Polityka pieniężna referat

  1. Pojęcie pieniądza (bazy monetarne) i zasady działania sektora bakowego.

Pieniądz w gospodarce to prawnie określany i powszechnie akceptowany środek płatniczy, który wyraża, przechowuje i przekazuje wartość dóbr i usług funkcjonujących w gospodarce. Właściwości pieniądza to trwałość, zdolność do utrzymywania wartości niezmiennej w czasie, zastępowalność, oznacza to że pieniądz jednostką wartości wzajemnie wymienialną na wszystkie towary, rzadkość, gwarantuje ona wartość realna pieniądza, podzielność, pozwala na podział pieniądza na jednostki mniejsze.

Funkcje pieniądza:

1. Miernik wartości towarów - w jednostkach pieniężnych podawane są ceny, dzięki którym można porównywać różne towary. Dzięki istnieniu pieniądza pojawia się kategoria ceny, która jest ni-czym innym jak wartością towaru wyrażoną w pieniądzu. Cena informuje odbiorcę towarów, ile jedno-stek pieniężnych trzeba zapłacić za nabycie określonego towaru lub świadczonej usługi.

2. Środek wymiany (cyrkulacyjna) - pośrednictwo w transakcjach, w których dochodzi do równoczesne-go wzajemnego przekazania towaru i pieniądza po-między uczestnikami wymiany. Dzięki sprzedaży to-warów lub usług otrzymujemy pieniądze, które następnie możemy wymienić na inne potrzebne nam dobra. Pieniądz jest powszechnym "środkiem wymiany" w transakcjach kupna-sprzedaży.

3. Środek płatniczy - pieniądz stał się środkiem płatniczym poprzez oddzielenie się ruchu towarów i świadczonych usług w czasie od ruchu pieniądza. Dzieje się tak dlatego, że zapłata za towar lub usługę nie musi następować natychmiast po ich dostawie. Zarówno sprzedający jak i kupujący zazwyczaj umawiają się co do terminu zapłaty należności za dostarczone towary lub usługi. Powstaje więc zobowiązanie odbiorcy wobec dostawcy, które wyrównane będzie w formie pieniężnej w terminie późniejszym.

4. Środek gromadzenia oszczędności (tezauryzacyjna) - pieniądz spełnia wtedy, gdy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży towarów lub usług nie są przeznaczane na zakup innych towarów lub po-krycie zobowiązań, lecz są przechowywane (oszczędzane). Przechowywanie pieniędzy jest znacznie łatwiejsze niż innych towarów. Ponadto pieniądz może być w każdej chwili zamieniony na potrzebny towar.

5. Środek wymiany międzynarodowej – tę funkcję spełniają zazwyczaj pieniądze krajów wysoko rozwiniętych, posiadających bardzo stabilną walutę.

Baza monetarna w ujęciu makroekonomicznym jest to łączna wartość banknotów i bilonu jaka znajdujących się w obiegu oraz poza obiegiem bankowym. Jest ona podstawą kształtowania podaży pieniądza.

Podstawowe zasady działania banków:

- Zasada uniwersalizmu- polega na ciągłym poszerzaniu czynności banków m.in.: o emisję papierów wartościowych, udzielanie poręczeń, skupowanie udziałów w firmach i przedsiębiorstwach. Zasada ta nie ma żadnych ograniczeń terytorialnych i branżowych w działalności banków. Zapewnia to równość wszystkim bankom.

- Zasada samodzielności banku - polega na autonomicznym podejmowaniu decyzji (oczywiście w ramach prawa) i całkowitym ponoszeniu za nie konsekwencji. Zasada ta jest ograniczona nadzorem banku centralnego i prawa bankowego.

- Zasada konkurencyjności - polega na przyciągnięciu jak największej liczby klientów poprzez składanie interesujących ofert oraz szybkiej i miłej obsłudze klienta.

- Zasada samofinansowania - polega na finansowaniu kosztów utrzymania działalności oraz zaciągniętych przez nią zobowiązań ze środków własnych bądź wypracowanych przez ową działalność.

- Zasada komercjalizmu - polega na maksymalizacji zysku przy minimalizacji kosztów.

  1. Bank centralny i banki komercyjne.

Bank centralny państwa - będąc bankiem państwa NBP, prowadzi rachunki bankowe dla budżetu państwa, centralnych instytucji państwowych oraz jednostek budżetowych. Przeprowadza w imieniu państwa operacje finansowe w kraju i za granicą, gromadzi i zarządza rezerwami dewizowymi, zaciąga i spłaca kredyty zagraniczne, jest odpowiedzialny za utrzymanie stabilnego poziomu cen.

Funkcje banku centralnego to:

a) Bank emisyjny. Bank centralny ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych w postaci banknotów i monet. Narodowy Bank Polski ustala wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop, próbę i wagę monet. Jedynie pieniądze wyemitowane przez bank centralny są prawnym środkiem płatniczym na terenie kraju.

b) Bank banków. Narodowy Bank Polski sprawuje kontrolę nad działalnością banków komercyjnych. To właśnie Prezes NBP udziela licencji na prowadzenie działalności bankowej. Zadaniem banku centralnego jest czuwanie nad bezpieczeństwem systemu bankowego. Narodowy Bank Polski jako bank banków jest instytucją prowadzącą rozliczenia pomiędzy bankami komercyjnymi. Poza tym bank centralny jest ich kredytodawcą. Oferuje on pomoc finansową w sytuacji gdy bank ma problemy z płynnością finansową.

c) Bank państwa. Bank centralny prowadzi rachunki depozytowe Skarbu Państwa, a także zarządza jego rezerwami dewizowymi. Bank centralny prowadzi politykę kształtowania kursu walut, a w tym celu potrzebne mu są odpowiednie rezerwy w walutach obcych. Ponadto zajmuje się on obsługą długu państwowego, a w wyjątkowych sytuacjach może być kredytodawcą państwa.

Zadania banku centralnego: emisja pieniądza gotówkowego, nadzór nad bankami komercyjnymi, obsługa budżetu, obsługa papierów wartościowych, świadczenie usług na rzecz banków komercyjnych czyli tzw. funkcja ,,banku banków'', kontrola ilości pieniądza i wielkości kredytu w gospodarce tak aby ich wartość odpowiadała aktualnej gospodarce, ale też nie powodowała wzrostu inflacji.

Banki komercyjne są to wyspecjalizowane instytucje finansowe trudniące się obsługą i organizowaniem ruchu pieniądza między wszystkimi jednostkami gospodarującymi i ludnością. Podstawowe zadania to gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów i pożyczek oraz dokonywanie rozliczeń w obrocie krajowym i zagranicznym.

Są to pośrednicy finansowi, którym państwo udzieliło licencji na działalność polegającą na udzielaniu kredytów i przyjmowaniu depozytów, włączając w to wkłady (na ich rachunek mogą być wystawiane czeki). Bank komercyjny kreuje pieniądz kredytowy, ma prawo do kreacji/zwiększania kredytowego pieniądza (ale w określonej ilości).

Do funkcji banków komercyjnych należą:

a) funkcja kredytowa, polegająca na udzielaniu kredytów,

b) funkcja depozytowa, polegająca na przyjmowaniu depozytów; zarządzanie aktywami finansowymi i majątkiem na rzecz i w imieniu klientów, a także czynności polegające na pośrednictwie banków w obrocie papierami wartościowymi,

c) funkcja płatnicza, polegająca na dokonywaniu płatności.

Zadania banku: gromadzenie środków pieniężnych, udzielenie kredytów i pożyczek pieniężnych, dokonywanie rozliczeń pieniężnych w obrocie krajowym i zagranicznym.

  1. Rynek pieniężny.

Rynek pieniężny dostarcza kapitału krótkoterminowego na finansowanie działalności bieżącej banków, przedsiębiorstw, innych podmiotów i osób fizycznych. Rynek ten jest mechanizmem zamiany pieniądza bankowego (banków komercyjnych) na pieniądz banku centralnego. Chroni banki przed niewypłacalnością, stanowi rynek rezerw kasowych systemu bankowego i gospodarki finansowej państwa. Jest miejscem spotkania popytu na pieniądz i jego podaży - spotkania podmiotów dysponujących nadmiarem pieniądza i cierpiących na jego niedobór. Pieniądz jest tu towarem posiadającym swoją wewnętrzną wartość.

Szeroka interpretacja rynku pieniężnego definiuje go jako strukturę rynku finansowego o specyficznych cechach:

1. jest on segmentem rynku finansowego w znacznym stopniu kontrolowanym przez bank centralny

2. jest rynkiem, na którym występuje znaczna ilość pośredników finansowych

3. jest źródłem utrzymania płynności finansowej wszystkich podmiotów gospodarczych

4. jest miejscem kształtowania bazowych stóp procentowych

5. jest rynkiem wyznaczającym poziom kursów walutowych

6. jest rynkiem, na którym cena instrumentów finansowych jest funkcją zapotrzebowania budżetu na pieniądz gotówkowy.

  1. Istota i funkcje polityki pieniężnej.

Polityka pieniężna jest jednym z elementów polityki gospodarczej, której celem jest wpływanie, kształtowanie i porządkowanie określonych działań podmiotów gospodarczych w pewnym zakresie lub na określonym obszarze geograficznym. Polega na użyciu podaży pieniądza jako instrumentu realizacji ogólnych celów polityki gospodarczej. Pojęciem polityki pieniężnej bywa używane zamiennie z pojęciem polityki monetarnej. Jej przedmiotem jest regulowanie wewnętrznej wartości pieniądza, czyli jego krajowej siły nabywczej. Politykę taką prowadzi bank centralny wpływając na cenę pieniądza, tj. jego cenę wewnętrzną (krajową stopę procentową) oraz cenę zewnętrzną (kurs wymiany waluty krajowej względem innych walut).

Głównym celem polityki pieniężnej, podobnie jak polityki gospodarczej, jest

zapewnienie wzrostu gospodarczego bez inflacji. W praktyce cele polityki monetarnej związane są z:

- regulowaniem podaży pieniądza w obiegu, po to aby przeciwdziałać inflacji i zatorom płatniczym;

- ustalaniem stopy procentowej na poziomie zapewniającym odpowiednią alokację zasobów oraz wyborem między oszczędnościami i inwestycjami;

- zapewnieniem odpowiedniego poziomu rezerw walutowych i kursu walutowego.

Cele polityki pieniężnej są związane ze stabilnością gospodarki, tj. przede wszystkim z ograniczeniem inflacji, pobudzeniem inwestycji i wzrostu gospodarczego, ochroną kursu waluty oraz finansowaniem długu publicznego.

  1. Stopa procentowa. Strategie polityki pieniężnej.

Stopa procentowa, wielkość mierzona procentowo wyrażonym stosunkiem kwoty, którą płaci się za użytkowanie kapitału pieniężnego do wielkości tego kapitału, najczęściej ustalana na okres roku. Stopę procentową ustalają banki i określa ona, jaką sumę należy zapłacić za udzieloną przez niego pożyczkę lub jaką kwotę płaci bank klientowi za to, że przechowuje on swoje oszczędności w tym banku. Stopa procentowa w bankach komercyjnych oscyluje wokół poziomu ustalonego przez bank centralny. Jeżeli stopa procentowa wzrasta, to maleje popyt na kredyty, a wzrasta skłonność do oszczędzania i odwrotnie. Ustalanie przez bank centralny stopy procentowej jest jednym ze sposobów realizacji polityki monetarnej kraju. Wzrost stopy procentowej powoduje, że pieniądz odpływa z rynku do banków, co oznacza, że podaż pieniądza maleje i zmniejsza się ryzyko inflacji.

Strategie polityki pieniężnej:

a) Strategia monetarna (kontrola bazy monetarnej):

b) Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego (kontrola stóp procentowych i oczekiwań inflacyjnych)

c) Strategia kursowa (kontrola kursu walutowego)

  1. Strategia hybrydowa (EBC).

Strategia polityki pieniężnej EBC składa się z następujących elementów:

- liczbowo określonego celu inflacyjnego, zwanego przez EBC "ilościową definicją stabilności cen";

- filara wszechstronnych analiz czynników ekonomicznych wpływających na inflację. Jest to wiodący filar strategii;

- filara monetarnego, polegającego na analizowaniu zmian agregatów monetarnych i ich związków z inflacją. Analizy w ramach tego filara służą do oceny zagrożeń inflacyjnych w dłuższym okresie i mają charakter dodatkowy względem pierwszego filara.

Ponadto EBC przykłada dużą wagę do kwestii przejrzystości i komunikacji z otoczeniem zewnętrznym, odnośnie podejmowanych przez siebie działań.

  1. Narzędzia polityki pieniężnej.

Narodowy Bank Polski może realizować politykę monetarną poprzez tzw. narzędzia polityki monetarnej :

- operacje otwartego rynku - polegają one na zakupie i sprzedaży papierów wartościowych bankom.

- wyznaczanie stopy rezerw obowiązkowych - stopa rezerw to procentowa wielkość, która informuje nas ile banki muszą oddać na nieoprocentowany rachunek w NBP od każdej zdeponowanej w nim złotówki. Rezerwa ta zabezpiecza klientów przed ryzykiem niewypłacalności banku i to z niej pochodzi część środków na wypłaty dla klientów w razie kłopotów danego banku.

- określanie stopy redyskontowej - jest to stopa procentowa, czyli cena jaką kredytobiorca płaci za zaciągnięty w banku komercyjnym kredyt. Jej wysokość w dużym stopniu wpływa na wielkość kredytów udzielanych przez banki.

- operacje refinansowe - polegają one na udzielaniu przez NBP kredytów bankom komercyjnym w celu powiększenia ich zasobów pieniężnych i umożliwienia im zwiększenia akcji kredytowej (ilości udzielanych kredytów). Są to kredyty:

- lombardowe - udzielany na kilka dni pod zastaw posiadanych przez bank komercyjny papierów wartościowych,

- redyskontowe - jest on związany z obrotem wekslowym w gospodarce.

  1. Mechanizm kreowania podaży pieniądza.

Kreowanie pieniądza to proces wprowadzania do obiegu przez banki dodatkowych ilości pieniądza. Proces ten prowadzi do powstania nowych zasobów pieniężnych. Wyróżnia się pierwotną i wtórną kreację pieniądza.

Kreacja pierwotna to proces przebiegający w banku centralnym, polegający na udzielaniu kredytów bankom komercyjnym oraz emitowaniu przez bank centralny pieniądza gotówkowego. Udzielenie kredytu nie jest dla banku centralnego wydatkiem - nie korzysta on w tym celu ze środków w nim zdeponowanych, ale tworzy nowy pieniądz.

Kreacja wtórna odbywa się poprzez udzielanie kredytu przez banki komercyjne różnym podmiotom gospodarczym


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
referat polityka pieniezna a naturalna stopa procentowa , 3 semestr
referat polityka pieniezna, SZKOŁA
Referaty ekonomia, RADA POLITYKI PIENIENZEJ, RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ
Polityka Pieniężna BC
POLITYKA PIENIEZNA, ROK 2, Ekonomia
Ekonomia 24 polityka pieniezna, Elementy Ekonomii
Polityka Pieniężna?
instrumenty kontroli?ministracyjnej polityki pienieznej sa
Polityka pieniężna Narodowego Banku Państwowego w kontekście akcesjii Polski do strefy euro
Antyinflacyjna polityka pieniężna w PL i jej wpływ na PKB w latach 1993 2007
polityka pieniężna
Milton Friedman poglądy, szczególnie na temat polityki pienieznej
(Instrument polityki pienieznej)
Test wyboru pol pien z neta, UMCS, Polityka Pieniężna GALBARCZYK

więcej podobnych podstron