DYDAKTYKA-subdyscyplina pedagogicznaPEDAGOGIKA- nauka o wychowaniu, kształceniu i samokształceniu człowieka w ciągu całego życia PEDAGOGIKA dzieli są na PEDAGOGIKE OGÓLNĄ, DYDAKTYKE, TEORIE WYCHOWANIADYDAKTYKA=KSZTAŁCENIEDYDAKTYKA- dział pedagogiki zajmujący się analizą wszelkiego nauczania i uczenia się organizowanego w sposób świadomy, systematyczny i planowyPODZIAŁ DYDAKTYKI- ogólna: formułuje określone zasady i reguły nauczania, które są niezależne od przedmiotu, są podstawą teoretyczną wszystkich metodyk. szczegółowa: czyli tzw. metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów, ograniczają zakres formułowanych zasad do konkretnego..??uczenia się: to proces zamierzonego nabywania określonych wiadomości, umiejętności i nawyków, modyfikujących w sposób względnie trwały dotychczasowe formy zachowania.CECHY PROCESU UCZENIA SIĘ- to nabywanie wiadomości, umiejętności i nawyków, które wywołują zmiany w zachowaniu się jednostki, -jest zwykle procesem, a nie jednorazowym aktem, -jest zwykle działaniem celowym, planowym, zamierzonym, systematycznym, -jego cechą jest aktywność osoby -uczącej się (brak bezpośredniej kontroli nauczyciela), -może przybierać różne formy.NAUCZANIE- to systematyczne, planowe i bezpośrednie organizowanie i kierowanie procesem uczenia się.NAUCZANIE-UCZENIE SIĘ- Połączony ze sobą proces uczenia i nauczania. Na ten proces składają się elementy kontroli i podejmowane w jej następstwie zabiegi korektywne.KSZTAŁCENIE-to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata, przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości.-rozwija zainteresowania i zdolności poznawcze, -kształtuje określone postawy, zasady postępowania,- wdraża do systematycznego i samodzielnego zdobywania wiedzy, - kształtuje wszechstronny rozwój intelektualny, powiązany z rozwojem emocjonalnym i wolicjonalnym.WYCHOWANIE- to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków (zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka.CECHY WYCHOWANIA- *intencjonalne, celowe, zamierzone i świadome *obejmuje wszystkie sfery osobowości wychowanka (fizyczną, moralną, estetyczną) *warunkuje postępowanie zgodne z normami społecznymi *rozwija różnorodne dyspozycje osobnicze i oddziałuje na całość psychiki człowieka jego emocje i intelekt.EDUKACJA- to ogół procesów dydaktyczno-wychowawczych obejmujących kształcenie i wychowanie służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka.EDUKACJA: KSZTAŁCENIE(Dyspozycje instrumentalne-kompetencje technologiczne, wiedza umiejętności)+ WYKSZTAŁCENIE(Dyspozycje kierunkowe- kompetencje aksjologiczne motywacje, wartości) = OSOBOWOŚĆZASADY NAUCZANIA-to ogólne normy postępowania dydaktycznego, których przestrzeganie pozwala nauczycielowi zaznajomić uczniów z wiedzą, rozwijać ich zainteresowania i zdolności poznawcze (Kupisiewicz)ZASADY EFEKTYWNEGO UCZENIA: *systematyczność *dobre zaplanowanie *zorganizowanie ucznia *ciekawy sposób prowadzenia *przydatność wiedzy *w logicznym porządku *dostosowanie metod do możliwości ucznia *jest zgodny z celem.WG. W.OKONIA i C. KUPISIEWICZA1.Zasada poglądowości-mapa myśli 2.Przystępność w nauczaniu 3.Indywidualizacji i uspołecznienia 4.Świadomego i aktywnego udziału ucznia 5.Systematyczności 6.Trwałości wiedzy uczniów 7.Operatywności wiedzy 8. Wiązania teori z praktyką 9.Wdrażania do samokształcenia.ZASADA POGLĄDOWOŚCI- akcent na wielozmysłowe poznawanie rzeczywistości nie tylko werbalne, zdobywanie wiedzy o rzeczywistości poprzez bezpośrednie poznanie rzeczy, zjawisk, procesów(modele, schematy)ZASADA PRZYSTĘPNOŚCI- rozpoczynanie realizacji treści od tego co znane do tego co dalsze nieznane, przechodzenie od łatwego do trudnego.ZASADA INDYWIDUALIZACJI- uwzględnienie indywidualnych możliwości dla każdego ucznia, wdraża do współpracy, indywidualizowanie procesu kształcenia się ze względu na możliwości zdolności tempo uczenia się uczniów, podejmowanie działań sprzyjających uspołecznieniu uczniów.
ZASADA ŚWIADOMEGO I AKTYWNEGO UDZIAŁU UCZNIA:- motywacja do nauki jest tym większa im bardziej pozytywny stosunek do niej, pozytywny stosunek do nauki z kolei bierze się z poczucia sensu, skuteczna realizacja tej zasady umożliwia m.in. zaznajomienie uczniów z celami.ZASADA SYSTEMATYCZNOŚCI- treści kształcenia należy realizować w kolejności zgodnej z logiką przedmiotu, dzielić materiał na fragmenty sensowne i łączenie ich w całośćZASADA TRWAŁOŚCI WIEDZY- należy stosować takie metody i środki dzięki którym wiadomości uczniów będą się utrwalać systematyzować będzie rosnąć ich użyteczność. ZASADA OPERATYWNOŚCI WIEDZY- wiedza przyswojona=wiedza bierna, operatywność wdrażanie uczniów do dostrzegania, samodzielne rozwiązywanie problemów, uczenie się przez odkrywanie.METODY AKTYWIZUJĄCE: integracyjne, diagnostyczne, twórczego myślenia, twórczego rozwiązywania problemów, dyskusyjne, uczące współpracy w grupie, planowania, aktywnego poszukiwania.TECHNIKI INTEGRACYJE-ZABAWY: zabawy integracyjne, aktywizujące, rozluźniające odprężające relaksacyjne, zwiększające koncentracje, zabawy ruchowe.METODY I TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE: ankieta, herby, moja koszulka, mowa ciała.HERB- co chcę osiągnąć w życiu, co lubię robić w czasie wolnym, jakie są moje mocne strony, mój dotychczasowy największy sukces.METODY I TECHNIKI DYSKUSYJNE- niedokończone zdania, rundka wypowiedzi, debata argumenty za i przeciw, dyskusja (grupowa konferencyjna panelowa okrągłego stołu)METODY ROZWIJAJĄCE TWÓRCZE MYŚLENIE: technika metafor, mapa skojarzeń, burza mózgów, metoda ekspresji ruchowej Ruddfa LabanaMETODY TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW: drzewo decyzyjne, dywanik pomysłów, giełda pomysłów, psychodrama, metoda przypadków, metoda sytuacyjna.METODY UCZĄC WSPÓŁPRACY W GRUPIE: praca w małych grupach, kompletowanie listy stwierdzeń(śnieżna kula), segregowanie kart(diamenty) METODY PLANOWANIA- projekt , meta plan, wywiad z grupą.METODY PROBLEMOWE: Nauczanie aktywizujące-> *emocjonalne zaangażowanie w proces uczenia *szukanie swoich związków z tematem *wykorzystywanie wiedzy do własnych potrzeb-> Przetwarzanie informacji a nie przyswajanie, Interpretacja wiedzy a nie gromadzenie, Rozwiązywanie problemów a nie odtwarzanie.METODA PROBLEMOWA- zgodnie z koncepcją wielostronnego kształcenia W. Okonia, zwana systemem nauczania wychowującego, angażuje ona sfere umysłową, emocjonalną i działaniową.Polega na wyodrębnieniu, a zarazem wykazaniu integralności 4 równoprawnych dróg naucznia i uczenia się: przyswajanie, odkrywanie, przeżywanie, działanieISTOTA NAUCZANIA AKTYWIZUJĄCEGO: polega na tym, że nauczyciel nie przekazuje gotowej wiedzy, lecz ułatwia jej samodzielne zdobywanie poprzez: poszukiwanie, dociekanie, odkrywanie, rozwiązywanie problemów, dyskutowanie, działanie.METODA LABORATORYJNA: metoda oparta na działaniu praktycznym. Polega na samodzielnym przeprowadzaniu eksperymentu przez uczniów, tzn. na stwarzaniu sztucznych warunków dla wywołania jakiegoś zjawiska lub procesu.METODA LABORATORYJNA PROBLEMOWA: wdraża uczniów do dostrzegania, określania i rozwiązywania analizowanych problemów. W toku tej pracy uczniowie wykorzystując wiedzę zdobytą wcześniej, przyswajają sobie nowe wiadomości i umiejętności, przede wszystkim dzięki samodzielnej aktywności poznawczej.PROBLEM: implikuje poszukiwanie pomysłów rozwiązania wymaga postawy badawczej, aktywizuje głównie myślenie twórcze, innowacyjne, alternatywne, posiada więcej niewiadomych wymagających wyjaśnienia.