Ewidencja kształtowania się wyniku finansowego – ćwiczenia

Podział działalności gospodarczej:

1. Działalność operacyjna (podstawa)	Działalność operacyjna jest podstawową działalnością danej firmy, zgodną ze statutem lub umową firmy, której istotą jest sprzedaż towarów, usług lub wyrobów gotowych; działalność operacyjna dzieli się na: - Działalność handlowa, tj. zakup i sprzedaż towarów - Działalność usługowa, tj. zarobkowe świadczenie usług - Działalność produkcyjną, tj. wytworzenie dóbr
2. Pozostała działalność operacyjna	- Działalność pośrednio związana z działalnością operacyjną (podstawową) jednostki, np. obrót środkami trwałymi
3. Działalność finansowa	- Działalność związana z inwestycjami, np. obrót aktywami finansowymi

Kształtowanie wyniku finansowego

• Każdy rodzaj działalności generuje koszty i przychody – wynik finansowy określa się dla każdego rodzaju działalności.

• Przychody ze sprzedaży – koszty ze sprzedaży = wynik z działalności operacyjnej

• Przychody z pozostałej działalności operacyjnej – koszty pozostałej działalności operacyjnej = wynik z pozostałej działalności operacyjnej

• Przychody finansowe – koszty finansowe = wynik z działalności finansowej.

• Wynik finansowy brutto = Wynik z działalności operacyjnej + wynik z pozostałej działalności operacyjnej + wynik z działalności finansowej

Wynik finansowy netto

• Wynik finansowy brutto (zysk brutto) – podatek dochodowy = zysk netto

• Zysk netto podlega podziałowi pomiędzy właścicieli.

Klasyfikacja kosztów działalności operacyjnej

• Skuteczne zarządzanie przedsiębiorstwem wymaga wszechstronnych informacji o kosztach.

• W zależności od potrzeb informacyjnych koszty są ewidencjonowane według zróżnicowanych kryteriów

Klasyfikacja kosztów:

Lp.	Podział kosztów	Charakterystyka i ujęcie na kontach
I	Według rodzajów	401 – Amortyzacja 402 – Zużycie materiałów i energii 403 – Usługi obce 404 – Podatki i opłaty 405 – Wynagrodzenia 406 – Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 409 – Pozostałe koszty rodzajowe
II	Według stopnia złożoności	1. Koszty proste – koszty jednorodne rodzajowo, które nie podlegają rozłożeniu na elementy składowe, np. wynagrodzenia, zużycie materiałów 2. Koszty złożone – koszty, które dadzą się rozłożyć na elementy składowe, np. koszty własnej działalności pomocniczej
III	Według możliwości ich powiązania z wytwarzanymi produktami	1. Koszty bezpośrednie to koszty działalności produkcyjnej, które na podstawie dokumentów źródłowych można zaliczyć wprost na określony produkt (nośnik kosztów) czy też ich grupę lub określony rodzaj działalności gospodarczej, czy odpowiednią fazę działalności (zaopatrzenie, produkcja, zbyt). Typowe koszty bezpośrednie: - Zużycie materiałów bezpośrednich; - inne koszty bezpośrednie, np. zużycie narzędzi specjalnych - Koszty bezpośrednie wytworzenia grupuje się na koncie - 501 – produkcja podstawowa 2. Koszty pośrednie to również koszty działalności produkcyjnej, ale wspólne dla większej liczby produktów (nośników kosztów), niedające się rozliczyć wprost na podstawie dokumentacji źródłowej na poszczególne nośniki. Do kosztów poszczególnych produktów dolicza się uzasadnioną część kosztów pośrednich. Koszty pośrednie rozlicza się na produkty w sposób umowny, tj. przy zastosowaniu tzw. kluczy podziałowych. Koszty pośrednie wytworzenia grupuje się na koncie: 521 – Koszty wydziałowe
IV	Według rodzajów działalności, funkcji i miejsc powstawania	Koszty działalności podstawowej, których nie można bezpośrednio, tj. na podstawie dowodów źródłowych przypisać poszczególnym nośnikom kosztów, gromadzone są według rodzajów działalności, funkcji, jakie są realizowane w ramach tej działalności, lub według poszczególnych miejsc powstawania kosztów. Koszty pośrednie wytworzenia (niezaliczone do bezpośrednich), ponoszone w wydziałach produkcji podstawowej (np. amortyzacja maszyn, wynagrodzenia kierownictwa wydziału) gromadzone są na koncie: 521 – Koszty wydziałowe Koszty zakupu, obejmujące koszty bezpośrednie fazy zaopatrzenia, tj. związane z zakupem danej partii materiałów i dostarczeniem ich do miejsca składowania w jednostce, gromadzone na koncie: 523 – „Koszty zakupu lub 644 – Rozliczenie międzyokresowe kosztów zakupu Koszty sprzedaży, obejmujące koszty bezpośrednie, tj. związane ze sprzedażą danej partii wyrobów gotowych, gromadzone na koncie: 527 – Koszty sprzedaży Koszty zarządu, tj. koszty związane z zarządzaniem jednostki, jej organizacją oraz obsługą jako całości; koszty wspólne dla wszystkich produkowanych wyrobów, wydziałów lub rodzajów działalności gospodarczej, gromadzone na koncie: 551 – Koszty ogólnego zarządu
V	Według reakcji na rozmiary działalności	Koszty zmienne – koszty, które zmieniają się wraz ze zmianą wielkości działalności (stopień tej zmienności może być różny), np. zużycie materiałów Koszty stałe – koszty, które nie reagują na zmiany rozmiarów działalności, np. amortyzacja budynków.

Zasady ewidencji kosztów winny być zgodne z polityką rachunkowości, w szczególności umożliwiać:

• Sporządzenie rachunku zysków i strat

• Wycenę produktów gotowych oraz produkcji w toku

• Sporządzenie innych zestawień (GUS, PIT, CIT)

• Dostarczenie informacji w zakresie podejmowanych decyzji

Warianty ewidencji kosztów:

I WARIANT	Ewidencja kosztów tylko w układzie rodzajowym, tj. na kontach zespołu 4 – „Koszty według rodzaju i ich rozliczenie”
II WARIANT	Ewidencja kosztów tylko w układzie podmiotowo-funkcjonalnym, tj. na kontach zespołu 5 – Koszty według typów działalności i ich rozliczenie. Układ podmiotowo-funkcjonalny łączy w sobie podział kosztów według trzech przekrojów klasyfikacyjnych, mianowicie: -według miejsc powstawania kosztów, -według realizowanych funkcji, -według ich związku z nośnikiem kosztów (przedmiotem kalkulacji) Układ podmiotowo-funkcjonalny jest określany jako układ kalkulacyjny (umożliwia przeprowadzenie kalkulacji kosztu wytworzenia produktu gotowego i produkcji w toku)
III WARIANT	Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym i podmiotowo-funkcjonalnym, tj. na kontach zespołu 4 – Koszty według rodzajów i ich rozliczenie i 5 – Koszty według typów działalności i ich rozliczenie. Kontem które umożliwia ewidencję kosztów w tych obydwu przekrojach – jest konto 490 – Rozliczenie kosztów rodzajowych.

Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym:

• Ewidencja kosztów tylko na kontach według rodzajów mogą stosować jednostki prowadzące działalność gospodarczą w niewielkich rozmiarach – handlową lub usługową; może być również działalność produkcyjna, wytwarzająca jednorodne produkty.

• Prowadzenie ewidencji na kontach zespołu 4 polega na tym, że koszty ujmuje się na kontach układu rodzajowego na podstawie dowodów źródłowych.

• Jednostki prowadzące ewidencje wyłącznie na kontach rodzajowych powinny ujmować koszty w sposób pozwalający na wyodrębnienie kosztów zaliczanych do kosztów wytworzenia produktów, kosztów ogólnego zarządu oraz kosztów sprzedaży. Celowi temu służy ewidencja analityczna prowadzona do tych kont.

• Jednostki prowadzące ewidencję w układzie rodzajowym sporządzają porównawczy rachunek zysków i strat.

Struktura kosztów rodzajowych

• 401 Amortyzacja – koszt zużycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych zarachowany na podstawie planu amortyzacji

• 402 Zużycie materiałów i energii – Koszty zużytych: -materiałów, energii elektrycznej, cieplnej, gazowej, wody ,pary, sprężonego powietrza

• 403 Usługi obce – Koszt zakupionych usług: -remontowych, łączności, transportowych, bankowych, komunalnych, wydawniczych, czynsze i najem nieruchomości, pozostałe usługi obce.

• 404 Podatki i opłaty – Podatki, opłaty, daniny obciążające koszty: podatek od nieruchomości, opłaty i podatki lokalne, podatek od środków transportu, opłaty skarbowe, manipulacyjne, celne, podatek akcyzowy od sprzedaży, podatek VAT niepodlegający odliczeniu, podatek VAT od czynności zrównanych ze sprzedażą (np. od darowizny)

• 405 Wynagrodzenia – Wynagrodzenia dotyczące działalności operacyjnej: osobowe i bezosobowe.

• 406 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia: składki na ubezpieczenia społeczne, składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowany Świadczeń Pracowniczych, odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, opłaty na PFRON, koszty posiłków regeneracyjno-wzmacniających, - dopłaty do biletów pracowniczych, ekwiwalenty za pranie, reperacje i używanie własnej odzieży roboczej, sprzęt ochrony osobistej, dopłaty do stołówek i bufetów pracowniczych, wydatki na ochronę zdrowia, wydatki na BHP, zużycie wody mineralnej, kawy, herbaty przez pracowników.

• 409 Pozostałe koszty: podróże służbowe, ryczałty miesięczne na używanie własnych samochodów na cele służbowe, ubezpieczenia rzeczowe, koszty reprezentacji i reklamy, ekwiwalent za zużycie własnych materiałów, sprzętu, narzędzi w celach służbowych, koszty racjonalizacji i wynalazczości, odprawy pośmiertne

Zadanie:

Przedsiębiorstwo MEDICA, zajmujące się usługami w zakresie ochrony zdrowia, na początek okresu sprawozdawczego posiadało następujące zasoby i źródła ich finansowania:

Lp.	Wyszczególnienie	Wartość
1.	Środki trwałe	245897
2.	Umorzenie środków trwałych	37298
3.	Rachunek bieżący	17975
4.	Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami – saldo Wn	296327
5.	Kapitał zakładowy	522901

Zgodnie z zakładowym planem kont ewidencja kosztów działalności operacyjnej obejmuje ewidencję kosztów w wariancie I, tj. tylko na kontach według rodzaju

Operacje:

Lp	Treść operacji gospodarczych	Wartość
1.	Otrzymano fakturę CEFARM, płatną przelewem za zamówione materiały opatrunkowe, które przyjęto do magazynu	3876
2.	Otrzymano fakturę apteki ZEN, płatną przelewem za zamówione leki do opatrunków, które przyjęto do magazynu	2917
3.	Zaksięgowano wynagrodzenia pracowników – lista płac 1/01/XX	15373
4.	Naliczono składki na ubezpieczenie społeczne ZUS oraz FP i FGŚP finansowane przez pracodawcę	3399
5.	Otrzymano fakturę, płatną przelewem, za rozmowy telefoniczne	961
6.	Otrzymano wyciąg bankowy potwierdzający: Spłatę zobowiązania wobec CEARM Pobraną przez bank prowizję za prowadzenie rachunku bankowego	3876 50
7.	Otrzymano fakturę płatną przelewem za przygotowanie stoiska wystawowego	21600
8.	Wydano do zużycia materiały opatrunkowe i leki	3819
9.	Otrzymano fakturę od Szpitala Wojewódzkiego, płatną przelewem za wykonane na zlecenia badania	1486
10.	Wystawiono dla NFZ fakturę za wykonane usługi medyczne – wartość według cen uzgodnionych z Funduszem	120100
11.	PK – odpis amortyzacji i umorzenia środków trwałych	5215
12.	PK – naliczono i zaksięgowano podatek dochodowy (19%)	12957,43
13.	PK – przeksięgowano przychody, koszty oraz należny podatek dochodowy na koniec okresu sprawozdawczego

Polecenia:

1. Otworzyć konta

2. Dokonać ewidencji operacji gospodarczych

3. Zamknąć konta

4. Ustalić wynik ze sprzedaży oraz wynik finansowy netto, korzystając z porównawczego rachunku zysków i strat.

Rozwiązanie:

	Wynik finansowy
13b)	5215	120100
13b)	3819
13b)	2497
13b)	15373
13b)	3399
13b)	21600
13b)	12957,43
	64860,43	120100
Sk.	55239,57
	120100	120100

Kategorie wynikowe	Wartość
1. Przychody ze sprzedaży	120100
I. Przychody ze sprzedaży produktów	120100
II. Przychody ze sprzedaży towarów	-
2. Koszty działalności operacyjnej	51903
Amortyzacja	5215
Zuzycie materiałów i energii	3819
Usługi obce	2497
Podatki i opłaty	-
Wynagrodzenia	15373
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia	3399
Pozostałe koszty rodzajowe	21600
Wartość sprzedanych towarów w cenie zakupu	-
3. Zysk ze sprzedaży	68197
4. Zysk/strata na działalności operacyjnej	68197
5. Zysk/strata na dziaalności gospodarczej	68197
6. Zysk/strata brutto	68197
7. Podatek dochodowy	12957
Zysk/strata netto	55240