Podmioty:

• Produkcja

• Konsumpcja

• Wymiana

Kluczowe pojęcia:

• Potrzeby

• Konsumpcja

• Dobra

• Rzadkość

• Gospodarowanie:

  -konsumpcja

  -produkcja

  -wymiana

  -podział

Funkcje ekonomii:

• Poznawcza

• Aplikacyjna

• Wartościująca

• Prognostyczna

• Wychowawcza

Koszt alternatywny:

• Dobro A lub dobro B

• Konsumpcja lub oszczędności

• Konsumpcja indywidualna lub grupowa

• Rynek lub budżet

• Praca żywa lub uprzedmiotowiona

Potrzeby, istota, rodzaje:

• …Istnienie, uświadamianie braku,… wywołujące w organizmie lub otoczeniu człowieka..

• …potrzeba to pewien warunek celu..

• …to stan niedoboru…stan nierównowagi, fizjologicznej, społecznej, emocjonalnej…

Potrzeby:

• Egzystencji- pokarmowe, ekologiczne, rekreacyjne, zdrowotne, bezpieczeństwa, mieszkaniowe i inne

• Prokreacji i rozwoju- reprodukcji, opieki, wychowawcze, rodzinne i inne,

• Funkcjonalne- informacyjne, sprawnościowe, swobody i inne,

• Psychiczne- subiektywne potrzeby egzystencji, rozwoju, recepcji kultury, erotyczne i inne

• Indywidualne i zbiorowe

• Teraźniejsze i przyszłe

• Biologiczne

20.12.2012r.

Pieniądz i system bankowy

Przesłanki powstania :

• Gospodarka naturalna – wytwarzanie na potrzeby własne

• Gospodarka towarowa – wytwarzanie na potrzeby własne i wymianę towar - towar

• Gospodarka towarowo-pieniężna – wytwarzanie na wymianę towar – pieniądz - towar

Funkcje pieniądza

• Miernik wartości – informuje o rzadkości wymienianych dóbr i usług. Wartości zasobów niezbędnych do wytworzenia tych dóbr i usług

• Środek wymiany

• Środek odroczonych płatności / środek płatniczy

• Środek tezauryzacji

• Pieniądz światowy – używanie wcześniej wymienionych w skali świata (np. dollaryzacja)

Pieniądz

• Powszechnie akceptowany towar ułatwiający wymianę różnych dóbr i usług

• Powszechnie akceptowany ekwiwalent – symboliczny wyraz wartości

Środek wymiany (środek cyrkulacji)

• Pozwala na rozerwanie – rozdzielenie wymiany wartości użytkowych w czasie i przestrzeni

• Pośrednik

• Ekwiwalent

Środek odroczonych płatności

• Płatności za dostarczone wcześniej usługi i produkty,

• Płatności „z góry” za wykonaną w przyszłości pracę

• Kredyty, pożyczki

• Podatki

Rodzaje

• Pieniądz pełnowartościowy – jego wartość wynika z rzadkości

- Towarowy – sól, muszelki, zwierzęta, kawałki metalu, skóry, ...

- Wyspecjalizowany-kruszcowy – sztabki, monety, blaszki, ...

• Pieniądz symboliczny – jego wartość ma charakter umowny, nadany przez emitującego

- Gotówkowy – papierowy i monety,

- Bezgotówkowy - ...

Podaż pieniądza – agregaty pieniężne

• Baza monetarna – ilości banknotów i monet znajdujących się w bankach oraz w obiegu

• Traktowana jest w ujęciu makroekonomicznych za pomocą tzw. agregatów

• Najbardziej płynnym agregatem pieniężnym jest M1, do którego należą gotówka w obiegu oraz depozyty bieżące (na rachunkach rozliczeniowych i oszczędnościowych). W niektórych krajach ten agregat jest uznawany za oficjalny miernik podaży pieniądza.

• Agregat pieniężny M2 – poza składnikami tworzącymi M1 – uwzględnia depozyty terminowe z pierwotnym terminem lokaty do 2 lat.

• Najszerzej akceptowanym na świecie oraz standardowym w Unii Europejskiej miernikiem podaży pieniądza jest agregat M3, uwzględniający ponadto papiery dłużne banków z terminem wykupu do 2 lat oraz zobowiązania banków z tytułu operacji finansowych z przyrzeczeniem odkupu, dokonywanych z instytucjami niemonetarnymi.

Polityka pieniężna (bank centralny) - NBP

• Emisja

• Stopy procentowe

• Stopa rezerw obowiązkowych

• Operacje otwartego rynku

Teoria ilościowa pieniądza Fishera

M • V = P • Q

M – ilość pieniądza w obiegu w ujęciu nominalnym

V – prędkość obiegu pieniądza

P – przeciętny poziom cen i usług

Q – liczba dóbr i usług

Płynność pieniądza

Zdolność /szybkość, łatwość/ :

• zmiany jednej postaci pieniądza na inną

• wykorzystania pieniądza w jego podstawowych funkcjach

Środek tezauryzacji

• Gromadzenie wartości

Motywy utrzymywania pieniądza

• Transakcyjny

• Przezornościowy

• Portfelowy / spekulacyjny/

03.01.2013r.

WZROST GOSPODARCZY

ISTOTA:

• Wzrost gospodarczy jako cel funkcjonowania gospodarki narodowej.

• Zwiększanie aktywności gospodarki narodowej

• Zwiększanie efektów aktywności gospodarki narodowej

- produkcja

- konsumpcja

- inwestycje wzrost gospodarczy

- im większy eksport tym lepsza gospodarka

- zatrudnienie

- PKB

- PKB per capita

- dobrobyt ekonomiczny

- poziom życia

- …

DEFINICJA (Milewski):

• wzrost gospodarczy to zwiększenie możliwości produkcyjnych i usługowych danej gospodarki narodowej, utożsamianej zazwyczaj z państwem.

• Zwiększanie zdolności do wytwarzania/ oferowania coraz większej ilości dóbr i usług.

WZROST A ROZÓJ:

- Wzrost: przemiany o charakterze ilościowym. Zwiększanie produkcji, konsumpcji. Niezmienna struktura produkcji, niezmienny sposób produkcji, konsumujemy więcej takich samych dóbr.

- Rozwój: przemiany o charakterze jakościowym, zmiana struktury wytwarzanych dóbr i usług, zmiana sposobu wytwarzania postęp technologiczny, organizacyjny zmiana struktury konsumpcji, itd.

UWARUNKOWANIA:

• wewnętrzne

• zewnętrzne

• ekonomiczne

• polityczne

• społeczne

• technologiczne

• …

• okresowe, przejściowe

• trwałe

• ułatwiające, przyspieszające – czynniki rozwojowe, czynniki wzrostu

• utrudniające, osłabiające – bariery

PODSTAWOWE CZYNNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO:

• zasoby naturalne

• praca

• zasoby rzeczowe, kapitał, środki trwałe

• wydajność

• produktywność

• poziom rodzaj nowoczesności,…, technologii procesów wytwórczych

• organizacja procesów wytwórczych

• poziom i struktura inwestycji

• polityka państwa

• …

DYLEMATY WZROSTU:

- gospodarczy

- społeczny

- ekologiczny