Kopalnia soli w Wieliczce

Łukasz Motyka kl. 1 „g”

Zabytkowa kopalnia soli w Wieliczce jest jedynym na świecie czynnym obiektem górniczym działającym nieprzerwanie od czasów średniowiecza. Wyrobiska kopalni, łącznie mierzące około 300km długości, rozciągają się na dziewięciu poziomach, sięgając na głębokość 327m. Muzeum urządzone
w kopalni w Wieliczce prezentuje rozwój techniki górniczej na poszczególnych etapach historycznych oraz ilustruje dzieje organizacji pracy, zarządzania
i powstawania regulacji prawnych w przemyśle. Te unikatowe cechy sprawiły, że w 1978 r. obiekt wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Do najbardziej znanych pomieszczeń w kopalni należy największa podziemna świątynia na świecie – kaplica św. Kingi, mająca 54 m długości, 10 m wysokości i 15 m szerokości. Założona została w 1896 r. w wyrobisku powstałym po eksploatacji bryły soli zielonej. Tworzenie jej wystroju rozpoczęli górnicy-rzeźbiarze, którzy z brył soli wykonali kilka ołtarzy, figur świętych
i górników oraz płaskorzeźby przedstawiające sceny z Nowego Testamentu. Na uwagę zasługuje też m.in. najstarsza z zachowanych podziemnych kaplic – kaplica św. Antoniego z XVII w. oraz najwyższa licząca 50 m wysokości – Komora Stanisława Staszica.

Istnieje legenda mówiąca o odkryciu złóż soli i założeniu kopalni:  gdy polski książę Bolesław poprosił o rękę węgierskiej królewny Kingi, ta zwróciła się do swego ojca, aby w posagu nie dawano jej złota i kosztowności. Pragnęła tylko jednego skarbu – soli (podówczas cennej i poszukiwanej), aby ją ofiarować swym przyszłym poddanym. Ojciec, król węgierski Bela IV, ofiarował jej najbogatszą kopalnię soli. Kinga wrzuciła do jej szybu swój pierścień zaręczynowy. W Polsce Kinga kazała szukać soli – znaleziono ją w Bochni 
i w Wieliczce. W pierwszej wydobytej bryle soli znaleziono pierścień rzucony przez nią na Węgrzech do kopalni w Marmarosz Sziget.

Obecnie kopalnia soli w Wieliczce należy do najczęściej odwiedzanych miejsc w Polsce. Szacuje się, że co roku podziemne trasy przemierza ponad milion turystów.

Ciekawostki:

• W XIX w. zwrócono uwagę na właściwości lecznicze kąpieli solankowych i otwarto w Wieliczce pierwszy zakład kąpielowy. Obecnie sanatorium działa na głębokości 135 m, lecząc przede wszystkim schorzenia dróg oddechowych.

• Swego czasu działalność kopalni w Wieliczce stanowiła podstawę gospodarki państwa. Do czasów nowożytnych sól była bardzo drogim, ekskluzywnym towarem, często używanym jako środek płatniczy. Szacuje się, że w XIX w. żupy solne przynosiły aż 1/3 wszystkich dochodów skarbu państwa, dzięki czemu utrzymywały dwór królewski i finansowały budowę zamków.

Źródła:

• http://www.krakow.travel

• „Skarby UNESCO” autor – Tomasz Wójcik wyd. Buchmann

Kopalnia soli w Wieliczce.

Solna rzeźba św. Kingi.