Klon polny (Acer campestre)

Spośród innych klonów wyróżnia się przede wszystkim stosunkowo małymi, łagodnie klapowanymi liśćmi oraz niemal poziomo ułożonymi skrzydełkami skrzydlaków.

Preferencje. Gatunek ogólnie mało wymagający, lubiący gleby świeże i przepuszczalne, lekko zasadowe, ciepłolubny, preferujący półcień, odporny na suszę, zanieczyszczenia powietrza, choroby i szkodniki. Drzewo krótkowieczne, dość wolno rosnące. Osiąga wiek 80-120(150) lat.

Pokrój. Małe drzewo liściaste o krótkim, krzywym pniu i okrągławej, gęsto ugałęzionej koronie. W niesprzyjających warunkach może też wyrastać jako duży krzew.

System korzeniowy płytki i rozległy.

Kora szarobrunatna, podłużnie siatkowato często skorkowaciała.

Młode pędy proste i cienkie, okrągłe w przekroju, początkowo żółtawobrązowe, posiadają duży, sześcioboczny rdzeń. Na gałązkach często występują listewki korkowe.

Pąki jajowate, małe, czerwonobrązowe (zimą ciemnobrunatne), często z poprzecznym czarnym paskiem przechodzącym przez środek łusek, wełniście owłosione. Pąki boczne mniejsze od wierzchołkowych, luźno przylegające do pędu i płaskie od jego strony.

Liście

Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka o zmiennej formie, przeważnie w ogólnym zarysie okrągława, dłoniasto 3-5 klapowa, matowo ciemnozielona (od spodu szarozielona), nieco skórzasta.Ustawienie: naprzeciwległe na 2-7cm ogonkach. Ogonki wydzielają mleczny sok (ważna cecha rozpoznawcza!).

Kwiaty

Pojedyncze kwiaty zielonkawożółte. Płatki korony identyczne z działkami kielicha, wąskie (lancetowate), na brzegach wyraźnie, biało owłosione.

Owoce i nasion

Podwójne skrzydlaki z płaskawymi orzeszkami i skrzydełkami długości 3-4cm, często rozpadają się po dojrzeniu.

Drewno Białawe, bardzo twarde, posiadające piękny wzór słojów, nieco mniej trwałe od drewna klona zwyczajnego

Klon jesionolistny (Acer negundo)

Skrzydlaki klona jesionolistnego pozostają na drzewie przez całą zimę. Jedna z najlepszych cech identyfikacyjnych klona jesionolistnego dotyczy jego młodych pędów. Mają one kolor zielonego groszku i są pokryte białawym, woskowatym, łatwo ścierającym się nalotem, nadającym im widoczne z daleka białoniebieskawozielone zabarwienie.

Preferencje Najmniej wymagający gatunek klona - odpowiedni nawet na wyjątkowo ubogie gleby, higrolubny i bardzo światłolubny, najbardziej ze wszystkich klonów odporny na suszę, odporny także na mróz i zanieczyszczenia powietrza. Osiąga wiek do około 100 lat.

Pokrój Nieduże drzewo liściaste o krótkim i krzywym, przeważnie rosochatym pniu oraz bardzo rozłożystej, luźnej i nieregularnej koronie. Konary dosyć grube, dolne przeważnie łukowato wygięte w górę. Gałęzie proste, cienkie i długie, w górnej części miotlasto wzniesione, nie zwieszają się.

System korzeniowy płytki i rozległy, nie tworzy odrośli.

Kora

U młodych drzew oliwkowozielona i gładka, z biegiem czasu staje się szarobrązowa lub jasnobrązowawa, niezbyt głęboko pionowo bruzdowana, często pokryta licznymi bulwowatymi naroślami. Wewnątrz bruzdowatych spękań widoczne są jaśniejsze, pomarańczowobrązowe fragmenty.

Młode pędy grube, rozszerzone w węzłach, bardzo charakterystyczne z powodu występującego na ich powierzchni białego, woskowatego, łatwo ścierającego się nalotu (ważna cecha rozpoznawcza!), po starciu nalotu bardzo gładkie i błyszczące Na pniu występują często liczne i długie pędy odroślowe, niekiedy zebrane w gęste wiązki.

Pąki bardzo drobne szerokojajowate do kulistych, z lekko zaznaczonym wierzchołkiem, pokryte tylko dwiema różowawymi, zimą biało omszonymi łuskami pąkowymi.

Liście Blaszkowate, nieparzystopierzaste, złożone (wyjątek wśród klonów!) z 3-5(7) listków,. Listki bardzo zmienne w formie, czasami nieregularnie podzielone, przeważnie jednak owalno-lancetowate o zaostrzonym i mocno wyciągniętym wierzchołku.

Kwiaty rozmieszczone dwupiennie (wyjątek wśród klonów!), wiatropylne (wyjątek wśród klonów!), zebrane w wielokwiatowe, zwisające wiązki.

 Owoce i nasiona Tworzone niezwykle obficie podwójne skrzydlaki. Każdy skrzydlak ma postać płaskiego, podługowatego orzeszka opatrzonego skrzydełkiem. Skrzydełka początkowo mają kolor jasnozielonkawy, po dojrzeniu - bladożółty do jasnobrązowego.

Drewno Białawe do jasno żółtobrązowego, bardzo słabe i kruche, praktycznie bez znaczenia użytkowego. Stosowane głównie jako opał oraz do produkcji wełny drzewnej.

Klon zwyczajny (Acer platanoides)

Najbardziej efektowną cechą dekoracyjną klona zwyczajnego jest niezwykle intensywna i wyraźnie zmieniająca się w trakcie kolejnych pór roku kolorystyka

Preferencje. Gleby zasobne i wilgotne, najlepiej zasadowe, unika suchych, jak również zbyt mokrych miejsc, preferuje półcień i wilgotne powietrze, jest mrozoodporny, wyjątkowo odporny na zanieczyszczenia powietrza. Osiąga wiek 150-200(250) lat.

Pokrój. Średniej wielkości (rzadziej duże) drzewo liściaste o prostym pniu i okrągławej koronie. Konary długie do bardzo długich, proste lub lekko łukowato wygięte.

System korzeniowy sercowaty, niezbyt głęboki.

Kora U młodych drzew jasnoszara i gładka, po pewnym czasie staje się ciemnoszara do czarniawej, pokryta ładnym rysunkiem gęstych i niezbyt głębokich, pionowych bruzd.

 Młode pędy owalne, brązowawe do oliwkowozielonych, nagie. Pąki zimą ciemnoczerwone, wiosną przed otwarciem miejscami czerwonawe, a miejscami oliwkowozielone, przez pozostały czas brunatnoczerwone, Pąki kwiatowe przed otwarciem znacznie się powiększają i przyjmują odwrotnie jajowaty kształt.

Liście Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka w ogólnym zarysie okrągława, dłoniasto klapowana, obustronnie zielona i lekko błyszcząca, naga. Ustawienie: naprzeciwległe na bardzo długich (nawet do 20cm!) ogonkach, które po przełamaniu wydzielają mleczny sok (dobra cecha rozpoznawcza gatunku).

Kwiaty liczne, zebrane kwiatostany w postaci szczytowych, wyprostowanych baldachgron.

Owoce i nasiona Podwójne skrzydlaki z dużymi, płaskimi orzeszkami i szerokimi skrzydełkami długości 4-5cm, początkowo jasnozielonymi, po dojrzeniu (jasno)brązowymi.

Drewno Jasne - białe z żółtawym lub różowawym odcieniem, przeważnie beztwardzielowe zwarte, ciężkie i twarde, przy tym bardzo sprężyste, mało kurczliwe, trwałe (cenione w przemyśle, używane do produkcji mebli, oklein, podłóg oraz instrumentów muzycznych.

Klon jawor (Acer pseudoplatanus)

Cechą wyróżniającą jawora na tle innych klonów jest jego charakterystyczna kora - tafelkowato spękana na odpadające poletka przypomina ona nieco korę platana.

Preferencje. Tereny o chłodnym i wiglotnym klimacie, gleby zasobne, średnie do głębokich, w młodości dobrze znosi półcień, jako dorosłe drzewo jest światłolubny, odporny na szkodniki i zanieczyszczenia środowiska. Osiąga wiek 250-350(500) lat

Pokrój. Jawor jest największym polskim klonem i równocześnie jednym z największych w ramach całego rodzaju. Jest to wysokie i okazałe drzewo liściaste o prostym, grubym pniu i szerokiej, wysoko wysklepionej koronie. Konary grube i mocne, stosunkowo proste i zwykle dość stromo wznoszące się ku górze.

System korzeniowy sercowaty, mocny; drzewo znane z dużej odporności na przewrócenie przez wiatr.

Kora W młodości srebrzystoszara i gładka (miejscami z czarnym nalotem przypominającym sadzę), z biegiem czasu staje się brązowawa, szara lub szaroczarna i bardzo charakterystycznie, tafelkowato spękana na odpadające poletka.

 Młode pędy walcowate i grube, tegoroczne żywo ciemnozielone, nagie, starsze czerwonawo- brązowe, chropowate, z licznymi drobnymi, brodawkowatymi przetchlinkami. Pąki jajowate, na końcu lekko zaostrzone, , posiadają zielone brązowawo obrzeżone, delikatnie zaostrzone łuski. Pąki boczne znacznie mniejsze od wierzchołkowych, luźno przylegające od pędu.

Liście Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka w ogólnym zarysie okrągława, dłoniasto klapowana, ciemnozielona matowa, delikatnie owłosiona tylko w kątach nerwów na spodzie. Klapy w liczbie 5, jajowate, Ustawienie: naprzeciwległe na bardzo długich ogonkach. Ogonki rynienkowate, długości 10-15(20!)cm, jasnozielone do (ciemno)czerwonych, nie wydzielają mlecznego soku

  Kwiaty zebrane po 20-50 sztuk w zwisające, na szczytach tegorocznych przyrostów

  Owoce i nasiona Podwójne skrzydlaki z bardzo wypukłymi, prawie kulistymi orzeszkami (różnica w stosunku do klona zwyczajnego!) i skrzydełkami długości 3-5cm, Rozpadają się po dojrzeniu.

Drewno Bardzo jasne i "czyste", żółtawobiałe do niemal białego atłasowo połyskujące, beztwardzielowe, o wyraźnych słojach i widocznych gołym okiem naczyniach, stare pnie mogą posiadać ciemne pręgowanie.

Klon srebrzysty (Acer saccharinum)

Jedne z najciekawszych cech klona srebrzystego wiążą się z jego nietypowymi skrzydlakami. Posiadają one sierpowato zagięte do wewnątrz skrzydełka, z których jedno często bywa niedorozwinięte i wskutek tego znacznie mniejsze od drugiego.

Preferencje. Obszary o umiarkowanie chłodnym i wiglotnym klimacie oraz żyzne i wilgotne gleby. Jest gatunkiem bardziej światłolubnym niż większość innych klonów, odpornym na niskie temperatury i dobrze przystosowującym się do warunków miejskich (zanieczyszczenia). Osiąga wiek do około 100(125) lat.

  Pokrój Wysokie i okazałe, często wielopniowe drzewo liściaste o rozszerzającej się ku górze, miotlasto otwartej koronie oraz bardzo długich i prostych, ukośnie wzniesionych konarach. Konary bardzo długie, proste, ukośnie wzniesione. Gałęzie cienkie i długie, w dolnej części korony przeważnie zwisające.

  Korzenie System korzeniowy płytki, bardzo agresywny.

 Kora. U młodych drzew jasnoszara i długo gładka, później popielata do brunatno- szarej, łuszcząca się cienkimi, podłużnymi łuskami.

Młode pędy dość grube, czerwonobrunatne.

Pąki liściowe jajowate, lekko zaostrzone, długości ok. 5mm, (brązowo)czerwone, boczne nakrzyżległe, przeważnie znacznie mniejsze niż wierzchołkowy. Pąki kwiatowe kuliste, jaskrawo ciemnoczerwone, zebrane na krótkopędach po kilka do kilkunastu sztuk w duże, kuliste główki.

Liście Blaszkowate, pojedyncze. Blaszka w ogólnym zarysie okrągława, dłoniasto 5-klapowa o bardzo głęboko powcinanych z wierzchu żywo zielona, pod spodem trwale, srebrzystobiało owłosiona (stąd nazwa gatunku).

Kwiaty zebrane po kilka do kilkunastu sztuk w kuliste, jaskrawoczerwone kwiatostany

Owoce i nasiona Podwójne skrzydlaki zebrane w bardzo gęste wiązki. Każdy skrzydlak ma postać podłużnego, wypukłego orzeszka opatrzonego sierpowato zagiętym do wewnątrz skrzydełkiem długości 3-6cm. Po dojrzeniu skrzydlaki przybierają jasno żółtobrązowy kolor i przed opadnięciem rozpadają się na dwie części.

Drewno Białawe, lekkie, kruche i bardzo miękkie, przypomina drewno wierzby, posiada niewielką wartość użytkową, jest wykorzystywane głównie jako opał.