Osady i formy strefy korytowej i pozakorytowej –rzeka meandrująca. Sukcesja odsypu meandrowego.

Strefy korytowe rzek meandrujących charakteryzują się regularną migracją boczną. Wyróżniamy tu :

1. Brzeg wklęsły – jest on erodowany, tzn. jest podcinany a dno jest pogłębiane, toteż jest on stromy, a nawet urwisty. W skutek tego brzeg wklęsły stale się cofa – a najszybciej w czasie wezbrań.

Tempo podcinania zależy od:

- wielkości przepływu

- częstotliwości dużych wezbrań

- stabilności brzegów

- frakcji materiału

W miarę rośnięcia krzywizny brzegu wklęsłego zmniejsza się intensywność podcinania- co dowodzi ze meandrowanie ma swoje granice.

1. Brzeg wypukły- jest słabo nachylony w kierunku osi koryta, brzeg zbudowany jest z materiału rumowiskowego ( materiał piaszczysty). Nazywany też jest brzegiem ześlizgowym, gdyż jest stopniowo odsłaniany w miarę podcinania brzegu wklęsłego. Głowy proces to akumulacja.

W sekwencjach aluwiów rzek meandrujących reprezentowane są najczęściej zarówno osady korytowe jak i pozakorytowe.

1.Osady korytowe :

-deponowane są w obrębie koryta rzeki,

-składają się z materiału transportowanego trakcyjnie, a więc głównie z frakcji psefitowej i psamitowej (=piaski i żwiry)

-formy akumulacyjne rozrastają się głównie BOCZNIE, wyróżniamy tu:

1. Łachy boczne- zbudowane z 2 części , dolna znajdująca się pod wodą i górna – zalewana tylko podczas wysokich stanów – tutaj typową formą są ripplemarki. W rzekach żwirodennych przeważają łachy podłużne o soczewkowatym zarysie. Przy dnie piaszczystym łachy mają charakter asymetrycznych form poprzecznych – rozrastają się w kierunku płynięcia rzeki – głównym elementem ich struktury są stromo nachylone (20-30˚) zestawy lamin.

2. Osady pozakorytowe :

- deponowane są w czasie wysokiego stanu wody, głównie przez strefę korytową.

- składają się w przewadze z materiału transportowanego w suspensji, przede wszystkim pyłu i iłu (frakcja aleurytowa pelitowa), a podrzędnie piasku na równinie zalewowej, istotną domieszką mogą być fragmenty roślinne – czyli detrytus roślinny.

W rozmieszczeniu form i osadów poazakorytowych możemy wyróżnić 2 strefy:

1. Proksymalna – obejmująca pas bezpośrednio przylegający do koryta

2. Dystalną - dalsza cześć obejmująca pozostała część równiny zalewowej

Do strefy pozakorytowe zaliczamy :

Wały brzegowe- podłużne, lekko wypukłe formy akumulacyjne o szerokości od kilku do kilkudziesięciu metrów i wysokości 1-2 m, ich budulcem są na ogół : piaski, ale też materiał innej frakcji.

-niekiedy wały brzegowe mogą ulec na pewnych odcinkach rozmyciu – powstałe w ten sposób obniżenia to krewasy (długie rynnowate zagłębienia erozyjne) , wezbrane wody z koryta przelewają się na równinę zalewową i tam dochodzi do depozycji płaskich piaszczystych stożków.

-na pozostałej części równiny prędkość wody jest bardzo mała i wtedy możliwy jest tylko transport zawiesinowy, a depozycja odbywa się przez stopniowe opadanie ziaren na powierzchnię równiny – przyrost odbywa się pionowo.

Cienie piaszczyste powstają w wyniku zatrzymania materiału na przeszkodach, np. drzewach.

Stożki napływowe- tworzą się u wylotu dolin i na ich przedłużeniu, nasada stożka zajmuję najwyższe położenie, zwykle pod kątem 1˚ do 5˚, dł. od kilkudziesięciu m do kilku km, zbudowane z grubego materiału – piasków, żwirów, otoczaków, głazów itd.

Stożki krewasowe- (glify) piaszczyste stożki, deponowane przez wody przerywające wał brzegowy.

Wraz z oddalaniem od koryta intensywność transportu wezbraniowego maleje, mniejsza jest też grubość i objętość osadu – następuje obniżenie powierzchni równiny zalewowej i powstają bezodpływowe obszary.

Dwuczłonowa sekwencja osadów :

- człon dolny osady korytowe (=przyrostu bocznego)

- człon górny osady pozakorytowe