2, 3 i 6 Filozofia

2. Metafizyka oraz krytyka metafizyki.

Metafizyka- czyli te księgi, które znajdują się po pracach przyrodniczo-fizycznych. Nazwa pochodzi od Andronikosa z Rodos, który skatalogował pisma Arystotelesa.

Krytyka Metafizyki:

Kant poddał krytyce metodę filozofii i udowodnił, że w doświadczeniu są elementy, które pochodzą od doświadczającego podmiotu. Jednak nauka oparta wyłącznie na doświadczeniu nie zaspokaja rozumu, który chce wyjść poza zjawiska i chce poznać "rzeczy same w sobie" , czyli domaga się metafizyki. Rozum wytwarza trzy główne idee: Boga, duszy i wszechświata. (Idea nie jest tutaj rozumiana tak, jak ma to miejsce u Platona.

U Kanta idea to "czyste pojęcie rozumu", a nie przedmiot ogólny, jak jest u Platona). Nie można ich udowodnić doświadczalnie, można jedynie zgodzić się, że są one potrzebą umysłu, który je tworzy. Metafizyka przed Kantem zakładała, że idee wymienione wcześniej są bytami realnymi.

Pozytywiści:

Pozytywiści krytykowali tradycyjną filozofię za to, że rezygnuje z poznania w imię iluzorycznego ideału znalezienia ostatecznej odpowiedzi na tzw. pytania najważniejsze.

Nauka zajmuje się wyłącznie zjawiskami, więc między metafizyką a nauką jest przepaść.

Granice języka a filozofia (Ludwik Wittgenstein)

-Według Wittgensteina wszystkie problemy filozoficzne polegają „na nierozumieniu” logiki naszego języka”. W przeciwieństwie do rozpowszechnionego błędnego poglądu, że świat składa się z przedmiotów albo rzeczy Wittgenstein uznaje świat za „ogół faktów”.

-Dochowuje wierności krytyce metafizyki, gdyż zaciera ona różnicę między dociekaniami rzeczowymi i pojęciowymi. Trzyma się własnej metafizyki- teorii dwóch światów, która pod powierzchnią zjawisk dostrzega ukrytą istotę języka i myślenia, którą ma wydobyć na jaw analiza filozoficzna.

-Język nie jest dla Wittgensteina tworem umysłu, lecz produktem ludzkiego rozwoju.

-Wittgenstein wyostrza paradoks języka, który rozumie tylko jeden człowiek i właśnie przeciw temu językowi wytacza argument: wprawdzie istnieje „mój ból” i „moja radość”, ale język mówiący o moich przeżyciach nie należy tylko do mnie: zakłada on bowiem reguły posługiwania się słowami, a o regułach może mówić tylko wtedy, gdy są one publicznie kontrolowane.

3.

Idea – jedno z głównych pojęć filozoficznych, wprowadzone przez Platona, rozumiane przez niego jako niematerialny byt, który nie jest nam bezpośrednio dany. W metafizyce platońskiej przez idee rozumie się tożsame z sobą, niezłożone, niezmienne i doskonałe byty duchowe, poznawalne rozumowo i będące realnymi odpowiednikami pojęć powszechnych oraz wzorami zmiennych rzeczy materialnych.

Idealizm - przeciwstawny materializmowi kierunek, w/g którego duch (idea, myśl, świadomość) jest pierwotny, zaś materia (byt, substancja, rzecz) wtórna. W ontologii idealizm wyraża się w tezie, że przyczyną wszelkiego bytu jest duch myśl (świadomość), zaś materia jest bądź stworzona (np. w/g filoz. chrześ.), bądź w ogóle nie istnieje. Są dwa rodzaje: Obiektywny (metafizyczny) oraz subiektywny (teriopoznawczy)

Utopizm opieranie życia na utopiach.

Koncepcje państwa idealnego:

Platon:

Uważał, że istnieją dwa światy świat idei i świat odbijający te idee. Pierwszy z nich doskonały- jest identyczny z bóstwem lub też stanowi jego twór, drugi jest niedoskonałym odbiciem pierwszego.

Jaskinia Platona-Przedstawia uwięzionych w jaskini ludzi, skrępowanych łańcuchami, którzy oglądają jedynie cienie (zjawiska) prawdziwej rzeczywistości. Przebywają oni w ciemnościach w głębi jaskini. Ich twarze zwrócone są w stronę ściany, na którą padają cienie rzeczy, znajdujące się przed ogniskiem, zapalonym powyżej nich. Dno jaskini, w którym znajdują się ludzie, to świat doczesny, w jakim żyją. Łańcuchy, które krępują ludzi, to rzeczy, sprawy, które wiążą ich ze światem doczesnym. Cienie natomiast, które widzą ci ludzie, są odbiciem prawdziwej idei. Platon uważał, że tylko dzięki wyzwoleniu się z łańcuchów, tj. od spraw życia doczesnego, ludzie są w stanie poznać prawdę wyższą, czyli świat idei. 

More:

Głównym prawem w świecie more’a jest prawo natury. Ustrój Utopii to socjalizm drobnych producentów, rolników i rzemieślników. Rozwój przemysłu uważał za zło. W Utopii wszyscy muszą pracować, ale tylko 6 godzin dziennie, żyć skromnie, mają takie samo jedzenie i ubiór. Cenią moralność przede wszystkim. Za cudzołóstwo karzą śmiercią. Nie znają pieniądza; ludzie są wolni (niewolnikami bywają jedynie jeńcy wojenni); Ustrój jest tu hierarchiczny i demokratyczny – na dole piramidy społecznej jest rodzina, potem 30 rodzin wybiera 1 urzędnika, nad 10 urzędnikami stoi protofilarcha, a na szczycie jest sam książę. Prawa są tu nieliczne i proste. Panuje tolerancja religijna, jest kilka religii, lecz zabroniony jest ateizm. Za fanatyzm religijny grozi wydalenie z wyspy. Kapłanami mogą być też kobiety. Kapłan jest wybierany przez wiernych, nie ma przywilejów i nie obowiązuje go celibat.

Bacon:

Stworzył koncepcję państwa opartego na kulcie nauki. W państwie tym ogromny wpływ na władzę mają właśnie naukowcy, dlatego również wychowanie młodzieży opiera się na wskazywaniu nie tylko młodemu pokoleniu, ale także dojrzałym obywatelom, najnow-szych odkryć i wynalazków i wzbudzeniu w nich szacunku do nauki i naukowców.

Utopia -wizja idealnego społeczeństwa stworzona w oderwaniu od rzeczywistości i niedająca się zrealizować. 

Dystopia, wizja przedstawiająca cywilizację i życie społeczne ludzi w przyszłości na podstawie ekstrapolacji zagrożeń ze strony współczesnych tendencji rozwojowych i wynikająca z przekonania o niemożności przeciwdziałania im. Występuje najczęściej w twórczości artystycznej i przybiera charakter pesymistyczny bądź katastroficzny.

Typy Utopii:

Ktytyka Utopii- Bloch

Przywrócił znaczenie utopii jako krytyki społ. i kulturowego "teraz" - zdaniem Blocha, łącząc się z nadzieją, sprawia ona, że człowiek oczekuje nadejścia królestwa wolności, w którym zanikną wszelkie formy alienacji.

6.

Determinizm - pogląd w/g którego każde zjawisko (zdarzenie) jest jednoznacznie i nieuchronnie wyznaczone przez ogół warunków w jakich występuje; też twierdzenie, że wszelkie zjawiska podlegają prawidłowościom ogólnym prawom rozwoju; d. łączy się z materializmem; na stanowisku d. stoi f. marksistowska.

Indeterminizm, w filozofii pojęcie wolności obejmujące różne dziedziny. W etycznej koncepcji stoików życie cnotliwe jest życiem wolnym, a konieczność nie wyklucza wolności.

Wolność polityczna:

Constant:

Twierdził, że istotą wolności dostępnej starożytnym był jej kolektywny charakter. Realizując wolność można było jedynie sprawując funkcje publiczne – możliwości tej były pozbawione osoby prywatne. Wolność nowożytna, nie rezygnując z możliwości udziału jednostek we władzy politycznej, uzupełniła ją prawami osobistymi, z których mogą korzystać jednostki.

Według Constanta dążenie do indywidualnej satysfakcji stanowi często motyw skłaniający ludzi do podjęcia działań o charakterze publicznym – do wzięcia udziału w stanowieniu prawa gwarantującego jednostce wolność, w której upatruje ona gwarancję swych przyjemności.

Do wolności świata współczesnego zaliczał także wolność ekonomiczną i uznanie własności prywatnej jako jednego z podstawowych praw człowieka. Prymat wśród wolności przyznanych jednostce przyznawał wolności wypowiedzi. Według Constanta podstawowe wolności powinny być wyjęte z zakresu reglamentacji prawnej i nie mogą podlegać żadnym ograniczeniom.

Wypracował także nowy podział władz: reprezentacyjnej trwałej, reprezentacyjnej opinii, wykonawczej, sądowej, królewskiej i municypalnej (miejska, tj. lokalna, samorządowa). Władza ustawodawcza powinna pozostawać dwuizbowa – izba niższa wprowadzała do procesu ustawodawczego elementy nowości i niepokoju, a izba wyższa miała być ostoją rozsądku, rozwagi i doświadczenia. Władzę królewską określał jako neutralną – decyzje monarchy muszą być kontrasygnowane przez ministrów.

Toocqueville:

Szczególne znaczenie mają jego analizy konfliktu między wolnością i równością, pożytków płynących z samorządu i stowarzyszeń politycznych oraz relacji między państwem a Kościołami. Był jednym z najważniejszych myślicieli w XIX wieku ze względu na stworzenie hasła liberalnej demokracji. Uważał on, iż demokracja nie jest szkodliwa tylko wówczas gdy nie zagraża wolności i autonomii jednostki. Postawił tezę, że rewolucja stanowi zawsze kontynuację obalanego ustroju oraz, że wybucha nie w momencie najgłębszego kryzysu, ale kiedy sytuacja poprawia się wolniej niż oczekuje tego społeczeństwo.

Nie był zwolennikiem demokracji liberalnej, lecz uważał, że jej nadejście do Europy jest nieuniknione i chciał na nią Europejczyków przygotować.

Berlin:

zwolennik liberalizmu, stworzył koncepcję dwóch wolności:

Isaiah Berlin uważał, ze tylko "wolność negatywna" jest prawdziwą wolnością. Demokracja stanowi bowiem raczej zagrożenie dla wolności niż środek prowadzący do wolności, ingerując w życie ludzkie mamiąc złudnym "prawem wyboru", wykorzystując niechęć wielu do sprzeciwu "wybranych przez nich władz".

Mill:

Jego najważniejszym dokonaniem było dostrzeżenie zagrożeń dla demokracji (i ogólnie wolności obywatelskiej) ze strony jej samej. John Mill, studiując historię rewolucji francuskiej, a także historię funkcjonowania demokracji w USA, dostrzegł że systemy demokratyczne mają często tendencję do przekształcania się w "dyktaturę większości". "Dyktatura" taka powoduje blokowanie zmian oraz krystalizowania się i wyrażania odmiennych od większościowych poglądów. Proces ten może następować na dwa sposoby:

Oba te mechanizmy mogą mieć miejsce jednocześnie.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
prezentacja Filozofia7 Fil nowozyt a
KIERUNKI FILOZOFICZNE
4 G é wne kierunki pyta ä filozoficznych
Wprowadzenie do filozofii
Filozofia polityki 3
Antropologia Filozoficzna wykład I
prezentacja Filozofia9 Fil nowozyt c
Filozofia5 Arystoteles
7 Filozofia chrześciajnska
Filozofia W10 Etyka Zagadnienie norm lepsza wersja2 0bezKanta
Filozofia Cwiczenia
Filozofia 4bb
filozofia + redniowieczna wsb
Medycyna Paliatywna [forum] Organizacja i filozofia postÄtpowania w opiece paliatywnej
9 pdfsam Raanan Gillon Etyka lekarska Problemy filozoficzne
Filozofia zdrowia docx
Heydel filozofia Forda II
Bierdiajew i filozofia krytyczna
78 pdfsam Raanan Gillon Etyka lekarska Problemy filozoficzne

więcej podobnych podstron