Gatunki dziennikarskie prasowe

Prasa (drukowana)- zbiór periodyków mówiących o aktualnych wydarzeniach, rzeczach (aktualności), uniwersalność treści i nieograniczoność, nie określa odbiorcy (dla każdego), realizuje cele informacji ogólnej (coraz częściej kształtuje opinię).

Najważniejszą funkcją prasy jest informowanie oraz kształtowanie opinii publicznej.

PRASA

Kryteria klasyfikacji prasy

• Częstotliwość ukazywania się:

codziennik, dwudnik, tygodnik ,dekadówka (co 10 dni),dwutygodnik, miesięcznik, dwumiesięcznik, kwartalnik, półrocznik, rocznik, nieregularnik

• Dominanta tematyczna:

-ogólna

-polityka

-ekonomia

-prawo

-zdrowie i medycyna

-turystyka

-itd.

• Odbiorca

-płeć

-wiek

-zainteresowania

-praca zawodowa

-wyznawane wartości(wiara, ideologia)

• Zasięg

-ogólnokrajowe

-regionalne

-lokalne

-wojewódzkie

-gminne

-miejskie

-wiejskie

-parafialne

-osiedlowe

Klasyfikacja prasy(badania, marketing)

PEOPLE - Gala, Viva ,Party, Show, Flash

YELLOW - Życie na gorąco, Twoje imperium, Na żywo

LIFESTYLOWE - Women’s Health, Exclusive, CKM, Playboy

FRONT

80% czytelników decyduje się na zakup gazety po pierwszym wrażeniu.

Europa – robi się okładki pod stałych czytelników (przyzwyczajonych do formy)

*Layout - schemat graficzny

*Tagline- motto

FRONT CZASOPISMA

Okładki typu magazynowego

• nazwa gazety,

• logo wydawcy,

• prosty format

• krótkie zapowiedzi niektórych tekstów, które znajdą się w środku czasopisma,

• grafika – czysta, przejrzysta, (prawie nie ma w gazetach specjalistycznych)

• zdjęcie człowieka /rzeczy na okładce

- twarz prosta na zdjęciu - silne wrażenie – musisz kupić)

- twarz profil – propozycja kupna

• symbole

• rysunek na okładce

• wykorzystanie sztuki / artystyczne zdjęcia

Okładki typu gazetowego

• dużo tekstu na okładce (można pomyśleć, że zwykła gazeta)

• zdjęcia na pół strony lub nie

• nazwa gazety

JEDYNKI

Jedynka tradycyjna – bardzo zadrukowana, praktycznie bez grafiki , ciężka wizualnie

Jedynka informacyjna – fotografie i tekst prawie w tej samej ilości jednak tekst trochę przeważa , duży nagłówek , 2-4 krótsze teksty, zapowiedzi, najczęściej występujące w Polsce

Jedynka tabloidowa – grafika przeważa nad tekstem, duża dynamika, duży nagłówek , zdjęcia mają kształt, ostre kolory, jest ich dużo, miejsce logo jest ruchome. (Zazwyczaj logo gazety jest stałe. )

Schemat okna (tylko Puls Biznesu w Polsce) – centrum to zdjęcie obok szczątkowe teksty o informacjach, co jest w środku.

Schemat magazynowy – centrum to zdjęcie, tekst na różnych tłach wokół zdjęcia, małe zdjęcia dodane koło tekstu, mocne kolory, duże nagłówki, teksty krótkie. / zdjęcie nie musi być związane z głównym kluczem, uporządkowana, odsyła do środka, widać, który tekst jest główny.

Zajawka - zapowiedzi, to co w numerze, co w dodatku

Logo gazety – niepowtarzalne lub niezastrzeżone

Sygnet – obrazek składany na logo

Logotyp – słowa składane na tytuł gazety

Czołówka – tekst czołówkowy , centrum strony

Podwał – dolna część gazety

FUNKCJE JEDYNKI

• przyciąga uwagę

• informuje o tym, co jest w gazecie , o tym co się dzieje

• stanowi reklamę

• oddziaływuje na emocje, wzbudza zainteresowanie

• hierarchizacja informacji : sugeruje czytelnikowi , które informacje są ważne, a które mniej

• zachęca do lektury

• ukazuje politykę redakcyjną

DETALE PROJEKTOWANIA

• Belka - pasek innego koloru – inne tło dla tekstu

• Nakładka – tekst w całości leży na zdjęciu albo grafika na grafice

• Zdjęcie oszparowane / szparówka - zdjęcie z wyciętym tłem oblewane tekstem

• Oblewka – tekst oblewający, okalający zdjęcie

• Zajawki tematyczne – dotyczą jednego tematu

• Wstawka – grafika na grafice, tekst na grafice, tekst na tekście – nie całe

• Podpisy zdjęć – tekst koło, na, pod zdjęciem

• Winietka – malutki tekścik nad tytułem

• Wybicie – jeżeli coś przerywa tekst np. zdjęcie, rysunek

• Wyimek – cytat wyjęty z tekstu, który jest później w nim zawarty

• Ramka / Sidebar - dodatkowy tekst ze zdjęciem lub bez, ale z obramowaniem

• Infografika – informacja pokazywana graficznie (np. diagramy)

NAGŁÓWEK

Nagłówek typu banner – nad tekstem , rozciągnięty na całą szerokość tekstu

Nagłówek typu krzykacz – wytłuszczone pierwsze słowo tytułu, umiejscowiony ponad tekstem

Nagłówek typu trójróg – pierwsze słowo duże , pozostałe zmniejszone na wysokość pierwszego

Nagłówek wcięty – pierwszy łam jest puszczony, tam jest nagłówek

Nagłówek „damskie siodło” – obok tekstu, obok łamu , nagłówek krótki i rzadko spotykany

TEKST PRASOWY

Elementy tekstu prasowego

Grupa tytułowa

• Nadtytuł (balkonik) – może zawierać dopełnienie informacji

• Nagłówek (tytuł główny) – krótki lub szczegółowy

• Podtytuł

• Śródtytuły – ile ich jest zależy od artykułu, długości

Lid – główka tekstu

Korpus (body)

Elementy stowarzyszone - nie muszą się pojawiać

• Wybicie

• Zdjęcie

• Rysunek

NAGŁOWKI I LIDY

Nagłówek musi być w tekście bez względu na długość, najlepiej jak jest krótki. Może nie być lidu, podtytułu, nadtytułu.

Informuje o tym o czym będzie tekst. Nagłówek zawsze musi pasować do tekstu. Musi być czytelny dla większości ( trzeba myśleć o odbiorcy). Celem jest zachęcenie czytelnika do przeczytania tekstu.

Nagłówek informacyjny – bez zabawy słownej, w prosty sposób informuje o czym jest tekst poniżej np. „Nie będzie baz NATO w Polsce”.

Nagłówek publicystyczny – jest zabawa słowna, składnia do przeczytania tekstu , jest w nich coś, co powinno czytelnika zaintrygować np. Syndrom F-92 (tajemniczość F-92); Masakra w Poznaniu (mocne słowo- masakra);

Musimy ocenić czy aluzja zawarta w nagłówku zostanie rozszyfrowana przez czytelników.

Inspiracją do tworzenia nagłówków mogą być : reklamy, teksty, powieści, cytaty, gwara, bajki, związki frazeologiczne

CECHY NAGŁÓWKA

• Chwytliwy

• Krótki

• Kreatywny

• Mówi o stanie aktualnym

• Mówi o tym, co najważniejsze

• Ściśle wiąże się z tekstem

• Zrozumiały(informacyjny) / niebanalny (publicystyczny)

LID – najczęściej jeden akapit, ostatni moment by zyskać czytelnika.

1. informacyjny

2. publicystyczny

3. aksjologiczny- wierzenia, symbole

4. dramatyczny

5. asocjacyjny- opiniotwórczy

6. opisowy

7. narracyjny- opowiadamy co się dzieje, często wymowa dramatyczna

8. cytatowy- wypowiedź, typowy dla wywiadu

9. jednoaspektowy- wskazuje na jeden wątek z wielu poruszonych w tekście

10. analityczny- po kolei jak w tekście (ciężki do ułożenia bo tekst musi być mega uporządkowany)

11. kontrastowy- najpierw miło a potem bum

12. pseudo wynikowy

13. opóźniony- najważniejsze rzeczy pod koniec lidu

14. bajkowy/opowiadający

15. pytający- z pytaniem , czasem też z odpowiedzią ale nie taką na którą czytelnik wpadł .

16. testowy/turniejowy- lid z pytaniami i np odpowiedziami do wyboru

17. bombkowy/hasłowy- równoważniki zdań, zawiadomienia. Krótkie komunikaty, zdania.

18. paradoksalny- oparty na paradoksie

19. tajemniczy

20. ironiczne

21. statystyczny - źle się go czyta

22. interpretujący gra językiem i różnymi stylami

23. dowcipny- trzeba uważać, musi być oryginalny, musi być krótki, musi śmieszyć

24. niedokończony

25. powtórzeniowy- i słowa i składnia

26. metaforyczny

27. osobisty- w pierwszej osobie, coś a’la pamiętnik

28. dyrektywny/ rozkazujący

29. wywiadowy- o czym jest tekst/ wywiad

30. stylistyczny- wymieszanie stylistyki języka np młodych ze starymi

GENOLOGIA DZIENNIKARSKA TEORIA

Genologia literacka – podział na rodzaj i gatunek literacki.

Genologia dziennikarska / medialna – analiza, badania, ewolucja przekazów dziennikarskich.

Rodzaj – pewna ogólna kategoria, która pozwala na przyporządkowanie rodzajom pewnych cech.

RODZAJE DZIENNIKARSKIE

Rodzaj tradycyjny

• informacyjny- przekazują wiedzę o faktach i aktualnych wydarzeniach. poszerzanie wiedzy o rzeczywistości.

• publicystyczny- informowanie o tym co się stało ale w kontekście oceniającym, wartościującym, interpretacja tego co się stało

wg przekonań dziennikarza. przedstawianie w kontekście, nie tylko aktualne info ale z przeszłości i przyszłości. pogłębianie

rozmienia rzeczywistości.

Wg Zbigniewa Mitznera:

1.informacja

2.publicystyka

3.tzw. większe gatunki( wywiad, reportaż itp.)

Wg Wojciecha Furmana

1.informacyjny

2.publicystyczny

3.gatunki pograniczne ( debata, wywiad, hipertekst)

Wg K. Wolnego-Zmorzyńskiego i A. Kaliszewskiego:

• informacyjny

• publicystyczny

• informacyjno- publicystyczny ( debata, wywiad, list do redakcji, odpowiedź na list do redakcji, talk-show, czat)

Wg Słownika terminologii medialnej

• informacyjny

• publicystyczny

• pograniczny ( debata, wywiad, talk-show, czat, hipertekst, blog reportażowy)

GATUNEK – w genologii medialnej jest to stosunkowo prosty i utrwalony kulturowo konstrukt typu danej wypowiedzi tworzony z udziałem i użytkowany z udziałem mediów.

STRATYFIKACJA WEDŁUG MARII WOJTCZAK

INFORMACJA:

-czyste, proste, mniej lub bardziej szczegółowe sprawozdanie z faktu należące do jak najbardziej bezpośredniej teraźniejszości.

(definicja belgijska).

-nie zawiera komentarzy, nie ocenia, jest obiektywna, bezstronna (przynajmniej powinna być)

KORPUS PYTAŃ INFORMACYJNYCH:

• kto?

• co?

• gdzie?

• kiedy?

• jak?

• dlaczego?

• z jakim skutkiem?

PUBLICYSTYKA:

aktualne, publiczne, intencjonalne oświetlenie wszelkich zagadnień społecznych. (Michał Szulczewski)

-ocena, wartościowanie, świadoma propozycja czytelnikowi swojego sposobu widzenia , narzucanie pewnej wizji, osądu.

-subiektywizm ( czytelnik może się zgodzić lub nie)

INFORMACJA PUBLICYSTYKA

O CZYM MÓWI: fakty, zdarzenia sądy, opinie

TEMATYKA: nieograniczona możliwe ograniczenie

AKTUALNOŚĆ: na bieżąco specyficzna

(maksymalna)

ODNIESIENIE DO FAKTÓW: nie kreuje kreuje (np. przewidywanie)

STOSUNEK DO ZJAWISK: opisuje pojedyncze zjawiska łączy, wydobywa sens zjawisk

KONSTRUKCJA KOMUNIKATU: wynika z oceny wagi szczegółów wynika z celu autora

AUTOR: anonimowy znany

JĘZYK: prosty, zbliżony do potocznego zbliżony do literackiego

CEL ODBIORCY: poznać rzeczywistość zrozumieć rzeczywistość

ZAINTERESOWANI: wszyscy wybrani

PODSTAWOWE GATUNKI INFORMACYJNE

KRTYERIA PODZIAŁU:

• ze względu na budowę

• miejsce akcji / lokalne, krajowe, zagraniczne

• temat

• źródło – własne, agencyjne, nadesłane

Faktoid – nie ma miejsca w rzeczywistości

Flesz/ Sygnał – nagłówek i 1-2 zdania, forma informacyjna

Zajawka – zapowiedź, nagłówek i odnośnik, odesłanie do konkretnej strony

Flesz z odniesieniem , zdjęcie z podpisem i odnośnikiem, cytat z odniesieniem, wielotytuł z odnośnikiem, lid + nagłówek + odnośnik, ZAJAWKA MA ZAWSZE ODSYŁACZ (główna cecha)

News – krótka informacja

• rzadko bywają pozytywne

• są zweryfikowane, sprawdzone

• bulwersujące

• na tyle ważny i ciekawy, że każdy o tym mówi

• świeże

• interesujące

Wzmianka – rozbudowany flesz. Tylko tytuł główny, korpus/akapit 2-3 zdania. W prosty , jednoznaczny sposób powiadomić o fakcie.

Notatka prasowa – jednoakapitowy nagłówek, 2- 3 akapity , spora ilość szczegółów, prosta informacyjna, najczęściej się pojawia.

Wiadomość prasowa – od 5 akapitów wzwyż, mamy lid, dwuelementowy nagłówek informacyjny, pojawiają się cytaty , które zawierają opinie, może pojawić się tło, dużo szczegółów.

Depesza – dziennikarska forma wypowiedzi, agencja prasowa wysyła na nią zamówienie. Jest to tworzywo, które się kształtuje. Agencja wrzuca je do serwisu informacyjnego. Serwis nie obejmuje krótkich form, są tam np. kalendaria, gdzie są ważne osoby i dany giełdowe. Masa informacji, które agencja prowadzi.

Możliwie najbardziej zwięzła, max. aktualna, pochodzącą najczęściej z zagranicy informacji o wydarzeniu , informacja powinna być opatrzona atrybutem (szczegóły dotyczące źródła informacji ) Skonstruowana zgodnie z zasadą tzw. odwróconej piramidy

1.Aktualność – kiedyś najszybszy przekaz informacji, jasna, precyzyjna, są

Na niej daty, godziny , jeśli chcemy opracować czytamy najświeższą i porównujemy ze starszymi.

Podawanie oczywistych szczegółów świadczy, że piszący depesze nie ma żadnych konkretnych info.

2.Zwięzłość – im mniej słów tym lepiej

3. Budowa – obowiązkowo wedle odwrotnej piramidy. Od najważniejszego szczegółu do najmniej ważnego. Ocena ważności szczegółów

Relacja – mówienie o czymś, co jeszcze się nie skończyło

Sprawozdanie – obszerniejszy gatunek , piszemy o tym, co już się zakończyło. Obowiązuje chronologiczność wydarzeń. Najlepiej być naocznym świadkiem , najważniejsze szczegóły na początek. Jest tytuł i lid

• na początku zaburzenie chronologii

• selekcjonujemy zdarzenia

Cechy sprawozdania

• możemy skonfrontować własne uczucia

• przeżywamy jeszcze raz wydarzenie podczas czytania

• w sprawozdaniu dziennikarskim widać stronniczość

• selekcjonuje się informacje

• zazwyczaj są to sprawozdania sportowe – radość, złość

• język potoczny (mamy się utożsamić – przykład meczu „nasi”)

• często stosowany czas teraźniejszy

• im krótszy tekst tym bardziej spaczony obraz wydarzenia

Sylwetka

• wąski temat, którym się zajmuje - tylko o człowieku, zazwyczaj jedna osoba

• zawsze ma pretekst publikacji

• jest gatunkiem pasożytniczym , zawsze występuje w gatunkach adaptacyjnych

• pograniczy między informacją, a publicystyką

• może być tekstem autonomicznym / doczepionym/ publikowanym w zbiorze

• podział na sylwetki osób żyjących i zmarłych

• służy przedstawieniu i zarekomendowaniu osoby (mamy mieć wrażenie, że ja znamy)

Sylwetka anons (stowarzyszona) – towarzyszy wywiadowi, najczęściej recenzja

• mówi o aktywności zawodowej, pracy, osiągnięciach

• informacje są selekcjonowane na podstawie tematu np. wywiadu

Sylwetka w kształcie biogram – teksty podobne do tych z encyklopedii, krótkie, zwięzłe, język biogramowy i encyklopedyczny.

Sylwetka w kształcie notatki – mogą pojawić się cytaty bohatera albo kogoś kto o tym mówi, podobna do biogramu

Sylwetka w kształcie wiadomości prasowej – rozbudowana, z elementami publicystyki, opisana droga kariery , mogą być wiadomości z życia prywatnego, cytaty bohatera albo osób trzecich, pokazujemy źródła informacji, mogą być przewidywania , pewną wiedzę o bohaterach możemy wnioskować ze szczegółów. Podaje się informacje wprost i bezpośrednio, osadza się zdarzenia w kontekście (jak to się stało)

Sylwetka w kształcie wywiadu – albo rozmowa o bohaterze albo rozmowa dziennikarza z osobami trzecimi.

Sylwetka w kształcie kwestionariusza – tworzy się pytania – podsuwa się komuś do wypełnienia, prawdziwość nie jest weryfikowana.

Sylwetka w kształcie artykułu publicystycznego – najbardziej wymagający materiał

Zazwyczaj mówi się od razu czemu publikuje się sylwetkę.

• Chronologia (jest to banalny pomysł lepiej cos innego wymyślić)

• Można spróbować opowiedzieć o człowieku zacząć od momentów przełomowych

• Zanim zabierzemy się za portret trzeba dużo poczytać/odwiedzić osoby znające bohatera

• Szukać wiedzy w rozmowie ze współpracownikiem

• Wywiad z bohaterem

• Ja proponuję czytelnikom SWOJĄ wizję postaci

• Musi być autentyczny obraz postaci

• Zwykle pozytywny obraz

Sylwetka – sondaż

SYLWETKA ZMARŁYCH

Publikowane są tuż po śmierci samej osoby.

• Sylwetka pożegnalna – znane/bardzo znane osoby , zazwyczaj krótkie.

• Sylwetka wspomnienia – publikowane trochę po śmierci , rocznice zgonu albo rocznice urodzin, przyznanie nagrody, służy utrwaleniu pamięci, o danej osobie nam przypomina, pisze jak ktoś komu zależy by pamięć o tej osobie utrzymać, kreowany obraz osoby na nowo, rozliczane, bilans osoby zmarłej i jej życia, dopełnienie wiedzy o danej osobie.

1. Wiadomość prasowa – zazwyczaj krótka. Przykłady : w mniejszym stopniu info o życiu prywatnym, czym zapisał się w pamięci ludzi, zasługi, poczucie, że go straciliśmy, wyrażenie żalu ,podkreślenie hołdu

2. Teksty osobiste – wywołują emocje i kreują opinie, są fakty osobiste z życia prywatnego i zawodowego, zapamiętujemy bohatera jako człowieka.

PODSTAWOWE GATUNKI PUBLICYSTYCZNE

Komentarz – najbardziej publicystyczny gatunek

• pisany gdy zdarzy się coś ważnego dla szerokiego kręgu osób

• pokazuje zdanie i stanowisko piszącego komentarz

• komentarze może pisać specjalista w danym temacie

• inny specjalista może czytać komentarz o jego specjalizacji

• komentator ma wiedzę (od dłuższego czasu śledzi wydarzenia)

• nie może czytelników okłamywać

• aktualne wypowiedzi

• mocne słowa, racjonalność, zdrowy rozsądek

• podpisanie komentarza imieniem i nazwiskiem

• jeżeli coś krytykujemy to możemy napisać co trzeba zrobić by coś zmienić

• autor często w 1 zdaniu wyraża swój pogląd

• tekst komentarza 4-6 akapitów, dyscyplina myślowa w prezentowaniu opinii

Publicysta publikuje aktualny komentarz , ale ma on szeroką perspektywę

ZWIĄZEK TEKSTU KOMENTARZA Z INNYM TEKSTEM

I sposób wyrażenia opinii

AUTONOMICZNY	NIEAUTONOMICZNY
Komentarz oddzielony od tekstów / samodzielny tekst Zazwyczaj na 2 stronie	Niesamodzielny tekst Większy objętościowo Komentarz doczepiony Komentarz może mieć tytuł, nie musi Tekst i komentarz wyraźnie się łączą Może być wielu autorów

II sposób wyrażenia opinii

BEZPOŚREDNIE	POŚREDNIE
Tekst jest oznaczony jako komentarz Opinia wyrażana wprost	Tekst formalnie komentarzem nie jest, ale pełni taką rolę Aby wyciągnąć wnioski trzeba pomyśleć

ARTYKUŁ

Każdy tekst dziennikarski. Ma zawsze jakiś określnik np. informacyjny, polityczny itd.

Artykuł – informacyjny, obszerny treściowo, jest formą publicystyczną, nie może być bezosobowy , zawsze muszą być elementy publicystyczne, uatrakcyjnienie tekstu – postacie symboliczne ucieleśniające coś.

ARTYKUŁ WSTĘPNY (WSTĘPNIAK) – są trzy postacie

1. – Jest to artykuł, który ukazuje się w 1 numerze (nowe wydanie pisma)

– Podpisuje naczelny, dyrektor redakcji

– Mówi o czym będzie pismo – wizytówka (chwalimy się, ukazujemy i wyolbrzymiamy nasze zalety)

1. Edytorial

– Jest to artykuł, w którym redakcja prezentuje swoje stanowisko w danej sprawie (dzieje się coś szczególnego, zabieramy głos)

1. – Artykuł pisany zwykle przez naczelną/ zastępcę naczelnej

– Publikowany w każdym piśmie

– Ma podkreślać wartość tego numeru , wzmacniać więź z czytelnikiem

ARTYKUŁ NAUKOWY

• Obszerna, dużo dłuższa publikacja

• Wąski specjalistyczny temat

• Napisany przez specjalistę/ fachowca

• Znawca wysoko postawiony – pisze dla innych specjalistów

• Sztywna budowa tekstu ( wstęp, rozwinięcie, zakończenie : podsumowanie lub wniosek)

• Język specjalistyczny nasycony terminologią, posługiwanie się str. Bierną

• Wtrącenia obcojęzyczne

• Nota biograficzna, streszczenie obcojęzyczne, przypisy , bibliografia, może być aneks

Cel artykułu naukowego : zreferowanie wyników badań naukowych przeprowadzonych przez siebie, badania nowatorskie, które cos wnoszą do dziedziny nauki

ARTYKUŁ POPULARNO – NAUKOWY

• Publikacja, w której dziennikarz publikuje ustalenia wyniku badań naukowych, ale w sposób który wszyscy zrozumieją

• Niespecjalistyczna pisownia

• Niespecjalista dla niespecjalistów/ laików o specjalnych badaniach

• Źródło wiedzy : badacze , specjaliści, zajmowanie się różnymi tematami

• Dziennikarz musi mieć ogromną wiedzę , rozmawiać z badaczami ich językiem naukowym

• Nie za dużo terminologii naukowej - jeśli są to są tłumaczone

• Pojawienie się praktycznych ilustracji , przewidywania

• Uproszczenie wypowiedzi fachowca tak by jej nie sfałszować.

• Uproszczenie danych np. zaokrąglenie liczb

ARTYKUŁ PORADNIKOWY

• Daje nam porady w sposób jednoznaczny, łatwy

• Daje rady na konkretny problem

• Dotyczy dużej grupy ludzi np. choroby

• Często publikowane w związku z porą roku

• Rady trzeba formułować w sposób konkretny

• Mogą być powoływanie eksperci

ARTYKUŁ PUBLICYSTYCZNY

• Dość sztywna budowa złożona z 3 części: wstęp – zarysowanie problemu, argumenty – potwierdzają hipotezę, rozstrzygają, podsumowanie

• Praca intelektualna, napisana w sposób zdyscyplinowany, nie robimy dygresji, nie ma metafor przenośni

WYWIAD

Cechy wywiadu :

• Bezpośredni zapis rozmowy z kimś

• Ciekawa / znana osobistość wypowiada się

• Chcemy poznać czyjeś zdanie (popularnej osoby najczęściej)

• Wywiad jest często konfrontacyjny

• Chcemy się upewnić, że dany człowiek ma takie poglądy o jakie go posądzamy

• Podczas czytania nie musimy się trzymać kolejności pytań, możemy przeskakiwać

• Poświęcony ciekawym, aktualnym tematom (najczęściej)

• Można przeprowadzić wywiad bez konkretnego powodu

• Najczęściej ma temat wydarzenia

• Osoby wywiadów : eksperci, gwiazdy, wschodzące gwiazdy

• Odpowiedź dłuższa od pytania

Pierwszy autor wywiadu – James Gordon Bennett – „ Wywiad z podstmistrzem”

13 październik 1835 r.

INTERVIEW – Dziennikarska relacja z rozmowy (dużo cytatów), nie ma zapisów pytanie – odpowiedź

WYWIAD

Metoda zbierania informacji

WYWIAD HYBRYDYCZNY – Zawiera wprowadzenie, pokazanie rozmówcy, pytania i odpowiedzi,

są didaskalia (np. przerwanie mowy, zaśmianie)

ADVERSARIAL INTERVIEW – Dziennikarz świadomie staje się przedstawicielem opozycji w rozmowie

z kimś np. z politykiem żeby wywołać konfrontacje, dynamikę.

KLASYFIKACJA WYWIADU – ze względu na cel wywiadu

• Wywiad informacyjny - pozyskanie informacji na dany temat

• Wywiad problemowy – zbudowanie jakiegoś zagadnienia / dziennikarz i rozmówca współpracują

• Zaprezentowanie osoby – wiedza o człowieku

WYWIAD INFORMACYJNY

• Dziennikarz kieruje rozmową

• Wywiad ten można modelować, pytania nie są ze sobą powiązane

• Odpowiedzi są szczególnie długie

• Zwykle pytania konkretne ze znakiem zapytania, nie zawsze, ale znakomita większość normalna

• Często wywiad ze specjalistami

WYWIAD PROBLEMOWY

• Dziennikarz nie jest bierny, może krytykować (wyrażać własne zdanie)

• Problemy są stawiane dla rozmówcy

• Dziennikarz musi pamiętać, że robi wywiad dla czytelników nie dla siebie

• Może być konfrontacja

• Dysproporcja między pytaniami a odpowiedziami

• Nie musi być zakończenia problemu w wywiadzie

REPORTAŻ

Reportaż to sprawozdanie dziennikarskie, którego autor był świadkiem

Reporter – Kiedyś on informował dziennikarza, co się wydarzyło

1895 – Pierwszy nowoczesny reportaż, napisał go Władysław Reymont – „Pielgrzymka do Jasnej Góry”

Cechy reportażu :

• Autor odnotowuje co się dookoła niego dzieje, to co widzi

• Opis jest plastyczny, możemy sobie wyobrazić sytuacje

• Autor angażuje się, wrasta w środowisko , w którym przebywa, reaguje emocjonalnie

• Środowisko dla autora staje się bliskie

• Bohaterami reportażu najczęściej są ludzie

• Akcja może być „bohaterem” reportażu

• Reportaż powstaje pod wpływem chwili

Najważniejsze źródła reportażu :

• Sprawozdania z podróży

• Obrazki obyczajowe – element obowiązkowy , charakterystyka społeczna/ psychologiczna

• Listy - zawierają one refleksje autora, indywidualną ocenę o danym wydarzeniu

Nowela miała wpływ na budowę reportażu dzisiaj rzadziej widzimy takie przykłady.

Znani dziennikarze piszący reportaże :

• Czesław Centkiewicz

• Ksawery Pruszyński

• Maria Kuncewiczowa

• Krzysztof Kąkolewski

• Ryszard Kapuściński

• Hanna Krall

Reportaż piszemy dla czytelników, musimy na nich oddziałać, zaciekawić, trzeba skłonić czytelnika do przemyśleń, poruszyć go emocjonalnie, dobry reportaż zostaje w pamięci. Reportaż powinien przedstawiać obrazek/ fragment z życia społecznego.

REPORTAŻ – Aktualne opowiadanie o faktach, pokazanie ich w pewnych kontekstach

KLASYFIKACJA REPORTAŻU

Tematyka:

• Podróżnicze

• Sztuka

• Polityka

• Biograficzne

• Społeczne

• Historyczne – musi być prawdziwe jeśli przypuszczamy to musimy to zaznaczyć

Dwa typy reportażu :

FABULARNY – Związany z gatunkiem informacyjnym

PROBLEMOWY – Związany z gatunkiem publicystycznym

REPORTAŻ FABULARNY :

• Przedstawia pewne dziejące się wydarzenia

• Może dotyczyć przeszłości (np. wypadki, zagrożenia)

• Przedstawia ciąg wypadków powiązanych ze sobą

• Czasami trzeba wydobyć informacje, są momenty zwrotne

• WAŻNE BUDOWANIE NAPIĘCIA

• Czytelnik musi czuć ze to co jest w reportażu opisane dzieje się tu i teraz

• Bohaterem może być człowiek albo akcja – to, że coś się dzieje

• Zaburzenie chronologii

• Może się zdarzyć moment refleksji

REPORTAŻ PROBLEMOWY :

• Autor chodzi, dowiaduje się, bada wybrany problem

• Autor przedstawia jakiś problem

• Autor wchodzi w środowisko

• Problemy musimy zaprezentować i opisać

• Pojawiają się źródła różnych punktów widzenia różnych osób np. z rożnych branż

• Nie trzeba na końcu rozwiązać problemu

FELIETON

Felieton - bieżąca relacja, co się dzieje teraz, ale nie ma ram czasowych , relacje skrajne (krytyka, pochwała)

Często mianem felietonu są określanie komentarze cotygodniowe o polityce

CECHY FELIETONU

• Felieton jest formą cykliczną

• Podpis imieniem i nazwiskiem, zdjęcie miniaturka

• Felieton jest rubryką stałą publikowaną w tym samym miejscu

• Stała charakterystyczna szata graficzna na podstawie layoutu

• Aktualność problematyki

• Szybko traci ważność

• Dowolność tematyczna

• Nigdy nie można mieć pewności, że to co jest zapisane jest prawdą

• Skłonność do puenty

• Dbałość o charakterystyczny nagłówek

• Wyraźna stronniczość (mocno podkreślone)

• Język – odzwierciedlenie autora, pisanie wyrafinowane

• Felieton może być treściowo niespójny

• Elementy żartu i dowcipu

• Pojawiają się błędy językowe, dziwność wyrażeń – przyciągają uwagę

• Gra głosów – każdy, zawsze,

• Zdania wtrącone