Stomatologia zachowawcza II rok giełda odpowiedzi

- wywiad ogólny, badanie podmiotowe i przedmiotowe

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (kompozyty mikrofilowe i mikrohybrydowe) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- dobór koloru – w świetle naturalnym i sztucznym, wilgotny ząb

- badanie żywotności zęba

-zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

- wyrównanie brzegów ubytku

Faza ta dla kompozytu straciła na znaczeniu.

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku

- wypełnienie ubytku

- opracowanie wypełnienia

Wiertła diamentowe, kamienie Arkanzas, krążki ścierne, paski ścierne.

2. Podaj schemat postępowania w leczeniu głębokiej próchnicy zębów w zębie pierwszym przedtrzonowym górnym – ubytek klasy II wg Blacka od strony mezjalnej.

- badanie przedmiotowe i podmiotowe, wywiad ogólny

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (amalgamat) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- badanie żywotności zęba + zdjęcie rtg

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

- wyrównanie brzegów ubytku

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku ciepłą wodą destylowaną (37 stopni)

- wypełnienie ubytku

- opracowanie wypełnienia

Pacjent powinien wstrzymac się od jedzenia ok. 2h i koniecznie zgłosić się na polerowanie wypełnienia, by zapobiec korozji (po 24h).

3. Podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej w siekaczu drugim dolnym – ubytek klasy III wg Blacka. Informacja dodatkowa: ząb prawidłowo ustawiony w łuku. Ubytek próchnicowy nie jest widoczny w badaniu przedmiotowym. Ubytek stwierdzono na podstawie zdjęcia rtg.

-badanie podmiotowe i przedmiotowe

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (kompozyt) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- dobór koloru – w świetle naturalnym i sztucznym, wilgotny ząb

- badanie żywotności zęba

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami), otwarcie od strony językowej

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

- wyrównanie brzegów ubytku

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku

- wypełnienie ubytku

Podkład leczniczy, a następnie izolacyjny.

- opracowanie wypełnienia

4. Podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej w pierwszym trzonowcu dolnym – ubytek klasy II wg Blacka. Informacja dodatkowa: ząb prawidłowo ustawiony w łuku. Ubytek próchnicowy nie jest widoczny w badaniu przedmiotowym. Ubytek stwierdzono na podstawie zdjęcia rtg.

- badanie podmiotowe i przedmiotowe

- analiza warunków zgryzowych

- wybór materiału (amalgamat) i metody rekonstrukcji tkanek

- usunięcie złogów nazębnych

- badanie żywotności zęba

- jeśli żywy, znieczulenie jest wymagane

- otwarcie ubytku – takie usunięcie twardych tkanek zęba umozliwiające dotarcie do ogniska próchnocowego w zębinie (stworzenie dobrej widoczności wnętrza ubytku oraz łatwe manewrowanie narzędziami)

- nadanie zarysu ubytkowi – linia zamknieta, ograniczająca wejście do ubytku (linia styku materiału wypełniającego ze szkliwem)

- usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny

- nadanie kształtu oporowego – nadanie takiego kształtu ubytkowi, aby ściany zeba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwdzialać silom żucia. Zapewnia odporność na zgniatanie i równoważenie powstających podczas żucia naprężen.

- wyrównanie brzegów ubytku

- nadanie kształtu retencjnego – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku, aby zapewnić wypelnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

- przemycie i osuszenie ubytku – celem jest usunięcie nieczystości i resztek, wiórów zebinowych, sliny lub krwi z ubytku

- wypełnienie ubytku

- opracowanie wypełnienia

Pacjent powinien wstrzymac się od jedzenia ok. 1h i koniecznie zgłosić się na polerowanie wypełnienia, by zapobiec korozji.

1. Napisz co rozumiesz po pojęciem: kształt oporowy ubytku, aseptyka, antyseptyka, odkażanie, mikroprzeciek, uzdatniacz, PUW, punkt styczny, ząb 32, ząb +7, ząb -6, guzek aktywny, sterylizacja, Pp=3, ubytek typu MOD, dno ubytku, powierzchnia dokomorowa ubytku, ząb 44, ząb +4, ząb -7, P=0, klasa I wg Blacka, ząb 22, ząb +2, ząb -8, ząb 48, korona kliniczna, technika ART, klasa V wg Blacka, zarys ubytku, PUWp, rebonding, warstwa hybrydowa, cermet, brzeg sieczny, caries subruens, caries penetrans, kształt oporowy ubytku, guzek nieaktywny, preparacja tunelowa, węzeł urazowy.

Kształt oporowy – takie ukształtowanie ubytku, aby jego ściany, brzegi i założone wypełnienie mogły sprostać siłom żucia i nie ulegały odłamaniu lub odkruszeniu. Polega na tym, że:

Aseptyka – jest to postępowanie mające na celu zapobieganie zakażeniu, poprzez ochronę pacjenta i lekarza przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dotyczy właściwego przechowywania sterylnych: przedmiotów, leków, materiałów, stosowania odkażonych materiałów dla każdego pacjenta, używania sprzętu jednorazowego, odpowiedniego niszczenia materiału skażonego, przestrzegania higieny osobiste, używania barier ochronnych w postaci rękawiczek, masek i fartuchów ochronnych

Antyseptyka – działanie za pomocą środków chemicznych (zwanych antyseptykami ), które polega na wykonywaniu czynności zmierzających do zahamowania rozwoju lub zniszczenia drobnoustrojów chorobotwórczych znajdujących się na tkankach człowieka (skóra, błony śluzowe), stanowiących czynnik etiologiczny toczącego się procesu chorobowego. Antyseptyka dotyczy: odkażania ran, odkażania pola operacyjnego przed zabiegami, dezynfekcji rąk. Na skórę nieuszkodzoną można zastosować preparaty na bazie alkoholu natomiast zadrapania, pęknięcia, czy oparzenia odkażamy wodnymi roztworami antyseptyków.

Odkażanie (dezynfekcja) – jest to proces w przebiegu którego następuje zniszczenie poza ustrojem chorego określonych drobnoustrojów ( form wegetatywnych bakterii, prątków gruźlicy, grzybów i wirusów), lecz na ogół nie ich postaci przetrwalnikowych. Odnosi się do wody, powietrza, pomieszczeń, przedmiotów itp. i często skierowany jest przeciwko określonemu zarazkowi.

Mikroprzeciek – powstaje na granicy wypełnienia i tkanek zęba. Ma bezpośredni kontakt z kanalikami zębinowymi, które zostały odsłonięte podczas wytrawiania zębiny; płyny znajdujące się w jamie ustnej na skutek mikroprzecieku wywołują przepływ płynu kanalikowego, a ten z kolei podrażnia nagie zakończenia nerwowe. Z czasem mikroprzeciek zostaje skolonizowany przez bakterie znajdujące się w jamie ustnej i czynnik ten może spowodowac zapalenie lub martwicę miazgi. Przyczyną mikroprzecieku może być niezachowanie suchości pola zabiegowego i założenie wypełnienia w warunkach zanieczyszczenia ubytku krwią i śliną. Inną przyczyną jest skurcz polimeryzacyjny materiały wypełniającego, zbyt dużo rtęci w amalgamacie

Uzdatniacz – oczyszcza powierzchnię zębiny z warstwy mazistej przed zastosowaniem odpowiedniego spajacza. Są to zwykle bardzo łagodne kwasy (np. EDTA)

PUW – określa liczbę zębów stałych, dotkniętych próchnicą (P), wypełnionych (W), i usuniętych z powodu próchnicy (U). Sumaryczna wartość tego wskaźnika określa zapadalność na próchnicę – intensywność próchnicy. Jest obliczany zarówno w odniesieniu do populacji jednorodnej wiekowo, jak i jednostki. Umożliwia badanie konkretnych twierdzeń i porównań.

Punkt styczny - punkt styku dwóch sąsiadujących ze sobą zębów, poniżej niego krzywizna komory się zwęża, aż do szyjki

ząb 32 – siekacz boczny dolny lewy

ząb +7 – ząb trzonowy górny drugi lewy

ząb -6 – ząb trzonowy dolny pierwszy lewy

guzek aktywny - w zębach górnych przedtrzonowych i trzonowych są to guzki podniebienne a w dolnych policzkowe, wchodzą one w bruzdę międzyguzkową zębów przeciwstawnych w zgryzie

sterylizacja ( wyjaławianie) - jest to proces mający na celu zniszczenie wszelkich form drobnoustrojów chorobotwórczych i niechorobotwórczych, zarodnikujących i niezarodnikujących, a także wirusów i grzybów, wykonuje się w autoklawach (para wodna pod dużym ciśnieniem).

Pp=3 – próchnica na 3 powierzchniach jednego zęba

ubytek typu MOD – ubytek złozony klasy II obejmujący powierzchnię mezjalną, dystalną i żującą.

dno ubytku – w każdej klasie jest to powierzchnia pozioma, stanowiąca dolną ścianę ubytku, w klasie I stanowi również ścianę dokomorową ubytku

powierzchnia dokomorowa ubytku - ściana ubytku zbudowana z zębiny, znajdująca się od strony komory zęba, która ogranicza wejście do miazgi, w klasie I jest też dnem ubytku

ząb 44 – ząb przedtrzonowy dolny pierwszy prawy

ząb +4 – ząb przedtrzonowy górny pierwszy lewy

ząb -7 – ząb trzonowy dolny drugi lewy

P=0 – ząb bez próchnicy

klasa I wg Blacka – ubytki rozpoczynające się w zagłębieniach anatomicznych wszystkich zębów, czyli ubytki na powierzchniach żujących zębów przedtrzonowych i trzonowych (bruzdy), na powierzchniach policzkowych zębów trzonowych dolnych i podniebiennych zębów trzonowych górnych oraz na powierzchniach podniebiennych siekaczy górnych.

ząb 22 – siekacz boczny górny lewy

ząb +2 – siekacz boczny górny lewy

ząb -8 - ząb trzonowy dolny trzeci lewy

ząb 48 - ząb trzonowy dolny trzeci prawy

korona kliniczna – część zęba wystająca ponad dziąsło, widoczna korona zęba.

technika ART – polega na usunięciu zmienionej próchnicowo zebiny narzędziami ręcznymi, a następnie wypelnieinu ubytku glassjonomoerem. Metoda opracowana dla krajów rozwijających się, przydaje się w warunkach polowych (brak prądu). Do ręcznego usuwania zebiny próchnicowej stosuje się ostre, podwójnie zagięte wydrążacze. Metoda tania, może być wykonywana przez personel pomocniczy, komfortowa dla pacjenta. Wadą tej metody jest możliwość pozostawienia zębiny próchnicowej. W warunkach gabinetu stomatologicznego ma zastosowanie u pacjentów z dentofobią, niepełnosprawnych i starszych.

klasa V wg Blacka – ubytki rozpoczynające się na 1/3 przydziąsłowej części powierzchni wargowej/policzkowe i podniebiennej/językowej KORON wszystkich zębów.

zarys ubytku – linia zamknięta, ograniczająca wlot (wejście) do ubytku, przechodząca łagodnie w poszczególne odcinki. Po zakończeniu leczenia linia zarysu pokrywa się z linią zetknięcia się brzegu szkliwa z materialem wypełniającym. Zetknięcie to określa się jako styczność brzeżną. Znaczenie tej linii ma związek z próchnicą wtórną, która przeważnie zaczyna się w obrębie zarysu. Ostateczny zarys ubytku powinien być wykonany dopiero po ustaleniu zasięgu ogniska próchnicowego. Po otwarciu ubytku przystępuje się do usunięcia próchnicy szerzącej się wzdluż granicy szkliwno – zębinowej. Po osiągnięciu pod szkliwem zdrowej zębiny przystępuje się do usunięcia nawisów szkliwa aż do osiągnięcia szkliwa podpartego zębiną. W ten sposób uzyskuje się ostateczny kształt zarysu ubytku.

PUWp – wskaźnik odnoszący się do liczby powierzchni dotkniętych próchnicą – dostarcza informacji o zaawansowaniu procesu próchnicowego.

Rebonding – jest to nałożenie żywicy w miejscu styku wypełnienia z tkanką zeba na powierzchni po założeniu wypełnienia. Płynna żywica może wpłynąc w szczelinę spowodowaną przez skurcz polimeryzacyjny i w ten sposób zmniejszyć ryzyko powstawania próchnicy wtórnej. Zabieg ten nie jest potrzebny w małych prawidlowo wykonanych wypełnieniach, natomiast wskazany jest przy wypełnieniach większych. Zalecane są różnie techniki rebondingu: nakładanie żywicy po ostatecznej polimeryzacji materiału, nałożenie żywicy po zalożeniu wypełnienia i usunięciu nadmiaru materiału, a następnie polimeryzacja żywicy, zastosowanie żywicy po 2-3 tygodniach po ponownym wytrawieniu brzegów ubytku.

warstwa hybrydowa – tworzy ją żywica łącząca wnikająca pomiędzy włókna kolagenowe zewnętrznej zdemineralizowanej warstwy zębiny międzykanalikowej, ma grubość 2-8 mikrometrów. Ma decydujące znaczenie dla adhezji materiałów złożonych. Stanowi 70% siły wiązania. Charakteryzuje się wysoką sprężystością, gdyż sama żywica jest elastyczna, a włókna kolagenowe przypominają dywan na powierzchni zębiny międzykanalikowej. Jest w stanie absorbować napięcia w materiale wywołane skurczem polimeryzacyjnym.

Cermet – materiały podobne do glassjonomerów, z tym że szkło uwalniające jony zostalo stopione z bardzo drobno zmielonym srebrem, dzięki czemu wykazuje większą niż w macierzystym materiale odporność na ścieranie przy niezmienionej wytrzymałości. Mają mniejszą wrażliwość na wilgoć. Ze względu na kolor stosowane są tylko w niewidocznych ubytkach przydziąsłowych zębów bocznych oraz w metodzie tunelowej.

brzeg sieczny - wolna powierzchnia zębów siecznych, korona w tym miejscu jest najszersza, służy do odgryzania kęsów, więc kształtem przypomina ostrze dłuta

caries subruens – próchnica podminowująca szkliwo – ubytek próchnicowy wykrywany na zdjęciu radiologicznym, podczas gdy rozpoznanie dokonane na podstawie bezpośredniej oceny wizualnej wskazuje na zdrowe szkliwo.

caries penetrans – próchnica penetrująca w kierunku komory miazgi.

guzek nieaktywny - w zębach górnych przedtrzonowych i trzonowych są to guzki policzkowe a w dolnych językowe, nie wchodzą one w bruzdę międzyguzkową zębów przeciwstawnych w zgryzie

preparacja tunelowa – dość trudna do wykonania metoda opracowania ubytku klasy II. Polega na wydrążeniu tunelu pod zdrową krawędzią styczno – zgryzową. Z techniką tą związane jest jednak ryzyko odłamania się listewki brzeżnej, mimo zastosowania materiału adhezyjnego. Innym problemem może być pozostawienie zębiny próchnicowej, szczególnie pod listewką szkliwną. Ognisko próchnicy nie może także sięgać dodziąslowo. Należy tutaj pamiętać o usunięciu zdemineralizowanego szkliwa na powierzchni stycznnej. Do wypełniania ubytków opracowanych tą metodą stosowano dawniej cementy szklano-jonomerowe, obecnie coraz częściej kompozyty typu flow.

węzeł urazowy - wytworzenie się urazowych warunków artykulacji w jakimś odcinku łuku zębowego, wywołane schorzeniem aparatu oporowego (zawieszeniowego) zęba albo naruszeniem ciągłości łuku przy niewydolności mechanizmów kompensacyjnych. Jest to miejsce niefizjologicznego przecišżenia zęba lub grupy zębów, będące wynikiem: braku naturalnego ścierania się guzków zębowych, przemieszczania się zębów, zwłaszcza po ekstrakcji, oraz zniekształceń zgryzu ze stłoczeniem. Węzeł urazowy według jednych ma być powodem głębokich zapaleń przyzębnia, a wg innych tylko ich powikłaniem.

Siły żucia są przenoszone nieprawidłowo. Zamiast równolegle do osi długiej zęba są przenoszone skośnie. Jest to przyczyna powstawania ubytków ab frakcyjnych (klinowych) na wysokości szyjki zęba.

Poszerzenie ułatwiające – usunięcie nawisów szkliwa (zależnie od głębokości i rozległości ogniska próchnicowego) w fazie 1 opracowywania ubytku, wykonujemy turbiną np. kulką diamentową, w celu ułatwienia dostępu do zmienionej próchnicowo zębiny

Poszerzenie zapobiegawcze – włączenie do zarysu opracowywanego ubytku aktualnie zdrowych, ale podatnych na próchnicę miejsce (bruzd z osadem, szczelin, zagłębień) w celu zapobieganiu próchnicy wtórnej, 2 faza opracowywania ubytku

Poprawka Blacka – usunięcie szkliwa niepodpartego zębiną, wykonujemy w 4 fazie czyli nadanie kształtu oporowego pod wypełnienie amalgamatowe i szczególnie w ubytkach klasy, bo działają siły żucia na wypełnienie

Kształt retencyjny ubytku – sposób uformowania ścian oraz brzegów ubytku aby zapewnić wypełnieniu odporność na siły wyważania (przeciwdziałanie wypadaniu wypełnienia)

2. Zróżnicuj pod względem właściwości i możliwości stosowania podkłady o charakterze leczniczym z podkładami izolacyjnymi. Podaj przykłady tego typu materiałów.

Podkłady lecznicze: pobudzają odontoblasty do tworzenia zębiny wtórnej, tolerowane przez tkanki około wierzchołkowe, stosowane tylko w głębokiej próchnicy, muszą zawsze być pokryte podkładem izolacyjnym. Przykłady: na bazie wodorotlenku wapnia (twardniejące i nietwardniejące), tlenek cynku z eugenolem

Podkłady izolacyjne: dobra adhezja do tkanek, szczelne, kariostatyczne, nieszkodliwe dla tkanek i przyzębia, słaba rozpuszczalność po stwardnieniu, kontrast na zdjęciu rtg, stosowane zawsze przy wypełnianiu ubytku, mogą występować samodzielnie. Przykłady: cement polikarboksylowy (adhesor), fosforanowy (agatos), glasjonomerowy (ketoc)

Wymagania dla podkładów :

3. Wymień możliwe powikłania, które mogą wystąpić w trakcie usuwania zębiny próchnicowej.

-obnażenie miazgi przy nieostrożnym opracowaniu maszynowym

-przegrzanie miazgi przy szybkim opracowywaniu maszynowym lub pracy tępymi wiertłami

-zainfekowanie miazgi przy pracowaniu niesterylnymi wiertłami w obrębie ściany dokomorowej

-niecałkowite usunięcie zębiny próchnicowej w wyniku czego po założeniu wypełnienia następuje dalszy proces chorobowy – próchnica wtórna

-uszkodzenie zęba sąsiedniego

-uszkodzenie tkanek miękkich

-nadwrażliwość pozabiegowa

-pozostawienie próchnicowej zębiny w zachyłkach

4. Wymień metody badania żywotności miazgi.

5. Wymień przeciwwskazania do stosowania materiałów złożonych.

-Niemożność uzyskania i utrzymania suchości pola podczas wypełniania,

-bruksizm,

-trudne warunki zgryzowe,

-duże zniszczenie zęba z brakiem szkliwa,

-konieczność odbudowy guzków,

-uczulenie na składnik kompozytu

-osoby upośledzone, które nie wytrzymają długiego zabiegu

-dzieci z zębami mlecznymi

6. Podaj zasady opracowania i wypełniania ubytku abrazyjnego oraz ubytku próchnicowego znajdującego się w korzeniu zęba. Uwzględnij w obu przypadkach materiały.

Ubytek abrazyjny:

- badanie przedmiotowe – uwzględnienie para funkcji (pouczenie jak wyeliminować parafunkcje), nalogów, stanu psychicznego pacjenta, sposób szczotkowania zębów, jaka szczoteczka, jaka pasta, w jakiej ilości

- analiza zgryzu kliniczna i po wykonaniu modeli w artykukulatorze

- eliminacja parafunkcji, przeciążeń, ewentualne leczenie stawu s-ż

- przed wypelnieniem nalezy oczyścić szczoteczka i pumeksem oraz opracowac mechanicznie-ułatwienie procesu wytrawienia zębiny i zwiększenie mikroretencji

- ewentualna poprawa kształtu retencyjnego – opracowanie brzegu dodziąslowego w postaci stopnia o szerokości od 0,5 do 1 mm i odpowiednie ukształtowanie ścian bocznych

-zaukośnienie brzegów ubytku

-do wypełnienia stosujemy materiały twarde, odporne na ścieranie, takie jak mikrohybrydy i kompomery (gdy ubytek występuje naddziąsłowo)

- w małych i średnich ubytkach zaleca się stosowanie glassjonomerów (poddziąsłowo)

- w ubytkach głębokich poleca się stosowanie metody kanapkowej

- suchość w ubytku możemy osiągnąć zakładając, po uprzednim znieczuleniu, koferdam z użyciem aktywnych klamer i nitki retrakcyjnej ze środkiem obkurczającym

- ważne jest, by odbudować kształt anatomiczny zeba z uwzględnieniem wypukłości przyszyjkowej, co ma bardzo duże znaczenie w ochronie dziąsła brzeżnego podczas aktu żucia

Ubytek próchnicowy na powierzchni korzenia:

- instruktarz higieny jamy ustnej

- indywidualnie opracowany program fluorkowy lub leki przeciwbakteryjne (np. Glukonian chlorheksydyny)

- profesjonalne zabiegi higieniczne (odpowiednia metoda oczyszczania, miękka szczoteczka, płukanki, nici, wykałaczki)

- odpowiednia dieta, sprzyjająca naturalnemu oczyszczaniu, np. bogata w owoce

- przy zaburzeniach wydzielania śliny – zmiana diety, preparaty powodujące zwiększone wydzielanie śliny (np. guma do żucia)

- opracowanie i wypełnienie ubytku, np. cementem glassjonomerowym (jest biokompatybilny) – z uwzględnieniem podkładu leczniczego, izolacyjnego

-fluoryzacja wokół ubytku

7. W jakim celu stosujemy formówkę, pasek metalowy i klin międzyzębowy? Jakie są konsekwencje nieprawidłowego ich stosowania.

Formówka, pasek i klin – odtwarzanie brakującej ściany zęba w ubytkach klasy II, III i IV, odtworzenie odpowiedniego punktu stycznego, zabezpieczenie przed powstawaniem nawisu wypełnienia, umożliwienie odpowiedniej kondensacji materialów, zabezpieczenie przed wilgocią

Formówka: jednościenna – odbudowuje ubytki obejmujące jedną styczną powierzchnię zęba, pierścieniowa – odbudowuje ubytki obejmujące więcej niż jedną powierzchnię zęba

Paski – metalowe lub poliestrowe, płaskie lub anatomiczne; wkłada się je do formówki, mają brzuszki, stosowane do izolacji sąsiedniego zęba przed opracowaniem i wytrawieniem

Kliny – drewniane: do pasków metalowych, w przekroju kształt trójkątny, kolor oznacza rozmiar klina, pęcznieje pod wplywem wilgoci zapewniając lepsze dociskanie paska do zęba, plastikowe: do pasków poliestrowych, w przekroju kształt trójkatny, pełnią funkcję światlowodu – pozwalają na dokładną polimeryzację materiału. Dzięki klinom pasek szczelnie przylega do ściany zęba i krzywizny korony, a potem wypełnienia. Nie powstają nawisy wypełnienia i chroniona jest brodawka dziąsłowa.

8. Zróżnicuj procedury: poszerzone lakowanie, remineralizację i znoszenie nadwrażliwości zębiny.

Lakowanie poszerzone – metoda postępowania profilaktycznego, łącząca lakowanie z mechanicznym, ale bardzo oszczędnym opracowaniem bruzd. Zabieg polega na otwarciu bruzd przed lakowaniem wiertłem diamentowym o kształcie plomyka lub kuleczki o najmniejszym rozmiarze i średniodrobnym nasypie. Wycięta wiertłem zostaje tylko część szkliwa na ściankach bruzdy. Jeśli proces próchnicowy nie rozszerza się na głębsze warstwy szkliwa, to tak przygotowane bruzdy wytrawiamy i lakujemy. Preparaty do lakowania:

Remineralizacja – metoda stosowana w przypadku próchnicy początkowej, polega ona na miejscowym stosowaniu związków fluoru, co wzmaga wytrącanie się składnikow mineralnych w miejscu uszkodzenia. Po mechanicznym oczyszczeniu powierzchni zęba z osadu, przemyciu, odtłuszczeniu i osuszeniu stosuje się związki fluoru nieorganiczne (2% NaF) lub organiczne (fluoroaminy), co prowadzi do wymiany jednowartościowej grupy wodorotlenowej HA szkliwa na jednowartościowy jon Fluoru. Zabieg powtarza się kilka razy w odstępach kilkudniowych. Najkorzystniej działają preparaty o małych stężeniach fluoru, ale stosowane przez dłuższy czas. W zębach mlecznych stosuje się rzadko. Lakiery fluorowe.

Znoszenie nadwrażliwości zębiny – znoszenie bólu wywołanego nieszkodliwymi bodźcami czuciowymi z powodu odsłonięcia zębiny i otwarcia kanalików zębinowych, którego nie można przypisać innemu defektowi lub patologii zęba. Stosuje się miejscowo:

remineralizacja lakowanie
Cel Zachowawcza metoda leczenia plamy próchnicowej Procedura profilaktyczna
Zasięg stosowania Może dotyczyć wszystkich zębów dotkniętych próchnicą początkową. Dotyczy głównie zębów trzonowych ( w mniejszym stopniu przedtrzonowych).
Czas stosowania W trakcie rozwoju próchnicy początkowej Najlepiej do pół roku po wyrznięciu całej powierzchni żującej.
Charakter procedury Może przebiegać samoistnie pod wpływem jonów wapniowych i fosforanowych zawartych w ślinie; bardziej skuteczna z zastosowaniem preparatów zawierających jony fluorkowe Brak przebiegu samoistnego
Sposób wykonania

  • profesjonalne oczyszczenie z osadu i płytki

  • przemycie wodą pod ciśnieniem i osuszenie

  • izolacja od dostępu śliny

  • preparaty w płynie lub żelu – pędzelkiem na 2 min; pasta – wcieranie płaskim upychadłem przez 2 min.

  • usunięcie pozostałości tamponem

  • wypłukanie jamy ustnej przez pacjenta

  • zalecenie stosowania pasty z fluorem

  • – II -

  • – II –

  • – II –

  • wytrawienie powierzchni bruzd

  • wypłukanie wytrawiacza i osuszenie pow.

  • aplikacja i utwardzenie laku – lampa halogenowa

  • kontrola zwarcia

  • kontaktowa fluoryzacja

Glass – jonomer bez wytrawiania
Preparaty Organiczne i nieorganiczne połączenia fluoru : NaF, SnF2, aminofluorki, 75 % pasta Łukomskiego Laki szczelinowe, glass- jonomery, cermety, kompomery, płynne kompozyty

``

9. Z jakich podstawowych elementów składa się system wiążący? Jak można podzielić systemy wiążące? Podaj przykłady w każdej grupie. Podaj właściwości systemów wiążących.

W skład systemu wiążącego wchodzi wiele substancji: różnego typu żywice, np. TBC, PENTA, stabilizatory, funkcyjna, amorficzna krzemionka (generalnie primer, wytawiacz i bond). Można podzielić:

a) ze względu na wiązanie do:

-szkliwa (Heliobond)

-zębiny (Syntac Primer)

- do szkliwa i zębiny (Excite)

b)ze względu na stosunek do warstwy mazistej:

-wiążą z warstwą mazistą niemienioną (I i II generacja)

-modyfukują warstwę mazistą (Syntac)

- rozpuszczaja (Scotchbond)

- usuwają (Syntac Single Component)

- częściowo rozpuszczają i modyfikują (systemy samowytrawiające)

c) ze względu na mechanizm wiązania:

- chemoutwardzalne (Vivabond)

-światloutwardzalne (Excite)

- chemo- i światloutwardzalne (Excite DSC)

d) ze względu na rozpuszczalnik:

- wytrzymałość na siły rozciągające i ściskające działające w czasie skurczu polimeryzacyjnego materiału i czasie żucia

- odporność na wilgoć w czasie pracy systemem oraz po jego nałożeniu

- stabilność w środowisku jamy ustnej

- odporność na działanie enzymów hydrolitycznych oraz kwasów bakteryjnych

- biozgodność (nie uszkadza tkanki zęba, nietoksyczne dla miazgi, nie wydziela substancji szkodliwych dla ustroju)

- działanie kariostatyczne i przeciwbakteryjne

- łatwa praca systemem

- trwałe połączenie materiału wypełniającego z tkankami zęba (szybkie osiągnięcie maksymalnej siły wiążącej)

10. Podaj zasady opracowywania i wypełniania ubytku niepróchnicowego pochodzenia znajdującego się w koronie zęba na powierzchni wargowej. Uwzględnij materiały stosowane do jego wypełnienia.

- ustalenie głównej przyczyny

- jeśli jest to okres początkowy wystarczy postępowanie zapobiegawcze – eliminacja wad zgryzowych, parafunkcji, zmiana nieprawidłowych nawyków higienicznych, zmiana nieprawidłowych zachowań dietetycznych, aplikacja lakierów fluorkowych

- bardziej zaawansowane zmiany należy opracowywać i wypełniać:

- oczyszczenie powierzchni

- powierzchowne mechaniczne opracowanie – odświeżenie powierzchni

- zaukośnienie brzegów szkliwa

- wypełnienie kompozytem, kompomerem lub glassjonomerem

- wykonać podcięcia retencyjne, gdy wypełnienie nie będzie się trzymac

- opracowanie wypełnienia: diamenty gruboziarniste (płomyki), kamienie Arkanzas, krążki ścierne, paski ścierne

- polerownie wypełnienia (gumki polerskie z pastą polerską)

-instruktaż higieny

-kontrola wypełnienia

11. Zróżnicuj procedury: lakowanie, rebonding i impregnacja.

Lakowanie – zabieg mający na celu zapobieganie rozwojowi próchnicy w bruzdach zębów, poprzez ich trwałą, mechaniczną izolację od środowiska jamy ustnej.

Materiały stosowane do lakowania:

-laki szczelinowe: zawierające fluor ( w postaci szkła fluoro-krzemowego – helioseal F, w postaci fluorku sodu – fissurit F, ultraseal XT), nie zawierające fluoru (cyjanoakrylany, poliuretany, żywice BIS-GMA)

-glassjonomery

-cermety

-kompomery

-płynne kompozyty

Wskazania do lakowania:

-całkowicie wyrżnięte zęby trzonowe stałe u dzieci z wysokim ryzykiem próchnicy

-zęby trzonowe i przedtrzonowe z głębokimi, trudnymi do oczyszczenia bruzdami

-zęby trzonowe i przedtrzonowe dzieci niepełnosprawnych

Technika przeprowadzenia zabiegu:

-mechaniczne oczyszczenie bruzd z osadu – pasta, szczoteczka

-dokładne wypłukanie oczyszczonej powierzchni – dmuchawka wodno-powietrzna

-odizolowanie zęba od dostępu śliny – koferdam, wałki ligniny

-osuszenie pola zabiegu – dmuchawka unitu

-wytrawienie bruzd – kwas ortofosforowy 37% przez 30 – 45 sek

-dokładne wypłukanie wytrawiacza

-osuszenie wytrawionej powierzchni

-aplikacja laku

-utwardzenie laku – lampa polimeryzacyjna

-kontrola zwarcia – kalka zgryzowa

-kontrola wykonania zabiegu

-kontaktowa fluoryzacja lakowanej powierzchni i okolicznych tkanek poddanych działania wytrawiacza

-okresowa kontrola (jeśli konieczne połączona z reaplikacją laku)

Impregnacja – przesycenie próchnicowo zmienionych tkanek twardych zęba środkami chemicznymi działającymi bakteriobójczo i mineralizująco, co powoduje utwardzenie uprzednio rozmiękłych mas (dochodzi do wiązania części organicznych tkanek zęba w związki bardziej odporne na działanie czynników próchnico twórczych).

Wskazania:

-zęby mleczne w przypadku próchnicy powierzchownej, niemożności założenia wypełnienia z powodu dużej rozległości ubytku, zachowania pacjenta

Preparaty:

-związki silikonowe (tresilan, cervin)

-albargina

-10-30% roztwór azotanu srebra (strącalniki: 20% glukoza, eugenol, 4% hydrochinon, 6%kwas pyrogalusowy, płyn Lugola, T-ra iodi, światło lampy polimeryzacyjnej)

-amoniakalny roztwór azotanu srebra

-30-50% roztwór chlorku cynkowego (strącalnik: 10 % żelazocyjanek potasu)

Technika zabiegu:

-przygotowanie ubytku – usunięcie rozpadłych tkanek zęba, oczyszczenie z osadu, wygładzenie powierzchni i obrzeża ubytku)

-izolacja od dostępu śliny i ochrona przyzębia

-odtłuszczenie i osuszenie ubytku

-wtarcie środka impregnującego – 30-60sek

-osuszenie

-zwilżenie strącalnikiem

-wypłukanie resztek

-zabieg powtarza się trzykrotnie na tej samej wizycie

-powtarzanie zabiegu na kolejnych wizytach w odstępach tygodniowych

Zabieg impregnacji należy przeprowadzać z dużą ostrożnością ze względu na żrące właściwości środków impregnujących (może dojść do uszkodzenia tkanek miękkich jamy ustnej pacjenta, oczu lekarza).

Rebonding – USZCZELNIACZ, jest to nałożenie żywicy w miejscu styku wypełnienia z tkanką zęba na powierzchni po założeniu wypełnienia, płynna żywica może wpłynąć w szczelinę spowodowaną przez skurcz polimeryzacyjny i w ten sposób zmniejszyć ryzyko powstawanie próchnicy wtórnej

Techniki rebondingu:

-nakładanie żywicy po ostatecznej polimeryzacji materiału

-nałożenie żywicy po założeniu wypełnienia i usunięciu nadmiaru materiału, a następnie spolimeryzowanie żywicy

-zastosowanie żywicy po 2-3 tygodniach po ponownym wytrawieniu brzegów ubytku

12. Wymień do czego wykorzystujemy kalkę zgryzową.

dopasowanie wypełnienia w zgryzie, kontrola zwarcia, sprawdzenie warunkow okluzyjnych

Kalkę nakładamy między zęby przeciwstawne górnego i dolnego łuku zębowego. Pacjentowi w pozycji

pionowej każemy nagryźć i pozgrzytać zębami. Miejsce najbardziej uwidoczniające się na wypełnieniu znosimy wiertłami diamentowymi.

13. Wymień możliwe wskazania do wymiany wypełnienia amalgamatowego.

Metaliczny posmak, nieszczelność brzeżna, próchnica wtórna, tatuaż amalgamatowy, odłamanie ściany zęba, konieczność zastąpienia zęba przeciwstawnego lub sąsiedniego koroną metalową, względy estetyczne

14. Z jakich elementów składa się koferdam i do czego służy.

Koferdam jest najdoskonalszym systemem zapewniającym suchość pola operacyjnego. Zabezpiecza pacjenta przed przypadkową aspiracją narzędzi, błonę śluzową przez podrażnieniem przez substancje używane w czasie zabiegu, błonę śluzową przed zranieniem, zęby przed dostępem śliny, poprawia widoczność, chroni lusterko przed parowaniem, skraca zabieg i usprawnia – nie trzeba wymieniac wałków. W jego skład wchodzą:

15. Podaj lokalizację i stopień zaawansowania zmiany próchnicowej zakwalifikowanej jako Si/Sta 1.3.

Występuje ubytek szkliwa i podpowierzchniowe szare, nieprzezierne przebarwienie w wyniku bocznego szerzenia się zmian próchnicowych w obrębie zębiny pod połączeniem szkliwno zębinowym na głębokość przekraczającą 1/3 zewnętrznej części zębiny


16. Jak można podzielić materiały złożone. Podaj przykłady materiałów w poszczególnych grupach.

Można je podzielić w zalezności od:

- sposobu polimeryzacji: chemoutwardzalne (Alphaplast, Prime-Dent, Charisma PPF), światloutwardzalne (Conseal, Boston, Filtek)

-rodzaj wypełniacza

- wielkość cząsteczek wypełniacza: makrowypełniacze (Evicrol-już nie jest stosowany), mikrowypełczniacze – homogenne i niehomogenne (Heliomolar, Charisma), hybrydowe i mikrohybrydowe (Glacier, Arabesk, Enamel Plus HFO), mikroinsertowe (GC Gradia), z nanowypełniaczem (Premis, Grando Voco)

- konsystencji materiału: stałe (Gradia), płynne (Tetric Flow, Synergi Flow, Arabesk Flow, Amira Flow, Wave)

- przeznaczenia (rodzaj klasy ubytku)

17. Wymień możliwe wskazania do wymiany wypełnienia glasjonomerowego.

Próchnica wtórna, nieszczelność brzeżna, przebarwienie brzeżne, przebarwienie całego wypełnienia, jeśli pacjent zbyt intensywnie szczotkuje zęby, odpryśnięcie materiału, niezadowolenie pacjenta, ból , wypełnienie zbyt szorstkie, względy estetyczne (nieodpowiednia barwa).

18. Podaj zasady opracowywania i wypełniania ubytku niepróchnicowego pochodzenia znajdującego się w korzeniu zęba na powierzchni policzkowej. Uwzględnij materiały stosowane do jego wypełnienia.

Kompomer, glassjonomer, kanapka


19. Opisz krótko całą procedurę opracowania wypełnienia amalgamatowego. Uwzględnij stosowane instrumenty.

- dostosowanie wypełnienia w zgryzie

- zniesienie ewentualnych nadmiarów, ale nie likwidować punktów kontaktu

- końcowe wypełnienie wygładzić kulką z waty nasączoną spirytusem lub ręcznym gładzikiem

- po 24h przeprowadza się polerowanie amalgamatu

- przedtem wykrywa się błyszczące miejsca i redukuje się je finirem lub białym kamieniem Arkansas

- następnie używa się gumek do polerowania o odpowiednim kształcie i malejącej abrazyjności

- kiedy powierzchnia ma wygląd atłasu kończy się polerowanie za pomocą gładkiej szczoteczki w kształcie kielicha, albo gumki z drobnoziarnistą pastą

- w ubytku stycznym, po zdjęciu kształtki, ściągnąc ewentualne nadmiary paskami abrazyjnymi

amalgamat:

- przed stwardnieniem – karwery i skalpel

-gładziki lub stępione wiertła:

~najpierw gładzik duży (nr 4) ->usunięcie nadmiarów amalgamatu nad zarysem, prowadzenie gładzika wzdłuż linii zarysu, od wypełnienia w kierunku szkliwa

~następnie gładzik nr 2 -> wyrównuje się na powierzchni zgryzowej większe rowki, dołki i stoki wypukłości

~gładzik lub różyczka nr 1 -> wygładzenie drobnych zagłębień powierzchni

(8 tys. obr./min, z przerwami, z chłodzeniem wodnym)

- powierzchnię styczną gładzi się drobnoziarnistymi krążkami ściernymi

- niedostępną dla krążków część styczną gładzi się paseczkami ściernymi

końcowe polerowanie

- pastami polerskimi z użyciem kolejno: szczoteczki, gumki, filcu

- powierzchnia styczna – miękkie paski celuloidowe z naniesioną na nie pastą;

20. Opisz różnicując procedurę wytrawiania szkliwa i procedurę wytrawiania zębiny. Uwzględnij stosowane preparaty.

Wytrawienie szkliwa:

a) oczyszczenie zęba szczoteczka i wodna zawiesina pumeksu lub pasta ale bez fluoru czy oleju

b) powierzchniowa warstwa szkliwa powinna być zniesiona drobnoziarnistym diamentem z uwagi na dużą zawartość fluoru i nieregularne ułożenie pryzmatów

c) skośne ścięcie szkliwa na brzegach ubytku

d) przepłukanie i osuszenie oraz izolacja od dostępu śliny , krwi itd. ( koferdam, wałki ligniny, nici refrakcyjne, formówki )

e) aplikacja wytrawiacza na szkliwo ( pędzelkiem , tamponem z watki w pęsecie, przy użyciu aplikatora )

f) pozostawienie na 30-40s

g) spłukać wytrawiacz taki czas jak czas wytrawiania

h) dokładnie osuszyć

preparaty: kwas fosforowy 37% , kwas maleinowy 10% , kwas cytrynowy 50%

21. Co to jest nawisające wypełnienie, jak i kiedy powstaje i jak należy temu zapobiegać?

Jest to wypełnienie, które nie przechodzi gładko w twarde tkanki zęba. Powstaje w przypadku wypełniania II klasy, przy niedokładnie założonej i dociśniętej formówki. Aby uniknąć nawisów należy dobrze dopasować for mówkę do zęba i odpowiednio docisnąć klinem.

22. Co to jest kompomer? Podaj jego zalety, wady i możliwości stosowania. Podaj przykład kompomeru.

Są to materiały powstałe przez połączenie kompozytu z cementem Glass-jonomerowym. Mają one zalety materiałów złożonych (wytrzymałość mechaniczna, gładkość powierzchni) i Glass-jonomerów (przyleganie do tkanek zęba i innych materiałów) bez wytrawiania. Kompomery składają się z drobnych cząsteczek, zawierają jony F-, które uwalniają się do tkanek okolicznych. Dają kontrast w obrazie rtg.

Łączy się ze szkliwem i zębiną mikromechanicznie (tworzą warstwę hybrydową w zębinie i mikropory w szkliwie.

Zalety: dobrze się polerują, dobry efekt estetyczny, zmniejszają odkładanie się płytki nazębnej, mogą uwalniać jony fluoru – efekt kariostatyczny, mały nakład pracy – wytrwawianie szkliwa nie jest koniecznością, większa od Glass-jnomerów odporność na zginanie i rozciąganie.

Wady: ścieralne, niedostateczna adhezja chemiczna, wymagają systemu wiążącego, ekspansja termiczna, niedostatecznie uwalniają fluor, zastosowanie do ubytków, które nie są narażone na duże obciążenia zgryzowe klasa III i V.

Zastosowanie:

- ubytki klasy III,V i czasem II kiedy zarys ubytku nie dotyczy powierzchni żującej

- w zębach mlecznych

-niewielkie ubytki, które nie są narażone na działanie dużych sił żucia w zębach przednich i bocznych

- poszerzone lakowanie bruzd, naprawa brzegów wypełnień, blokowanie podcieni, cementowanie wkładów koronowych

- jest również kompomer światło utwardzalny w kolorze dziąseł – gdy zbyt długa szyjka zęba

Przykłady kompomerów: Dyract, Compoglass F, Compoglass Flow Vivadent


23. Zróżnicuj zmiany, które występują w szkliwie i zębinie po zastosowaniu wytrawiania 37% kwasem ortofosforowym.

Szkliwo – wytrawianie powoduje zupełne rozpuszczenie powierzchownej warstwy na głębokość 10um i wytworzenie warstwy porowatości sięgającej 5-50um w głąb szkliwa. Wzór rozpuszczonej powierzchni ma charakter „plastra miodu” – rozpuszczenie pryzmatów szkliwa z pozostawieniem nienaruszonej substancji międzypryzmatycznej. Prawidłowo przeprowadzone wytrawianie szkliwa nie powoduje istotnej utraty minerałów, utrata ta zostaje również szybko wyrównana w procesie remineralizacji w ciągu kilki dni. Czas wytrawienia dla kwasu ortofosforowego 37% - 30-40sek (z. mleczne 90-120sek, z. martwe 60sek.)

Zębina – wytrawienie zębiny ma za zadanie jej uzdatnienie prze: usunięcie warstwy mazistej, otwarcie kanalików zębinowych, częściową demineralizację powierzchniowej warstwy zębiny około i międzykanalikowej odsłaniając w ten sposób sieć włókien kolagenowych. Do jej wytrawienia wymagany jest krótszy czas – 15sek kwasem ortofosforowym. Nie należy jej przesuszać, powinna zostać lekko wilgotna.

24. Wymień powikłania, które mogą wystąpić w trakcie zakładania wypełnienia z amalgamatu w ubytku klasy I wg Blacka.

-połknięcie amalgamatu przez pacjenta

-dostanie się amalgamatu do szczeliny dziąsłowej lub przestrzeni międzyzębowej

-niedokładna kondensacja amalgamatu

-zawilgocenie w trakcie wypełniania – wtórna rozszerzalność

-perforacja miazgi

-odłamanie ścian zęba


25. Wymień wskazania o stosowania zabiegu remineralizacji.

-próchnica początkowa

-stadium podpowierzchniowe

-częściowe odwapnienie

-nie zmieniona warstwa zewnętrzna

26. Podaj co wchodzi w skład koferdamu i w jaki sposób się go zakłada.

-guma: lateksowa lub silikonowa

-klamry: do utrzymaniu gumy koferdamu na zębie (skrzydełkowe i bezskrzydełkowe, agresywne i nieagresywne)

-dziurkacz – do wycinania otworów w gumie koferdamu

-kleszcze – do przenoszenia, nakładania i zdejmowania klamer z zęba

-ramka: metalowa lub plastikowa

-dodatkowe elementy utrzymujące koferdam: nici lateksowe, pierścienie ortodontyczne, kliny drewniane

2. Najpierw guma na ząb, a później klamra (stosuje się w tej metodzie zarówno klamry „bez

skrzydełek”, jak i „ ze skrzydełkami” – konieczna praca z asystą.

3. Klamra razem z gumą zakładana na ząb (stosuje się klamry„ze skrzydełkami”).

4. Klamra razem z gumą i ramką zakładana na ząb

(stosuje się klamry „ze skrzydełkami”).

Metoda alternatywna w stosunku do klamer - gumki zaciskowe WEDEJETS

27. Jakimi metodami można usunąć zmienioną próchnicowo zębinę.

Ręcznie – ekskawatory

Maszynowo – kątnicą i wiertłem różyczkowym o odpowiedniej wielkości

28. Jakie są konsekwencje nieprawidłowego stosowania wytrawiacza?

-brak adhezji materiałów wypełniających do szkliwa, zębiny

-nieszczelność wypełnienia

-podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej pacjenta

29. Wymień preparaty stosowane do znoszenia nadwrażliwości zębiny.

-jest to ból wywołany nieszkodliwymi bodźcami czuciowymi z powodu odsłonięcia zębiny i otwarcia kanalików zębinowych, którego nie można przypisać innemu defektowi lub patologii zęba

-środki impregnujące (tresilan, cervin-reogan, azotan srebra+20% glukoza, chlorek cynku + 10-20% żelazocyjanek potasu)

-preparaty fluorowe – powstają kryształy fluorku wapnia (75% pasta fluorowa wg Łukomskiego, 2% NaF, zakwaszony 1,2% NaF, 1,2% żel NaF, 0,6% fluorokrzemian sodowy, 10% fluorek cynowy, 0,4% fluorek cynowy w żelu, amino fluorki, lakiery fluorowe, jonoforeza fluorowa)

-związki wapnia – zamykają kanaliki i powodują powstawanie zębiny okołokanalikowej (nietwardniejące preparaty wodorotlenku wapnia, 5 dwuzasadowy fosforan wapnia, 10% chlorek wapnia)

-chlorek strontu – kompleksy strontowo-apatytowe

-szczawiany – 6% żelazowy(sensodyne sealant), 3% i 30% dwupotasowy, 3% wodoropotasowy (protect)

-chlorek cynku

-propolis

-lakiery podkładowe (dentin protector, copalite)

-primery

-glasjonomery

-lasery

30. Podaj zasady opracowania i wypełniania ubytku klinowego. Uwzględnij materiały stosowane do jego wypełniania.


31. Wymień możliwe powikłania, które mogą wystąpić w trakcie zakładania wypełnienia z amalgamatu w ubytku klasy II wg Blacka z wykorzystaniem formówki.


32. W jaki sposób należy wykonać badanie żywotności miazgi w zębie z wypełnieniem amalgamatowym na powierzchni żującej.

33. Wymień wskazania do stosowania zabiegu impregnacji.

-zęby mleczne w przypadku próchnicy powierzchownej, niemożności założenia wypełnienia z powodu dużej rozległości ubytku, zachowania pacjenta


34. Co to jest wypełnienie kanapkowe i kiedy się je stosuje? Podaj, jakich materiałów używa się do tego typu wypełnień.

Wypełnienie kanapkowe jest to metoda wypełnienia ubytku dwoma materiałami wypełniającymi. Stosuje się w ubytkach schodzących poddziąsłowo , gdzie występuje zła adhezja materiałów kompozycyjnych lub w przypadku zawilgocenia wypełnienia płynem z kieszonki dziąsłowej przy zakładaniu kompozytu.

-kanapka zamknięta – zastosowanie materiału szklano-jonomerowego w celu odbudowy części zębinowej ubytku, a kompozytowego do odbudowy części szkliwnej. Stosowana przy znacznym zniszczeniu korony zęba. Tylko jeden materiał ma kontakt ze środowiskiem jamy ustnej!

-kanapka otwarta – zastosowanie materiału szklano-jonomerowego lub amalgamatowego w celu odbudowy części poddziąsłowej korony zęba, natomiast materiału kompozycyjnego lub amalgamatowego do odbudowy naddziąsłowej korony zęba łącząc dwa materiały w jednym ubytku. Oba materiały mają kontakt ze środowiskiem jamy ustnej!

Wskazania:

kanapka zamknięta – ubytek klasy I i V

kanapka otwarta – ubytek klasy II i III jeżeli schodzi poddziąsłowo

ZALETY: ochrona miazgi w próchnicy głębokiej, bo stosujemy glassjonomer, ochrona przyzębia przy ubytku schodzącym poddziąsłowo, błonę śluzową przed drażnieniem kompozytu

WADY: pracochłonne i czasochłonne

35. Podaj zasady opracowywania i wypełniania ubytku abrazyjnego oraz ubytku próchnicowego znajdującego się w korzeniu zęba. Uwzględnij stosowane w obu przypadkach materiały.

36. Podaj cechy jakie kwalifikują wypełnienie do wymiany.

-wystąpienie mikroprzecieku

-przebarwienie zęba

-objawy ze strony miazgi

-brak punktu stycznego

-występowanie nawisów przyszyjkowych wypełnienia

-uczulenie na materiał wypełniający

-pęknięcie materiału wypełniającego

-obecność próchnicy wtórnej na obrzeżach wypełnienia

37. leczenie próchnicy początkowej

-profilaktyka fluorkowa

=fluoryzacja kontaktowa w gabinecie czyli

a)wcieranie preparatów fluorkowych np. Fluocal płyn, Fluormex płyn, żele: Fluocal, Fluormex, Elmex ;

b)lakiery fluorkowe np. Fluor Protector, Bifluorid , Duraphat, Fluoridin ;

c)okłady na łyżce indywidualnej np. żele: Fluormex, Elmex, Fluocal ;

d)jonoforeza np. Roztwór NaF 1-2% , Fluocal płyn, Fluocal żel , natężenie 1-3 mA , 5-15 min

38. Od czego zależy wybór materiału wypełniającego?

39. Postepowanie przy wypełnianiu ubytku kompozytem:

-odizolowanie zęba od dostępu śliny ( pasek przezroczysty z formówka miedzy zębem leczonym a brodawka zębową dociśnięty klinem , klin w przestrzeni międzyzębowej podstawa trójkąta w stronę brodawki , wałki , ślinociąg)

-przemycie ubytku wodą destylowana lub NaCl , osuszenie

-założenie podkładu np. karboksylowego nakładaczem kulkowym

-wytrawienie szkliwa 30-40s kwasem fosforowym 37%

-spłukanie 30-40s sprayem wodno-powietrznym

-zmiana wałków

-osuszenie nie przesuszenie

-nałożenie systemu wiążącego - Bond

-zniesienie nadmiaru bonda

-naświetlanie lampą halogenowa 20s

-nałożenie porcjami materiału kompozytowego z uwzględnieniem koloru i przezierności

-dopasowanie w zgryzie turbina , wiertło kulka diamentowa , gruszka diamentowa

-wypolerowanie kątnica krążki , gumki ( od największej do najmniejszej abrazyjności )

40. Kiedy zastosujesz wypełnienie czasowe?

-chcemy założyć amalgamat na podkład tlenkowo-cynkowo-eugenolowy

-krwawi brodawka i nie możemy odizolować zęba od krwi ( klasa 3 i 4 )

-wystąpiły objawy ze strony miazgi

-leczymy miazgę biologicznie

-obnażenie miazgi

-leczenie kanałowe

41. Podaj do czego służą:

Formówka – przyrząd do napinania paska umożliwia kondensację materiału, odbudowę warunków anatomicznych w obrębie szyjki zęba i punktu stycznego oraz stanowi ochronę przed dostępem wilgoci do ubytku w czasie wiązania

Ekskawator – narzędzie ręczne do opracowywania próchnicowo zmienionej zębiny. Część pracująca jest w kształcie łapek lub łyżeczek z ostrymi brzegami podwójnie lub potrójnie zagięta.

Kalka – sprawdza warunki okluzyjne między zębem, który wypełniamy a zębem przeciwstawnym

Nakładacz płaski – instrument do wypełniania ubytków

Wiertło różyczkowe – wiertło do maszynowego opracowywania zębiny

Próchnica zębów- egzogenny proces polegający na demineralizacji i proteolitycznym rozkładzie twardych tkanek zęba.

Czynniki:

-obecność w jamie ustnej DU kwasotwórczych,przetwarzających węglowodany na kwasy

-obecność węglowodanów stanowiących podłoże dla enzymatycznych przemian bakteryjnych

-podatność (wrażliwość) twardych tkanek zęba na odwapnienia-niewłaściwy skład chemiczny tkanek twardych,niedostateczna mineralizacja

-czas i częstość oddziaływania czynników patogennych

44. Wymień powikłania, które mogą wystąpić w trakcie zakładania wypełnienia z materiału złożonego w ubytku klasy V.

a) duży skurcz polimeryzacyjny- może osłabić adhezję materiałów, doprowadzić do przebarwień brzeżnych i mikroprzecieku, penetracji bakterii, próchnicy wtórnej i powikłań ze strony miazgi

b) brak odpowiedniego wygładzenia powierzchni wypełnienia, co prowadzi do odkładania się płytki nazębnej na obrzeżach wypełnienia

c) wciśnięcie materiału do szczeliny dziąsłowej, powstanie kieszonki dziąsłowej, utrata przyczepu nabłonkowego

d) pozostawienie nawisu poddziąsłowego

e) zapalenie dziąsła i przyzębia (z utratą kości)

Czynności:

Preparaty:

-37% kwas ortofosforowy

-10% kwas maleinowy

-10% kwas cytrynowy

-umycie ubytku

-wysuszenie

-izolacja od dostępu śliny

-naniesienie wytrawiacza(15-20s)

-dokładne spłukanie(tyle samo czasu co wytrawianie)

a) pęknięcie, odłamania ścian zębów (wtórną rozszerzalnością spowodowaną zawilgoceniem zęba w czasie wypełniania)

b) możliwość wciśnięcia do szczeliny dziąsłowej

c) połknięcie przez pacjenta

d) perforacja miazgi

e) zawilgocenie- brak szczelności

f) zła kondensacja

Wskazania- ubytki pzyszyjkowe, próchnica korzenia, wypełnienia czasowe, metoda kanapkowa i tunelowa

Postępowanie:

- opracowanie, umycie i osuszenie ubytku

- wytrawienie się zębinę 10-20% kwasem poliakrylowym przez 15-20s (lub przygotowuje primerem)

- spłukanie wytrawiacze- tyle samo czasu co wytrawianie

- osuszenie ubytku i izolacja od dostępu śliny

- nałożenie materiału + polimeryzacja

47. Zróżnicuj Karies secundaria, media i atypica

Caries secundaria Caries media Caries atypica
Polski odpowiednik Pr. wtórna Pr. średnia Pr. nietypowa
Obraz kliniczny Szerzy się wokół wypełnienia. Jest spowodowana błędem lekarza podczas wypełniania ubytku,słabą jakością materiału wypełniającego, brakiem szczelności brzeżnej, odłamaniem brzegu wypełnienia. Dotyczy szkliwa i 1/3 zewn. Części zębiny. Są obecne nawisy szkliwa. Na dnie warstwa zdrowej zębiny. Podczas opracowywania niewielka bolesność- większa podczas opracowywania ścian bocznych , bo dno pogrubione warstwą zębiny sklerotycznej (gł.w pr.przewlekłej) Dotyczy zębów pozbawionych żywej miazgi na skutek martwicy lub po leczeniu endodontycznym.
Objawy Plama próchnicowa wokół wypełnienia, szczelina brzeżna, przebarwienie tk. wokół wypełnienia lub brzegów wypełnienia, utrata części lub całego wypełnienia Subiektywne: krótkotrwałe bóle pod wpływem bodźców termicznych (gł.w pr.ostrej) + typowe dla próchnicy Brak odczynu obronnego. Wyodrębnienie na podstawie obrazu morfotycznego ???
Leczenie Usunięcie wypełnienia + standard Standard Chyba standard ale nie wymaga podkładu bo brak żywej miazgi

- płyn: wodny roztwór 40-50% kwasu poliakrylowego oraz 5-10% kwasu winowego

- proszek: szkło wapniowo – glinowo – krzemowe wzbogacone jonami fluoru

wady:

- ubytek objętości materiału ok. 10% po 3 latach (wypłukiwanie materiału)

- porowatość powierzchni

- niedoskonałość barwy i brak przezierności

- wrażliwość na wilgoć w okresie pierwszych 10 min., utrzymująca się do 24h

zalety:

- adhezja chemiczna do tkanek zęba (brak konieczności wytrawiania)

- szczelność, dobra styczność brzeżna

- trwałe działanie kariostatyczne (wydzielanie fluoru)

- nieszkodliwość dla tkanek zęba i przyzębia

- niewielka ekspansja termiczna

- słaba rozpuszczalność po stwardnieniu

- stosunkowo duża wytrzymałość mechaniczna

- kontrast w zdjęciach RTG

- zgodność chemiczna z kompozytem

możliwość zastosowania

przykłady:

Cetac – Cem, Aqua – Cem, Ketac – Bond, Base – Line, Fuji Type I

- Atraumatyczne leczenie próchnicy ART

- Abrazja powietrzna

- Abrazja powietrzna

- Laserowe opracowanie ubytków

51. Zasady opracowania i wypelniania ubytkow cementu korzeniowego:

Proóhhnice cementu korzeniowego można podzielić na 4 stadia wg Billings’a

Stopien I – przebarwiony, obnażony korzen bez ubytku. Trzeba stosowac preparaty fluorkowe

Stopien II – powierzchowne uszkodzenie cementu – ubytek ma głębokość mniejsza jak 0,5mm. Należy go wygładzić i wypolerowac. Stosowac preparaty fluorkowe

Stopien III – ubytek powyżej 0,5mm opracowac i wypelni glassjonomeem. Miejscowo preparat fluorkowy

Stopien IV głębokie uszkodzenie korzenia – ubytek drążący do miazgi – opracowanie antyseptyczne endodontyczne.

zęba.

1) usunięcie mechaniczne za pomocą wierteł diamentowych i różyczkowych na turbinę i kątnicę.

2) technika ART. – usuwanie zębiny próchnicowej narzędziami ręcznymi < ekskawatory > ( i wypełnienie

glass-jonomerem

3) technika CMCR – chemo-mechaniczne usunięcie zębiny próchnicowej, nałożenie specjalnych żeli Cariosolv( zwiera podchloryn sodu ) 3-4 krople na 10-15 sek. na ubytek i usunięcie ekskawatorem.

4) abrazja powietrzna – pod ciśnieniem ziarenka tl. glinu, aluminium usuwają zębinę próchnicową

( do próchnicy małej i średniej ).

5) narzędziami ultradźwiękowymi (!w małych ubytkach dochodzi do pęknięcia szkliwa, a w dużych do zniesienia sklepienia komory) – dobre w z. martwych.

6) laser do tkanek twardych - 1. gazowe CO2 2.YA 3. system Excimer

7) opracowanie ubytku za pomocą ozonu – urządzenie HealOzone.

52. Wymień wskazania do wypełnienia amalgamatem, glass-jonomerem, kompozytem i kompomerem.

AMALGAMAT:

1) na zęby boczne ze względu na wysoką odporność na ścieranie

2) w przypadku słabej higieny j. ustnej pacjenta – tolerancja na złe warunki

3) w ubytkach schodzących poddziąsłowo – duża odporność na wilgotność

GLASS-JONOMER

1) cienkie podkłady ( linery )

2) podkłady pod wszystkie wypełnienia

3) wypełnienia ubytków klasa V, III, II ( m. kanapkowa )

4) wypełnienie z. mlecznych

5) odbudowa kikuta pod korony

6) wypełnienie ubytków niepróchnicowego pochodzenia

7) uszczelnienie bruzd i szczelin

8) wypełnienie kanałów korzeniowych

9) wypełnienie ubytków przydziąsłowych - odporność na środowisko wilgotne

KOMPOZYT:

1) estetyczna odbudowa zębów z ubytkami klasy III, IV, V

2) stosowany, gdzie małe siły żucia ; ale są aktualnie kompozyty stosowane również na z. trzonowe

i przedtrzonowe.

3) wypełnienia w ubytkach z oszczędnym opracowaniem tkanek zęba

KOMPOMER

1) wypełnienie : z. mlecznych, ubytki klasy III i V, ubytki klinowe i nadżerki

2) wypełnienia czasowe ubytków klasy I i II

3) poszerzone lakowanie bruzd

4) naprawa brzegów wypełnienia

5) cementowanie wkładów koronowych

6) blokowanie podcieni

53. Podaj definicje następujących pojęć : przyrost próchnicy, frekwencja próchnicy, intensywność

próchnicy, wskaźnik leczenia próchnicy.

W( bez próchnicy wtórnej ) / P+W ; ocenia skuteczność leczenia zachowawczego próchnicy ,

wartości tego wskaźnika wahają się od 0 do 1. ( 0 – żaden z zębów z próchnicą nie został

wypełniony , 1 – wszystkie zęby, które uległy próchnicy zostały wypełnione) wartości pośrednie

są wyrazem różnej intensywności leczenia stomatologicznego.

54. Jaki jest mechanizm powstawania zmian w obrębie twardych tkanek zęba określanych mianem

erozji.

Erozja polega na stopniowej destrukcji powierzchni twardej tkanki zębowej na drodze elektrolitycznej lub

chemicznej. Jest następstwem chemicznego wytrawiania tkanki z powierzchni zęba przez kwasy i(lub)

helację bez udziału bakterii. Kwasy odpowiedzialne za erozję nie są produktami flory bakteryjnej j. ustnej,

lecz pochodzą z diety, środowiska pracy lub źródeł wewnętrznych. Wyróżniamy erozje w zależności od

czynnika :

a. erozje pochodzenia zewnętrznego – spowodowana kwasami pochodzącymi

- z pożywienia ( kwaśne napoje, soki owocowe )

- z niektórych leków doustnych ( toniki żelaza, kwasy przepisywane w achlorhydrii )

- z środowiska pracy ( kwasy powstające w przemysłowym środowisku pracy )

b. erozje pochodzenia wewnętrznego – wynik erozyjnego działania kwasów endogennych tj. kwas solny z

żołądka i ma to miejsce podczas wymiotów, cofania się pokarmów, refluksu.

55. Scharakteryzuj próchnicę rozwijającą się w obrębie korzenia zęba. W omówieniu uwzględnij

czynnik etiologiczny, podziały, obraz makroskopowy, objawy, metody leczenia i zapobieganie.

Czynnik etiologiczny :

Czynniki bezpośrednio wywołujące próchnice takie jak ogólnie w próchnicy (…), ale żeby doszło do

próchnicy korzenia pow. korzenia musi zostać odsłonięta na działanie środowiska j. ustnej w skutek

recesji dziąsła lub chorób przyzębia. Próchnicę korzenia najczęściej stwierdza się u osób starszych

i ch. przyzębia ( ale nie u wszystkich osób z odsłoniętymi korzeniami dochodzi do powstania próchnicy,

gdyż przyczyną jest płytka bakteryjna.

Podziały :

stopień 1 – przebarwienie przy szyjce zęba w cemencie brązowe lub żółtawe, ale nie ma ubytku

stopień 2 – jest ubytek o głębokości < 0,5 mm

stopień 3 – jest ubytek o głębokości > 0,5 mm

stopień 4 – ubytek drąży do miazgi

RC1 – zróżnicowane kolorystyczne przebarwienie w cemencie/zębinie, bez wyczuwalnego

rozmiękania, również ubytki erozyjno-abfrakcyjne

RC2 – powierzchniowe rozmiękanie ograniczone do jednego miejsca ( miejsce zmienione

próchnicowo max. 25% obwodu zęba )

RC3 - powierzchniowe rozmiękanie w 2 lub więcej miejscach ( tendencja do ubytku okrężnego )

RC4 – rozległy ubytek z tendencją do penetracji aż do zębiny obronnej, możliwa reakcja miazgi

Objawy podmiotowe : w zależności od zaawansowania próchnicy :

st. 1 – ??

st. 2,3 – krótkotrwałe bóle pod wpływem bodźców termicznych ustępujące po zaprzestaniu działania

bodźca

st. 4 – bóle samoistne ( ubytki takie doprowadzają do zapalenie miazgi nieodwracalnego z komorą

otwartą

Objawy przedmiotowe i obraz makroskopowy :

Klinicznie obserwuje się zarówno aktywne – miękkie i najczęściej barwy żółtej i żółtobrązowej , jaki i

powoli postępujące lub zatrzymane = nieaktywne twardsze zmiany. Zmiany aktywne znajdą się zazwyczaj

w pobliżu brzegu dziąsłowego w rejonie zalegania płytki.

Lepszym wskaźnikiem aktywności jest konsystencja niż barwa. Początkowe uszkodzenia manifestuje się

jako jedna mała lub kilka małych brązowych, odgraniczonych zmian. Podobnie jak w szkliwie destrukcja

kryształów występuje poniżej pow. cementu, podpowierzchniowo zanim bakterie wnikną do cementu i

zębiny korzeniowej. Bakterie szybko rozkładają włókna kolagenowe cementu i nagromadzają się przy

granicy cementowo-zębinowej.

Leczenie i zapobieganie :

Wczesne zmiany st. 1 i 2 wg Billingsa – postępowanie zapobiegawcze : skuteczne usuwanie płytki

nazębnej, zmniejszenie kriogenności diety i stosowanie prep. fluorkowych. ( możliwe jest zahamowanie

rozwoju aktywnej próchnicy korzenia i doprowadzić do postaci nie aktywnej ) W przypadku widocznego

ubytku tkanek st.3 i 4 – usunięcie tk. próchnicowo zmienionych i założenie wypełnienia

glassjonomerowego + postępowanie zapobiegawcze.

56. Podaj definicję następujących pojęć : atrycja, abrazja, abfrakcja, dental plaque,

( + mikroprzeciek, frekwencja próchnicy )

57. Uzasadnij krótko konieczność ochrony ubytku przed dostępem śliny w trakcie jego

opracowywania i wypełniania.

Nie zachowanie izolacji od dostępu śliny do ubytku może spowodować :

1. dodatkowe zainfekowanie tkanek bakteriami

2. w przypadku głębokich ubytków z przypadkowym obnażeniem lub zranieniem miazgi doprowadza do

zakażenia miazgi i pogorszenia rokowania w leczeniu biologicznym – przykrycie bezpośrednie

3. utrudnia opracowywanie tkanek – słaba widoczność i brak kontroli

4. zębina zawilgocona pod wpływem śliny gorzej się łuszczy

5. zanieczyszczenie śliną powierzchni wytrawionego szkliwa może doprowadzić do pogorszenia adhezji

kompozytu – powstaje na samym początku szczelina brzeżna, oraz utrudnia założenie podkładu

Wszystkie narzędzia stomatologiczne należy traktować jako skażone i bezpośrednio po użyciu należy zanurzyć je w roztworze preparatu dezynfekcyjnego o działaniu biobójczym

Postępowanie z wiertłami po przyjęciu pacjenta

1. Przygotować odpowiedni pojemnik do dezynfekcji i opisać
2. Przygotować odpowiedni roztwór dezynfekcyjny
3. Prowadzić proces dezynfekcji wg instrukcji producenta
4. Po dezynfekcji wiertła umyć (zalecane myjki ultradźwiękowe)
5. Umyte wiertła przełożyć do pojemnika z dziurkami ( sitkiem) wypłukać pod bieżącą wodą i przemyć wodą destylowaną
6. Osuszyć
7. Sprawdzić ich czystość przy pomocy lupy i posegregować
8. Zestawy wierteł dla każdego pacjenta zapakować w opakowanie papierowo-foliowe i przeprowadzić proces sterylizacji uwzględniający proces suszenia
9. Po zakończeniu procesu sterylizacji nie wolno pozostawić wierteł w sterylizatorze do następnego dnia (rdzewieją)

Wiertła i instrumenty do natychmiastowego użycia włożyć do płytek Petriego wyłożonych materiałem pochłaniającym wilgoć, umieścić w komorze autoklawu pozostawiając uchylona płytkę Petriego.
Przeprowadzić proces sterylizacji uwzględniający proces suszenia i użyć natychmiast


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Stomatologia zachowawcza II rok giełda odpowiedzi
konspekt 7, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia zachowawcza przedkliniczna, konspekty, konspekt
konspekt 6, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia zachowawcza przedkliniczna, konspekty, konspekt
Ubytek próchnicowy, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia zachowawcza przedkliniczna
hig, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia społeczna (higiena i epidemiologia), giełdy
higiena(1), STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia społeczna (higiena i epidemiologia), giełdy
hipotermia HSR, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, medycyna ratunkowa i katastrof, materiały
Endo wszystko, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, endodoncja przedkliniczna, giełdy
zaliczenie z higieny1, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia społeczna (higiena i epidemiologia),
pytania z egz, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, medycyna ratunkowa i katastrof, giełdy
higiena - sciaga, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, stomatologia społeczna (higiena i epidemiologia), gieł
Skala AVPU, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, medycyna ratunkowa i katastrof, materiały
PRACA BIOCHEMIA, STOMATOLOGIA GUMed, II rok, biochemia
Na pierwsze ćwiczenie ze stomatologii zachowawczej(2), umed Łódź, ROK II, Zachowawacza
Opracowywanie i wypełnianie ubytków, STOMATOLOGIA, II ROK, Stomatologia zachowawcza przedkliniczna
pokarmowka gielda, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, od Joe, FIZJOLOGIA, KOLOKWIA, NEUROFIZJOLOGIA, gie
Okulistyka giełda 2 opracowana, Ratownictwo Medyczne UMED - II rok, okulistyka

więcej podobnych podstron