KOSMAS

Jedynym bezpośrednim źródłem informacji o Kosmasie jest jego kronika. Kosmas z Pragi urodzil się w 1045 roku, Był Czechem pochodzącym prawdopodobnie z majętnego i znacznego rodu feudałów, otrzymal wykształcenie w praskiej szkole katedralnej i w szkole przy katedrze sw. Lamberta w Leodium. w Leodium miał styczność ze znakomitym środowiskiem intelektualnym oraz najnowszymi dzielami. Po powrocie ze studiow Kosmas objął obowiązki duchowne przy katedrze sw.wita. W praskim środowisku katedralnym był kosmas wazna osobistością o czym swiadcza jego podroze zagraniczne w których towarzyszyl biskupom. Jednym z ważniejszych wydarzen w zyciu kronikarza była podrozy odbyta w 1099 roku kiedy wraz z biskupem Hermanem towarzyszyl ksieciu Brzetysławowi w wyprwie na Morawy gdzie arcybiskup serafin udzielil kosmasowi swiecen kapłańskich.

Z kroniki możemy się dowiedziec jaki stosunek miał kosmas do współczesnych mu ludzi i spraw. Z niektórych fragmentow przebija jawna niechęć do osoby bądź wydarzenia, tak jak w przypadku polskiego krola Bolesława Chrobrego, z innych latwo wyczytac wielkie zaangażowanie kronikarza w sprawy praskiej katedry, gdzie nie cofnął się nawet na korzysc interesow biskupstwa. Oprocz umilowania do katedry Kosmas przejmował się również sprawami całego kraju, jak np. wojny domowe. Z tym patriotyzmem wiążą się również cechy negatywne, takie jak nienawiść do sąsiadów, czyli do Niemców i polski. Jeśli chodzi o sprawy polakow to kosmas uwaza ich za dawnych trybutariuszy Czech. Kosmas całą swoją niechęc do polskich władców skupil na osobie Bolesława chrobrego, którego ponizal nawet w ten sposób, ze stale tytułował go imieniem ‘Mieszko’. Kosmas swoje zdanie na pewne tematy celowo pomija wtrącając tylko niewinne zdania, Natomiast jako wzor władcy przedstawia kosmas Bolesława II i Brzetysława I. wielkim uczuciem i czcią darzy Brzetysława II

Sama funkcja nadwornego historyka miala na celu pozostawienie pisemnego świadectwa o czynach władcy a wywodzila się od ‘opowiadacza’. W sredniowiecznej europie nadworny historyk –pisarz, był z reguly duchownym i tworzyl dziela przeznaczone do glosnego wygłaszania dźwięczna, rytmiczna proza z czestym wtraceniem wierszy

W swej kronice trzy razy zwraca się Kosmas wprost do dostojnej osoby, której dzieje czeskie opowiada. Można wysnuc wniosek, ze kosmas był nadwornym dziejopisarzem u ksiecia Wladyslawa, poprzednika Sobieslawa.