Zasada księgowania towarów

ewidencja obrotu towarowego w podmiotach gospodarczych

W działalności handlowej wyodrębnia się tzw. szczeble obrotu towarowego: zbyt, skup, hurt i detal. Podmiotami poszczególnych szczebli obrotu towarowego są jednostki organizacyjne określone jako: - skłądnice i biura zbytu, - jednostki skupu, - jednostki handlu hurtowego, - jednostki handlu detalicznego. W rozrachunkach między podmiotami gospodarczymi, które uczestniczą w obrocie towarowym, są stosowane ceny sprzedaży odpowiadające szczebłowi obrotu reprezentowanemu przez dostawcę. Rozróżnia się ceny: - zbytu, - hurtowe, - detaliczne. Cena zbytu jest ceną, po której jednostki produkujące sprzedają swoje wyroby. Na cenę zbytu skłądają się: koszt własny sprzedaży, pozycje regulujące rentowność oraz zysk. Po tej cenie sprzedają również towary jednostki szczebla zbytu i skupu. Cena hurtowa, stosowana jako cena sprzedaży przez hurtownie, obejmuje cenę zbytu oraz marżę hurtową. Cena detaliczna jest ceną sprzedaży e jednostkach handlu detalicznego i składa się z ceny zbytu oraz marży handlowej. Marża służy na pokrycie kosztów handlowych oraz na wygospodarowanie zysku. Ceną ewidencyjną towarów są ceny detaliczne. Za takim rozwiązaniem przemawiają względy praktyczne. Uproszcza ono bowiem prowadzenie ewidencji oraz rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych. W jednostkach handlowych, w których struktura asortymentowa jest zróżnicowana, a licba transakcji duża, prowadzenie ewidencji ilościowej rozchodu i stanu towarów jest bardzo utrudniona. Ponieważ suma środków uzyskanych ze sprzedaży odpowiada wartości rozchodu towarów po cenach ewidencyjnych, na tej podstawie można bieżąco ustalać wartość zapasów towarów i rozliczać osoby odpowiedzialne materialnie. Urządzeniem ewidencyjnym ułatwiającym dokonywanie kontroli osób prowadzących sklepy są dzienne raporty sklepowe.

W raportach na podstawie dowodów źródłowych ujmuje się wartościowo stan początkowy towarów, ich przychód i rozchód oraz stan końcowy. Dokumentacje przychodu i rozchodu stanowią: faktury dostawców, protokoły, potwierdzenia wpłaty gotówki, dowody zwrotów towarów itp. W handlu detalicznym stae ceny ewidencyjne mogą znacznie różnić się od cen rzeczywistych. Jeśli w ciągu dnia cena ulega przecenie to rozwiązaniem alternatywnym jest przekazanie towaru do sklepu w cenach zakupu i zadowolenie się bardziej ogólną formą kontroli sprzedaży. Towary są przedmiotami kupowanymi do dalszej odsprzedaży, a nie do zużycia w procesie produkcji. Klasyczne towary występują w jednostkach handlowych. W pozostałych podmiotach gospodarczych towary są kupowane e celu ich odsprzedaży w bufetach i sklepach fabrycznych. Ponieważ cenami ewidencyjnymi towarów są zwykle ceny srzedaży, odchylenia od cen ewidencyjnych towarów są zawsze kredytowe. Łączna kwota odchyleń jako różnica między wartością zapasów towarów w cenach sprzedaży netto a wartością tych zapasów w cenach zakupu, stanowi marżę handlową. Marża jest zrealizowana gdy towary zostaną sprzedane. Dla różnych grup towarowych stosuje się zazwyczaj różne marże handlowe. Zrealizowana marża jest przeznaczona na pokrycie kosztów handlowych i może przynieść dochów z prowadzonej działalności handlowej.