraz gromadzenie aktualnych informacji o stanie zdrowia dziecka;
2) dobór rodziny przysposabiającej właściwej ze względu na potrzeby dziecka;
3) współpraca z sądem opiekuńczym, polegająca w szczególności na powiadamianiu o okolicznościach uzasadniających wszczęcie z urzędu postępowania opiekuńczego;
4) udzielanie pomocy w przygotowaniu wniosków o przysposobienie i zgromadzeniu niezbędnych dokumentów;
5) gromadzenie informacji o dzieciach, które mogą być przysposobione;
6) przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych kandydatów do przysposobienia dziecka;
7) przeprowadzanie analizy sytuacji osobistej, zdrowotnej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej kandydatów do przysposobienia dziecka, zwanej dalej "wywiadem adopcyjnym";
8) prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej dla kandydatów do przysposobienia dziecka;
9) wspieranie psychologiczno-pedagogiczne kandydatów do przysposobienia dziecka oraz osób, które przysposobiły dziecko;
10) organizowanie szkoleń dla kandydatów do przysposobienia dziecka;
11) wydawanie świadectw ukończenia szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka, opinii o ich kwalifikacjach osobistych oraz sporządzanie opinii kwalifikacyjnej w sprawach dotyczących umieszczania dzieci w rodzinie przysposabiającej;
12) zapewnienie pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu;
13) prowadzenie dokumentacji z zakresu wykonywanych zadań.
Art. 160. 1. Ośrodek adopcyjny współpracuje z kandydatami do przysposobienia dziecka w zakresie opieki nad dzieckiem i jego wychowania, w szczególności w następujących dziedzinach:
1) diagnoza pedagogiczna i psychologiczna dzieci i rodzin;
2) problemy wychowawcze w rodzinie;
3) problemy związane z rozwojem dziecka.
2. Ośrodek adopcyjny wspiera osoby, które przysposobiły dziecko, w wykonywaniu przez nie funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez:
1) pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i opiekuńczych;
2) poradnictwo i terapię, w tym terapię rodzinną;
3) pomoc pedagogiczną i psychologiczną;
4) pomoc prawną w zakresie prawa rodzinnego.
3. Pomocy i poradnictwa, o których mowa w ust. 2, udziela się na wniosek.
Art. 164. 1. Rodzice, podmiot leczniczy, organizator rodzinnej pieczy zastępczej, dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego oraz inna instytucja lub osoba, które powzięły informację o dziecku uzasadniającą zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia, zgłaszają tę informację do ośrodka adopcyjnego działającego na terenie województwa, w którym przebywa dziecko.
2. W przypadku powzięcia informacji, o której mowa w ust. 1, ośrodek adopcyjny sporządza informację o sytuacji prawnej, rodzinnej i zdrowotnej dziecka, zwaną dalej "kartą dziecka", oraz gromadzi dostępną dokumentację medyczną i psychologiczną dotyczącą dziecka.
3. W przypadku gdy ośrodek adopcyjny nie posiada informacji o sytuacji prawnej dziecka, w terminie 3 dni od powzięcia informacji, o której mowa w ust. 1, występuje do ośrodka adopcyjnego prowadzącego wojewódzki bank danych o ustalenie sytuacji prawnej dziecka.
4. W terminie 7 dni od otrzymania wystąpienia, o którym mowa w ust. 3, ośrodek adopcyjny prowadzący wojewódzki bank danych przekazuje do ośrodka adopcyjnego, o którym mowa w ust. 3, informację o sytuacji prawnej dziecka.
5. W terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji o sytuacji prawnej umożliwiającej przysposobienie dziecka ośrodek adopcyjny dokonuje kwalifikacji dziecka do przysposobienia oraz, w przypadku niepozyskania kandydata do przysposobienia tego dziecka, przesyła ją wraz z kartą dziecka oraz dostępną dokumentacją medyczną i psychologiczną dotyczącą dziecka do ośrodka adopcyjnego prowadzącego wojewódzki bank danych.
6. Ośrodek adopcyjny prowadzący wojewódzki bank danych, w terminie 3 dni od dnia otrzymania dokumentów, o których mowa w ust. 5, przekazuje te dokumenty do ośrodków adopcyjnych na terenie województwa oraz do ośrodków adopcyjnych prowadzących wojewódzkie banki danych w pozostałych województwach celem poszukiwania dla dziecka rodziny przysposabiającej.
7. W przypadku nieznalezienia kandydata do przysposobienia dziecka, w terminie 45 dni od dnia przekazania dokumentów do ośrodków, o których mowa w ust. 6, ośrodek adopcyjny prowadzący wojewódzki bank danych przekazuje w terminie 3 dni kwalifikację dziecka oraz kartę dziecka wraz z dostępną dokumentacją medyczną i psychologiczną dotyczącą dziecka do ośrodka adopcyjnego prowadzącego centralny bank danych.
8. Ośrodek adopcyjny prowadzący centralny bank danych kwalifikuje dziecko do przysposobienia, o którym mowa w art. 167, w terminie 7 dni od dnia otrzymania kwalifikacji dziecka oraz karty dziecka wraz z dostępną dokumentacją medyczną i psychologiczną dotyczącą dziecka.
9. Dokumenty, o których mowa w ust. 5, są przesyłane w formie elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 187 ust. 3.
Art. 165. O możliwości przysposobienia dziecka, którego brat albo siostra zostali wcześniej przysposobieni, należy bezzwłocznie poinformować tę rodzinę, która przysposobiła brata albo siostrę.
Art. 166. 1. Kwalifikacja dziecka do przysposobienia obejmuje:
1) diagnozę psychologiczną dziecka;
2) określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny;
3) dokonywaną przez psychologa ocenę stopnia możliwości nawiązania przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie;
4) ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka.
2. Przy kwalifikowaniu dziecka do przysposobienia ośrodek adopcyjny współpracuje w szczególności z asystentem rodziny, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej, placówkami opiekuńczo-wychowawczymi, regionalnymi placówkami opiekuńczo-terapeutycznymi, interwencyjnymi ośrodkami preadopcyjnymi, podmiotami leczniczymi, placówkami oświatowymi, jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, sądami oraz Policją.
Art. 167. Dziecko może być zakwalifikowane do przysposobienia związanego ze zmianą dotychczasowego miejsca zamieszkania dziecka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie po wyczerpaniu wszystkich możliwości znalezienia kandydata do przysposobienia tego dziecka na terenie kraju,chyba że między przysposabiającym a przysposabianym dzieckiem istnieje stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa albo gdy przysposabiający już przysposobił siostrę lub brata przysposabianego dziecka.
Art. 169. 1. Ośrodek adopcyjny umożliwia kontakt z dzieckiem oraz udostępnia o nim informacje kandydatom do przysposobienia dziecka po ukończeniu przez kandydata do przysposobienia dziecka szkolenia, o którym mowa w art. 172 ust. 1, i otrzymaniu pozytywnej opinii kwalifikacyjnej oraz zakwalifikowaniu dziecka do przysposobienia, chyba że przysposobienie następuje między członkami rodziny.
2. W przypadku gdy kandydat do przysposobienia dziecka zamieszkuje poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej podmioty, o których mowa w art. 168 ust. 2, przekazują informację o dziecku pełnomocnikom organizacji lub ośrodków adopcyjnych licencjonowanych przez rządy innych państw, po zakwalifikowaniu dziecka do przysposobienia przez ośrodek, o którym mowa w art. 164 ust. 8, oraz umożliwiają kandydatom zakwalifikowanym przez podmioty, o których mowa w art. 168 ust. 2, kontakt z dzieckiem, chyba że przysposobienie następuje między członkami rodziny.
Art. 170. 1. W przypadku gdy gotowość do przysposobienia dziecka zgłoszą:
1) osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem,
2) rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka, w których dziecko jest umieszczone
- ośrodek adopcyjny nie wszczyna postępowania, o którym mowa w art. 164, a wszczęte zawiesza.
2. Wszczęcie lub podjęcie postępowania, o którym mowa w art. 164, następuje, jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1, nie uzyskają pozytywnej wstępnej oceny ośrodka adopcyjnego.
3. W przypadku gdy osoby wymienione w ust. 1 pkt 1 nie mają stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a dziecko w wyniku przysposobienia miałoby zmienić miejsce zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie, ośrodek adopcyjny, nie wszczynając postępowania, o którym mowa w art. 164, albo zawieszając to postępowanie, przesyła posiadane dokumenty do ministra właściwego do spraw rodziny w celu realizacji zadań wynikających z konwencji, o której mowa w art. 187 ust. 1 pkt 9.
Art. 171. Ośrodek adopcyjny odpowiedzialny za kwalifikację do przysposobienia dziecka zgłoszonego uprzednio do wojewódzkich banków danych lub do centralnego banku danych, informuje ośrodki adopcyjne prowadzące te banki danych o przysposobieniu dziecka, w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu.
Art. 172. 1. Kandydaci do przysposobienia dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy kandydatów do przysposobienia spokrewnionych albo spowinowaconych z dzieckiem lub sprawujących nad nim rodzinną pieczę zastępczą.
5. Przed skierowaniem kandydata do przysposobienia dziecka na szkolenie ośrodek adopcyjny dokonuje jego wstępnej oceny, z uwzględnieniem:
1) kwalifikacji osobistych, o których mowa w art. 1141 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy;
2) motywacji do podjęcia się wychowywania dziecka;
3) wywiadu adopcyjnego.
60.
A) Alimenty na rzecz małżonka rozwiedzionego
Art. 60
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pozycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, ze małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.
§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od przeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
B).Status prawny dziennego opiekuna w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
Dziennym opiekunem jest osoba fizyczna zatrudniana przez gminę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.
Dzienny opiekun podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy sprawowaniu opieki.
Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w lokalu, do którego posiada tytuł prawny. Gmina może udostępnić lub wyposażyć lokal w celu sprawowania opieki przez dziennego opiekuna.
Maksymalną wysokość wynagrodzenia dziennego opiekuna zatrudnianego przez gminę oraz zasady jego ustalania określa, w drodze uchwały, rada gminy.
C) Zadania ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
61.
A) Istota separacji
?
Separacja to rodzaj uchylenia wspólnoty małżeńskiej. Więź łącząca małżonków do tej pory funkcjonująca prawidłowo przestaje tak funkcjonować.
B) Status prawny niani w świetle ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
Nianią jest osoba fizyczna sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanej dalej "umową uaktywniającą".
Niania sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia. Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko.
C).Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich
§ 1. W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
§ 2. Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego.
§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania mediacji, regulując zwłaszcza warunki, jakim powinny odpowiadać instytucje i osoby uprawnione do jej przeprowadzania, sposób rejestracji tych instytucji i osób oraz szkolenia mediatorów, zakres i warunki udostępniania im akt sprawy, formę i zakres sprawozdania z przebiegu i wyników postępowania mediacyjnego, mając na względzie wychowawczą rolę postępowania mediacyjnego, interes pokrzywdzonego, dobrowolność i poufność mediacji oraz fachowość i bezstronność mediatora.
62.
A).Przesłanki separacji
Przesłanki separacji dzielą się na pozytywne i negatywne. Pozytywne - zupełny rozkład pożycia małżeńskiego; negatywne - dobro wspólnych małoletnich dzieci, sprzeczność z zasadami współżycia społecznego
B).Postępowanie przed sądem opiekuńczym w sprawach z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
§ 2. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.
§ 3. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Sąd opiekuńczy orzeka co do zasady po przeprowadzeniu rozprawy; rozprawa powinna się odbyć nie później niż w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku lub otrzymania zawiadomienia.
W przypadkach uzasadnionych interesem osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, sąd zarządza przeprowadzenie rozprawy w szpitalu.
Sędzia wizytujący szpital wysłuchuje osobę przyjętą do szpitala psychiatrycznego nie później niż w terminie 48 godzin od otrzymania zawiadomienia. W razie stwierdzenia, że pobyt tej osoby w szpitalu psychiatrycznym jest oczywiście bezzasadny, sędzia zarządza natychmiastowe jej wypisanie ze szpitala i wnosi o umorzenie postępowania.
Uczestnikami postępowania z mocy prawa oprócz wnioskodawcy są osoba której postępowanie dotyczy oraz jej przedstawiciel ustawowy. W miarę potrzeby sąd zawiadamia o rozprawie małżonka osoby, której postępowanie dotyczy, oraz osobę sprawującą nad nią faktyczną opiekę.
Osoba, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, może być doprowadzona na rozprawę sądową na mocy zarządzenia sądowego
Przed wydaniem postanowienia co do istoty sprawy, sąd jest obowiązany uzyskać opinię jednego lub kilku lekarzy psychiatrów. Biegłym nie może być osoba, która uczestniczyła w podjęciu decyzji o przyjęciu do szpitala lub odmowie wypisania osoby chorej psychicznie ze szpitala psychiatrycznego.
Jeżeli osoba psychicznie chora, która ma być poddana badaniu przez biegłego, odmawia stawienia się we wskazanym miejscu lub w inny sposób uchyla się od tego badania, sąd może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby przez Policję do wskazanego miejsca.
Jeżeli osoba psychicznie chora, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do szpitala psychiatrycznego, odmawia stawienia się w szpitalu psychiatrycznym lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek upoważnionego przez marszałka województwa lekarza psychiatry może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do szpitala psychiatrycznego przez Policję.
Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie przez Policję następuje w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.
Sąd może ustanowić dla osoby, której postępowanie dotyczy bezpośrednio, adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny.
C).Zawiadomienie sądu rodzinnego o demoralizacji nieletniego
§ 1. Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
§ 2. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
§ 3. Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
63.
A) Pozytywne przesłanki separacji
Ustawodawca wymaga jedynie, aby między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego (art. 611 KRO). Dla uznania, że w konkretnym przypadku nastąpił zupełny rozkład pożycia konieczne jest zamknięcie trzech zasadniczych więzi między małżonkami: więzi psychicznej, więzi fizycznej, więzi gospodarczej.
B) Przyjęcie do domu pomocy społecznej w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej.
Jeżeli osoba lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie jej do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
Z wnioskiem może wystąpić również kierownik szpitala psychiatrycznego, jeżeli przebywająca w nim osoba jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, natomiast nie wymaga dalszego leczenia w tym szpitalu.
Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.
Zapewnienie realizacji postanowienia sądowego o przyjęciu do domu pomocy społecznej należy do starosty powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
Jeżeli osoba, wobec której wydano postanowienie o przyjęciu do domu pomocy społecznej, odmawia stawienia się w domu pomocy społecznej lub w inny sposób utrudnia wykonanie tego postanowienia, sąd z urzędu lub na wniosek organu do spraw pomocy społecznej może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie tej osoby do domu pomocy społecznej przez Policję.
C).Uprawnienia sądu rodzinnego w świetle art. 6 i 7 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
Art. 6 Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia;
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;
5) zastosować nadzór kuratora;
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;
9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Art. 7 Sąd rodzinny może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;
3) (uchylony).
§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.
64.
A).Negatywne przesłanki separacji
- dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków (art. 611 § 2 KRO) - separacja nie jest dopuszczalna, jeżeli w skutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci
- sprzeczność separacji z zasadami współżycia społecznego (art. 611 § 2 KRO) - separacja nie jest dopuszczalna, jeśli z innych względów niż dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami
współżycia społecznego.
B).Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody
Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.
O przyjęciu do szpitala postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa.
Przyjęcie do szpitala wymaga zatwierdzenia przez ordynatora w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.
Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody do szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości. Pobyt w szpitalu nie może trwać dłużej niż 10 dni.
Na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego.
O treści postanowienia w przedmiocie przyjęcia osoby sąd opiekuńczy zawiadamia niezwłocznie szpital, w którym ta osoba przebywa. W razie wydania postanowienia o braku podstaw do przyjęcia, szpital psychiatryczny jest obowiązany wypisać tę osobę niezwłocznie po doręczeniu mu postanowienia sądu.
Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta bez zgody osoba chora psychicznie:
1) której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowiapsychicznego,
bądź
2) która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy.
C).Kara pieniężna w świetle art. 9 i 10 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
Art. 9
§ 1. W sprawie wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 8 uchylanie się przez rodziców lub opiekuna od obowiązków nałożonych przez sąd rodzinny, § 1, orzeka sąd rodzinny z urzędu, a w sprawie uchylenia tej kary - także na wniosek osoby ukaranej, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
§ 2. Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej powinno być wydane po wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć, chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wezwanie.
Art. 10
Sąd rodzinny może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art. 1 zakres stosowania ustawy § 2 pkt 2 lit. a, jeżeli przemawiają za tym wysoki stopień demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego.
65
A). Skutki orzeczenia separacji
Art. 614 § 1. Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa.
§ 3. Jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy.
§ 4. Do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków pozostających w separacji drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy art. 60, z wyjątkiem § 3.
§ 5. Przepisu art. 59 nie stosuje się.
1. Mając na uwadze istniejące nadal małżeństwo, przyjęto generalną koncepcję upodabniania skutków separacji do skutków rozwodu i wskazania odstępstw od tej reguły. W związku z tym należy zaznaczyć, że orzeczenie separacji uchyla obowiązek małżonków wspólnego pożycia.
2. Konsekwencją tego jest wyłączenie domniemania pochodzenia dziecka od męża matki, gdy urodziło się ono po upływie 300 dni od orzeczenia separacji.
Art. 62.
§ 1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.
3. Brak wspólnego pożycia powoduje konieczność rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków oraz o kosztach jego utrzymania. Ponadto podobnie jak przy rozwodzie sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania i innych kwestiach związanych z mieszkaniem, o których mowa w art. 58 § 2 KRO.
4. Rozpoznając w procesie żądanie separacji, sąd orzeka także o tym, który małżonek ponosi winę za rozkład pożycia. Stosuje się art. 57 KRO. Natomiast w razie zgodnego żądania separacji rozpatrywanego w postępowaniu nieprocesowym sąd nie orzeka o winie, choćby nawet jeden z małżonków tego zażądał (art. 613 § 2 KRO).
5. W odniesieniu do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków drugiemu pozostającemu w separacji art. 644 § 4 KRO odsyła do przepisów regulujący ten obowiązek między rozwiedzionymi małżonkami ( art.60 z wyjątkiem § 3, stosuje się odpowiednio).
6. Wskutek orzeczenia separacji pozostaje obowiązek wzajemnej pomocy między małżonkami, jednak w złagodzonej postaci. Wykonywanie tego obowiązku zależy bowiem od względów słuszności. Należy jednak pamiętać, że obowiązek pomocy nie jest tożsamy z dostarczaniem alimentów.
7. Konsekwencją separacji uchylającej obowiązek wspólnego pożycia jest powstanie ustroju rozdzielności majątkowej art. 54 § 1 jako ustroju przymusowego. Ustrój ten powstaje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądowego. Nie jest więc dopuszczalne orzekanie o powstaniu rozdzielności z datą wsteczną.
8. Orzeczenie separacji małżonków powoduje również skutek w dziedzinie prawa spadkowego. Małżonek pozostający w separacji jest wyłączony z kręgu spadkobierców ustawowych (art. 9351 KC). Wyłączony od dziedziczenia jest również małżonek przed orzeczeniem separacji, jeżeli spadkodawca wystąpił z takim żądaniem i domagał się ustalenia winy małżonka, a żądanie to było uzasadnione (art. 940 § 1 KC).
B) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego za jej zgodą
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. 2011, Nr 231, poz. 1375 z późniejszymi zmianami.
Art. 22.
1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.
1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania, o którym mowa w ust. 1.
2. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie lub osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
2a. W przypadkach nagłych osoba, o której mowa w ust. 2, może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu opiekuńczego. W takim przypadku lekarz przyjmujący tę osobę ma obowiązek, o ile to możliwe, zasięgnięcia pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii psychologa.
2b. W przypadkach, o których mowa w ust. 2a, kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na pobyt tej osoby w szpitalu. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie.
2c. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, sprzeciwia się przyjęciu do szpitala psychiatrycznego, a jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 3-5 oraz art. 25 i 27.
3. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej całkowicie następuje za pisemną zgodą jej przedstawiciela ustawowego.
4. Jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy osoby małoletniej powyżej 16 roku życia lub osoby pełnoletniej całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody, jest wymagane również uzyskanie zgody tej osoby na przyjęcie. W przypadku sprzecznych oświadczeń w sprawie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego tej osoby i jej przedstawiciela ustawowego, zgodę na przyjęcie do szpitala wyraża
sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby.
5. Przedstawiciel ustawowy osoby, która nie pozostaje pod władzą rodzicielską, wyraża zgodę, o której mowa w ust. 3, za zgodą sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby; w wypadkach nagłych nie jest konieczne uzyskanie zgody sądu opiekuńczego przed przyjściem do szpitala psychiatrycznego.
6. O każdorazowym przyjęciu osoby z zaburzeniami psychicznymi, w warunkach przewidzianych w ust. 5, kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia bezzwłocznie sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie.
C). Zadania pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa wyżej, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.
Art. 15.
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;
2) pracy socjalnej;
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z po-mocy społecznej;
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
66.
A). Pokrewieństwo i powinowactwo - problematyka prawna
- Pokrewieństwo
Art. 617
§ 1. Krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej. Krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej.
§ 2. Stopień pokrewieństwa określa się według liczby urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo.
Pokrewieństwo jest przede wszystkim faktem biologicznym. Krewnymi są osoby pochodzące od wspólnego przodka. Wyróżnia się linie i stopnie pokrewieństwa.
Krewnymi w linii prostej są osoby pochodzące jedna od drugiej, tj. dziadkowie - rodzice - dzieci - wnuki itd. W ramach krewnych w linii prostej wyróżnia się krewnych wstępnych (ojciec, dziadek, pradziadek) oraz zstępnych (syn, wnuk, prawnuk). Charakter pokrewieństwa wstępnego albo zstępnego ustala się względem określonej osoby.
A (dziadek) - B (ojciec) - C (syn) - D (wnuk) - E (prawnuk)
B jest krewnym wstępnym względem C, D i E, ale zstępnym względem A. |
W linii bocznej są spokrewnione osoby, które nie pochodzą od siebie, lecz mają wspólnego przodka.
Pokrewieństwo może być bliższe lub dalsze, zależnie od liczby pokoleń w linii prostej, a w linii bocznej zależnie od liczby urodzeń dzielących tych krewnych względem ich wspólnego przodka. Odległość pokrewieństwa oblicza się w stopniach tj. według liczby urodzeń.
Np. ojciec i syn są spokrewnieni w pierwszym stopniu, a dziadek i wnuk są krewnymi drugiego stopnia.
Wśród krewnych bocznych nie ma w ogóle pierwszego stopnia pokrewieństwa, ponieważ nawet między najbliższymi krewnymi, tj. rodzeństwem, są dwa urodzenia. Poza tym, stryj i bratanica (wuj i siostrzenica) są krewnymi w stopniu trzecim, a dzieci rodzeństwa (zwani kuzynami lub rodzeństwem stryjecznym lub ciotecznym) są spokrewnieni w stopniu czwartym.
Stosunek prawnorodzinny nie dotyczy każdego biologicznego faktu pokrewieństwa, lecz pojawia się tylko w przypadku, w którym ustawodawca wyznacza jakieś uprawnienia lub obowiązki. Na gruncie prawa rodzinnego unormowanego w KRO stosunek pokrewieństwa jest stosunkiem prawnym przede wszystkim między rodzicami i dziećmi oraz w zakresie obowiązków alimentacyjnych między krewnymi w linii prostej i między rodzeństwem. Natomiast w prawie spadkowym krąg ten jest szerszy.
- Powinowactwo
Art.618
§ 1. Z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Trwa ono mimo ustania małżeństwa.
§ 2. Linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa
Jest ono skutkiem zawarcia małżeństwa i oznacza więź prawną między małżonkami, a krewnymi drugiego małżonka. Podobnie jak pokrewieństwo, powinowactwo istnieje w linii prostej i w linii bocznej, a jego bliskość określa się w stopniach. Powinowatymi w linii prostej w pierwszym stopniu są rodzice męża i żony (teściowie) oraz dziecko małżonka (pasierb). Natomiast rodzeństwo męża lub żony, zstępni rodzeństwa są powinowatymi drugiego małżonka w linii bocznej w drugim stopniu (szwagrowie), a w dalszym stopniu ich zstępni. Stosunek powinowactwa wywołuje skutki prawne na płaszczyźnie obowiązków alimentacyjnych (art. 144 KRO), w zakresie dopuszczalności zawarcia małżeństwa (art. 14 § 1 KRO). Z istnienia powinowactwa wynikają niekiedy ograniczenia uprawnień Np. nie może być świadkiem sporządzenia testamentu art. 957 § 1 KC, wyłączenie z mocy ustawy sędziego w sprawie art. 48 §1 pkt 2 KPC, odmowa zeznań w charakterze świadka art. 261 § 1 KPC.
B) . Poddanie osoby badania psychiatrycznemu bez jej zgody
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. 2011, Nr 231, poz. 1375 z późniejszymi zmianami.
Art. 21
1. Osoba, której zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, bądź nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, może być poddana badaniu psychiatrycznemu również bez jej zgody, a osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie - także bez zgody jej przedstawiciela ustawowego. W tym przypadku art. 18 ma zastosowanie.
2. Konieczność przeprowadzenia badania, o którym mowa w ust. 1, stwierdza lekarz psychiatra, a w razie niemożności uzyskania pomocy lekarza psychiatry - inny lekarz. Przed przystąpieniem do badania uprzedza się osobę badaną lub jej przedstawiciela ustawowego o przyczynach przeprowadzenia badania bez jej zgody.
3. W razie potrzeby lekarz przeprowadzający badanie zarządza bezzwłocznie przewiezienie badanego do szpitala. Przewiezienie takiej osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności lekarza, pielęgniarki lub zespołu ratownictwa medycznego.
4. Lekarz, który przeprowadził badanie psychiatryczne określone w ust. 1, odnotowuje tę czynność w dokumentacji medycznej, wskazując na okoliczności uzasadniające podjęcie postępowania przymusowego. Przy ocenie zasadności poddania osoby badaniu bez jej zgody stosuje się odpowiednio art. 18 ust. 10.
C). Przesłanki udzielenia pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Art. 7.
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1) ubóstwa;
2) sieroctwa;
3) bezdomności;
4) bezrobocia;
5) niepełnosprawności;
6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7) przemocy w rodzinie;
7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10) (uchylony);
11) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
13) alkoholizmu lub narkomanii;
14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
15) klęski żywiołowej lub ekologicznej.
67.
A). Ustalenie macierzyństwa
Art. 6110
§ 1. Jeżeli sporządzono akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców albo macierzyństwo kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka zostało zaprzeczone, można żądać ustalenia macierzyństwa.
§ 2. Powództwo o ustalenie macierzyństwa wytacza dziecko przeciwko matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
§ 3. Matka wytacza powództwo o ustalenie macierzyństwa przeciwko dziecku.
Art. 6111 [Powództwo o ustalenie macierzyństwa] Matka nie może wytoczyć powództwa o ustalenie macierzyństwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.
Ustalenie macierzyństwa jest możliwe w dwóch wypadkach. Po pierwsze, wówczas, kiedy rodzice dziecka byli nieznani, a w akcie urodzenia zostały wpisane, określone przez sąd, imiona i nazwiska rodziców w rzeczywistości nieistniejących (art. 52 ust. 2 p.a.s.c.), a w drugim wypadku, gdy zaprzeczono skutecznie macierzyństwu określonej kobiety, wpisanej jako matka dziecka. Wykazanie, że kobieta wpisana jako matka nie urodziła w istocie dziecka, zaprzeczenie macierzyństwa danej kobiety jest bowiem konieczną przesłanką dochodzenia ustalenia macierzyństwa innej kobiety (por. orzeczenie SN z dnia 9 marca 1967 r., II CR 561/66, OSNC 1967, nr 7-8, poz. 146, wskazujące, że: "Powództwo o ustalenie macierzyństwa - w stosunku do dziecka, które zostało zarejestrowane w urzędzie stanu cywilnego jako dziecko innej kobiety - jest dopuszczalne dopiero po uzyskaniu prawomocnego wyroku stwierdzającego, że nie jest ona matką dziecka").
Legitymację czynną ma dziecko, a także jego matka, która może wytoczyć powództwo do chwili osiągnięcia przez dziecko pełnoletności (art. 6111 KRO)!. Dziecko jest także czynnie legitymowane i wytacza powództwo tylko przeciwko matce, a w razie jej śmierci przeciwko kuratorowi. W razie bezpotomnej śmierci dziecka postępowanie umarza się. Jeżeli jednak dziecko pozostawiło zstępnych, postępowanie podlega zawieszeniu, a zstępni mogą w ciągu sześciu miesięcy wnieść o podjęcie postępowania.
W sytuacji powództwa wytoczonego przez matkę legitymowanym biernie jest tylko dziecko, a w razie jego śmierci postępowanie podlega umorzeniu (por. art. 456 § 3 zd. pierwsze k.p.c.).
Mężczyzna uważany za ojca dziecka na podstawie wnioskowania opartego na przesłance macierzyństwa określonej kobiety nie jest legitymowany ani biernie, ani czynnie w postępowaniu o ustalenie macierzyństwa. Jednak powinien być zawiadomiony przez doręczenie odpisu pozwu, aby mógł wziąć udział w sprawie w charakterze interwenienta ubocznego art. 4561 § 1 KPC. Brak legitymacji czynnej domniemanego ojca dziecka w sprawie o ustalenie macierzyństwa opiera się na przekonaniu, że ukształtowanie tej szczególnie osobistej i intymnej sfery życia kobiety w relacji matka-> dziecko należy do jej wyłącznej decyzji.
Legitymowany czynnie jest prokurator na podstawie art. 6116 KRO., jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Prokurator, zgodnie z art. 454 § 1 KPC wskazuje w pozwie dziecko, na rzecz którego wytacza powództwo oraz pozywa matkę dziecka (a w razie jej śmierci kuratora).
Charakter dowodu. Ponieważ w art. 619 KRO przyjęto zasadę, że matką jest kobieta, która urodziła dziecko, poszukiwać należy dowodów wskazujących, że kobieta dochodząca swojego macierzyństwa faktycznie urodziła określone dziecko. Konieczne jest zatem udowodnienie faktu urodzenia. Nie jest natomiast dowodem macierzyństwa wykazanie faktu genetycznego pochodzenia od danej kobiety.
B). Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego na podstawie art. 18 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. 2011, Nr 231, poz. 1375 z późniejszymi zmianami.
Art. 18.
Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami psychicznymi można stosować tylko wtedy, gdy przepis niniejszej ustawy do tego upoważnia albo osoby te:
1) dopuszczają się zamachu przeciwko:
a) życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby lub
b) bezpieczeństwu powszechnemu, lub
2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, lub
3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotnego w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.
2. O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz, który określa rodzaj zastosowanego środka przymusu oraz osobiście nadzoruje jego wykonanie. W szpitalach psychiatrycznych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje i nadzoruje osobiście jego wykonanie pielęgniarka, która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym lekarza. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
3. W jednostce organizacyjnej pomocy społecznej, która nie zatrudnia lekarza, informację, o której mowa w ust. 2, pielęgniarka przekazuje kierownikowi jednostki, który niezwłocznie informuje o tym upoważnionego przez marszałka województwa lekarza specjalistę w dziedzinie psychiatrii.
4. W szpitalu psychiatrycznym lekarz, o którym mowa w ust. 2, niezwłocznie zatwierdza zastosowanie przymusu bezpośredniego zleconego przez pielęgniarkę lub nakazuje zaprzestanie jego stosowania.
5. Jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji osoby, o której mowa w ust. 2, o zastosowaniu przymusu bezpośredniego w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 oraz art. 46a ust. 3, lub wobec osoby, o której mowa w ust. 1, której pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, decyduje i nadzoruje osobiście kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych, który jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym dyspozytora medycznego. Każdy przypadek zastosowania przymusu bezpośredniego i uprzedzenia o możliwości jego zastosowania odnotowuje się w dokumentacji medycznej.
6. Zastosowanie przymusu bezpośredniego wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, polega na przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji, a wobec osoby, o której mowa w ust. 1 pkt 3 - na przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku.
7. W sytuacji, o której mowa w ust. 5, zastosowanie przymusu bezpośredniego polega na przytrzymaniu lub unieruchomieniu. Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego. Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.
8. Przed zastosowaniem przymusu bezpośredniego uprzedza się o tym osobę, wobec której środek ten ma być podjęty. Przy wyborze środka przymusu należy wybierać środek możliwie dla tej osoby najmniej uciążliwy, a przy stosowaniu przymusu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro tej osoby.
9. W przypadkach określonych w ust. 1 jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, Policja oraz Państwowa Straż Pożarna są obowiązane do udzielania lekarzowi, pielęgniarce lub kierującemu akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych pomocy na ich żądanie.
10. Zasadność zastosowania przymusu bezpośredniego:
1) przez lekarza podmiotu leczniczego, w tym lekarza, który zatwierdził stosowanie środka przymusu bezpośredniego zleconego przez inną osobę - ocenia, w terminie 3 dni, kierownik tego podmiotu, jeżeli jest lekarzem, lub lekarz przez niego upoważniony;
2) przez innego lekarza, pielęgniarkę jednostki organizacyjnej pomocy społecznej lub kierującego akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych - ocenia, w terminie 3 dni, upoważniony przez marszałka województwa lekarz specjalista w dziedzinie psychiatrii.
11. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia, sposób:
1) stosowania przymusu bezpośredniego,
2) dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego,
3) dokonywania oceny zasadności zastosowania przymusu bezpośredniego - uwzględniając potrzebę ochrony praw i godności osoby, wobec której jest stosowany przymus bezpośredni.
C). Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Art. 36.
Świadczeniami z pomocy społecznej są:
1) świadczenia pieniężne:
a) zasiłek stały,
b) zasiłek okresowy,
c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
e) (uchylona),
f) pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,
g) świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
h) wynagrodzenie należne opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyznane przez sąd;
68.
A). Zaprzeczenie macierzyństwa
Art. 6112. § 1. Jeżeli w akcie urodzenia jest wpisana jako matka kobieta, która dziecka nie urodziła, można żądać zaprzeczenia macierzyństwa.
§ 2. Powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa dziecko wytacza przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, a jeżeli kobieta ta nie żyje - przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
§ 3. Matka wytacza powództwo przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka i przeciwko dziecku, a jeżeli kobieta ta nie żyje - przeciwko dziecku.
§ 4. Kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka wytacza powództwo przeciwko dziecku.
§ 5. Mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, wytacza powództwo przeciwko dziecku i tej kobiecie, a jeżeli ona nie żyje - przeciwko dziecku.
Art. 6113. § 1. Matka albo kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia sporządzenia aktu urodzenia dziecka.
§ 2. Mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka nie jest matką dziecka, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności.
§ 3. Przepisy art. 64 i 65 stosuje się odpowiednio.
Art. 6114. § 1. Dziecko może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu trzech lat od osiągnięcia pełnoletności.
§ 2. Przepisy art. 64 i 65 stosuje się odpowiednio.
Art. 6115. Ustalenie i zaprzeczenie macierzyństwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. Jednakże w razie śmierci dziecka, które wytoczyło powództwo, ustalenia macierzyństwa mogą dochodzić jego zstępni.
Art. 6116. Powództwo o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa może wytoczyć także prokurator, jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego; wytoczenie powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka
Zaprzeczenie macierzyństwa wchodzi w rachubę wtedy, gdy do aktu urodzenia wpisano jako matkę kobietę, która dziecka nie urodziła. Chodzi bowiem o to, aby akt stanu cywilnego (akt urodzenia) stwierdzał stany cywilne zgodnie z prawdą. Uprawnienie do wytoczenia powództwa mają osoby zainteresowane bezpośrednio i osobiście, a nie majątkowo. Oznacza to, że uprawnienie to nie przysługuje spadkobiercom którejkolwiek z osób legitymowanych do wniesienia powództwa ani osobie, której dziedziczenie zależałoby od istnienia lub braku stosunku prawnego macierzyństwa.
2. Podmioty uprawnione do wytoczenia powództwa. Legitymacja procesowa przysługuje następującym osobom:
1) dziecku;
2) kobiecie wpisanej w akcie urodzenia jako jego matka;
3) kobiecie, która dziecko urodziła;
4) mężowi kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako matka;
5) mężczyźnie, który uznał ojcostwo względem dziecka kobiety wpisanej do aktu urodzenia jako jego matka;
6) mężczyźnie, którego ojcostwo ustalono sądownie na tej podstawie, że obcował w okresie koncepcyjnym z kobietą wpisaną w akcie urodzenia jako jego matka;
7) prokuratorowi.
B). Prawa osób chorych psychicznie, o których mowa w art. 10a ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. 2011, Nr 231, poz. 1375 z późniejszymi zmianami.
Art. 10a.
1. Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny ma prawo do pomocy w ochronie swoich praw.
2. Prawo do pomocy w ochronie praw osoby, o której mowa w ust. 1, przysługuje również jej przedstawicielowi ustawowemu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu.
3. Świadczeniodawca informuje osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, o zakresie działania i sposobie kontaktu z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, o którym mowa w art. 10b ust. 1.
4. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo w szczególności do:
1) przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw osoby, o której mowa w ust. 1;
2) spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby;
3) uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej sprawy
C). Zasiłek stały w świetle ustawy o pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Art. 37.
1. Zasiłek stały przysługuje:
1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również do-chód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
2. Zasiłek stały ustala się w wysokości:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2) w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
3. Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
4. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, zasiłek stały nie przysługuje.
5. Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do zasiłku stałego.
6. Do dochodu osoby ubiegającej się i pobierającej zasiłek stały nie wlicza się kwoty zasiłku okresowego.
69.
A). Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki
Art. 62.
§ 1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.
§ 2. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża.
§ 3. Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.
Regułą jest, że mąż jest ojcem dziecka, które urodziła jego żona w czasie trwania małżeństwa. Z istnienia przesłanki domniemania, jaką jest urodzenie dziecka w czasie trwania małżeństwa, wynika wniosek domniemania, tj. ojcostwo męża. Domniemanie ojcostwa męża wchodzi w rachubę niezależnie od tego, czy małżonkowie pozostają we wspólnym pożyciu, czy też żyją w separacji faktycznej. Natomiast orzeczenie separacji przez sąd, chociaż nie powoduje ustania małżeństwa, jednak wyłącza domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki. Ustawodawca uznał bowiem, iż najczęściej dziecko urodzone po upływie 300 dni od orzeczenia separacji nie pochodzi od męża i dlatego wspomniane domniemanie nie stosuje się ( art. 62 § 1 KRO). W wypadku jednak zgodnego stanowiska separowanych małżonków, mąż matki może uznać ojcostwo dziecka urodzonego w czasie trwania separacji, jeżeli jest jego biologicznym ojcem.
Domniemanie działa natomiast w przypadku niewpisania męża matki jako ojca dziecka lub wpisania innego mężczyzny. ( wyr. SN z 10.4.1969 r., II CR 59/69, OSNCP 1970, NR 4, poz. 62). Natomiast domniemanie to nie ma zastosowania w sytuacji, gdy małżeństwo uważa się za niezwarate (matrimonium non existens). Podobnie orzeczenie separacji małżonków nie powoduje ustania małżeństwa, jednak wobec nie tylko faktycznego, ale i sądowego rozłączenia małżonków, wyłącza się również domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki. ( art. 62 § 1 KRO).
B) Tzw. oparcie społeczne w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. 2011, Nr 231, poz. 1375 z późniejszymi zmianami.
Art. 8.
1. Jednostki organizacyjne i inne podmioty działające na podstawie ustawy o pomocy społecznej, zwane dalej „organami do spraw pomocy społecznej”, w porozumieniu z podmiotami leczniczymi udzielającymi świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej organizują na obszarze swojego działania oparcie społeczne dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.
2. Oparcie społeczne polega w szczególności na:
1) podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności niezbędnych do samodzielnego, aktywnego życia;
2) organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i instytucji;
3) udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej.
C). Zasiłek okresowy w świetle ustawy o pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Art. 38.
1. Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
2. Zasiłek okresowy ustala się:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
2) w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
3. Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między:
1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;
2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.
4. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
4a. W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym pobierającą zasiłek okresowy, może być on wypłacany nadal niezależnie od do-chodu, do dnia wynikającego z decyzji przyznającej zasiłek okresowy, nie dłużej jednak niż do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba została zatrudniona.
4b. Zasiłek okresowy jest wypłacany niezależnie od dochodu w sytuacji określonej w ust. 4a nie częściej niż raz na 2 lata.
5. Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
6. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć minimalne kwoty zasiłku okresowego, o których mowa w ust. 2 i 3.
70.
A). Zaprzeczenie ojcostwa
Art. 63 [Zaprzeczenie ojcostwa] Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości
Art. 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70 KRO.
Ustalenie ojcostwa męża matki na podstawie domniemania ma zapewnić stabilizację statusu prawnego nie tylko dziecka, ale i małżonków. W związku z tym wzruszalnie domniemanie z art. 62 § 1 i 2 KRO może nastąpić tylko w procesie o zaprzeczenie ojcostwa, a nie ubocznie przy rozstrzyganiu innej sprawy Np. rozwodowej, alimentacyjnej, spadkowej.
Legitymacja czynna:
1) maż matki,
2) matka dziecka,
3)dziecko,
4)prokurator,
Legitymacja bierna:
Legitymacje bierną mają wymienione osoby poza prokuratorem, a powództwo należy wnieść przeciwko wszystkim osobom pozostającym po wyłączeniu powoda, Np. mąż matki przeciwko matce i dziecku, matka - przeciwko mężowi i dziecku, prokurator przeciwko mężowi matki, matce i dziecku.
Terminy:
Terminy do wniesienia powództwa określa KRO odrębnie w odniesieniu do małżonków i co do dziecka. Mąż matki powinien wytoczyć powództwo w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę (art. 63 KRO). Jeżeli w czasie tego terminu został ubezwłasnowolniony, termin 6 miesięcy dla przedstawiciela ustawowego męża liczy się od jego ustanowienia. Jeżeli jednak przedstawiciel ten dowiedział się później o urodzeniu dziecka, bieg tego terminu zaczyna się w dniu powzięcia przez niego tej wiadomości (art. 64 § 1 KRO). Ustawa chroni męża ubezwłasnowolnionego przed bezczynnością jego przedstawiciela ustawowego i dopuszcza wniesienie powództwa przez męża w terminie 6 miesięcy po uchyleniu ubezwłasnowolnia ( art. 64 § 2 KRO).
Termin 6 miesięcy od chwili urodzenia dotyczy wniesienia powództwa przez matkę dziecka.
Dziecko może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa męża swojej matki w terminie 3 lat od osiągnięcia pełnoletniości.
Natomiast powództwo prokuratora nie jest ograniczone żadnym terminem. Zaprzeczenie ojcostwa jest niedopuszczalne po śmierci dziecka; jeżeli zgon nastąpi w czasie procesu, sąd postępowanie umarza.
Przesłanki zaprzeczenia ojcostwa:
Aktualnie w KRO unormowano jedną przesłankę zaprzeczenia ojcostwa, że mąż matki nie jest ojcem dziecka.
Skutki wyroku:
Prawomocny wyrok obalający domniemanie ojcostwa męża matki ma charakter deklaratywny w zakresie stanu cywilnego. Nie tworzy nowego stosunku prawnorodzinnego, a stwierdza, że stosunek rodzicielski między dzieckiem, a mężem matki nigdy nie istniał (skuteczność et tunc).
Z mocą wsteczną ustaje:
1) władza rodzicielska,
2) prawo do dziedziczenia,
3) obowiązek alimentacyjny męża i pojawia się roszczenie zwrotne; poza tym dziecko uzyskuje nazwisko matki, jakie nosiła w czasie urodzenia dziecka.
B). Zakres działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego, Dz. U. 2011, Nr 231, poz. 1375 z późniejszymi zmianami.
Art. 4.
1. Działania zapobiegawcze w zakresie ochrony zdrowia psychicznego są podejmowane przede wszystkim wobec dzieci, młodzieży, osób starszych i wobec osób znajdujących się w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego.
2. Działania, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności:
1) stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek systemu oświaty, placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych;
2) tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą, przede wszystkim poradnictwa psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzględnieniem wczesnego rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego;
3) wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego;
4) rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez podmioty lecznicze;
5) wprowadzanie zagadnień ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania zawodowego osób zajmujących się wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem i opieką, zarządzaniem i organizacją pracy oraz organizacją wypoczynku;
6) podejmowanie badań naukowych służących umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym;
7) uwzględnianie zagadnień zdrowia psychicznego w działalności publicznych środków masowego przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych
C). Zasiłek celowy w świetle ustawy o pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Art. 39.
1. W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy.
2. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
3. Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
4. Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.
Art. 39a.
1. Zasiłek celowy może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego.
2. Zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1, może być wypłacany niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną.
Art. 40.
1. Zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.
2. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.
3. Zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.
71.
A). Uznanie ojcostwa
Art. 72 [Uznanie dziecka]
§ 1. Jeżeli nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone, ustalenie ojcostwa może nastąpić albo przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.
§ 2. Uznanie ojcostwa nie może nastąpić, jeżeli toczy się sprawa o ustalenie ojcostwa!!
Art. 73.
§ 1. Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna.
§ 2. Kierownik urzędu stanu cywilnego wyjaśnia osobom zamierzającym złożyć oświadczenia konieczne do uznania ojcostwa przepisy regulujące obowiązki i prawa wynikające z uznania, przepisy o nazwisku dziecka oraz różnicę pomiędzy uznaniem ojcostwa a przysposobieniem dziecka.
§ 3. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa, jeżeli uznanie jest niedopuszczalne albo gdy powziął wątpliwość co do pochodzenia dziecka.
§ 4. Uznanie ojcostwa może nastąpić także przed sądem opiekuńczym, a za granicą również przed polskim konsulem lub osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego oboje rodzice albo jedno z nich są obywatelami polskimi. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio.
Pojęcie:
Uznanie powoduje zmianę stanu cywilnego dziecka i uznającego go mężczyzny. Powstaje między nimi stosunek prawnorodzinny ojciec-dziecko. Stosunek prawny ojcostwa powstaje wskutek oświadczenia mężczyzny, iż jest ojcem określonego dziecka, a matka tego dziecka w swoim oświadczeniu ten fakt potwierdza (art. 73 § 1 KRO) .
Przesłanki uznania
Dziecko
Uznać można tylko dziecko małoletnie (art. 76 § 1). Najczęściej uznanie dotyczy dziecka już urodzonego, jednak przepis art. 75 § 1 KRO wyraźnie dopuszcza uznanie dziecka poczętego. Uznanie ojcostwa może dotyczyć tylko dziecka żyjącego; po śmierci dziecka uznanie jest tylko dopuszczalnie w razie, gdy zgon dziecka nastąpił przed osiągnięciem pełnoletności. Mężczyzna może złożyć oświadczenie o uznaniu ojcostwa w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o śmierci dziecka, jednak nie może tego dokonać po dniu, w którym zmarłe dziecka osiągnęło by pełnoletniość art. 76 § 2 KRO. Chodzi tu o ogólny postulat, iż o zmianie stanu cywilnego osoby pełnoletniej decyduje tylko ona.
Uznać można ojcostwa co do dziecka, którego pochodzenie od oznaczonej kobiety jest prawnie ustalone. Nie ustala się ojcostwa co do dziecka, jeżeli wątpliwe jest macierzyństwo. Nie można więc uznać ojcostwa nieznanych rodziców ani dziecka w przypadku zaprzeczenia macierzyństwa kobiety wpisanej do aktu urodzenia jako jego matka. Nie można uznać dziecka przysposobionego za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego (przysposobienie całkowite, nieodwołalne art. 1241 KRO). Przyjmuje się natomiast za dopuszczalne uznanie ojcostwa nie tylko dziecka w razie przysposobienia niepełnego, ale także w razie przysposobienia pełnego.
Uznający mężczyzna
Art. 77.
§ 1. Oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa może złożyć osoba, która ukończyła szesnaście lat i nie istnieją podstawy do jej całkowitego ubezwłasnowolnienia.
§ 2. Osoba, o której mowa w § 1, jeżeli nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych,
może złożyć oświadczenie konieczne do uznania ojcostwa tylko przed sądem opiekuńczym.
Skutki prawne uznania ojcostwa
Uznanie ojcostwa ustala pochodzenie dziecka od określonego mężczyzny i tym samym ustala ich stan cywilny. Akt uznania ma charakter deklaratywny, ponieważ stwierdza stosunek pokrewieństwa, i tym samym wywołuje skutki erga omnes od urodzenia dziecka, ex tunc.
B). Obowiązek dłużnika alimentacyjnego w świetle art. 27 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Dz. U. 2009, Nr 1 poz. 7 z późniejszymi zmianami.
1. Dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami.
1a. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty.
2. Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
3. Należności podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
4. 20% kwot należności stanowi dochód własny gminy wierzyciela, 20% kwoty stanowi dochód własny gminy dłużnika, a pozostałe 60% tej kwoty oraz odsetki stanowią dochód budżetu państwa.
5. W przypadku gdy organ właściwy wierzyciela nie jest jednocześnie organem właściwym dłużnika, przekazuje organowi właściwemu dłużnika 20% kwoty, o której mowa w ust. 1.
6. Uzyskane przez organ właściwy dłużnika oraz organ właściwy wierzyciela dochody, o których mowa w ust. 4, przeznacza się w szczególności na pokrycie kosztów podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych.
7. Organ właściwy wierzyciela przekazuje dłużnikowi alimentacyjnemu oraz organowi właściwemu dłużnika:
1) informację o przyznaniu osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego;
2) decyzję w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego;
3) informację o wysokości zobowiązań dłużnika alimentacyjnego wobec Skarbu Państwa z tytułu:
a) wypłaconych osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjne-go na podstawie ustawy,
b) wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732 i Nr 164, poz. 1366) zali-czek alimentacyjnych,
c) wypłaconych na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200, z późn. zm.9)) świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
7a. Organ właściwy wierzyciela przekazuje organowi właściwemu dłużnika informacje o zobowiązaniach wynikających z tytułów, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 i 2.
8. Organ właściwy wierzyciela przekazuje komornikowi sądowemu prowadzącemu postępowanie egzekucyjne decyzję przyznającą osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
9. W okresie, w którym osoba uprawniona otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego komornik sądowy przekazuje wyegzekwowane od dłużnika kwoty zaliczone na poczet alimentów organowi właściwemu wierzyciela do wysokości wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z odsetkami.
10. Przekazanie, o którym mowa w ust. 9, następuje na podstawie decyzji przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego.
C) Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej
Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, Dz. U. 2009, Nr 175, poz. 1362 z późniejszymi zmianami.
Art. 36.
2. ŚWIADCZENIA NIEPIENIĘŻNE
72.
A).Ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa
Art. 78.
§ 1. Mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka.
§ 2. Przepisy art. 64 i 65 stosuje się odpowiednio.
Art. 79.
Przepisy o ustaleniu bezskuteczności uznania ojcostwa stosuje się odpowiednio do matki dziecka, która potwierdziła ojcostwo.
Art. 80.
Po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie może być wytoczone ani przez matkę dziecka, ani przez mężczyznę, który uznał ojcostwo.
Art. 81.
§ 1. Dziecko może żądać ustalenia bezskuteczności uznania ojcostwa, jeżeli uznający mężczyzna nie jest jego ojcem.
§ 2. Z żądaniem tym dziecko może wystąpić po dojściu do pełnoletności, nie później jednak niż w ciągu trzech lat od jej osiągnięcia.
§ 3. Przepisy art. 64 i 65 stosuje się odpowiednio.
Art. 82.
§ 1. Mężczyzna, który uznał ojcostwo, wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko dziecku.
§ 2. Matka wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przeciwko dziecku i mężczyźnie, który uznał ojcostwo, a jeżeli mężczyzna ten nie żyje - przeciwko dziecku.
§ 3. Dziecko wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa przeciwko mężczyźnie, który uznał ojcostwo i przeciwko matce, a gdy matka nie żyje - tylko przeciwko temu mężczyźnie. Jeżeli mężczyzna ten nie żyje, powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
Art. 83.
§ 1. Po śmierci dziecka ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne.
§ 2. Jeżeli uznanie ojcostwa nastąpiło po śmierci dziecka, stosuje się odpowiednio przepisy art. 82 § 1 i 2, przy czym powództwo powinno być wytoczone nie później niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność, przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy na miejsce dziecka
Patrz -> Smyczyński str. 201 -205 ;)
B). Nabywanie uprawnienia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Ustawa z dnia 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Dz. U. 2009, Nr 1 poz. 7 z późniejszymi zmianami.
Warunki nabywania prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego
Art. 9
1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.
2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł
6. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w tej instytucji.
Art. 10.
1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.
2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:
1) została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;
2) (utracił moc)
3) zawarła związek małżeński.
3. Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do dochodu rodziny nie wlicza się kwot otrzymanych świadczeń z tego funduszu.
4. W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informacje, że osoba uprawniona bądź jej przedstawiciel ustawowy marnotrawią wypłacane świadczenia z funduszu alimentacyjnego, organ właściwy wierzyciela może przekazywać należne osobie świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.
C). Definicja przemocy w rodzinie
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. Nr 180 poz. 1493 ze zm.) przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych (w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego), a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
73.
A) Sądowe ustalenie ojcostwa.
Sposoby ustalenia ojcostwa:
Sądowne ustalenie ojcostwa def. - sposób ustalenia stanu cywilnego dziecka w zakresie jego pochodzenia
Sprawy o sądowne ustalenie ojcostwa mogą być wszczęte po urodzeniu się dziecka, a toczą się przed sądem rejonowym , w procesie, w postępowaniu odrębnym art. 17 pkt 1 KPC.
I Podmioty uprawnione do wystąpienia z powództwem o sądowne ustalenie ojcostwa:
Jednak matka, ani domniemany ojciec nie mogą wystąpić z takim żądaniem po śmierci dziecka lub po osiągnięciu przez nie pełnoletności art. 84 § 1 KRO.
W razie śmierci dziecka, które było powodem w sprawie ustalenia ojcostwa ustalenia mogą dochodzić jego zstępni art. 84 § 4 KRO.
Ustalenie ojcostwa w orzeczeniu sądowym jest dopuszczalne względem dziecka przysposobionego z wyjątkiem przysposobienia całkowitego, nieodwołalnego.
II Domniemanie ojcostwa pozamałżeńskiego
Warunkiem uwzględnienia przez sąd powództwa jest wykazanie, że mężczyzna obcował z matką dziecka w okresie między 300 a 181 dniem przed jego urodzeniem( z obu krańcowymi dniami włącznie). Uruchomione zostaje w ten sposób domniemanie, że to on jest właśnie ojcem dziecka art. 85 § 1 KRO. Ciężar dowodu zmierzający do obalenia tego domniemania ciąży na stronie pozwanej. W tym zakresie można przede wszystkim próbować dowodzić, że w okresie koncepcyjnym domniemany ojciec nie obcował z matką dziecka w ogóle albo, że nie obcował z nią w okresie koncepcyjnym. Pozwany może także spróbować wykazać, iż kobieta utrzymywała w tym czasie również stosunki płciowe z innym mężczyzną( tzw. Zarzut plurium concumbentium ). Powinien przekonać wówczas dodatkowo sąd o tym, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne art. 85 § 2 KRO. Strona pozwana ma wreszcie możliwość wykluczenia ojcostwa przy pomocy różnych dowodów biologicznych ( np. dowód z grupowego badania krwi, badania antropologiczne, porównania linii papilarnych, cechy śliny ludzkiej, impotencja pozwanego, badanie właściwości polimorfizmu DNA ). Skuteczne obalenie przez pozwanego domniemani a z art. 85 § 1 KRO spowoduje oddalenie wniesionego powództwa.
III Wyrok ustalający ojcostwo
Ma charakter deklaratywny. Oznacza to, że nie tworzy on nowego stanu prawnego i nie wywołuje skutku od chwili uprawomocnienia. Ustala stan prawny z mocą od momentu urodzenia dziecka, a co do niektórych skutków prawnych sięga nawet okresu poprzedzającego jego narodziny. Najistotniejsze rozstrzygnięcie zawarte w takim wyroku sprowadza się do:
B) Zatrzymanie prawa jazdy w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
Art. 5. Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.
2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:
1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny;
2) informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
3. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr
88, poz. 553, z późn. zm.4)).
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, starosta jest obowiązany do informowania o tym organu właściwego dłużnika.
4a. Organ właściwy dłużnika alimentacyjnego przekazuje powiatowemu urzędowi pracy informacje o utracie statusu dłużnika alimentacyjnego lub ustaniu potrzeby aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
6. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
C) Zakres bezpłatnej pomocy udzielanej osobom dotkniętym przemocą w rodzinie.???
Art. 3. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
1. Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej;
4) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
5) badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie;
6) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzór zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie, uwzględniając przydatność zaświadczenia dla ochrony prawnej osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.
74.
A) Nazwisko dziecka na tle art. 88 - 91 KRO.
I Nazwisko dziecka małżeńskiego:
Art. 88.
§ 1. Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi od męża matki, nosi nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach. Małżonkowie mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
§ 2. Oświadczenia w sprawie nazwiska dziecka są składane jednocześnie z oświadczeniami o nazwiskach, które będą nosić małżonkowie. Jeżeli małżonkowie nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca.
§ 3. Przy sporządzeniu aktu urodzenia pierwszego wspólnego dziecka małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia o zmianie wskazanego przez nich nazwiska dziecka albo oświadczenia, o których mowa w § 1, jeżeli nazwisko dziecka nie zostało przez nich wskazane.
§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio do nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po urodzeniu się dziecka. Do zmiany nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po ukończeniu przez dziecko trzynastu lat, jest potrzebna jego zgoda.
- W przypadku zaprzeczenia ojcostwa dziecko traci nazwisko ojca i nabywa nazwisko matki, jakie nosiła ona w chwili jego urodzenia. Jeżeli matka nosiła nazwisko męża, dziecko, nabywając nazwisko matki, faktycznie nie zmienia nazwiska.
- Natomiast rozwód rodziców nie powoduje zmiany nazwiska dziecka choćby jeden z małżonków złożył oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska art. 59 KRO.
- W razie zawarcia małżeństwa przez matkę dziecka, które nosi już nazwisko swojego ojca, jest niedopuszczalne nadanie dziecku nazwiska męża art. 90 § 2 KRO. Chodzi tu o dziecko uznane przez ojca oraz o dziecko noszące nazwisko ojca małżeńskiego. Zakaz ten nie dotyczy nazwiska ojca ustalonego na drodze sądowej.
II Nazwisko dziecka pozamałżeńskiego:
Jeśli dziecko ma już nazwisko ojca albo nazwisko złożone, identyfikujące je z obojgiem rodziców, zmiana tego nazwiska w związku z zawarciem małżeństwa przez którekolwiek z rodziców, nie jest dopuszczalna.
Art. 90.
§ 1. Jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem tego dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie zgodnie z art. 88 nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko. Do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.
§ 2. Nadanie dziecku nazwiska, o którym mowa w § 1, nie jest dopuszczalne, jeżeli nosi ono nazwisko ojca albo nazwisko utworzone na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców dziecka przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio, gdy ojciec małoletniego dziecka zawarł małżeństwo z kobietą, która nie jest matką tego dziecka.
art. 89 § 4.
Art. 90 1. ( łączenie nazwisk)
Nazwisko dziecka utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka albo przez połączenie nazwiska jednego z rodziców z nazwiskiem jego małżonka, od którego dziecko nie pochodzi, nie może składać się z więcej niż dwóch członów; w skład nazwiska dziecka wchodzą pierwsze człony nazwisk podlegających połączeniu, chyba że w wyniku połączenia powstałoby nazwisko, którego człony są jednakowe.
B) Decyzje podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
1)decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych
- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
2) Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.
Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
3) Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy
Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
4) Decyzja o zwrocie przez dłużnika świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
C) Odebranie dziecka z rodziny w sytuacji przemocy w rodzinie
Art. 12a.
1. W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku
z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma
prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie
osoby najbliższej,( w rozumieniu art. 115 § 11 KK tj. małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu), w rodzinie zastępczej
lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
2. Tryb umieszczania dzieci w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej regulują przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887).
3. Decyzję, o której mowa w ust. 1, pracownik socjalny podejmuje wspólnie z
funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, lub ratownikiem medycznym, lub
pielęgniarką.
Kodeks postępowania cywilnego stosuje się
Odpowiednio:
Art. 598 10 KPC
Na żądanie kuratora sądowego Policja jest zobowiązana do udzielenia mu pomocy przy czynnościach związanych z przymusowym odebraniem osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.
Art. 598 11 KPC
§ 1. Jeżeli przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub po-zostającej pod opieką napotyka przeszkody na skutek ukrycia tej osoby lub na skutek innej czynności przedsięwziętej w celu udaremnienia wykonania orzeczenia, kurator sądowy zawiadomi prokuratora.
§ 2. Jeżeli zobowiązany nie ujawnia miejsca pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, która ma być odebrana, sąd na wniosek kuratora sądowego zarządzi jego przymusowe sprowadzenie celem złożenia oświadczenia o miejscu pobytu tej osoby. Pod względem skutków karnych oświadczenie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego oświadczenie.
§ 3. Jeżeli zobowiązany lub inne osoby przeszkadzają w wykonaniu orzeczenia w miejscu pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, na żądanie kuratora sądowego Policja usunie te osoby z miejsca wykonywania orzeczenia.
Art. 598 12 KPC
§ 1. Przy odbieraniu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką kurator sądowy powinien zachować szczególną ostrożność i uczynić wszystko, aby dobro tej osoby nie zostało naruszone, a zwłaszcza aby nie doznała ona krzywdy fizycznej lub moralnej.
Art. 12b.
1. Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu
opiekuńczego na odebranie dziecka, o którym mowa w art. 12a. W zażaleniu
można domagać się zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz
prawidłowości jego dokonania.
2. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub
funkcjonariusza Policji, którzy dokonali odebrania dziecka. W takim przypadku
zażalenie podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego.
3. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin.
W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza
natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym,
od których dziecko zostało odebrane.
4. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości
odebrania dziecka sąd zawiadamia o tym przełożonych osób, które dokonały
odebrania.
Art. 12c.
O prawie do złożenia zażalenia, wraz ze wskazaniem sądu opiekuńczego właściwego
miejscowo do jego rozpatrzenia, pracownik socjalny lub funkcjonariusz Policji poucza
rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka. Pouczenie to należy
wręczyć na piśmie.
Art. 12d.
1. W przypadku gdy wniosek kuratora zawodowego o zarządzenie wykonania warunkowo
zawieszonej kary pozbawienia wolności lub odwołanie warunkowego
przedterminowego zwolnienia dotyczy skazanego za przestępstwo popełnione z
użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny, który w
okresie próby rażąco naruszył porządek prawny, ponownie używając przemocy
lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny, sąd właściwy do rozpoznania
wniosku zarządza zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie skazanego na posiedzenie
w przedmiocie rozpoznania wniosku.
2. Zatrzymanemu, na jego żądanie, należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w
dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę.
3. Wydane przez sąd postanowienie o zarządzeniu wykonania kary albo o odwołaniu
warunkowego przedterminowego zwolnienia podlega wykonaniu z chwilą
jego wydania; sąd, który wydał postanowienie, albo sąd właściwy do rozpoznania
zażalenia może wstrzymać wykonanie postanowienia.
75.
A) Tzw. treść władzy rodzicielskiej
Władza rodzicielska to ogół obowiązków i praw rodziców względem dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów.
Na treść władzy rodzicielskiej składają się:
I piecza nad osobą dziecka
Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
II zarząd majątkiem dziecka
Art. 101. § 1. Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
III reprezentowanie dziecka
Art. 98. § 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
I Przez pieczę nad osobą dziecka należy rozumieć zespół obowiązków i uprawnień rodziców obejmujących stałą troską osobę dziecka, dbałość o to, aby było ono należycie wychowywane, aby nie stała mu się krzywda i aby jego dziecinne lata upłynęły w warunkach rodzinnego szczęścia.
Zakres pieczy: art. 95 KRO § 1 i 96 KRO
Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Art. 96. § 1. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Ponadto art. 96 § 2 KRO umożliwia rodzicom, którzy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych uczestniczenie w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu z zastrzeżeniem, że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka może postanowić inaczej. A także art. 158 KRO mówi:
Art. 158.
O decyzjach w ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletnie-go opiekun powinien informować jego rodziców, którzy uczestniczą w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu.
Obowiązek alimentacyjny to dostarczenie środków utrzymania i wychowania niezależnie od władzy rodzicielskiej.
Obowiązek zapewnienia należytej egzystencji jest ściśle związany z władzą rodzicielską i polega na zapewnieniu odpowiednich warunków życia np. warunków mieszkaniowych. Odpowiedniego wyżywienia, pomocy szkolnych, opieki lekarskiej.
Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
Art. 100.
§ 1. Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach.
II Zarząd majątkiem dziecka
Rodzicom przysługuje jedynie zarząd a więc pożytki pochodzące z majątku przypadają dziecku.
W skład majątku dziecka wchodzą wszelkie aktywa i pasywa a więc m.in. przedmioty, które dziecko odziedziczyło, kwoty z odszkodowań, przedmioty pochodzące z umów darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów.
Zarząd majątkiem dziecka obejmuje trzy grupy czynności:
Ustawa przewiduje dwie kategorie czynności:
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zgoda sądu opiekuńczego musi być uprzednia, nie może być dokonana ex post, konsekwencją braku takiej zgody jest nieważność czynności prawnej.
Art. 104.
§ 1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, z zastrzeżeniem art. 103.
Art. 103.
Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. (zasada równej stopy rodziny pozostającej we wspólnocie)
Nadwyżka, która pozostaje powiększa majątek dziecka.
Niektóre składniki majątku dziecka nie podlegają opisanemu reżimowa zarządu, a mianowicie:
W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypada-jące dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowa-nym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wy-znaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
III Reprezentowanie dziecka:
Art. 98.
§ 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
A) od 14 roku życia dziecko ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych
B) pewnych czynności dziecko może dokonywać samodzielnie( np. rozporządzanie swoim zarobkiem)
A ponadto:
98 § 2. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:
1) przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;
2) przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.
§ 3. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym.
Do 98 § 2. Dwa wyjątki:
Jeżeli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Reprezentacja rodziców czasami także jest wyłączona ze względu na osobisty charakter czynności:
Czynność prawna dokonana w imieniu dziecka przez rodziców, którym nie przysługuje władza rodzicielska, albo w danym przypadku jest ograniczona, jest nieważna.
B) Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
C) Rodzaje świadczeń rodzinnych. ???
Art. 2. Ustawy o świadczeniach rodzinnych.
I Świadczeniami rodzinnymi są:
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
2) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne;
3) zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;
4) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.
II Świadczenia rodzinne przysługują:
1) obywatelom polskim;
2) cudzoziemcom:
a) do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
b) jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Świadczenia rodzinne przysługują osobom, o których mowa w ust. 2, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego.
Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o następujące dodatki:
Weryfikacja kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz kwot świadczeń.
Kwoty kryteriów dochodowych uprawniających do zasiłku rodzinnego, a także wysokość poszczególnych świadczeń rodzinnych podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Pierwszej weryfikacji dokonano w 2006 roku, następnej - 1 listopada 2009 r., w wyniku czego podniesione zostały kwoty niektórych rodzajów świadczeń rodzinnych, natomiast ostatnia weryfikacja miała miejsce 1 listopada 2012 r., w wyniku której podniesione zostały kwoty kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych.
76.
A) Piecza nad osobą dziecka.
Przez pieczę nad osobą dziecka należy rozumieć zespół obowiązków i uprawnień rodziców obejmujących stałą troskę nad osobę dziecka, dbałość o to, aby było ono należycie wychowywane, aby nie stała mu się krzywda i aby jego dziecinne lata upłynęły w warunkach rodzinnego szczęścia.
Zakres pieczy: art. 95 KRO § 1 i 96 KRO
Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Art. 96. § 1. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Ponadto art. 96 § 2 KRO umożliwia rodzicom, którzy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych uczestniczenie w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu z zastrzeżeniem, że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka może postanowić inaczej. A także art. 158 KRO mówi:
Art. 158.
O decyzjach w ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletnie-go opiekun powinien informować jego rodziców, którzy uczestniczą w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu.
Obowiązek alimentacyjny to dostarczenie środków utrzymania i wychowania niezależnie od władzy rodzicielskiej.
Obowiązek zapewnienia należytej egzystencji jest ściśle związany z władzą rodzicielską i polega na zapewnieniu odpowiednich warunków życia np. warunków mieszkaniowych. Odpowiedniego wyżywienia, pomocy szkolnych, opieki lekarskiej.
Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
Art. 100.
§ 1. Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach.
B) Wywiad alimentacyjny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
W przypadku:
1) bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego)
2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego;
3) umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej,
Organ (właściwy dla wierzyciela) występuje z wnioskiem do organu (właściwego dla dłużnika) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.
Po otrzymaniu tego wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia :
a) sytuacji rodzinnej (liczba osób w rodzinie, ich wiek i relacje rodzinno-prawne),
b) sytuacji dochodowej (to co przyrasta dłużnikowi na plus) i
c) sytuacji zawodowej (czy jest zatrudniony, czy są możliwości jego zatrudnienia) dłużnika alimentacyjnego,
d) a także jego stanu zdrowia
e) oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej,
Organ odbiera od dłużnika oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego (wynikających z tytułów wypłaconych zaliczek lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego,) w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.
Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o udzielenie informacji.
C)Zasiłek rodzinny
Regulowany w ustawie o świadczeniach rodzinnych
Zasiłek ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka
2) opiekunowi faktycznemu dziecka;
3) osobie uczącej się.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:
1) 18 roku życia lub
2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
3) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3) 65,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów
utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3a) samotnego wychowywania dziecka;
4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego. Podwyższenie kwot dodatków finansowane jest ze środków własnych gminy.
77.
A) Piecza nad majątkiem dziecka.
W Polsce rodzicom przysługuje jedynie zarząd majątkiem dziecka, a więc pożytki pochodzące z majątku przypadają dziecku.
W skład majątku dziecka wchodzą wszelkie aktywa i pasywa a więc m.in. przedmioty, które dziecko odziedziczyło, kwoty z odszkodowań, przedmioty pochodzące z umów darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów.
Zarząd majątkiem dziecka obejmuje trzy grupy czynności:
Ustawa przewiduje dwie kategorie czynności:
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zgoda sądu opiekuńczego musi być uprzednia, nie może być dokonana ex post, konsekwencją braku takiej zgody jest nieważność czynności prawnej.
Art. 104.
§ 1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, z zastrzeżeniem art. 103.
Art. 103.
Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. (zasada równej stopy rodziny pozostającej we wspólnocie)
Nadwyżka, która pozostaje powiększa majątek dziecka.
Niektóre składniki majątku dziecka nie podlegają opisanemu reżimowa zarządu, a mianowicie:
B) Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
??
C) Dodatki do zasiłku rodzinnego.
DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO
Wg ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych :
Art. 8.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3) samotnego wychowywania dziecka;
4) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
78.
A).Reprezentacja dziecka przez rodziców
Art. 98.
§ 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
A) od 14 roku życia dziecko ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych( działa samo za zgodą przedstawiciela ustawowego )
B) pewnych czynności dziecko może dokonywać samodzielnie( np. rozporządzanie swoim zarobkiem)
A ponadto:
98 § 2. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:
1) przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;
2) przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.
§ 3. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym.
Do 98 § 2 pkt.2. Dwa wyjątki:
Jeżeli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Reprezentacja rodziców czasami także jest wyłączona ze względu na osobisty charakter niektórych stosunków prawnych:
Czynność prawna dokonana w imieniu dziecka przez rodziców, którym nie przysługuje władza rodzicielska, albo w danym przypadku jest ograniczona, jest nieważna. Podobnie czynność, dokonana przez przedstawiciela ustawowego,do której wymagana jest zgoda sądu, nie może być ona konwalidowana.
B).Pojęcie rodziny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Rodzina - oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: rodziców
osoby uprawnionej, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę, z którą
rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko, pozostające na
ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia oraz dziecko, które ukończyło 25. rok życia otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego
lub legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie
pielęgnacyjne, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a także osobę uprawnioną; do rodziny nie zalicza się:
a) dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,
b) dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
[c) pełnoletniego dziecka posiadającego dziecko,]
d) rodzica osoby uprawnionej zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym
lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
C).Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003
Art. 9.
1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje
a) matce lub ojcu
b)albo opiekunowi prawnemu dziecka.
2. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
3. Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.
4. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
5. (uchylony).
6. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
7. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
79.
A).Zarząd majątkiem dziecka przez rodziców
W Polsce rodzicom przysługuje jedynie zarząd majątkiem dziecka, a więc pożytki pochodzące z majątku przypadają dziecku.
W skład majątku dziecka wchodzą wszelkie aktywa i pasywa a więc m.in. przedmioty, które dziecko odziedziczyło, kwoty z odszkodowań, przedmioty pochodzące z umów darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów.
Zarząd majątkiem dziecka obejmuje trzy grupy czynności:
Ustawa przewiduje dwie kategorie czynności:
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zgoda sądu opiekuńczego musi być uprzednia, nie może być dokonana ex post, konsekwencją braku takiej zgody jest nieważność czynności prawnej.
Art. 104.
§ 1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, z zastrzeżeniem art. 103.
Art. 103.
Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. (zasada równej stopy rodziny pozostającej we wspólnocie)
Nadwyżka, która pozostaje powiększa majątek dziecka.
Niektóre składniki majątku dziecka nie podlegają opisanemu reżimowa zarządu, a mianowicie:
B).Pojęcie bezskuteczności egzekucji w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Art. 2. Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
2) bezskuteczności egzekucji - oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu po-za granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wy-konania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;
C).Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
1) 24 miesięcy kalendarzowych;
2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.
Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
Dodatek nie przysługuje jeżeli:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego osoba uprawniona pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
- dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.
Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
80.
A).Ograniczenie władzy rodzicielskiej
I Ograniczenie władzy rodzicielskiej w wypadkach zagrożenia dobra dziecka.
Art. 109.
§ 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.
Zarządzenia sądu opiekuńczego o skutkach trwałych:
Art. 109 §2 i 3 KRO
Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
§ 3. Sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi.
Art. 1121 KRO
§1. Obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspo-kojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym. Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli sąd opiekuńczy postanowił inaczej.
Zarządzenia doraźne sądu opiekuńczego:
To dyspozycje, które nakazują rodzicom podjęcie czynności jednorazowej, nie ograniczają zaś swobody rodziców na czas dłuższy.
Np. zobowiązanie rodziców do skierowania dziecka do leczenia szpitalnego lub sanatoryjnego; zarządzenie zastępujące zgodę rodziców na wykonanie koniecznego zabiegu operacyjnego; zarządzenie pobrania krwi od dziecka poniżej 13 lat.
II Ingerencja sądu rodzinnego w sferę władzy rodzicielskiej na podstawie ustawy z 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Art. 2.
Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazu-je przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.
Art. 6.
Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia;
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wy-rządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;
5) zastosować nadzór kuratora;
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;
9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Art. 7.
§ 1. Sąd rodzinny może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;
§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego
III Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców ze względu na ich rozłączenie.
Regulacja szczególna może polegać na:
Przyczyną ograniczenia w powyższych sytuacjach nie jest niewłaściwe wykonywanie władzy rodzicielskiej, lecz niemożność jej wspólnego wykonywania na skutek rozłączenia rodziców.
Art. 107.
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania.
§ 2. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem(tzw. Plan rodzicielski), i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka. Rodzeństwo
powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
B) Relacja między orzeczeniem o winie w wyroku separacyjnym a orzeczeniem o winie w wyroku rozwodowym ???
Orzeczenie o winie w wyroku separacyjnym
|
Orzeczenie o winie w wyroku rozwodowym |
art. 57 >
ALE
61 3§ 2. Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Stosuje się odpowiednio art. 60 bez § 3 > obowiązek alimentacyjny małżonka nieznanego za winnego rozkładu pożycia nie wygasa ipso iure z upływem 5 lat od orzeczenia separacji. |
ALE
§ 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. § 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Strony mogą wystąpić z tym żądaniem i cofnąć je w postępowaniu przed sądem I instancji i w postępowaniu przed sądem apelacyjnym.
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. § 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. § 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. |
C).Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowania dziecka
Ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;
2) ojciec dziecka jest nieznany;
3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio.
Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 (tj. dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł; w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł) kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.
81.
a) Zawieszenie władzy rodzicielskiej
W razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, sąd może orzec jej zawieszenie. Zawieszenie następuje zazwyczaj z przyczyn niezawinionych przez rodziców, np. na czas choroby, której ustąpienie można przewidzieć, konieczny pobyt poza miejscem stałego zamieszkania w ważnych sprawach osobistych (także zarobkowych). Zawieszenie nie powoduje ustania władzy rodzicielskiej, lecz tylko wstrzymuje jej wykonywanie. Zawieszenie będzie uchylone, gdy jego przyczyna odpadnie.
b) Wspieranie rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Wspieranie rodziny, przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.
Obowiązek wspierania rodziny oraz organizacji pieczy zastępczej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej.
Współpracują one ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
Zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są realizowane zgodnie z zasadą pomocniczości.
Rodzina może otrzymać wsparcie przez działania:
- instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny
- placówek wsparcia dziennego
- rodzin wspierających
Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie pracy z rodziną oraz pomocy w opiece i wychowaniu dziecka. Jest prowadzone za zgodą rodziny i z jej aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.
Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt
zapewnia wsparcie, które polega w szczególności na:
c) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej wynosi 80,00 zł miesięcznie. Dodatek przysługuje na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka.
82.
a) Pozbawienie władzy rodzicielskiej
Jest to najsurowszy sposób ingerencji sądu opiekuńczego w strefę sprawowania władzy rodzicielskiej, który stosuje się dopiero wtedy, gdy bezskuteczne okazały się inne, łagodniejsze sposoby ingerencji albo gdy ich zastosowanie byłoby w danej sytuacji bezcelowe.
Jego przyczyny mogą być dwojakie:
Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców. Sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, w szczególności gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem, jeżeli mimo udzielonej pomocy, nie ustały przyczyny umieszczenia małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej bądź powierzenia tymczasowo pełnienia funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń.
W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.
b) System pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców.
Obowiązek wspierania rodziny i organizacji pieczy zastępczej spoczywa na jednostkach samorządu
terytorialnego oraz na organach administracji rządowej. Współpracują one ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
Zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są realizowane zgodnie z zasadą pomocniczości.
Jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej:
c) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeśli wystąpiła do sądu z wnioskiem o przysposobienie dziecka) albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony) na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:
1) do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności
2) powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się
orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności
Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości:
1) 60,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia
2) 80,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku
życia
83.
a) Tzw. pozytywna ingerencja sądu w wykonywanie władzy rodzicielskiej
Rodzice mogą sami żądać pomocy od sądu i innych organów władzy publicznej, jeżeli wymaga tego bieżąca sytuacja rodziny. Zanim bowiem zastosuje się sankcje ograniczające lub nawet pozbawiające rodziców wykonywania władzy rodzicielskiej, należy podjąć wysiłki w celu wsparcia rodziców dla przezwyciężenia trudności w wykonywaniu zadań rodzicielskich. Każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej. Zarówno sąd opiekuńczy, jak i organ władzy publicznej, powinien zawiadomić jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej o potrzebie udzielenia rodzinie pomocy, a jednostka ta jest obowiązana zawiadomić sąd o rodzajach udzielonej pomocy i jej rezultatach.
b) Prawa dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Prawa dziecka do:
1) wychowania w rodzinie, a w razie konieczności
wychowywania dziecka poza rodziną — do opieki
i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka
2) powrotu do rodziny
3) utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami,
z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał
takich kontaktów
4) stabilnego środowiska wychowawczego
5) kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku
6) pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia
7) ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją
w życie dziecka
8) informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go
dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości
9) ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem
10) poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej
11) dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia
c) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.
Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie
przedszkolne. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo
rocznego przygotowania przedszkolnego, w wysokości 100,00 zł na dziecko. Wniosek o wypłatę dodatku składa się do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto rok szkolny albo roczne przygotowanie przedszkolne. Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
84.
a) Tzw. negatywna ingerencja sądu w wykonywanie władzy rodzicielskiej
Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.
Sąd opiekuńczy może w szczególności:
Sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego, ustanowionemu w tym celu kuratorowi. Ingerując w sprawowanie władzy rodzicielskiej, sąd powinien stosować środki łagodniejsze przed surowszymi, chyba że w danym przypadku konieczne jest bardziej zdecydowane działanie.
b) Podmiotowość rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
???
c) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:
1) w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności
- w wysokości 90 zł miesięcznie na dziecko
2) w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej - w wysokości 50 zł miesięcznie na dziecko
Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.
85.
a) Tzw. neutralna ingerencja sądu w wykonywanie władzy rodzicielskiej
b) Formy wspierania rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego
2) terapii i mediacji
3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych
4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego
5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej „grupami wsparcia” lub
„grupami samopomocowymi”
Obowiązek wspierania rodziny oraz organizacji pieczy zastępczej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej.
Współpracują one ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
c) Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
Dodatek z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje:
Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.
W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko. Dodatek przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Przepisów tych nie stosuje się do osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także do osób, które przysposobiły dziecko.
86.
a) Przywrócenie władzy rodzicielskiej
W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić. Natomiast gdy ustanie przyczyna zawieszenia władzy rodzicielskiej, sąd nie przywraca tej władzy, lecz tylko uchyla zawieszenie.
b) Praca z rodziną w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania. Gdy wyznaczonym przez gminę podmiotem jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.
Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego
2) terapii i mediacji
3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych
4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego
5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej „grupami wsparcia” lub „grupami samopomocowymi”
Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.
W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, a następnie wnioskuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.
Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym
przez rodzinę. Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.
c) Zasiłek pielęgnacyjny
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1) niepełnosprawnemu dziecku
2) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje
się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
3) osobie, która ukończyła 75 lat
4) osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 153,00 zł miesięcznie.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Osobom, o których mowa w punkcie 2 i 3 (osoba niepełnosprawna w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz osoba, która ukończyła 75 lat) zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje,jeżeli członkom rodziny przysługują za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tych osób, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
87.
a) Piecza zastępcza w normach KRO
Piecza zastępcza zastępuje pieczę sprawowaną przez rodziców przez niezbędny czas, jest środkiem zaradczym w razie braku należytej pieczy rodzicielskiej oraz może być sposobem ograniczenia władzy rodzicielskiej. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej powinno nastąpić po wyczerpaniu wszelkich form pomocy rodzicom dziecka, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (asystent rodziny, placówka wsparcia dziennego, rodzina wspierająca i inne), chyba, że dobro dziecka wymaga zapewnienia mu niezwłocznie pieczy zastępczej. Dziecko umieszcza się w pieczy zastępczej do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.
Osoby sprawujące pieczę:
Piecza zastępcza nad dzieckiem posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, jest powierzana przede wszystkim rodzinie zastępczej zawodowej.
Sąd umieszcza dziecko w instytucjonalnej pieczy zastępczej jeżeli brak jest możliwości umieszczenia dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej lub z innych ważnych względów nie jest to zasadne. W miarę możliwości sąd umieszcza dziecko w pieczy zastępczej na terenie powiatu miejsca zamieszkania dziecka.
Rodzeństwo powinno być umieszczone w tej samej rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, chyba że byłoby to sprzeczne z dobrem dziecka.
Jeżeli sąd opiekuńczy nie postanowił inaczej, obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem, umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym. Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka.
b) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Asystentem rodziny może być osoba, która posiada:
1) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub
2) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami
podyplomowymi obejmującymi zakres programowy szkolenia i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub
3) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub rodziną
ORAZ
1) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona
2) wypełnia obowiązek alimentacyjny — w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego
3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Asystent rodziny jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwalifikacji w zakresie
pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach oraz samokształcenie.
W przypadku wszczęcia przeciwko asystentowi rodziny postępowania karnego o umyślne
przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, zawiesza się go w pełnieniu obowiązków do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. W okresie zawieszenia, asystent rodziny otrzymuje połowę przysługującego mu wynagrodzenia. W przypadku umorzenia postępowania karnego
albo wydania wyroku uniewinniającego asystentowi rodziny wypłaca się pozostałą część wynagrodzenia; nie dotyczy to warunkowego umorzenia postępowania karnego.
Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym
przez rodzinę.
Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci
14) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną
17) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach
18) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do:
- wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną
- występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie
- przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin
c) Świadczenie pielęgnacyjne w świetle art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych
Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej PRZYSŁUGUJE:
1) matce albo ojcu
2) opiekunowi faktycznemu dziecka
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną (w rozumieniu ustawy z dnia
9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej)
4) innym osobom, na których (zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego
1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy) ciąży obowiązek alimentacyjny, z
wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze
wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji
Osobom, o których mowa w pkt 4 (innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny), innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są ŁĄCZNIE następujące warunki:
1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
3) nie ma opiekuna faktycznego dziecka, osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługujące za niepełne miesiące kalendarzowe
wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień. Należną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy w górę.
Świadczenie pielęgnacyjne NIE PRZYSŁUGUJE, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
- ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci
małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i
innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego
- ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego
2) osoba wymagająca opieki:
- pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje
się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej
88.
a) Kontakty rodziców z dzieckiem
Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
W przeciętnych, życzliwych dziecku stosunkach rodzinnych, rodzice sami ustalają sposób utrzymywania z nim kontaktów przez rodzica nieprzebywającego stale z dzieckiem, a także gdy pieczę nad dzieckiem sprawuje opiekun lub gdy zostało umieszczone w pieczy zastępczej. W braku porozumienia, sprawę rozstrzyga sąd opiekuńczy. Interwencja tego sądu jest potrzebna także w przypadku obawy, że kontakty rodziców z dzieckiem zagrażają jego dobru.
Typowe sposoby zaradcze, wskazane w KRO:
Jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania. Sąd ma także kompetencję do skierowania rodziców do placówki lub specjalisty, zajmującego się terapią rodzinną i do wskazania sposobu kontroli wykonania tego zarządzenia. Sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka.
Rodzice tracą uprawnienie do kontaktów z dzieckiem w wypadku wyrażenia zgody na tzw. adopcję anonimową (przysposobienie całkowite). Polega ono między innymi na tym, że rodzice wyrażają zgodę na przysposobienie dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (zgoda blankietowa). Utrzymywanie przez tych rodziców kontaktów z dzieckiem, mogłoby spowodować poznanie osoby, które przysposobiły ich dziecko, co byłoby sprzeczne z koncepcją przysposobienia na podstawie tzw. blankietowej zgody rodziców.
Przepisy dotyczące wzajemnych kontaktów rodziców z dzieckiem stosuje się odpowiednio do kontaktów rodzeństwa, dziadków, powinowatych w linii prostej (np. pasierba, ojczyma, macochy) a także innych osób, jeżeli sprawowały one przez dłuższy czas pieczę nad dzieckiem.
b) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, a następnie wnioskuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej
o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.
Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym
przez rodzinę. Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20. Asystent rodziny, wykonując czynności w ramach swoich obowiązków, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego. Asystent rodziny nie może prowadzić postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez gminę.
Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci
14) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną
17) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach
18) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do:
- wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną
- występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie
- przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin
c) Poddanie się leczeniu odwykowemu przez osobę uzależnioną od alkoholu
Poddanie się leczeniu odwykowemu jest DOBROWOLNE. Wyjątki od tej zasady
określa ustawa. Od osób uzależnionych od alkoholu nie pobiera się opłat za świadczenia w zakresie leczenia odwykowego. Członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, dotknięci następstwami nadużywania alkoholu przez osobę uzależnioną, uzyskują świadczenia zdrowotne w zakresie terapii i rehabilitacji współuzależnienia oraz profilaktyki. Za świadczenia te nie pobiera się od nich opłat. Dzieci osób uzależnionych od alkoholu, dotknięte następstwami nadużywania
alkoholu przez rodziców, uzyskują bezpłatnie pomoc psychologiczną i socjoterapeutyczną. Pomoc niesiona dzieciom przez osoby lub instytucje może być udzielona wbrew woli rodziców lub opiekunów będących w stanie nietrzeźwym. Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego. Na takie badanie kieruje gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, na jej wniosek lub z własnej inicjatywy.
Osoby takie, jeżeli uzależnione są od alkoholu, ZOBOWIĄZAĆ MOŻNA do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego. Orzeka o tym sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym.
Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone. W razie gdy w stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy, brak jest opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, sąd zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom. Sąd może, jeżeli na podstawie opinii biegłego uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie badanej osoby pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż 2 tygodnie. W wyjątkowych wypadkach, na wniosek zakładu, sąd może
termin ten przedłużyć do 6 tygodni.
Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje osobę, której postępowanie dotyczy.
Na postanowienie zarządzające oddanie pod obserwację do zakładu przysługuje zażalenie.
Orzeczenie o obowiązku poddania się leczeniu zapada po przeprowadzeniu rozprawy, która powinna odbyć się w terminie jednego miesiąca od dnia wpływu wniosku.
W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawę lub uchylania się od zarządzonego poddania się badaniu przez biegłego albo obserwacji w zakładzie leczniczym sąd może zarządzić przymusowe doprowadzenie przez organ Policji.
Orzekając o obowiązku poddania się leczeniu sąd może ustanowić na czas trwania tego obowiązku nadzór kuratora.
Osoba, w stosunku do której orzeczony został obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu, związanemu z pobytem w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego, nie może opuszczać terenu tego zakładu bez zezwolenia kierownika zakładu. Sąd zarządza przymusowe doprowadzenie do zakładu leczniczego osoby uchylającej się od wykonania obowiązków, przez organ Policji.
Obowiązek poddania się leczeniu trwa tak długo, jak tego wymaga cel leczenia, nie dłużej jednak niż 2 lata od chwili uprawomocnienia się postanowienia. W wypadku ustania obowiązku poddania się leczeniu ponowne zastosowanie tego obowiązku wobec tej samej osoby nie może nastąpić przed upływem 3 miesięcy od jego ustania.
W razie orzeczenia ubezwłasnowolnienia sąd opiekuńczy, określając sposób wykonywania opieki, orzeka o umieszczeniu tej osoby w domu pomocy społecznej dla osób uzależnionych od alkoholu, chyba że zachodzi możliwość objęcia tej
osoby inną stałą opieką.
Osoby umieszczone w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich,
uzależnione od alkoholu, mają obowiązek poddania się zarządzonemu leczeniu
odwykowemu.
89.
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania. W wyroku rozwodowym sąd obligatoryjnie rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem. W obu przypadkach sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem (tzw. plan wychowawczy). W tej sytuacji może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obydwojgu rodzicom. Rodzice muszą zatem spełnić następujące warunki:
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie określają w jakiej formie należy zawrzeć porozumienie w sprawie wykonywania władzy rodzicielskiej, zatem można je zawrzeć w formie dowolnej. Najbardziej pożądana jest oczywiście forma pisemnego porozumienia podpisanego przez obydwoje rodziców, nic jednak nie stoi na przeszkodzie żeby zostało ono złożone na rozprawie w formie ustnej i zaprotokołowane przez sąd. Może również zostać zawarte w toku mediacji, wówczas najczęściej będzie złożone na specjalnym formularzu dostarczonym przez mediatora.
O ile forma porozumienia nie ma większego znaczenia, o tyle duże znaczenie ma to, co zostanie w nim zawarte. Obligatoryjnie muszą się w nim znaleźć postanowienia dotyczące:
Dodatkowo (chociaż nie jest to konieczne) w porozumieniu można zamieścić także inne postanowienia, dotyczące np. alimentacji, czy kontaktów dziecka z dziadkami.
W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania na podstawie art. 190 (zgodnie z którym organy jednostek samorządu terytorialnego mogą zlecić realizację zadań 1.organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie wspierania rodziny, pieczy zastępczej lub pomocy społecznej lub 2.osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej lub pomocy społecznej), lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta. Powiat może prowadzić lub zlecić, również na podstawie art. 190, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym. Zezwolenie na prowadzenie placówki wsparcia dziennego wydaje się na czas nieokreślony.
Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny i dobrowolny (chyba że do placówki skieruje sąd).
Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:
Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w połączonych formach.
Pod opieką jednego wychowawcy w placówce wsparcia dziennego, w tym samym czasie, może przebywać nie więcej niż 15 dzieci.
Na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego, kieruje się osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu:
Przesłanki te nie muszą być spełnione łącznie.
Na badanie kieruje gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, na jej wniosek lub z własnej inicjatywy.
90.
.
Posiadanie prawa do kontaktów z dzieckiem jest niezależne od władzy rodzicielskiej.
Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Konieczną i wystarczającą przesłanką rozstrzygnięć sądu o kontaktach z dzieckiem jest dobro dziecka. Jeżeli mianowicie wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy ograniczy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem. Ustawodawca wymienia przykładowo takie postaci ograniczenia kontaktów z dzieckiem, jak:
1) zakaz spotykania się z dzieckiem;
2) zakaz zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu;
3) zezwolenie na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd;
4) ograniczenie kontaktów do określonych sposobów porozumiewania się na odległość;
5) zakazać porozumiewania się na odległość.
W wypadku, gdy utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakazuje ich utrzymywania.
Sąd opiekuńczy, orzekając w sprawie kontaktów z dzieckiem, może zobowiązać rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń.
Jeżeli wymaga tego dobro dziecka sąd zmienia rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów.
W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.
Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie przeżywającej trudności w:
Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka. Rodzinę wspierającą ustanawia wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika ośrodka pomocy społecznej wydanej na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wywiadu środowiskowego. Wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny wspieranej zawiera umowę, która określa zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy.
Członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, dotknięci następstwami nadużywania alkoholu przez osobę uzależnioną, uzyskują (w podmiotach leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w zakresie leczenia odwykowego oraz w wojewódzkich ośrodkach terapii uzależnienia i współuzależnienia) świadczenia zdrowotne w zakresie terapii i rehabilitacji współuzależnienia oraz profilaktyki. Za świadczenia te od wymienionych osób nie pobiera się opłat.
Dzieci osób uzależnionych od alkoholu, dotknięte następstwami nadużywania alkoholu przez rodziców, uzyskują bezpłatnie pomoc psychologiczną i socjoterapeutyczną także w poradniach specjalistycznych oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych.
Pomoc niesiona dzieciom przez osoby lub instytucje może być udzielona wbrew woli rodziców lub opiekunów będących w stanie nietrzeźwym.
91.
Przesłanki przysposobienia można podzielić na:
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców. Organizuje ją powiat.
Piecza zastępcza zapewnia:
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
Osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, kieruje się na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego.
Osoby, o których mowa wyżej, jeżeli uzależnione są od alkoholu, zobowiązać można do poddania się leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego. O zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy, w postępowaniu nieprocesowym. Sąd wszczyna postępowanie na wniosek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. Do wniosku dołącza się zebraną dokumentację wraz z opinią biegłego, jeżeli badanie przez biegłego zostało przeprowadzone.
W razie gdy w stosunku do osoby, której postępowanie dotyczy, brak jest opinii biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, sąd zarządza poddanie tej osoby odpowiednim badaniom.
Sąd może, jeżeli na podstawie opinii biegłego uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie badanej osoby pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż 2 tygodnie. W wyjątkowych wypadkach, na wniosek zakładu, sąd może termin ten przedłużyć do 6 tygodni.
Przed wydaniem postanowienia sąd wysłuchuje osobę, której postępowanie dotyczy.
Na postanowienie zarządzające oddanie pod obserwację do zakładu przysługuje zażalenie.
W razie zarządzenia przez sąd badania przez biegłego lub oddania pod obserwację w zakładzie leczniczym osoba, której postępowanie dotyczy, obowiązana jest poddać się badaniom psychologicznym i psychiatrycznym oraz zabiegom niezbędnym do wykonania podstawowych badań laboratoryjnych pod warunkiem, że dokonywane są przez uprawnionych do tego pracowników służby zdrowia z zachowaniem wskazań wiedzy lekarskiej i nie zagrażają zdrowiu tej osoby.
W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawę dot. zastosowania obowiązku poddania się leczeniu lecznictwa odwykowego lub uchylania się od zarządzonego poddania się badaniu przez biegłego albo obserwacji w zakładzie leczniczym sąd może zarządzić przymusowe doprowadzenie przez organ Policji.
Jeżeli zarządzenie przymusowego doprowadzenia dotyczy żołnierza, wykonuje je Żandarmeria Wojskowa lub wojskowy organ porządkowy.
92.
Rodzaje przysposobienia:
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
Rodziny zastępcze oraz rodzinne domy dziecka, na ich wniosek, mogą być wspierane przez rodziny pomocowe.
Osoby w stanie nietrzeźwości, które:
mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień lub placówki podmiotu leczniczego albo do miejsca zamieszkania lub pobytu przez funkcjonariuszy Policji lub strażników straży gminnej. Doprowadzający osobę w stanie nietrzeźwości sporządza protokół doprowadzenia w celu wytrzeźwienia.
Osoba doprowadzona do izby wytrzeźwień lub placówki albo jednostki Policji pozostaje tam aż do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osoby do lat 18 umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób dorosłych.
W razie braku izby wytrzeźwień osoby takie mogą być doprowadzone do jednostki Policji.
Jeżeli osoba w stanie nietrzeźwości jest żołnierzem, przekazuje się ją Żandarmerii Wojskowej lub wojskowemu organowi porządkowemu.
W uzasadnionych przypadkach osobom w stanie nietrzeźwości udziela się niezbędnej pomocy medycznej lub natychmiast po zatrzymaniu przewozi się do zakładu opieki zdrowotnej.
O przypadkach uzasadniających wszczęcie postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu dyrektor izby wytrzeźwień, kierownik placówki albo jednostka Policji zawiadamia niezwłocznie właściwą gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych.
O przyjęciu do izby wytrzeźwień lub placówki albo o zatrzymaniu w jednostce Policji zawiadamia się niezwłocznie:
1. w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów oraz sąd opiekuńczy;
2. w przypadku innych osób - na ich żądanie, wskazane przez nie osoby.
Podstawą przyjęcia osoby doprowadzonej do izby wytrzeźwień, placówki lub jednostki Policji jest wynik badania na zawartość alkoholu w organizmie tej osoby wskazujący na stan nietrzeźwości. Badanie to co do zasady przeprowadza się za zgodą osoby doprowadzonej a w przypadku braku jej zgody osobę tę przyjmuje się do izby wytrzeźwień lub placówki albo zatrzymuje się w jednostce Policji wyłącznie w przypadku występowania innych symptomów wskazujących na stan nietrzeźwości, potwierdzonych pisemnie przez lekarza lub felczera izby wytrzeźwień lub placówki, a w przypadku osób doprowadzonych do jednostki Policji - przez upoważnionego funkcjonariusza Policji.
Osoba doprowadzona do izby wytrzeźwień lub placówki jest poddawana niezwłocznie badaniom lekarskim, również w przypadku braku zgody na jego przeprowadzenie, jeżeli jej zachowanie wskazuje na to, że może ona zagrażać swojemu życiu lub zdrowiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, lub jeżeli zachodzi uzasadniona potrzeba udzielenia jej niezbędnych świadczeń zdrowotnych.
Wobec osoby przyjętej albo wobec osoby zatrzymanej w jednostce Policji, która stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia własnego lub innej osoby, lub niszczy przedmioty znajdujące się w otoczeniu, może być zastosowany przymus bezpośredni w formie:
1) przytrzymania - polega na doraźnym, krótkotrwałym unieruchomieniu osoby z użyciem siły fizycznej;
2) unieruchomienia - polega na dłużej trwającym obezwładnieniu osoby z użyciem pasów, uchwytów, prześcieradeł lub kaftana bezpieczeństwa;
3) przymusowego podania produktu leczniczego (w izbie wytrzeźwień) - polega na doraźnym lub przewidzianym w planie postępowania leczniczego wprowadzeniu produktu leczniczego do organizmu osoby;
4) izolacji - polega na umieszczeniu osoby pojedynczo w zamkniętym pomieszczeniu.
Jeżeli osoba doprowadzona wymaga hospitalizacji, niezwłocznie przewozi się ją do podmiotu leczniczego. Transport, w zależności od stanu zdrowia tej osoby, wykonują jednostki Policji, straż gminna, podmioty wykonujące transport sanitarny lub zespoły ratownictwa medycznego.
Osobę przyjętą do izby wytrzeźwień lub placówki poddaje się, za jej zgodą, detoksykacji.
93.
Przysposobienie zagraniczne to przysposobienie, które spowoduje zmianę dotychczasowego miejsca zamieszkania przysposabianego w Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie. Może nastąpić wówczas, gdy tylko w ten sposób można zapewnić przysposabianemu odpowiednie zastępcze środowisko rodzinne.
Powyższy warunek nie ma zastosowania, jeżeli między przysposabiającym a przysposabianym istnieje stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa albo gdy przysposabiający już przysposobił siostrę lub brata przysposabianego.
Przed wydaniem orzeczenia sąd zasięga opinii ośrodka adopcyjno-opiekuńczego lub innej specjalistycznej placówki.
Przysposobienie zagraniczne może być orzeczone dopiero po upływie określonego przez sąd opiekuńczy okresu osobistej styczności przysposabiającego z przysposabianym w dotychczasowym miejscu zamieszkania przysposabianego lub w innej miejscowości w RP.
Rodzaje rodzin zastępczych:
Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być organizowana w formie żłobka, klubu dziecięcego, a także sprawowana przez dziennego opiekuna oraz nianię.
94.
W odróżnieniu od przysposobienia wspólnego, przysposabiającym jest jedna osoba, także osoba samotna. Trzeba pamiętać, że w sytuacji pozostawania przysposabiającego w związku małżeńskim przysposobienie jest możliwe tylko za zgodą współmałżonka, chyba że ten nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych albo porozumienie się z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.
Rodzinny dom dziecka tworzą małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, u których umieszczono dziecko w celu sprawowania nad nim pieczy zastępczej.
Rodzinny dom dziecka organizuje powiat lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podst. art. 190. Powiat może, na zasadzie porozumienia, organizować rodzinny dom dziecka na terenie innego powiatu.
W rodzinnym domu dziecka, w tym samym czasie, może przebywać łącznie nie więcej niż 8 dzieci oraz osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej. W razie konieczności umieszczenia w rodzinnym domu dziecka rodzeństwa, za zgodą prowadzącego rodzinny dom dziecka oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej, jest dopuszczalne umieszczenie w tym samym czasie większej liczby dzieci.
Opieka w żłobku jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia, natomiast w klubie dziecięcym jest sprawowana nad dziećmi w wieku od ukończenia 1 roku życia.
Żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić:
Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności:
Żłobek i klub dziecięcy działa na podstawie statutu.
W żłobku zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 10 godzin dziennie względem każdego dziecka. W klubie dziecięcym natomiast zapewnia się opiekę nad dzieckiem w wymiarze do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka.
95.
Możliwe jest jedynie w przypadku małżonków. Może mieć miejsce również wówczas, gdy osoba przysposobiona przez jednego z małżonków jest następnie przysposobiona przez drugiego małżonka. Na wniosek przysposabiającego sąd może orzec, że przysposobienie wywołuje skutki przysposobienia wspólnego, gdy przysposabiającym był małżonek osoby, która wcześniej przysposobiła dziecko, jednakże małżeństwo ustało na skutek śmierci małżonka, który wcześniej dokonał przysposobienia.
Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
Dziennym opiekunem jest osoba fizyczna zatrudniana przez gminę lub osobę prawną i jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, w ramach prowadzenia żlobków i klubów dziecięcych, na podstawie umowy o świadczenie usług.
Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia.
Do zadań dziennego opiekuna należy w szczególności:
1) zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
2) zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
3) prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.
Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad maksymalnie pięciorgiem dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki, maksymalnie nad trojgiem dzieci.
Przy sprawowaniu opieki nad dziećmi może korzystać z pomocy wolontariuszy.
Dzienny opiekun podlega obowiązkowi ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy sprawowaniu opieki.
Dzienny opiekun sprawuje opiekę nad dziećmi w lokalu, do którego posiada tytuł prawny. Gmina może udostępnić lub wyposażyć lokal w celu sprawowania opieki przez dziennego opiekuna.
96.
Skutki przysposobienia niepełnego polegają wyłącznie na powstaniu stosunku między przysposabiającym a przysposobionym, z jednym wyjątkiem - rozciągają się na zstępnych przysposobionego. Przysposobienie niepełne nie rozciąga się natomiast na dalszą rodzinę przysposabiającego, nie niweczy powiązań rodzinnych przysposobionego z jego rodziną naturalną.
O powstaniu stosunku przysposobienia niepełnego sąd opiekuńczy orzeka na żądanie przysposabiającego i za zgodą osób, których zgoda jest do przysposobienia potrzebna. Orzeczenie przysposobienia niepełnego jest niedopuszczalne w przypadku tzw. przysposobienia anonimowego.
Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przyjmuje dziecko:
W przypadku przyjęcia dziecka w dwóch ostatnich sytuacjach, rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego informuje o tym niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin, właściwy sąd, starostę oraz ośrodek pomocy społecznej.
Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego może odmówić, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, przyjęcia dziecka:
W rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego umieszcza się dziecko do czasu unormowania sytuacji dziecka, nie dłużej jednak niż na okres 4 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres ten może być przedłużony, za zgodą organizatora rodzinnej pieczy zastępczej do 8 miesięcy lub do zakończenia postępowania sądowego o:
Nianią jest osoba fizyczna sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanej dalej "umową uaktywniającą".
Niania sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20 tygodnia życia. Umowa uaktywniająca jest zawierana w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko.
97.
A) Przysposobienie pełne:
Zgodnie z art. 121 kro jest to przysposobienie wskutek którego pomiędzy przysposabiającym a przysposobionym powstaje taki stosunek, jak między rodzicem a dzieckiem (czyli jakby dziecko przysposobione było rodzonym dzieckiem przysposabiającego) tzn:
P.P. jest rozwiązywalne.
B) Rodzina pomocowa w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (art. 73-75 ustawy)
Jest to rodzina, której może być powierzona piecza zastępcza nad dzieckiem w przypadku czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem przez rodzinę zastępczą lub prowadzącego rodzinny dom dziecka, na podstawie umowy między starostą a R.P.
R.P. może być:
Umieszczenie dziecka w R.P. nie może przekroczyć 2 miesięcy.
C) Postępowanie przed sądem opiekuńczym w sprawach z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Regulowane art. 42-49 ustawy, należy do postępowania nieprocesowego, do którego zastosowanie mają odpowiednie przepisy kpc.
- sąd może ustanowić adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za potrzebny;
- może zostać zastosowane doprowadzenie na rozprawę sądową na mocy zarządzenia sądowego;
- środki odwoławcze przez nią wnoszone nie muszą czynić zadość wymogom formalny (nie ma zastosowania przepis art. 368 Kodeksu postępowania cywilnego oraz w zakresie objętym treścią tego artykułu również przepis art. 370 tego kodeksu).
98.
A) Przysposobienie całkowite (art. 1241 kro):
Dotyczy sytuacji, gdy naturalni rodzice dziecka wyrazili tzw. zgodę blankietową z art. 1191 kro, czyli zgodę na przysposobienie swojego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (czyli kiedyś i przez kogoś - brak określenia).
Skutkami przysposobienia całkowitego są skutki z przysposobienia pełnego, za 3 wyjątkami:
- uznania ojcostwa,
- sądowego ustalenia pochodzenia,
- sadowe zaprzeczenie pochodzenia
- ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa.
B) Zadania organizatora rodzinnej pieczy zastępczej
Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest wyznaczona przez starostę jednostka organizacyjna powiatu lub podmiot, któremu powiat zlecił realizację tego zadania na podstawie art. 190 ustawy.
Zgodnie z art. 76 ust. 4. Ustawy do zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:
1) prowadzenie naboru kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzeniarodzinnego domu dziecka;
2) kwalifikowanie osób kandydujących do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych zawierających potwierdzenie ukończenia szkolenia, opinię o spełnianiu warunków i ocenę predyspozycji do sprawowania pieczy zastępczej;
3) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
4) organizowanie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego, wydawanie świadectw ukończenia tych szkoleń oraz opinii dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora i wychowawcy w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego;
5) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka szkoleń mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji, biorąc pod uwagę ich potrzeby;
6) zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych;
7) organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy;
8) współpraca ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z powiatowym centrum pomocy rodzinie, ośrodkiem pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz z organizacjami społecznymi;
9) prowadzenie poradnictwa i terapii dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą i ich dzieci oraz dzieci umieszczonych w pieczyzastępczej;
10) zapewnianie pomocy prawnej osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w zakresie prawa rodzinnego;
11) dokonywanie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej;
12) prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej, której celem jest pozyskiwanie, szkolenie i kwalifikowanie osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzenia rodzinnego domu dziecka, a także szkolenie i wspieranie psychologiczno-pedagogiczne osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą oraz rodziców dzieci objętych tąpieczą;
13) przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych oraz analizy, o której mowa w art. 42 ust. 7, dotyczących kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka;
14) zapewnianie rodzinom zastępczym zawodowym i niezawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka poradnictwa, które ma na celu zachowanie i wzmocnienie ich kompetencji oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego;
15) przedstawianie staroście i radzie powiatu corocznego sprawozdania z efektów pracy;
16) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających;
17) organizowanie opieki nad dzieckiem, w przypadku gdy rodzina zastępcza albo prowadzący rodzinny dom dziecka okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku.
Ponadto wykonuje zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w stosunku do rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, nieobjętych opieką koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
C) Przyjęcie do domu pomocy społecznej w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Regulowane w art. 38-41 ustawy:
- Jeśli brak zgody, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej (w określonych przypadkach też kierownik szpitala psychiatrycznego) może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania tej osoby z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.
- Jeżeli osoba wymagająca skierowania do domu pomocy społecznej ze względu na swój stan psychiczny nie jest zdolna do wyrażenia na to zgody, o jej skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka sąd opiekuńczy.
99.
A) Przysposobienie imienne
Obok anonimowego jest przysposobieniem wyróżnianym ze względu na kryterium zgody wyrażanej przez naturalnych rodziców dziecka.
W przypadku P.I. rodzice dziecka wyrażają przed sądem opiekuńczym zgodę na jego przysposobienie przez konkretne osoby.
Zgodnie z art. 119:
§ 1. Do przysposobienia jest potrzebna zgoda rodziców przysposabianego, chyba że zostali oni pozbawieni władzy rodzicielskiej lub są nieznani albo porozumienie się z nimi napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.
§ 2. Sąd opiekuńczy może ze względu na szczególne okoliczności, orzec przysposobienie mimo braku zgody rodziców, których zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, jeżeli odmowa zgody na przysposobienie jest oczywiście sprzeczna z dobrem dziecka.
B) Zadania koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej
Jest to osoba sprawująca opieką nad rodzinami zastępczymi i rodzinnymi domami dziecka.
Zgodnie z art. 77 ust. 3 ustawy Do zadań koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej należy w szczególności:
1) udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej;
2) przygotowanie, we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku;
3) pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu;
4) zapewnianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej;
5) zgłaszanie do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzinprzysposabiających;
6) udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej;
7) przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej.
C) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody
Regulowane w art. 22-32 ustawy:
W przypadkach nagłych może być przyjęta bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu opiekuńczego, a (jeśli to możliwe) po zasięgnięcia przez lekarza przyjmującego pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii psychologa. Kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na pobyt tej osoby w szpitalu. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie.
1) której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego,
bądź
2) która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
Do wniosku o przyjęcie dołącza się orzeczenie lekarza psychiatry szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia w szpitalu psychiatrycznym.
Jeśli złożenie orzeczenia nie jest możliwe, sąd zarządza poddanie osoby, której dotyczy wniosek, odpowiedniemu badaniu, może być ono przeprowadzone bez jej zgody.
Na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby bez wymaganej zgody. Może też rozpoznać sprawę również na wniosek tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego, jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa bądź osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę albo z urzędu.
W przypadku gdy osoba przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody wyraziła potem zgodę na pobyt w tym szpitalu, sąd opiekuńczy umorzy postępowanie wszczęte na skutek zawiadomienia lub wniosku jeżeli uzna, że osoba ta wyraziła zgodę. Przed umorzeniem postępowania sąd jest obowiązany wysłuchać tę osobę.
O treści postanowienia w przedmiocie przyjęcia osoby bez wymaganej zgody sąd opiekuńczy zawiadamia niezwłocznie szpital, w którym ta osoba przebywa. W razie wydania postanowienia o braku podstaw do przyjęcia, szpital psychiatryczny jest obowiązany wypisać tę osobę niezwłocznie po doręczeniu mu postanowienia sądu.
100.
A) Przysposobienie anonimowe
Dotyczy sytuacji gdy rodzice dziecka wyrażają przed sądem opiekuńczym zgodę na jego przysposobienie w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (zgoda blankietowa z art. 1191 kro). Nie przysługuje im wtedy władza rodzicielska ani prawo do kontaktów z dzieckiem.
Musi być złożona prze oboje rodziców, chyba że zgoda drugiego nie jest potrzebna .
Zgoda blankietowa może być odwołana poprzez oświadczenie złożone przed sądem opiekuńczym. Ograniczenie czasowe: nie później niż przed wszczęciem postępowania o przysposobienie.
P.A. dotyczy też sytuacji kiedy rodzice dziecka nie żyją lub są nieznani, jeśli sąd opiekuńczy tak postanowi w orzeczeniu.
B) Formy instytucjonalnej pieczy zastępczej (art. 93 ustawy)
Instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
1) placówki opiekuńczo-wychowawczej;
2) regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej;
3) interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.
C) Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego za jej zgodą
Art. 22.
1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.
1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania, o którym mowa w ust. 1.
101.
A) Rozwiązanie przysposobienia
B) Zadania placówki opiekuńczo wychowawczej
Placówka opiekuńczo - wychowawcza:
C) Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego na podstawie art. 18 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
- przytrzymaniu, przymusowym podaniu leków, unieruchomieniu lub izolacji (gdy osoba dopuszcza się zamachu przeciwko zdrowiu własnemu lub innej osoby lub bezpieczeństwu powszechnemu lub w sposób gwałtowny niszczy lub uszkadza przedmiot znajdujący się w jej otoczeniu) ,
- przytrzymaniu lub przymusowym podaniu leku (gdy poważnie zakłóca lub uniemożliwia funkcjonowanie podmiotu leczniczego).
Przymus bezpośredni stosuje się nie dłużej niż przez czas niezbędny do uzyskania pomocy lekarskiej, a w przypadku gdy jej uzyskanie jest utrudnione, na czas niezbędny do przewiezienia osoby do podmiotu leczniczego udzielającego świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego.
Przewiezienie osoby z zastosowaniem przymusu bezpośredniego następuje w obecności zespołu ratownictwa medycznego.
102.
A) Obowiązek alimentacyjny
B) Typy placówek opiekuńczo - wychowawczych
C) Prawa osób chorych psychicznie, o których mowa w art. 10a ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny, a także jej przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny, opiekun faktyczny mają prawo do pomocy w ochronie praw osoby korzystającej ze świadczeń.
Osoby te mają prawo do:
103.
A) Kolejność wykonywania obowiązku alimentacyjnego
B) Pomoc dla osób usamodzielnianych w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
C) Tzw. oparcie społeczne w świetle ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
104.
A) Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego a roszczenia regresowe
B) Zarys postępowania adopcyjnego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
C) Zakres działań zapobiegawczych w zakresie ochrony zdrowia psychicznego
art. 4 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
105.
A) Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci
Art. 133. KRO
§ 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka:
- które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
TO Z PODRĘCZNIKA IGNATOWICZA:
Obowiązek taki powstaje w zasadzie od momentu urodzenia dziecka i nie jest ograniczony wiekowo. Obowiązek ten dotyczy obojgu rodziców a więc nie tylko małżonków, obejmuje też dzieci pozamałżeńskie. Stopień zaspokojenia potrzeb dziecka będzie zależał od jego wieku, potrzeb, zainteresowań, konieczności zapewnienia właściwej edukacji.
Dzieci co do zasady mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci jest szeroki bo obejmuje nie tylko środki utrzymania ale też środki wychowania.
Obowiązek alimentacyjny rodziców istnieje niezależnie od władzy rodzicielskiej.!
Art. 1441.
Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.
Czyli rodzice tylko pełnoletniego dziecka mogą podnieść ten zarzut ( art. 133 § 3)
B) Zadania ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
(PREAMBUŁA) Dążenie do:
Art. 1.
Ustawę stosuję się do:
1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji - w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18;
2) postępowania w sprawach o czyny karalne - w stosunku do osób, które do-puściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17;
3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych - w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21
Art. 2.
Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazu-je przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.
C) Obowiązek dłużnika alimentacyjnego w świetle art. 27 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Art. 27.
- zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami.
1a. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty.
2. Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
3. Należności podlegają ściągnięciu w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
4. 20 % kwot należności stanowi dochód własny gminy wierzyciela, 20 % kwoty stanowi dochód własny gminy dłużnika, a pozostałe 60 % tej kwoty oraz odsetki stanowią dochód budżetu państwa.
5. W przypadku gdy organ właściwy wierzyciela nie jest jednocześnie organem właściwym dłużnika, przekazuje organowi właściwemu dłużnika 20 % kwoty, o której mowa w ust. 1.
106.
A) Wygaśnięcie a obniżenie alimentów
a) Z Ignatowicza
Wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego następuje:
-na skutek śmierci zobowiązanego- gdyż nie przechodzi na jego spadkobierców art. 139 KRO
-na skutek śmierci uprawnionego
b) Obniżenie
Zmiana wysokości alimentów może być dokonywana na podstawie art. 138 KRO, który stanowi:
„ W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”
Obniżenie alimentów może uzasadniać :
-Albo pogorszenie sytuacji majątkowej zobowiązanego
-albo zmniejszenie się potrzeb uprawnionego( np. otrzymał stypendium które częściowo zaspokaja jego potrzeby
Obniżenia alimentów można żądać w drodze powództwa o obniżenie alimentów
B) Postępowanie mediacyjne w sprawach nieletnich
Art. 3a
W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę, orzekając w sprawie nieletniego.
Koszty postępowania mediacyjnego ponosi Skarb Państwa.
C) Nabywanie uprawnienia do świadczeń z funduszu alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
1. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18 roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25 roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności - bezterminowo.
2. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł.
3. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w tej instytucji.
4.Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeżeli osoba uprawniona:
1) została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie lub w pieczy zastępczej;
2) zawarła związek małżeński.
107.
A) Uchylenie a obniżenie alimentów
a) Uchylenia alimentów można żądać na postawie art. 1441 ,który stanowi, że:
„Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka”
Art. 133 § 3 :” Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.”
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego ma z reguły miejsce wtedy gdy:
- uprawniony uzyskał zdolność do samodzielnego utrzymania się
-całkowita utrata przez zobowiązanego możliwości pozyskania jakichkolwiek dochodów,np. na skutek ciężkiego kalectwa
b) Obniżenia można żądać na podstawie Art. 138 KRO „W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”
Obniżenie alimentów może uzasadniać :
-Albo pogorszenie sytuacji majątkowej zobowiązanego
-albo zmniejszenie się potrzeb uprawnionego( np. otrzymał stypendium które częściowo zaspokaja jego potrzeby
Zarówno Obniżenia jak i uchylenia alimentów można żądać w drodze powództw.
B) Zawiadomienie sądu rodzinnego o demoralizacji nieletniego
Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego (w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych) ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
C) Zatrzymanie prawa jazdy w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Zatrzymanie prawa jazdy następuje wtedy gdy decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna (art. 5 ust 3) organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (tj. uporczywe uchylanie się od alimentacji).
Na podstawie tego wniosku, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz
dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym
miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż
50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
Przyczyną zatrzymania prawa jazdy jest sytuacja o której mowa w art. 5 ust 3 (czyli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych ).
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu
alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący
pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia
lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych,
prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych
albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym
dorosłych
- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika
alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
108.
A) Podwyższenie alimentów
Podwyższenie alimentów jest możliwe w drodze powództwa o podwyższenie alimentów na podstawie Art. 138 KRO:
„W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego”
Podwyższenie alimentów jest związane:
-albo ze zwiększeniem się potrzeb uprawnionego (np. na skutek dorastania albo choroby)
- albo ze zwiększeniem się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego
Z wnioskiem o podwyższenie alimentów w imieniu małoletniego dziecka występuje jego opiekun (matka/ojciec).
Należy także wymienić w pozwie dowody (uzasadni to podwyżkę alimentów). Do pozwu dołączamy też załączniki, które będą poparciem dowodów.
B) Uprawnienie sądu rodzinnego w świetle art. 6 i 7 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
Art. 6.
Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia;
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wy-rządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miej-scach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;
5) zastosować nadzór kuratora;
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;
9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Art. 7.
§ 1. Sąd rodzinny może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowaw-czych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;
3) (uchylony).
§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.
C) Decyzje podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów :
1)decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych
- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
2) Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.
Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
3) Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy
Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
4) Decyzja o zwrocie przez dłużnika świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
109.
A) Zakres świadczeń alimentacyjnych
Zakres świadczeń alimentacyjnych Określa art. 135 KRO:
§ 1. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy :
-od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego
-oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
§ 2. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.
§ 3. Świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym )) podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji oraz świadczenia dla rodziny zastępczej nie wpływają na zakres obowiązku alimentacyjnego.
USTALENIE ZAKRESU ŚWIADCZEŃ- określa art. 136 KRO
Art. 136.
Jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych
B) Kara pieniężna w świetle art. 9 i 10 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
Art. 8.
§ 1. W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1 500 złotych.
Art. 9.
§ 1. W sprawie wymierzenia tej kary pieniężnej, orzeka sąd rodzinny z urzędu, a w sprawie uchylenia tej kary - także na wniosek osoby ukaranej, stosując odpowiednio przepisy KPC
§ 2. Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej powinno być wydane po wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć, chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wezwanie.
Art. 10.
Sąd rodzinny może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym nieletniego, który dopuścił się czynu karalnego, o którym mowa w art. 1 § 2 pkt 2 lit. a, jeżeli przema-wiają za tym wysoki stopień demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu, zwłaszcza gdy inne środki wychowawcze okazały się nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego.
C) Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Wg ustawy dłużnik alimentacyjny - oznacza to osobę zobowiązaną do alimentów na
podstawie tytułu wykonawczego, przeciwko której egzekucja okazała się bezskuteczna;
Art. 5 ust 3.
Organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika
alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych:
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych
-.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów
110.
A) Przedawnienie roszczeń o świadczenia alimentacyjne
Art. 137. KRO
§ 1. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.
§ 2. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.
Z Ignatowicza:
Wg KC przedawnieniu ulegają roszczenia majątkowe a nie prawa z których te roszczenia wynikają, stąd Samo prawo od alimentów nie podlega przedawnieniu, uprawniony może więc i po upływie wielu lat dochodzić alimentów pomimo że o nie przedtem nie występował. Przedawnieniu ulegają natomiast roszczenia o poszczególne raty. Oznacza to że uprawniony może dochodzić alimentów za 3 lata , licząc wstecz od wytoczenia powództwa.
Ze względu na rodzinny charakter obowiązku alimentacyjnego, wymaga w szczególności zwrócenia uwagi ze bieg przedawnienia roszczeń alimentacyjnych dzieci względem rodziców ulega zawieszeniu przez cały czas trwania władzy rodzicielskiej.
Przedawnienie biegnie więc po uzyskaniu przez dziecko pełnoletniości, a przed tym zdarzeniem wtedy gdy władza rodzicielska rodzicom nie przysługuje ex lege (gdy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnej, gdy są jej pozbawieni, gdy została zawieszona. Natomiast przedawnienie nie biegnie w stosunku do tego z rodziców , któremu sąd ze względu na rozłączenie rodziców nie powierzył wykonywania władzy rodzicielskiej, gdyż mimo to władza rodzicielska , choć w ograniczonym zakresie , służy także jemu. Podobnie jest w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej na podstawie 109 KRO. Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych (obowiązku przyczyniania się małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny -art. 27 KRO) nie biegnie także w stosunkach między małżonkami przez czas trwania małżeństwa( art. 121 pkt 3 KC).Jako roszczenia okresowe roszczenia alimentacyjne ulegają 3-letniemu przedawnieniu także po stwierdzeniu ich prawomocnym wyrokiem (art. 125 paragraf 1 KC)
B) Zadania pomocy społecznej
Według ustawy o pomocy społecznej z 2004 roku:
1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa.
ZADANIA; ( to z przepisów ogólnych):
1. umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
2. wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka
3. zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1( tj. zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym, których osoby i rodziny nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.) przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.
To z rozdziału 2 ustawy zatyt. „Zadania pomocy społecznej”
Pomoc społeczna polega w szczególności na:
1) przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń przewidzianych ustawą
2) pracy socjalnej;
3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;
4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;
5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
.
*Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy.
*Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.
* Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.
Zadania pomocy społecznej realizują m.in. ośrodki pomocy społecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, domy pomocy społecznej, placówki specjalistycznego wsparcia, w tym rodzinnego, ośrodki wsparcia (np. środowiskowe domy samopomocy, dzienne domy pomocy społecznej, noclegownie).
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
C) Wywiad alimentacyjny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
W przypadku:
1) bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego)
2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego;
3) umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej,
Organ (właściwy dla wierzyciela) występuje z wnioskiem do organu (właściwego dla dłużnika) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.
Po otrzymaniu tego wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia :
Organ odbiera od dłużnika oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego (wynikających z tytułów wypłaconych zaliczek lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego,) w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, , pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.
Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o udzielenie informacji.
111.
A) Obowiązek z art. 141 KRO.
Art. 141.
§ 1. Ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także w wypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe.
§ 2. Roszczenia matki przewidziane w paragrafie poprzedzającym przedawniają się z upływem lat trzech od dnia porodu.
B) Przesłanki udzielenia pomocy społecznej
Według ustawy o pomocy społecznej z 2004 r:
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:
1) ubóstwa;
2) sieroctwa;
3) bezdomności;
4) bezrobocia;
5) niepełnosprawności;
6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;
7) przemocy w rodzinie;
7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
10) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
11) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
12) alkoholizmu lub narkomanii;
13) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
14) klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Wymogi, jakie musi spełniać podmiot ubiegający się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, będą zależały od rodzaju świadczenia. Można wyodrębnić następujące grupy sytuacji:
Jak wspomniano wyżej kryterium dochodowe ma szczególne znaczenie przy przyznaniu świadczeń pieniężnych (patrz rodzaje świadczeń). Obecnie kryterium dochodowe osoby samotnie gospodarującej wynosi 477,00 zł, natomiast kryterium dochodowe na osobę w rodzinie wynosi 351,00 zł. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej z wyłączeniem: zasiłku celowego z tyt. zdarzenia losowego lub klęski żywiołowej, specjalnego zasiłku celowego, pomocy pieniężnej dla rodziny zastępczej, pomocy dla cudzoziemca, przysługuje:
112.
A) Opieka i jej rodzaje :
Według Ignatowicza opieka to dbałość o osobę potrzebującą pomocy, przede wszystkim o osobę małoletnią. Tak rozumiana opieka nie stanowi jednak pojęcia jednolitego, w jej ramach odróżnia się:
A. Opiekę społeczną-system urządzeń socjalnych służących wyżej wymienionym osobom,
W myśl ustawy o pomocy społecznej jest to pomoc społeczna [patrz teza 110]
B. Opiekę Faktyczną- rzeczywiste zajmowanie się sprawami osoby + udzielanie jej pomocy mimo braku tytułu prawnego
C. Opiekę Prawną-roztoczenie pieczy nad osobą z jakichkolwiek przyczyn nieporadną, zgodnie ze zobowiązującym do tego tytułem prawnym. Taka właśnie opieką jest opieka nad małoletnim i nad osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie. Opieka jest tez tak jak władza rodzicielska- zespołem praw i obowiązków.
Charakter prawny opieki-
-funkcjonuje w interesie społecznym, tak więc ma znamiona publicznoprawne,
ale zasadnicza jej natura nakazuje zaliczyć ja do instytucji prawa cywilnego
Rodzaje opieki:
- zasadnicza postać opieki, jest ona surogatem władzy rodzicielskiej, w związku z czym punkt ciężkości spoczywa na staraniach o osobę dziecka, na drugim planie zaś jest dbałość o majątek dziecka. W odróżnieniu od władzy rodzicielskiej opieka nie stanowi prawa podmiotowego opiekuna, gdyż działą on wyłącznie w interesie innej osoby, a nie we własnym, Jest kompetencją do działania w cudzym interesie( oprócz prawa do wynagrodzenia)
-tu opieka jest instytucją prawa rodzinnego
-tu opieka jest instytucja z zakresu tzw. Osobowego prawa cywilnego
B) Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej
Według art. 36 ustawy o pomocy społecznej z 12.03.2004 są to:
C) Pojęcie rodziny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Rodzina - oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: rodziców osoby uprawnionej, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę, z którą rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia oraz dziecko, które ukończyło 25. rok życia otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego lub legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a także osobę uprawnioną; do rodziny nie zalicza się:
a) dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,
b) dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
[c) pełnoletniego dziecka posiadającego dziecko,]
d) rodzica osoby uprawnionej zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym
lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
113.
A) Przesłanki ustanowienia opiekuna
Ustanawia się opiekę dla:
1. małoletniego, który nie pozostaje pod władzą rodzicielską
2. ubezwłasnowolnionego całkowicie.
Jeśli chodzi o małoletniego to powołuje się opiekę z urzędu - każdy ma obowiązek zawiadomić sąd, gdy się taka sytuacja (brak władzy rodzicielskiej) zdarzy. Sąd opiekuńczy ma obowiązek ustanowić, gdy tylko poweźmie taką wiadomość.
Ustanawia sie gdy:
- rodzice nie żyją
- rodzice są nieznani
- rodzice nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych
- rodzice są pozbawieni w rodzicielskiej
- rodzice mają władzę zawieszoną
- ojciec po sadowym ustaleniu nie dostał władzy (a matka też nie ma).
Trzeba odróżnić dwie instytucje prawne: ustanowienie opieki od powołania opiekuna.
Ustanowienie następuje wtedy, gdy są przesłanki, a powołanie opiekuna to powołanie konkretnej osoby.
W zasadzie opiekunem zwykle zostaje osoba fizyczna. Dwie osoby mogą sprawować opiekę, ale tylko gdy są małżeństwem.
Opiekunem może zostać osoba :
- mająca pełną zdolność do czynności prawnych
- nie pozbawiona praw publicznych - nie pozbawiona władzy rodzicielskiej - nie skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności - nie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko przemocy wobec osoby lub przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim - wobec, której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi lub obowiązku powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu
- wobec której jest prawdopodobieństwo, że wywiąże się należycie ze swoich obowiązków.
Kolejność powoływania opiekuna:
1. Osoba wskazana przez rodziców (testament, pismo) - jeśli nie byli pozbawieni władzy rodzicielskiej
2. Osoba spośród krewnych i innych osób bliskich pozostającego pod opieką albo jego rodziców
3. Osoba wskazana przez właściwą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej albo organizację społeczną, do której należy piecza nad małoletnimi po zwróceniu się tam sądu opiekuńczego (chyba, że pozostający pod opieką przebywa w placówce opiekunczo-wychowawczej albo w innej podobnej placówce, w zakładzie poprawczym czy schronisku dla nieletnich - wtedy sąd zwraca się do tych instytucji).
Powyższa kolejność nie jest wiążąca dla sadu - jeśli stwierdzi, że inny kandydat jest lepszy (tak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższgo).Można też ustanowić opiekę dla kilkorga dzieci, jeśli nie ma sprzeczności interesów, z tym że opieka nad rodzeństwem w miarę możliwości powinna być powierzona jednej osobie.
Objęcie opieki
Następuje od chwili złożenie przyrzeczenia przed sądem, a nie od chwili powołania przez sąd, choć opiekun powinien objąć swe obowiązki niezwłocznie. Każdy powinien objąć opiekę, gdyż jest to obowiązek tak społeczny jak i prawny, a uchylenie się od tego zagrożone sankcją grzywny.
Skoro od ustanowienia opieki do objęcia przez opiekuna opieki może upłynąć spory okres czasu, to sąd może wydać niezbędne zarządzenia, w tym w szczególności ustanowić kuratora.
B) Zasiłek stały w świetle ustawy o pomocy społecznej
Zasiłek stały przysługuje:
-pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
-pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie
Zasiłek stały ustala się w wysokości
-w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
-w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
C) Pojęcie bezskuteczności egzekucji w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Ustawa reguluje pojęcie bezskuteczności egzekucji - oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;
Tak więc, w przypadku gdy dłużnik alimentacyjny przebywa na terytorium naszego kraju egzekucję prowadzi komornik sądowy i to on wydaje zaświadczenie potwierdzające stan egzekucji (niezbędne do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego). W przypadku jednak, gdy dłużnik przebywa poza granicami RP organem właściwym do wydania zaświadczenia stwierdzającego bezskuteczność egzekucji lub niemożność jej prowadzenia jest właściwy sąd lub zagraniczna instytucja egzekucyjna.
114.
A) Ustanowienie opieki dla małoletniego umieszczonego w pieczy zastępczej
W razie potrzeby ustanowienia opieki dla małoletniego umieszczonego w pieczy zastępczej, sąd powierza sprawowanie opieki, przede wszystkim:
1) w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej - rodzicom zastępczym,
2) w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinnym domu dziecka - osobom prowadzącym ten dom,
3) w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego - osobom prowadzącym tę placówkę,
4) w przypadku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej: socjalizacyjnej, specjalistyczno-terapeutycznej, interwencyjnej lub regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej - osobom bliskim dziecka
- w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o pozbawieniu władzy rodzicielskiej.
B) Zasiłek okresowy w świetle ustawy o pomocy społecznej.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
-osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;
-rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny
Zasiłek okresowy ustala się:
-w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
-w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
C) Relacja między orzeczeniem o winie w wyroku separacyjnym a orzeczeniem o winie w wyroku rozwodowym.
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym rozwód co do zasady nie jest dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny. Przy separacji takie ograniczenie nie występuje. Sąd orzeknie separację nawet jeżeli występuje o nią małżonek wyłącznie winny, o ile oczywiście nie sprzeciwia się to dobru wspólnych małoletnich dzieci, ani nie stoję na przeszkodzie zasady współżycia społecznego. Jednak orzekając separację na podstawie zgodnego wniosku małżonków Sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
115.
A) Prawa i obowiązki opiekuna
Opiekun sprawuje pieczę nad osobą i majątkiem pozostającego pod opieką; podlega przy tym nadzorowi sądu opiekuńczego (art. 155 § 1 k.r. i o.). Należy podkreślić, iż do sprawowania opieki stosuje się odpowiednio przepisy o władzy rodzicielskiej z zachowaniem przepisów normujących sprawowanie opieki.
Opiekun obowiązany jest m.in. kierować osobą dziecka, troszczyć się o jego rozwój fizyczny i psychiczny, troszczyć się o zapewnienie mu środków utrzymania, a także o jego wykształcenie. Opiekunowi w celu zapewnienia wywiązywania się z powyższych obowiązków przyznane zostały określone kompetencje zarówno wobec małoletniego, jak i wobec osób trzecich.
Opiekun przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby dziecka powinien je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia (art. 94 § 4 w zw. z art. 155 § 2 k.r. i o.). Ponadto o decyzjach w ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby małoletniego opiekun powinien informować jego rodziców, którzy uczestniczą w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu (art. 158 k.r. i o.).
Skutkiem ustanowienia opieki nie jest powstanie stosunku rodzinnoprawnego między opiekunem a małoletnim pupilem. W związku z tym opiekun nie jest obowiązany do alimentacji małoletniego. Troska opiekuna o byt pupila ogranicza się do pozyskiwania środków utrzymania m.in. od osób zobowiązanych do alimentacji.
Ponadto opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby małoletniego (art. 156 k.r. i o.).
Niezwłocznie po objęciu opieki opiekun obowiązany jest sporządzić inwentarz majątku osoby pozostającej pod opieką i przedstawić go sądowi opiekuńczemu. Obowiązek ten występuje także w razie późniejszego nabycia majątku przez osobę pozostającą pod opieką (art. 160 § 1 k.r. i o.). Sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od tego obowiązku, jedynie wówczas, gdy majątek jest nieznaczny.
Ponadto sąd opiekuńczy może zobowiązać opiekuna do złożenia do depozytu sądowego kosztowności, papierów wartościowych i innych dokumentów należących do pozostającego pod opieką. Przedmioty te nie mogą być odebrane bez zezwolenia sądu opiekuńczego (art. 161 § 1 k.r. i o.). Gotówka pozostającego pod opieką, jeżeli nie jest potrzebna do zaspokajania jego uzasadnionych potrzeb, powinna być złożona przez opiekuna w instytucji bankowej. Opiekun może podejmować ulokowaną gotówkę tylko za zezwoleniem sądu opiekuńczego.
Opiekun powinien uzyskiwać także zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą majątku małoletniego (art. 156 k.r. i o.).
Opiekun jest przedstawicielem ustawowym pupila. Jednakże nie może on reprezentować osób pozostających pod jego opieką:
-przy czynnościach prawnych między tymi osobami;
-przy czynnościach prawnych między jedną z tych osób a opiekunem albo jego małżonkiem, zstępnymi, wstępnymi lub rodzeństwem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz osoby pozostającej pod opieką.
Zgodnie z art. 162 § 1 k.r. i o. na żądanie opiekuna sąd opiekuńczy przyzna mu za sprawowanie opieki stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej. Wynagrodzenia nie przyznaje się jednak, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Wynagrodzenie opiekuna pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej.
Żądanie opiekuna przyznania mu przez sąd opiekuńczy wynagrodzenia określonego w art. 162 § 2 k.r. i o. nie podlega opłacie sądowej. Do rozpoznania tego żądania nie zachodzi potrzeba ustanowienia kuratora w celu reprezentowania osoby pozostającej pod opieką (Uchwała SN z dnia 8 maja 1975 r., III CZP 26/75).
Ponadto opiekun może żądać od pozostającego pod opieką zwrotu nakładów i wydatków związanych ze sprawowaniem opieki. Do roszczeń z tego tytułu stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Roszczenia te przedawniają się z upływem lat trzech od ustania opieki lub zwolnienia opiekuna. Natomiast roszczenie osoby pozostającej pod opieką o naprawienie szkody wyrządzonej nienależytym sprawowaniem opieki przedawnia się z upływem lat trzech od ustania opieki lub zwolnienia opiekuna (art. 164 k.r. i o.).
B) Zasiłek celowy w świetle ustawy o pomocy społecznej
W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Osobom bezdomnym i innym osobom niemającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń NFZ , może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.Zasiłek celowy może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego. Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.
C) Wspieranie rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.
Obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej, w zakresie ustalonym ustawą, spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej. Obowiązek ten jednostki samorządu terytorialnego oraz organy administracji rządowej realizują w szczególności we współpracy ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi. Zadania z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej są realizowane zgodnie z zasadą pomocniczości.
Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt (również w odniesieniu do burmistrza i prezydenta miasta) zapewnia wsparcie, które polega w szczególności na:
1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dążeniu do reintegracji rodziny.
Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego. Rodzina może otrzymać wsparcie przez działania:
1) instytucji i podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny;
2) placówek wsparcia dziennego;
3) rodzin wspierających.
Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego;
2) terapii i mediacji;
3) usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych;
4) pomocy prawnej, szczególnie w zakresie prawa rodzinnego;
5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej "grupami wsparcia" lub "grupami samopomocowymi".
Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.
116.
A) Nadzór nad sprawowaniem opieki
Nadzór sądu opiekuńczego polega na bieżącej obserwacji opiekuna oraz na udzielaniu mu wskazówek i poleceń. Sąd może posłużyć się tzw. organami pomocniczymi, np. kuratorem sądowoym. Po stronie istnieje obowiązek regularnego składania sprawozdań dotyczących pupila oraz rachunków z zarządu jego majątkiem ( nie rzadziej niż co roku)
Sprawozdanie powinno zawierać informacje o jego zachowaniu, postępach w nauce, stanie zdrowia, sposobie spędzania wakacji, o ewentualnym podjęciu pracy itd. Sąd nie może zwolnić opiekuna z tego obowiązku.
Jeżeli dochody z majątku nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania i wychowania pozostającego pod opieką, sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od przedstawiania szczegółowych rachunków z zarządu; w wypadku takim opiekun składa tylko ogólne sprawozdanie o zarządzie majątkiem.
Sąd opiekuńczy bada sprawozdania i rachunki opiekuna pod względem rzeczowym i rachunkowym, zarządza w razie potrzeby ich sprostowanie i uzupełnienie oraz orzeka, czy i w jakim zakresie rachunki zatwierdza. Zatwierdzenie rachunku przez sąd opiekuńczy nie wyłącza odpowiedzialności opiekuna za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem zarządu majątkiem.
Opieka powinna być realna, a nie tylko formalna.
W razie stwierdzenia uchybień sąd wydaje stosowne zarządzenia. W razie przemijającej przeszkody w sprawowaniu opieki sąd może ustanowić kuratora. Natomiast w przypadku uchybień opiekuna sąd może wydać mu stosowne polecenia, a w razie ich nie wykonania - nałożyc grzywnę lub zwolnić opiekuna.
B) Świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej.
Rodzaje świadczeń niepieniężnych:
a) praca socjalna - świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Prowadzona jest z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej oraz ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności. Praca socjalna może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny i jest świadczona bez względu na posiadany dochód,
b) składki na ubezpieczenie zdrowotne - przyznawane osobom pobierającym zasiłek stały, uchodźcom oraz osobom objętym indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego lub realizującym kontrakt socjalny,
c) składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe - przyznawane osobom, które zrezygnują z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem,
d) sprawienie pogrzebu - pochówek realizowany jest przez pomoc społeczną w przypadku, gdy najbliższa rodzina nie ma możliwości wykonania go we własnym zakresie np. z powodów finansowych lub osobistych,
e) poradnictwo specjalistyczne - osoby zainteresowane mogą uzyskać nieodpłatnie poradę prawną w zakresie prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego oraz ochrony praw lokatorów, mogą również skorzystać z poradnictwa psychologicznego i pedagogicznego,
f) schronienie, posiłek, niezbędne ubranie - udzielany osobom tego pozbawionym,
g) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania - udzielane osobom, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi te są odpłatne w części lub całości, jeżeli dochód osoby zainteresowanej przekracza kryterium dochodowe,
h) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania - tak jak usługi zwykłe udzielane są osobom, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, jednakże usługi specjalistyczne wyróżniają się dostosowaniem do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności oraz świadczone są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Usługi te są odpłatne w części lub całości, jeżeli dochód osoby zainteresowanej przekracza kryterium dochodowe,
i) ośrodki wsparcia - usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być świadczone w ośrodkach wsparcia dziennego, do których zaliczamy m. in. środowiskowe domy samopomocy (dla osób z zaburzeniami psychicznymi) oraz dzienne domy pomocy (dla osób starszych). Uczestnicy ośrodków wsparcia biorą udział w zajęciach aktywizujących i terapeutycznych oraz mają zapewnione wyżywienie,
j) rodzinne domy pomocy - zadaniem rodzinnych domów pomocy jest zapewnienie całodobowej opieki nie mniej niż trzem i nie więcej niż ośmiu seniorom. Służyć mają one pomocą szczególnie osobom wymagającym wzmożonej opieki ze względu na znaczne ograniczenie w codziennym funkcjonowaniu, wynikające z podeszłego wieku,
k) mieszkania chronione - przygotowują osoby w nich przebywające, pod okiem specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępują pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Skorzystać z nich mogą osoby, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, np. osoby z zaburzeniami psychicznymi, osoby opuszczające rodzinę zastępczą, placówkę opiekuńczo-wychowawczą, zakład dla nieletnich lub cudzoziemcy,
l) domy pomocy społecznej - przeznaczone są dla osób wymagających całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogących samodzielnie funkcjonować w życiu codziennym i którym nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych. Domy pomocy społecznej, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone dzielą się na: domy dla osób w podeszły wieku, osób przewlekle somatycznie chorych, osób przewlekle psychicznie chorych, dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie oraz osób niepełnosprawnych psychicznie.
C) System pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
System pieczy zastępczej to zespół osób, instytucji i działań mających na celu zapewnienie czasowej opieki i wychowania dzieciom w przypadkach niemożności sprawowania opieki i wychowania przez rodziców.
117.
A).Zwolnienie opiekuna
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym w następujących przypadkach występuje konieczność zwolnienia opiekuna:
- w razie żądania zgłoszonego przez opiekuna, które musi być uzasadnione ważnymi powodami (art. 169 § 1 k.r. i o.) - należy podkreślić, iż w tym przypadku podstawą zwolnienia opiekuna są przyczyny, które nie zostały przez niego zawinione takie, jak np.: pogorszenie się stanu zdrowia, zmiana sytuacji rodzinnej; opiekun zwraca się wówczas do sądu opiekuńczego o zwolnienie go z obowiązku sprawowania opieki;
- w przypadku przeszkód faktycznych lub prawnych, które powodują, że opiekun jest niezdolny do sprawowania opieki (art. 169 § 2 k.r. i o.) - opiekun zostaje zwolniony wówczas z inicjatywy sądu; przyczyny niezdolności do sprawowania opieki mogą być następujące: utrata pełnej zdolności do czynności prawnych, pozbawienie praw rodzicielskich lub opiekuńczych, podeszły wiek, choroba przewlekła;
- w przypadku, gdy opiekun dopuszcza się czynów lub zaniedbań, które naruszają dobro pozostającego pod opieką (art. 169 § 2 k.r. i o.) - zwolnienie opiekuna następuje wówczas z przyczyn przez niego zawinionych;
Do zwolnienia opiekuna konieczne jest orzeczenie sądu. Zwolnienie to nie następuje z mocy samego prawa na skutek wystąpienia jednej ze wskazanych wyżej przyczyn.
Należy podkreślić jednak, iż Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje przede wszystkim skutki zwolnienia opiekuna lub ustania opieki, które pojawiają się na płaszczyźnie majątkowej. Należą do nich przede wszystkim:
- niezwłocznie po swym zwolnieniu lub po ustaniu opieki opiekun obowiązany jest oddać osobie, która pozostawała pod opieką, albo jej przedstawicielowi ustawowemu lub spadkobiercom zarządzany przez siebie majątek tej osoby (art. 174 k.r. i o.) - obowiązek ten dotyczy nie tylko poszczególnych przedmiotów majątkowych, ale także całej masy majątkowej oraz dokumentów, które niezbędne są do kontynuowania zarządu; opiekun wydaje majątek osobie, która znajdowała się pod opieką w przypadku osiągnięcia przez nią pełnoletniości, natomiast przedstawicielom ustawowym pupila, którym mogą być jego rodzice lub nowy opiekun w przypadku, gdy jest on nadal osobą małoletnią; spadkobiercy pupila otrzymają zaś jego majątek w przypadku jego śmierci; roszczenie o wydanie majątku przedawnia się z upływem 10 lat (art. 118 k.c.);
- opiekun obowiązany jest złożyć w ciągu trzech miesięcy rachunek końcowy z zarządu majątkiem (art. 172 § 1 k.r. i o.) - rachunek końcowy powinien trafić nie tylko do sądu opiekuńczego, ale także do pupila lub jego przedstawiciela ustawowego; na sąd opiekuńczy nałożony został obowiązek badania, oceny oraz zatwierdzenia rachunku z zarządu; w przypadku jednak, gdy majątek pupila jest nieznaczny, a dochody nie przekraczały jego kosztów utrzymania sąd opiekuńczy może zwolnić opiekuna od obowiązku składania rachunku końcowego (art. 173 k.r. i o.);
- opiekun obowiązany jest nadal prowadzić pilne sprawy osoby, która pozostawała pod jego opieką - obowiązek ten został już wyżej omówiony;
B) Definicja przemocy w rodzinie
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. Nr 180 poz. 1493 ze zm.) przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych (w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego), a także innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Formy przemocy
§ Przemoc fizyczna - polega na różnej gamie form zachowania o różnym stopniu nasilenia np. wymierzaniu policzków, biciu, kopaniu itp.
§ Przemoc seksualna- zmuszanie do określonych zachowań i kontaktów seksualnych (gwałt, zmuszanie do oglądania filmów, zdjęć pornograficznych itd.)
§ Przemoc psychiczna - słowne lub niewerbalne groźby użycia przemocy wobec osoby lub tego, co do niej należy , ten rodzaj przemocy przejawia się m.in.
w zastraszaniu, poniżaniu, ubliżaniu, szantażowaniu itp.
§ Przemoc ekonomiczna/ materialna - odmawianie lub ograniczanie dostępu do wspólnych środków finansowych lub odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwiania bądź ograniczanie podjęcia pracy zarobkowej ale również niszczenie przedmiotów itp.
Rodzaje przemocy:
- przemoc gorąca - charakteryzuje się agresją słowną i fizyczną, związana jest z odreagowywaniem emocji na osobach najbliższych.
- przemoc chłodna - jest pozbawiona gwałtownych wybuchów, emocji, przypomina raczej realizację z góry zaplanowanego scenariusza, często stosowana w imię fałszywie pojmowanych „wyższych celów” np. konsekwentnego wychowywania dziecka.
C) Prawa dziecka w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Stosując ustawę, należy mieć na względzie podmiotowość dziecka i rodziny oraz prawo dziecka do:
1) wychowania w rodzinie, a w razie konieczności wychowywania dziecka poza rodziną - do opieki i wychowania w rodzinnych formach pieczy zastępczej, jeśli jest to zgodne z dobrem dziecka;
2) powrotu do rodziny;
3) utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów;
4) stabilnego środowiska wychowawczego;
5) kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku;
6) pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia;
7) ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka;
8) informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości;
9) ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem;
10) poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej;
11) dostępu do informacji dotyczących jego pochodzenia.
118.
A) Ustanie opieki
Kodeks rodzinny i opiekunczy wskazuje dwa przypadki ustania opieki z mocy prawa:
a) osiągniecie przez małoletniego pełnoletniości (uzyskanie pełnoletności jest skutkiem nie tylko ukończenia 18 lat ale także na skutek zawarcia małżeństwa)
b) przywrócenie nad nim władzy rodzicielskiej
W razie zgonu małoletniego opieka staje się bezprzedmiotowa i ustaje w chwili jego śmierci. W razie śmierci opiekuna opieka trwa nadal, ale pojawia się potrzeba powołania nowego opiekuna.
B) Zakres bezpłatnej pomocy udzielanej osobie dotkniętej przemocą w rodzinie art.3
Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności
w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do
osoby pokrzywdzonej;
4) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
5) badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie;
6) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu
prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy
w uzyskaniu mieszkania.
C) Podmiotowość rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. art. 2 i 4
W kontekście podmiotowości rodziny istotne znaczenie ma obecnie ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej [Dz.U. 2011 Nr 149, poz. 887 ze zmianami]. Znajdują się w niej dwa ważne z punktu widzenia omawianego zagadnienia rozwiązania prawne. Pierwszym z nich jest art. 2 ustawy, który precyzuje na czym ma polegać wspieranie rodziny. Według tego przepisu wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji.
W kontekście tego przepisu mówimy bardziej o zdolności w znaczeniu społecznym, rodzinnym, niż zdolności w znaczeniu prawnym, jednakże jeśli rodzina nie ma zdolności społecznej nie może być podmiotem praw i obowiązków.
Zgodnie a zrt. 4 stosując ustawę trzeba mieć na względzie podmiotowość rodziny. czać to ma zatem, że należy uwzględniać fakt, iż rodzina jako pewna całość może realizować określone prawa i obowiązki, ale nie może w innych stosunkach prawnych skutecznie powoływać się na swoją podmiotowość.
Można wskazać na kilka wyraźnie zarysowanych w ustawie praw rodziny. Pierwszym z nich jest prawo rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych ze strony wójta.
Art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, iż rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych wójt zapewnia wsparcie, które w szczególności polega na:
1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania ro-dziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dążeniu do reintegracji rodziny.
2. Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
3. Wspieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.
119.
A) Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie. 175-177
Ubezwłasnowolnienie jest instytucją prawa cywilnego, jej celem jest pomoc osobie nie mogącej samodzielnie prowadzić swoich spraw osobistych i majątkowych. Zgodnie z orzeczeniem SN, celem ubezwłasnowolnienia jest dobro osoby ubezwłasnowolnionej a nie ochrona interesów innych osób.
Taką pieczę zapenia opieka prawna, a opiekunem jest przedstawiciel ustawowy, obejmuje on pieczę nad osobą, zarząd majątkiem oraz reprezentację.i obejmuje pieczę nad osobą, zarząd majątkiem oraz reprezentację.
Całkowite ubezwłasnowolnienie dotyczy nie tylko osoby pełnoletniej ale także małoletniego który ukończył lat 13. Jeżeli jednak małoletni pozostaje pod władzą rodzicielską, nie orzeka się opieki, ponieważ wystarczającą ochronę dziecka zapewniają mu rodzice.
Regułą jest powołanie jednego opiekuna, chyba że powołuje się małżonków-rodziców ubezwłasnowolnionego. Zaleca się aby opiekunem osoby dorosłej był jej małżonek(nie w przypadku postępowania o rozwód lub separację), względnie ojciec lub matka.
Osoba ubezwłasnowolniona jest uczestnikiem postępowania przed sądem opiekuńczym w sprawie ustanowienia opiekuna i należy ją wysłuchać na okoliczność, kto powinien zostać jej opiekunem. Poza tym uczestnikami tego postępowania mogą być wszystkie inne osoby, które mają w tym interes prawny.
Kandydat na opiekuna musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, nie może być pozbawiony praw publicznych albo praw rodzicielskich lub praw opiekuńczych oraz musi spełniać kryteria szczególne (jak odpowiednia postawa moralna, stan zdrowotny i umysłowy).
Objęcie opieki następuje poprzez złożenie przyrzeczenia przed sądem opiekuńczym. Sąd może zwolnić z tego obowiązku jedynie z ważnych przyczyn.
Opiekun sprawuje opiekę bezpłatnie.Opiekun stwarza podopiecznemu odpowiednie warunki bytowe, przede wszystkim stara się o poprawę jego stanu zdrowia, a w razie potrzeby występuje o umieszczenie go w zakładzie leczniczym.
Opieka nad ubezwłasnowolnionym całkowicie ustaje z mocy prawa w razie uchylenia ubezwłasnowolnienia lub jego zmiany na ubezwłasnowolnienie częściowe. Możliwe jest także zwolnienie z opieki przez sąd na żądanie opiekuna mającego ku temu ważne powody (takie jak podeszły wiek, obłożna choroba, częste wyjazdy służbowe związane z nowym stanowiskiem) bądź wskutek pozbawienia go przez sąd z urzędu tej funkcji (w razie niezdolności opiekuna do sprawowania funkcji z powodu przeszkód faktycznych lub prawnych albo dopuszczania się przez niego czynów lub zaniedbań naruszających dobro podopiecznego). Ustania może żadać także sam ubezwłasnowolniony.
Opieka ustaje wraz z uprawomocnieniem sie orzeczenia o uchyleniu ubezwłasnowolnienia całkowitego.
B) Odebranie dziecka z rodziny w sytuacji przemocy w rodzinie.
Art 12a
W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, (osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu) w rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo - wychowawczej.
Warunkiem odebrania dziecka z rodziny jest podjęcie wspólnej decyzji zarówno przez pracownika socjalnego, policjanta jak również przez pracownika ochrony zdrowia.
Pracownik socjalny ma OBOWIĄZEK niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin POWIADOMIĆ SĄD OPIEKUŃCZY O ODEBRANIU DZIECKA I MIEJSCU JEGO UMIESZCZENIA
C) Formy wspierania rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Formy wspierania rodziny:
-asystent rodziny
-placówki dzienne
-rodzina wspierająca
120.
A) Kuratela i jej rodzaje
Kuratela nie jest instytucja prawa rodzinnego jednak jest ona unormowana w przepisach KRO.
Kuratela jest instytucją mającą na celu ochronę praw osób, które nie mogą prowadzić swoich spraw lub też potrzebują pomocy przy ich prowadzeniu. Kuratela zmierza głównie do ochrony praw majątkowych. Kurator jest powoływany przez sąd na wniosek osoby zainteresowanej, prokuratora lub z urzędu.
Ustanwia się kuratora:
-dla dziecka poczętego
-dla ubezwłasnowiolnego częściowo
-dla osoby ułomnej
-osby nieobecnej
-zastępującego przedstawiciela ustawowego
-do zarządu majątkiem
-w sprawach o prawa stanu
-procesowego
-osoby prawnej
-spadku
-dla osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym lub chorej psychicznie przebywającej w domu pomocy społecznej
B) Rodzaje świadczeń rodzinnych
Świadczeniami rodzinnymi są:
-zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
-jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,
-świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny , świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy.
C) Praca z rodziną w świetle ustawy o wspieraniu rodziny....
Pracę z rodziną organizuje gmina lub podmiot, któremu gmina zleciła realizacje tego zadania.
W przypadku gdy wyznaczonym podmiotem jest ośrodek pomocy społecznej, w ośrodku można utworzyć zespół do spraw asysty rodzinnej.
Praca z rodziną jest prowadzona w szczególności w formie:
-konsultacji i poradnictwa specjalistycznego
-terapii i mediacji
-usług dla rodzin z dziećmi, w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych
-pomocy prawnej, w szczególnie w zakresie prawa rodzinnego
-organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganiu izolacji, zwanych grupami wsparcia lub grupami samopomocowymi
Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną.
121.
A) Ustanowienie kuratora i wynagrodzenie kuratora
Ustanowienie kuratoraart. 178 KRO
§ 1. Kuratora ustanawia się w wypadkach w ustawie przewidzianych.,
( czyli art. 181,182,183,184 KRO)
§ 2. W zakresie nie uregulowanym przez przepisy, które przewidują ustanowienie kuratora, stosuje się odpowiednio do kurateli przepisy o opiece z zachowaniem przepisów poniższych.
Wynagrodzenie kuratora Art. 179.KRO
§ 1. Organ państwowy, który ustanowił kuratora, przyzna mu na jego żądanie stosowne wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.
§ 2. Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy kuratora jest nieznaczny, a sprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego.
B) Zasiłek rodzinny-
Zasiłek rodzinny jest jednym z rodzajów świadczeń rodzinnych przewidzianych ustawą o świadczeniach rodzinnych.
Zasiłek ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
KOMU PRZYSŁUGUJE PRAWO DO ZASIŁKU RODZINNEGO??
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu lub faktycznemu;
2) osobie uczącej się. ((pełnoletnia, ucząca się oraz niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustalonym na podstawie wyroku lub ugody sądowej prawem do alimentów z ich strony).
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłekrodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:
1) 18 roku życia lub
2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
3) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3) 65,00 złna dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
3) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
4) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłekrodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
C) Zadania asystenta rodziny w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 20.
122.
A) Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo
§ 1. Kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo jest powołany do jej reprezentowania i do zarządu jej majątkiem tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi.
§ 2. W razie uchylenia ubezwłasnowolnienia kuratela ustaje z mocy prawa.
B) Dodatki do zasiłku rodzinnego
Wg ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych :
Art. 8.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3) samotnego wychowywania dziecka;
4) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
C) Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastepczej
Asysta rodzinna w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
W przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację ( że dzieje się źle) o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy (, który musi spełniać podstawowe warunku takiego wywiadu- gdzie dany pracownik się udał, w jakiej formie był przeprowadzony, dlaczego, kto był przy tym obecny, jakie są warunki bytowe poszczególnych osób, czy danej rodzinie trzeba pomóc np. poprzez ustanowienie asystenta rodziny), na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Po przeprowadzeniu wywiadu, o którym mowa w ust. 1, pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny.
Jeżeli z analizy, o której mowa w ust. 2, wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnioskiem o jego przydzielenie
Z Wykładu- asysta rodzinna ma na celu podnoszenie świadomości w zakresie funkcjonowania rodziny, jest swoistym managerem rodziny którą uczy jak planować i funkcjonować,
poznaje rodzinę, pomaga uzyskać zasiłki rodzinne, darmowe ubrania, pożywienie
ale też aktywizuje rodzinę (nakłaniać do nauki, kształcenia, zdobywania zawodu i zatrudnienia)
też łączy rodzinę z organami administracji i wytycza organom ścieżkę skutecznej pomocy tej rodzinie
gdy stwierdzi że już wyszła na prostą cały czas ma obowiązek formalnego nadzoru - czy dalej się rozwija czy też cofa ( jak nie funkcjonuje prawidłowo to asystent wraca, jeżeli rodzina wyrazi na to faktyczną zgodę)
w praktyce możemy podzielić rodzinę na ta która
a) chce pomocy- wtedy ją otrzymuje od państwa- aktywna współpraca
b) nie chcą pomocy- wtedy i tak ją otrzymują ( wymuszenie postawy aktywnej współpracy)
Art. 11. procedura powołania asystenta rodziny
1.ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych,
2. pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy
3. Po przeprowadzeniu wywiadu,, pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny.
4. Jeżeli z analizy, wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika OPS z wnioskiem o jego przydzielenie.
5. Po otrzymaniu wniosku, kierownik OPS :
1) przydziela rodzinie asystenta rodziny albo
2) występuje do jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną, o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny albo
3) występuje do podmiotu, któremu gmina zleciła realizację pracy z rodzi-ną na podstawie art. 190, o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny.>
Art. 12.
1. Asystentem rodziny może być osoba, która:
1) posiada:
a) wykształcenie wyższe na kierunku pedagogika, psychologia, socjologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna lub
b) wykształcenie wyższe na dowolnym kierunku uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub studiami podyplomowymi obejmu-jącymi zakres programowy szkolenia określony na podstawie ust. 3 i udokumentuje co najmniej roczny staż pracy z dziećmi lub rodziną lub
c) wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną, a także udokumentuje co najmniej 3-letni staż pracy z dziećmi lub ro-dziną;
2) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona;
3) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.
2. Asystent rodziny jest obowiązany do systematycznego podnoszenia swoich kwa-lifikacji w zakresie pracy z dziećmi lub rodziną, w szczególności przez udział w szkoleniach oraz samokształcenie.
Art. 14.
Asystent rodziny prowadzi pracę z rodziną w miejscu jej zamieszkania lub w miejscu wskazanym przez rodzinę.
Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie pro-wadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jed-nak nie może przekroczyć 20.
Art. 17.
1. Asystenta rodziny zatrudnia kierownik jednostki organizacyjnej gminy, która or-ganizuje pracę z rodziną, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 zle-ciła organizację pracy z rodziną.
2. Praca asystenta rodziny jest wykonywana w ramach stosunku pracy w systemie zadaniowego czasu pracy albo umowy o świadczenie usług,
3. Praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca ta jest prowadzona.
4. Asystent rodziny nie może prowadzić postępowań z zakresu świadczeń realizo-wanych przez gminę.
123.
A) kurator dziecka poczętego
Dla dziecka poczętego, lecz jeszcze nie urodzonego, ustanawia się kuratora, jeżeli jest to potrzebne DO STRZEŻENIA PRZYSZŁYCH PRAW DZIECKA. Kuratela ustaje z chwilą urodzenia się dziecka.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003
Art. 9.
1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje
a) matce lub ojcu
b)albo opiekunowi prawnemu dziecka.
2. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
3. Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.
4. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub uro-dzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
5. (uchylony).
6. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
7. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
C) Placówki wsparcia dziennego w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
W celu wsparcia rodziny dziecko może zostać objęte opieką i wychowaniem w placówce wsparcia dziennego. Placówkę wsparcia dziennego prowadzi gmina, podmiot, któremu gmina zleciła realizację tego zadania lub podmiot, który uzyskał zezwolenie wójta. Powiat może prowadzić lub zlecić, prowadzenie placówki wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym. Zezwolenie na prowadzenie placówki wsparcia dziennego wydaje się na czas nieokreślony.
Placówka wsparcia dziennego współpracuje z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest nieodpłatny. Pobyt dziecka w placówce wsparcia dziennego jest dobrowolny, chyba że do placówki skieruje sąd.
Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w formie:
Pod opieką jednego wychowawcy w placówce wsparcia dziennego, w tym samym czasie, może przebywać nie więcej niż 15 dzieci.
124.
A) Kurator osoby niepełnosprawnej
Art. 183. KRO
§ 1. Dla osoby niepełnosprawnej ustanawia sie kuratora, je¿eli osoba ta potrzebuje pomocy do prowadzeniawszelkich spraw albo spraw okreslonego rodzaju lub do załatwienia poszczególnej sprawy. Zakres obowiazków i uprawnien kuratora okresla sad opiekunczy.
§ 2. Kuratele uchyla sie na żadanie osoby niepełnosprawnej, dla której była ustanowiona.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Art. 10.
1. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wycho-wawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
1) 24 miesięcy kalendarzowych;
2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legity-mującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
2. Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.
3. Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wyso-kości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
4. W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
5. Dodatek nie przysługuje osobie, o której mowa w ust. 1, jeżeli:
1) (uchylony);
2) bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozosta-wała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
3) podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która unie-możliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzysta-nia z urlopu wychowawczego;
4) dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opie-kę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodo-bowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
5) w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.
C) Rodzina wspierająca w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Z wykładu: Rodzina wpierająca to nowy podmiot , art. 29 i 30
podmiot który wpiera- nie ma definicji i nie ma jasnych kryteriów określonych kto może nią być, brak kryteriów doboru- tylko atr 30 - musza być tylko osoby z bezpośredniego otoczenia dziecka- tak więc może to byś praktycznie każdy dziecku znany, ale nie może zamieszkiwać z dzieckiem bo podstawową przesłanką jest dysfunkcja funkcji opiekuńczo-wychowawczej- tu więc sąsiedzi, dalsi krewni, którzy nie mieszkają z dzieckiem, nie muszą być nawet pełnoletni, choć starsze od dziecka+ w przepisie l.m - osoby , ale wg komentarza może to być tez jedna osoba. Nie ma innych formalnych wymogów.
Znajomość przez dziecko tych osób + pomoc
nie zastępuje rodziców, tylko pomaga w określonych sytuacjach m. in ma uczyć podstawowych zachowań w gospodarstwie domowym, związanych z higieną, funkcjonowaniem gosp. Domowego( gotowanie, pranie)
art. 31 wójt podpisuję umowę to tylko zwrot kosztów koniecznych, nie ma wynagrodzenia!
+ jest na to FUNDATOR RODZINY WSPIERAJĄCEJ( wójt nie jest ani sponsorem rodziny wspierające ani wspieranej)
Art. 29.
1. W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opie-kuńczo-wychowawczych rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierają-cej.
2. Rodzina wspierająca, przy współpracy asystenta rodziny, pomaga rodzinie prze-żywającej trudności w:
1) opiece i wychowaniu dziecka;
2) prowadzeniu gospodarstwa domowego;
3) kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych.
Art. 30.
1. Pełnienie funkcji rodziny wspierającej może być powierzone osobom z bezpo-średniego otoczenia dziecka.
2. Rodzinę wspierającą ustanawia wójt właściwy ze względu na miejsce zamiesz-kania rodziny wspieranej po uzyskaniu pozytywnej opinii kierownika ośrodka pomocy społecznej wydanej na podstawie przeprowadzonego rodzinnego wy-wiadu środowiskowego.
Art. 31.
1. Z rodziną wspierającą wójt właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodzi-ny wspieranej zawiera umowę, która określa zasady zwrotu kosztów związanych z udzielaniem pomocy, o której mowa w art. 29 ust. 2.
2. Wójt może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do ustanawiania rodziny wspierającej lub zawierania i rozwiązywania umów, o których mowa w ust. 1.
125.
A) kurator osoby nieobecnej
art. 184 KRO
§ 1. Dla ochrony praw osoby, która z powodu nieobecności nie może prowadzić swoich spraw, a nie ma pełnomocnika, ustanawia się kuratora. To samo dotyczy wypadku, gdy pełnomocnik nieobecnego nie może wykonywać swoich czynności albo gdy je wykonywa nienależycie.
§ 2. Kurator powinien przede wszystkim postarać się o ustalenie miejsca pobytu osoby nieobecnej i zawiadomić ją o stanie jej spraw.
B) Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka
Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003:
Art. 11a.
1. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wy-chowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie ali-mentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;
2) ojciec dziecka jest nieznany;
3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodzi-ców zostało oddalone.
2. Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio.
3. Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci.
4. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.
5. W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2, kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.
6. W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utra-ty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, dodatek, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.
7. Przepis ust. 5 obowiązuje do dnia 31 sierpnia 2006 r.
C) Zadania i formy pieczy zastępczej w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Piecza zastępcza jest sprawowana w przypadku niemożności zapewnienia dziecku opieki i wychowania przez rodziców. Organizuje ją powiat.
Piecza zastępcza zapewnia:
Piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
231
§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
1) udzielić upomnienia
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna
Art. 6 Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego;
5)zastosować nadzór kuratora
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karal-nego;
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;
3) umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej
2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego;
1)otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 1;
Wywiad alimentacyjny opisany we wcześniejszej tezie
2) informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej
dłużnika alimentacyjnego.
1)zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny
albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny
się jako bezrobotny
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia
lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skrypt z prawa rodzinnego egzamin 14 poprawiony
skrypt z prawa rodzinnego egzamin 2014, 5 rok prawo, 5 rok, rodzinne, rodzinne, egzamin rodzinne
Medycyna Rodzinna Egzamin 14,, ODP
Medycyna Rodzinna Egzamin 15
Pytan egzamin anestezja poprawione
sciaga egzamin 14
Egzamin 14 u R C
POJĘCIE PRAWA RODZINNEGO
egzamin 14 almost
Skrypt z Prawa?ministracyjnego 13 !
Jazda pasem ruchu oraz po łuku do przodu i do tyłu, Kurs Instruktora Prawa Jazdy, Egzamin praktyczny
ETYKA Skrypt, Prawa człowieka i etyka zawodowa funkcjonariuszy służb państwowych
Instytucje i pojecia prawa administracyjnego egzamin 2007-2008, pliki zamawiane, edukacja
Biochemia żywności egzamin 14
biologia komórki egzamin 14
EGZAMIN Z FIZJOLOGII poprawione nasze xxxxxxxx
analityczna EGZAMIN 14 (1)
więcej podobnych podstron