Wydzia : EAIiE |
Imi i nazwisko :
|
rok I |
Grupa 4 |
Zespó 5 |
||||||
Pracownia fizyczna |
Temat wiczenia :
DIODA PÓPRZEWODNIKOWA |
wiczenie nr:
123
|
||||||||
Data wykonania:
|
Data oddania: |
Zwrot do poprawy: |
Data oddania: |
Data zaliczenia: |
Ocena: |
Cel wiczenia
Celem wiczenia jest poznanie wasnoci warstwowych zcz póprzewodnikowych typu p - n. Wyznaczenie charakterystyk statycznych diod prostowniczych i stabilizujcych.
Wprowadzenie
Jednym z przykadów struktury póprzewodnikowej, w której wykorzystuje si warstwowe zcza póprzewodnikowe typu p - n s diody, obok tranzystorów i ukadów scalonych. Zcze póprzewodnikowe powyszego typu stanowi obszar monokrystaliczny póprzewodnika ze zmienn koncentracj domieszek akceptorowych i donorowych, prowadz do zmiany typu przewodnictwa z elektronowego (póprzewodnik typu n) na dziurowy (typu p). Wspóczesna teoria zcza p - n opiera si na modelu dyfuzyjnym Shockleya z roku 1949. O zczu póprzewodnikowym mówimy w sytuacji kiedy mamy do czynienia z idealnym zetkniciem dwóch póprzewodników o odmiennym typie przewodnictwa. Poziom Fermiego w póprzewodnikach izolowanych jest róny w zalenoci od jego typu. Dla obu typów póprzewodniki s obojtne elektrycznie (s zneutralizowane przez adunki swobodnych noników przeciwnego znaku). Jeeli midzy obydwoma krysztaami istnieje kontakt elektryczny i swobodne noniki mog przemieszcza si z jednego krysztau do drugiego, to krysztay te utworz jednolity ukad i poziomy Fermiego znajd si w nich na tej samej wysokoci. Prowadzi to do przemieszczania si wzgldem siebie pasm energetycznych w obu krysztaach i powstania w obszarze kontaktu bariery potencjau o wysokoci
, gdzie
- kontaktowa rónica potencjaów. Strumie wikszociowych noników adunku, które przechodz przez zcze p-n tworzy prd dyfuzyjny
. Zaleno ilociow
od wielkoci bariery potencjaów okrela czynnik wynikajcy z rozkadu Bolzmanna
. Przechodzeniu wikszociowych noników adunku przez zcze p-n towarzyszy przechodzenie mniejszociowych, przy czym ich strumie jest skierowany przeciwnie i tworzy prd dryfu
. W warunkach równowagi prdy te s równe co do swych wartoci bezwzgldnych, a poniewa s przeciwnie skierowane, to prd cakowity zcza
. Przyoenie zewntrznego napicia
do zcza powoduje naruszenie istniejcej poprzednio równowagi. Zalenie od sposobu jego podczenia do zcza moliwe jest obnienie lub podwyszenie wewntrznej bariery potencjau o warto
. Zgodnie z warunkiem zerowania prdu cakowitego dla
, prd diody okrelony jest zalenoci:
gdzie:
- napicie zewntrzne przyoone do zcza,
- prd nasycenia zcza,
- potencja termiczny zcza.
Powysze równanie stanowi tzw. statyczn charakterystyk prdowo - napiciow zcza p - n. Charakterystyka prdowo - napiciowa zcza jest silnie nieliniowa. Zcze ma wasno jedno-kierunkowego przewodzenia. Ma bardzo duy opór przy polaryzacji zaporowej oraz bardzo may przy polaryzacji w kierunku przewodzenia. Powyszy wzór opisuje idealn charakterystyk zcza p - n. Wzór ten nie zawiera adnych parametrów okrelajcych wasnoci konkretnego póprzewodnika, takich jak warto przerwy energetycznej czy koncentracji noników. Wobec tego charakterystyki rzeczywistych diod mog by tylko gorsze od charakterystyki idealnego zcza p-n, tj. wykazuj wikszy spadek napicia w kierunku przewodzenia i wiksz warto prdu wstecznego w kierunku zaporowym w porównaniu do idealnego zcza p-n. W przypadku zcz zoonych z obszarów o duej koncentracji domieszek akceptorowych i donorowych, przy ich zaporowej polaryzacji odpowiednio duym napiciem wstecznym, pasmo przewodnictwa po stronie n zcza ley naprzeciw pasma walencyjnego po stronie p. Przy duej koncentracji domieszek szeroko warstwy oprónionej jest maa i moe zachodzi tunelowe przejcie elektronów z obszaru p do n. Zjawisko to jest nazwane zjawiskiem Zenera. Zjawisko to powoduje w diodach gwatowny wzrost prdu wstecznego po przekroczeniu pewnego progowego napicia Zenera
.
Wspóczynnik stabilizacji diody Zenera jest stosunkiem wzgldnej zmiany napicia do wzgldnej zmiany prdu. Mona go te okreli jako stosunek opornoci dynamicznej
do statycznej
diody Zenera:
gdzie:
- oporno dynamiczna;
- oporno statyczna diody Zenera.
Schemat pyty wiczeniowej
Przebieg wiczenia
Zestaw ukad wg schematu powyej. Prowadzcy wiczenia sprawdza ukad przed wczeniem zasilania. Przyrzd uniwersalny V-640 uywany jest jako amperomierz dla pomiaru duego natenia prdu w kierunku przewodzenia oraz dla pomiaru bardzo maych nate, na zakresach Na dla kierunku zaporowego. Aby uchroni przyrzd przez zniszczeniem naley przed kadym pomiarem ustawi go na najwyszy zakres pomiarowy i nastpnie dobra , w trakcie pomiaru, optymalny zakres pracy przyrzdu. Przyrzd V-640 posiada przyciski „+” i „-” umoliwiajce zmian polaryzacji. Przyrzd naley wyzerowa dla kadego uywanego zakresu pomiarowego.
Wykonaj pomiary charakterystyk prdowo-napiciowych dla polaryzacji w kierunku przewodzenia i kierunku zaporowym dla jednego z poniej podanych warian!ów:
diody germanowej i krzemowej
diody germanowej, krzemowej i Zenera
diody germanowej, krzemowej i diody nieznanego rodzaju (DX)