Ilona Jankowska, Joanna Kościak, Katarzyna Pitura, Anna Woźniak

Gospodarowanie Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa - sprzedaż nieruchomości

Kasia

Agencja Nieruchomości Rolnych jest agencją państwową, która powstała 15.07.2003 r. w miejsce Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Kontynuuje ona pod nową nazwą dotychczasową działalność AWRSP, z uwzględnieniem regulacji zawartych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego. ANR jest państwową osobą prawną z siedzibą w Warszawie. Jest instytucją powierniczą, której Skarb Państwa powierzył wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do mienia państwowego w rolnictwie.

Agencja działa na podstawie:

• ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa z dnia 19 października 1991 r (Dz. U. z 2012 r., poz. 1187 tekst jednolity),

• ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003 r . (Dz.U.03.64.592)statutu

Agencja wykonuje w imieniu własnym prawa i obowiązki związane z mieniem Skarbu Państwa powierzonym jej po zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstwach gospodarki rolnej, w tym również prawa i obowiązki wynikające z decyzji administracyjnych.

Agencja Nieruchomości Rolnych realizuje zadania wynikające z polityki państwa, w szczególności w zakresie:

• tworzenia oraz poprawy struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych

• tworzenia warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego Zasobu Skarbu Państwa,

• restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolnicze,

• obrotu nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolne,

• administrowania zasobami majątkowymi Skarbu Państwa przeznaczonymi na cele rolne,

• zabezpieczenia majątku Skarbu Państwa,

• inicjowanie prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa oraz popierania organizowania na gruntach Skarbu Państwa prywatnych gospodarstw rolnych,

• wykonywania praw z udziałów i akcji w spółkach hodowli roślin uprawnych praz hodowli zwierząt gospodarskich o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej.

Ilona

Sprzedaż nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

Sprzedaż i nabywanie nieruchomości prowadzi Agencja lub upoważniony przez nią w drodze umowy zlecenia inny podmiot, w tym gmina. Ustawa przewiduje różnorodność stosowanych trybów zagospodarowania nieruchomości Zasobu WRSP w formie sprzedaży bądź dzierżawy (tj. przetargi licytacyjne, przetargi ofertowe, przetargi ograniczone, czy też tryb bezprzetargowy) oraz dopuszcza różne podmioty do prywatyzacji tych nieruchomości.

Sprzedaż nieruchomości Zasobu WRSP prowadzona jest przez oddziały terenowe Agencji lub ich filie, na zasadach określonych w ustawie o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz w przepisach wykonawczych. Ze względu na obowiązujące przepisy prawa nie wszystkie nieruchomości Zasobu WRSP mogą zostać przeznaczone do sprzedaży.
Jeżeli Agencja przeznaczy określoną nieruchomość Zasobu WRSP do sprzedaży to może ją nabyć:

• w trybie bezprzetargowym – m.in. osoba uprawniona, która złoży oświadczenie o zamiarze skorzystania z pierwszeństwa w nabyciu na warunkach określonych w zawiadomieniu skierowanym do niej przez sprzedającego,

• w trybie przetargowym - osoba, która wygra ogłoszony przez Agencję przetarg na sprzedaż danej nieruchomości.

Uczestnicy przetargu

W przetargu, jako uczestnicy przetargu, mogą brać udział osoby fizyczne i osoby prawne, które w wyznaczonym terminie, miejscu i formie wniosły wadium (chyba, że zostały z tego obowiązku zwolnione) oraz stawiły się na przetarg ustny albo w wyznaczonym terminie i miejscu złożyły także swoje oferty w przetargu ofert. Osobę nabywcy można ustalić na podstawie przetargu ofert pisemnych (konkurs ofert). W przypadku zgłoszenia kilku równorzędnych ofert, pierwszeństwo ma osoba podlegająca przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz pracownik i spółka pracowników zlikwidowanego państwowego przedsiębiorstwa gospodarki rolnej, nabywający nieruchomość rolną w celu powiększenia albo utworzenia gospodarstwa rolnego. Jeżeli więcej niż jednemu z oferentów przysługuje pierwszeństwo, nabywcę ustala się dokonując wyboru spośród oferentów, który daje najlepszą gwarancję należytego prowadzenia gospodarstwa. W sytuacji nierozstrzygnięcia przetargu, Agencja, ogłasza kolejne przetargi, po czym może ustalić niższą cenę wywoławczą, nie niższą jednak niż połowa ustalonej ceny. Jeżeli kolejny przetarg nie doprowadzi do wyłonienia osoby nabywcy, Agencja może sprzedać nieruchomość bez przetargu za cenę nie niższą niż cena wywoławcza ostatniego przetargu.

Cena sprzedaży

Cena sprzedaży nieruchomości (lub cena wywoławcza do przetargu) ustalana jest w wysokości nie niższej niż wartość tej nieruchomości określona przy zastosowaniu sposobów jej ustalenia przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami. Wartość nieruchomości określa rzeczoznawca majątkowy. Cenę jednego hektara gruntu przeznaczonego do sprzedaży ustala się:

• przy uwzględnieniu cen rynkowych lub

• mnożąc stawkę szacunkową jednego hektara przez cenę jednego kwintala żyta ustaloną stosownie do przepisów o podatku rolnym.

Wysokość oprocentowania oraz rodzaje mierników wartości ustala Minister Finansów w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej po zasięgnięciu opinii Prezesa Agencji.

Asia

Umowa sprzedaży

Jeśli chodzi o umowę sprzedaży nieruchomości, wymagana jest forma aktu notarialnego. W umowie sprzedaży w szczególności określa się:

• strony umowy,

• oznaczenie nieruchomości,

• cenę sprzedaży, która jest ceną brutto,

• warunki płatności,

• inne istotne uzgodnienia stron.

Sprzedaż nieruchomości rolnej przez Agencję może nastąpić, jeżeli w wyniku tej sprzedaży łączna powierzchnia użytków rolnych będących własnością nabywcy nie przekroczy 500 ha. Przy określaniu, czy w danym wypadku spełniony będzie ww. ustawowy warunek, powierzchnię użytków rolnych sprzedawanej nieruchomości sumuje się z powierzchnią użytków rolnych będących już własnością oraz współwłasnością nabywcy. Przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych będących przedmiotem współwłasności uwzględnia się powierzchnię nieruchomości rolnych odpowiadających udziałowi we współwłasności takich nieruchomości, a w przypadku współwłasności łącznej uwzględnia się łączną powierzchnię nieruchomości rolnych stanowiących przedmiot współwłasności.

Sprzedaż w liczbach

Od początku działalności Agencji do końca 2011 roku sprzedano 2.202,8 tys. ha gruntów Zasobu WRSP. W 2011 roku Agencja sprzedała 125 tys. ha gruntów Zasobu WRSP. Średnia cena uzyskana w III kwartale 2011 r. za 1 ha wyniosła 17,1 tys. zł za 1 ha. W roku 2010 średnia cena 1 ha wynosiła ok. 15,3 tys. zł. W 2012 roku Agencja przygotowuje do sprzedaży ofertę gruntów, podobną do tej z ubiegłego roku.
Agencja Nieruchomości Rolnych przejęła od początku swojej działalności (1992 r.) do Zasobu WRSP 4 740 tys. ha gruntów, z których dotychczas trwale rozdysponowała 2 781,2 tys. ha. Według stanu na koniec 2011 r. w Zasobie WRSP pozostało ok. 1,96 mln ha.
W odniesieniu do nieruchomości, które ze względów formalno-prawnych, gospodarczych i organizacyjnych nie mogą lub nie powinny być w danej chwili sprzedane (np. ze względu na toczące się postępowania w związku z zarzutem o sprzeczne z prawem przejęcie na rzecz Skarbu Państwa, położenie na obszarze objętym pracami nad zmianą miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy) – są one przeznaczane do dzierżawy.

Bibliografia:

1. Jarosiewicz M., Agencja Nieruchomości Rolnych, (w:) Prawo rolne pod red. M. Jarosiewicza i K. Kozikowskiej, Kraków 2007, s. 123-126.

2. Wikipedia.pl

3. http://www.anr.gov.pl