Pasożytnictwo-sposób oddziaływania jednego organizmu na drugi. Jeden organizm czerpie korzyści a drugi straty

Podział pasożytów: W zależności od miejsca przebywania: zewnętrzne(pijawka, wszy), zewnętrzne(tasiemiec, glista ludzka)

Od czasu bytowania: czasowe(tasiemiec), stałe(glista), okresowe(tęgoryjec)

Od ilości żywicieli: jednodomowe(glista, owsik), wielodomowe(tasiemiec, włosień)

Pasożyt droga zakażenia objawy zapobieganie

Tasiemiec larwy w mięsie wołowym biegunka, osłabienie badanie mięsa, smażenie i mrożenie

Lub wieprzowym chudnięcie

Glista ludzka owoce, warzywa, swędzenie oczu, higiena przygotowywanych posiłków

Nieprzegotowana woda zapalenie spojówek

Owsik kontakt z zarażoną osobą swędzenie odbytu przestrzeganie higieny

Nie przestrzeganie higieny

Włosień spiralny mięso-dziczyzna bóle mięśni i stawów jedzenie badanego mięsa

Choroby wywołane przez pierwotniaki: toksoplazmoza, malaria, peuzakownica, rzęsistkowica

Czynniki wywołujące choroby zakaźne: bakterie, wirusy, priony

Przykłady chorób: salmonella, dur brzuszny, kiła, zapalenie płuc

Wirusy-nie są zaliczane do organizmów żywych ponieważ nie mają własnego metabolizmu i budowy komórkowej

Etapy infekcji wirusowej:

Adsorpcja-przyłączenie wirusa do komórki gospodarza

Wnikanie-wirus wnika do komórki gospodarza i przechodzi w stan utajenia

Replikacja-namnażanie materiału genetycznego i białek wirusa z wykorzystaniem DNA i metabolizmu komórki gospodarza

Składanie-łączenie namnożonego materiału genetycznego i białek wirusa, otrzymujemy nowe cząsteczki nazywane wironami

Uwalnianie-u wirusów zjadliwych w etapie tym następuje rozpad komórki żywiciela, który nazywa się liza i wirus atakuje

Nowe komórki. Jeśli wirus jest łagodny namnaża się i dzieli razem z komórką gospodarza i nazywa się lizogenią

Przykłady chorób wirusowych: AIDS, wścieklizna, żółtaczka typu B, świnka, odra, ospa

Antybiotyki-substancje wytwarzane przez organizmy żywe, zabijające inne mikroorganizmy lub hamujące ich wzrost

Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zdrowej komórki naszego organizmu

Czynniki wywołujące nowotwory-kancerogeny:

Fizyczno-chemiczne(promieniowanie, antybiotyki, używki, azbest) Biologiczne(wirusy, czynnik genetyczny)

Cechy komórki nowotworowej: ulega niekontrolowanym podziałom, ma zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych,

Jest przenoszona z krwią

Rodzaje nowotworów: łagodne, złośliwe: Chłoniaki(białaczka, szpiczak), mięśniaki, guzy

Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych

Łagodne złośliwe

Brak przerzutów guzy otoczone tkanką łączną

Do wyleczenia rzadko wyleczalne

Wolny podział szybki podział

Schemat powstawania nowotworów

Łagodny: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguz

Złośliwy: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguzprzerzuty

Zapobieganie: prawidłowa dieta, unikanie nadwagi, unikanie pracy przy azbeście, promieniowaniu i pyle

Objawy świadczące o ryzyku wystąpienia raka: guzy na ciele, zaczerwienienia wokół znamion, bóle różnych części ciała,

Metody leczenia raka: chirurgiczna, laparoskopowa, chemioterapia, radioterapia, krioterapia, immunoterapia

Trucizny-substancje chemiczne wywołujące zatrucie organizmu lub śmierć

Toksyczność substancji-zdolność do wywoływania zatruć, zależy od wieku, odporności, masy ciała, stężenia trucizny,

Podział trucizn: naturalne(roślinne, grzybowe, bakteryjne, jady zwierzęce), sztuczne=antropogeniczne(dioksyny)

Dioksyny- są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi

w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna. Składają się one z dwóch pierścieni benzenowych połączonych przez

dwa atomy tlenu oraz od jednego do ośmiu atomów chloru przyłączonych do pierścieni benzenowych

charakterystyka trucizn bakteryjnych

egzotoksyny: produkowane przez żywe komórki bakteryjne głównie przez bakterie Gram-dodatnie m.in. laseczkę tężca

Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na

układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć człowieka. Egzotoksyny są antygenami,

endotoksyny: toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki.

Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temp. 60 °.s Są jednak mniej groźne od egzotoksyn.

Pasożytnictwo-sposób oddziaływania jednego organizmu na drugi. Jeden organizm czerpie korzyści a drugi straty

Podział pasożytów: W zależności od miejsca przebywania: zewnętrzne(pijawka, wszy), zewnętrzne(tasiemiec, glista ludzka)

Od czasu bytowania: czasowe(tasiemiec), stałe(glista), okresowe(tęgoryjec)

Od ilości żywicieli: jednodomowe(glista, owsik), wielodomowe(tasiemiec, włosień)

Pasożyt droga zakażenia objawy zapobieganie

Tasiemiec larwy w mięsie wołowym biegunka, osłabienie badanie mięsa, smażenie i mrożenie

Lub wieprzowym chudnięcie

Glista ludzka owoce, warzywa, swędzenie oczu, higiena przygotowywanych posiłków

Nieprzegotowana woda zapalenie spojówek

Owsik kontakt z zarażoną osobą swędzenie odbytu przestrzeganie higieny

Nie przestrzeganie higieny

Włosień spiralny mięso-dziczyzna bóle mięśni i stawów jedzenie badanego mięsa

Choroby wywołane przez pierwotniaki: toksoplazmoza, malaria, peuzakownica, rzęsistkowica

Czynniki wywołujące choroby zakaźne: bakterie, wirusy, priony

Przykłady chorób: salmonella, dur brzuszny, kiła, zapalenie płuc

Wirusy-nie są zaliczane do organizmów żywych ponieważ nie mają własnego metabolizmu i budowy komórkowej

Etapy infekcji wirusowej:

Adsorpcja-przyłączenie wirusa do komórki gospodarza

Wnikanie-wirus wnika do komórki gospodarza i przechodzi w stan utajenia

Replikacja-namnażanie materiału genetycznego i białek wirusa z wykorzystaniem DNA i metabolizmu komórki gospodarza

Składanie-łączenie namnożonego materiału genetycznego i białek wirusa, otrzymujemy nowe cząsteczki nazywane wironami

Uwalnianie-u wirusów zjadliwych w etapie tym następuje rozpad komórki żywiciela, który nazywa się liza i wirus atakuje

Nowe komórki. Jeśli wirus jest łagodny namnaża się i dzieli razem z komórką gospodarza i nazywa się lizogenią

Przykłady chorób wirusowych: AIDS, wścieklizna, żółtaczka typu B, świnka, odra, ospa

Antybiotyki-substancje wytwarzane przez organizmy żywe, zabijające inne mikroorganizmy lub hamujące ich wzrost

Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zdrowej komórki naszego organizmu

Czynniki wywołujące nowotwory-kancerogeny:

Fizyczno-chemiczne(promieniowanie, antybiotyki, używki, azbest) Biologiczne(wirusy, czynnik genetyczny)

Cechy komórki nowotworowej: ulega niekontrolowanym podziałom, ma zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych,

Jest przenoszona z krwią

Rodzaje nowotworów: łagodne, złośliwe: Chłoniaki(białaczka, szpiczak), mięśniaki, guzy

Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych

Łagodne złośliwe

Brak przerzutów guzy otoczone tkanką łączną

Do wyleczenia rzadko wyleczalne

Wolny podział szybki podział

Schemat powstawania nowotworów

Łagodny: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguz

Złośliwy: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguzprzerzuty

Zapobieganie: prawidłowa dieta, unikanie nadwagi, unikanie pracy przy azbeście, promieniowaniu i pyle

Objawy świadczące o ryzyku wystąpienia raka: guzy na ciele, zaczerwienienia wokół znamion, bóle różnych części ciała,

Metody leczenia raka: chirurgiczna, laparoskopowa, chemioterapia, radioterapia, krioterapia, immunoterapia

Trucizny-substancje chemiczne wywołujące zatrucie organizmu lub śmierć

Toksyczność substancji-zdolność do wywoływania zatruć, zależy od wieku, odporności, masy ciała, stężenia trucizny,

Podział trucizn: naturalne(roślinne, grzybowe, bakteryjne, jady zwierzęce), sztuczne=antropogeniczne(dioksyny)

Dioksyny- są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi

w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna. Składają się one z dwóch pierścieni benzenowych połączonych przez

dwa atomy tlenu oraz od jednego do ośmiu atomów chloru przyłączonych do pierścieni benzenowych

charakterystyka trucizn bakteryjnych

egzotoksyny: produkowane przez żywe komórki bakteryjne głównie przez bakterie Gram-dodatnie m.in. laseczkę tężca

Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na

układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć człowieka. Egzotoksyny są antygenami,

endotoksyny: toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki.

Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temp. 60 °.s Są jednak mniej groźne od egzotoksyn.

Pasożytnictwo-sposób oddziaływania jednego organizmu na drugi. Jeden organizm czerpie korzyści a drugi straty

Podział pasożytów: W zależności od miejsca przebywania: zewnętrzne(pijawka, wszy), zewnętrzne(tasiemiec, glista ludzka)

Od czasu bytowania: czasowe(tasiemiec), stałe(glista), okresowe(tęgoryjec)

Od ilości żywicieli: jednodomowe(glista, owsik), wielodomowe(tasiemiec, włosień)

Pasożyt droga zakażenia objawy zapobieganie

Tasiemiec larwy w mięsie wołowym biegunka, osłabienie badanie mięsa, smażenie i mrożenie

Lub wieprzowym chudnięcie

Glista ludzka owoce, warzywa, swędzenie oczu, higiena przygotowywanych posiłków

Nieprzegotowana woda zapalenie spojówek

Owsik kontakt z zarażoną osobą swędzenie odbytu przestrzeganie higieny

Nie przestrzeganie higieny

Włosień spiralny mięso-dziczyzna bóle mięśni i stawów jedzenie badanego mięsa

Choroby wywołane przez pierwotniaki: toksoplazmoza, malaria, peuzakownica, rzęsistkowica

Czynniki wywołujące choroby zakaźne: bakterie, wirusy, priony

Przykłady chorób: salmonella, dur brzuszny, kiła, zapalenie płuc

Wirusy-nie są zaliczane do organizmów żywych ponieważ nie mają własnego metabolizmu i budowy komórkowej

Etapy infekcji wirusowej:

Adsorpcja-przyłączenie wirusa do komórki gospodarza

Wnikanie-wirus wnika do komórki gospodarza i przechodzi w stan utajenia

Replikacja-namnażanie materiału genetycznego i białek wirusa z wykorzystaniem DNA i metabolizmu komórki gospodarza

Składanie-łączenie namnożonego materiału genetycznego i białek wirusa, otrzymujemy nowe cząsteczki nazywane wironami

Uwalnianie-u wirusów zjadliwych w etapie tym następuje rozpad komórki żywiciela, który nazywa się liza i wirus atakuje

Nowe komórki. Jeśli wirus jest łagodny namnaża się i dzieli razem z komórką gospodarza i nazywa się lizogenią

Przykłady chorób wirusowych: AIDS, wścieklizna, żółtaczka typu B, świnka, odra, ospa

Antybiotyki-substancje wytwarzane przez organizmy żywe, zabijające inne mikroorganizmy lub hamujące ich wzrost

Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zdrowej komórki naszego organizmu

Czynniki wywołujące nowotwory-kancerogeny:

Fizyczno-chemiczne(promieniowanie, antybiotyki, używki, azbest) Biologiczne(wirusy, czynnik genetyczny)

Cechy komórki nowotworowej: ulega niekontrolowanym podziałom, ma zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych,

Jest przenoszona z krwią

Rodzaje nowotworów: łagodne, złośliwe: Chłoniaki(białaczka, szpiczak), mięśniaki, guzy

Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych

Łagodne złośliwe

Brak przerzutów guzy otoczone tkanką łączną

Do wyleczenia rzadko wyleczalne

Wolny podział szybki podział

Schemat powstawania nowotworów

Łagodny: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguz

Złośliwy: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguzprzerzuty

Zapobieganie: prawidłowa dieta, unikanie nadwagi, unikanie pracy przy azbeście, promieniowaniu i pyle

Objawy świadczące o ryzyku wystąpienia raka: guzy na ciele, zaczerwienienia wokół znamion, bóle różnych części ciała,

Metody leczenia raka: chirurgiczna, laparoskopowa, chemioterapia, radioterapia, krioterapia, immunoterapia

Trucizny-substancje chemiczne wywołujące zatrucie organizmu lub śmierć

Toksyczność substancji-zdolność do wywoływania zatruć, zależy od wieku, odporności, masy ciała, stężenia trucizny,

Podział trucizn: naturalne(roślinne, grzybowe, bakteryjne, jady zwierzęce), sztuczne=antropogeniczne(dioksyny)

Dioksyny- są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi

w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna. Składają się one z dwóch pierścieni benzenowych połączonych przez

dwa atomy tlenu oraz od jednego do ośmiu atomów chloru przyłączonych do pierścieni benzenowych

charakterystyka trucizn bakteryjnych

egzotoksyny: produkowane przez żywe komórki bakteryjne głównie przez bakterie Gram-dodatnie m.in. laseczkę tężca

Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na

układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć człowieka. Egzotoksyny są antygenami,

endotoksyny: toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki.

Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temp. 60 °.s Są jednak mniej groźne od egzotoksyn.

Pasożytnictwo-sposób oddziaływania jednego organizmu na drugi. Jeden organizm czerpie korzyści a drugi straty

Podział pasożytów: W zależności od miejsca przebywania: zewnętrzne(pijawka, wszy), zewnętrzne(tasiemiec, glista ludzka)

Od czasu bytowania: czasowe(tasiemiec), stałe(glista), okresowe(tęgoryjec)

Od ilości żywicieli: jednodomowe(glista, owsik), wielodomowe(tasiemiec, włosień)

Pasożyt droga zakażenia objawy zapobieganie

Tasiemiec larwy w mięsie wołowym biegunka, osłabienie badanie mięsa, smażenie i mrożenie

Lub wieprzowym chudnięcie

Glista ludzka owoce, warzywa, swędzenie oczu, higiena przygotowywanych posiłków

Nieprzegotowana woda zapalenie spojówek

Owsik kontakt z zarażoną osobą swędzenie odbytu przestrzeganie higieny

Nie przestrzeganie higieny

Włosień spiralny mięso-dziczyzna bóle mięśni i stawów jedzenie badanego mięsa

Choroby wywołane przez pierwotniaki: toksoplazmoza, malaria, peuzakownica, rzęsistkowica

Czynniki wywołujące choroby zakaźne: bakterie, wirusy, priony

Przykłady chorób: salmonella, dur brzuszny, kiła, zapalenie płuc

Wirusy-nie są zaliczane do organizmów żywych ponieważ nie mają własnego metabolizmu i budowy komórkowej

Etapy infekcji wirusowej:

Adsorpcja-przyłączenie wirusa do komórki gospodarza

Wnikanie-wirus wnika do komórki gospodarza i przechodzi w stan utajenia

Replikacja-namnażanie materiału genetycznego i białek wirusa z wykorzystaniem DNA i metabolizmu komórki gospodarza

Składanie-łączenie namnożonego materiału genetycznego i białek wirusa, otrzymujemy nowe cząsteczki nazywane wironami

Uwalnianie-u wirusów zjadliwych w etapie tym następuje rozpad komórki żywiciela, który nazywa się liza i wirus atakuje

Nowe komórki. Jeśli wirus jest łagodny namnaża się i dzieli razem z komórką gospodarza i nazywa się lizogenią

Przykłady chorób wirusowych: AIDS, wścieklizna, żółtaczka typu B, świnka, odra, ospa

Antybiotyki-substancje wytwarzane przez organizmy żywe, zabijające inne mikroorganizmy lub hamujące ich wzrost

Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zdrowej komórki naszego organizmu

Czynniki wywołujące nowotwory-kancerogeny:

Fizyczno-chemiczne(promieniowanie, antybiotyki, używki, azbest) Biologiczne(wirusy, czynnik genetyczny)

Cechy komórki nowotworowej: ulega niekontrolowanym podziałom, ma zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych,

Jest przenoszona z krwią

Rodzaje nowotworów: łagodne, złośliwe: Chłoniaki(białaczka, szpiczak), mięśniaki, guzy

Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych

Łagodne złośliwe

Brak przerzutów guzy otoczone tkanką łączną

Do wyleczenia rzadko wyleczalne

Wolny podział szybki podział

Schemat powstawania nowotworów

Łagodny: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguz

Złośliwy: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguzprzerzuty

Zapobieganie: prawidłowa dieta, unikanie nadwagi, unikanie pracy przy azbeście, promieniowaniu i pyle

Objawy świadczące o ryzyku wystąpienia raka: guzy na ciele, zaczerwienienia wokół znamion, bóle różnych części ciała,

Metody leczenia raka: chirurgiczna, laparoskopowa, chemioterapia, radioterapia, krioterapia, immunoterapia

Trucizny-substancje chemiczne wywołujące zatrucie organizmu lub śmierć

Toksyczność substancji-zdolność do wywoływania zatruć, zależy od wieku, odporności, masy ciała, stężenia trucizny,

Podział trucizn: naturalne(roślinne, grzybowe, bakteryjne, jady zwierzęce), sztuczne=antropogeniczne(dioksyny)

Dioksyny- są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi

w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna. Składają się one z dwóch pierścieni benzenowych połączonych przez

dwa atomy tlenu oraz od jednego do ośmiu atomów chloru przyłączonych do pierścieni benzenowych

charakterystyka trucizn bakteryjnych

egzotoksyny: produkowane przez żywe komórki bakteryjne głównie przez bakterie Gram-dodatnie m.in. laseczkę tężca

Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na

układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć człowieka. Egzotoksyny są antygenami,

endotoksyny: toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki.

Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temp. 60 °.s Są jednak mniej groźne od egzotoksyn.

Pasożytnictwo-sposób oddziaływania jednego organizmu na drugi. Jeden organizm czerpie korzyści a drugi straty

Podział pasożytów: W zależności od miejsca przebywania: zewnętrzne(pijawka, wszy), zewnętrzne(tasiemiec, glista ludzka)

Od czasu bytowania: czasowe(tasiemiec), stałe(glista), okresowe(tęgoryjec)

Od ilości żywicieli: jednodomowe(glista, owsik), wielodomowe(tasiemiec, włosień)

Pasożyt droga zakażenia objawy zapobieganie

Tasiemiec larwy w mięsie wołowym biegunka, osłabienie badanie mięsa, smażenie i mrożenie

Lub wieprzowym chudnięcie

Glista ludzka owoce, warzywa, swędzenie oczu, higiena przygotowywanych posiłków

Nieprzegotowana woda zapalenie spojówek

Owsik kontakt z zarażoną osobą swędzenie odbytu przestrzeganie higieny

Nie przestrzeganie higieny

Włosień spiralny mięso-dziczyzna bóle mięśni i stawów jedzenie badanego mięsa

Choroby wywołane przez pierwotniaki: toksoplazmoza, malaria, peuzakownica, rzęsistkowica

Czynniki wywołujące choroby zakaźne: bakterie, wirusy, priony

Przykłady chorób: salmonella, dur brzuszny, kiła, zapalenie płuc

Wirusy-nie są zaliczane do organizmów żywych ponieważ nie mają własnego metabolizmu i budowy komórkowej

Etapy infekcji wirusowej:

Adsorpcja-przyłączenie wirusa do komórki gospodarza

Wnikanie-wirus wnika do komórki gospodarza i przechodzi w stan utajenia

Replikacja-namnażanie materiału genetycznego i białek wirusa z wykorzystaniem DNA i metabolizmu komórki gospodarza

Składanie-łączenie namnożonego materiału genetycznego i białek wirusa, otrzymujemy nowe cząsteczki nazywane wironami

Uwalnianie-u wirusów zjadliwych w etapie tym następuje rozpad komórki żywiciela, który nazywa się liza i wirus atakuje

Nowe komórki. Jeśli wirus jest łagodny namnaża się i dzieli razem z komórką gospodarza i nazywa się lizogenią

Przykłady chorób wirusowych: AIDS, wścieklizna, żółtaczka typu B, świnka, odra, ospa

Antybiotyki-substancje wytwarzane przez organizmy żywe, zabijające inne mikroorganizmy lub hamujące ich wzrost

Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zdrowej komórki naszego organizmu

Czynniki wywołujące nowotwory-kancerogeny:

Fizyczno-chemiczne(promieniowanie, antybiotyki, używki, azbest) Biologiczne(wirusy, czynnik genetyczny)

Cechy komórki nowotworowej: ulega niekontrolowanym podziałom, ma zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych,

Jest przenoszona z krwią

Rodzaje nowotworów: łagodne, złośliwe: Chłoniaki(białaczka, szpiczak), mięśniaki, guzy

Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych

Łagodne złośliwe

Brak przerzutów guzy otoczone tkanką łączną

Do wyleczenia rzadko wyleczalne

Wolny podział szybki podział

Schemat powstawania nowotworów

Łagodny: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguz

Złośliwy: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguzprzerzuty

Zapobieganie: prawidłowa dieta, unikanie nadwagi, unikanie pracy przy azbeście, promieniowaniu i pyle

Objawy świadczące o ryzyku wystąpienia raka: guzy na ciele, zaczerwienienia wokół znamion, bóle różnych części ciała,

Metody leczenia raka: chirurgiczna, laparoskopowa, chemioterapia, radioterapia, krioterapia, immunoterapia

Trucizny-substancje chemiczne wywołujące zatrucie organizmu lub śmierć

Toksyczność substancji-zdolność do wywoływania zatruć, zależy od wieku, odporności, masy ciała, stężenia trucizny,

Podział trucizn: naturalne(roślinne, grzybowe, bakteryjne, jady zwierzęce), sztuczne=antropogeniczne(dioksyny)

Dioksyny- są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi

w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna. Składają się one z dwóch pierścieni benzenowych połączonych przez

dwa atomy tlenu oraz od jednego do ośmiu atomów chloru przyłączonych do pierścieni benzenowych

charakterystyka trucizn bakteryjnych

egzotoksyny: produkowane przez żywe komórki bakteryjne głównie przez bakterie Gram-dodatnie m.in. laseczkę tężca

Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na

układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć człowieka. Egzotoksyny są antygenami,

endotoksyny: toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki.

Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temp. 60 °.s Są jednak mniej groźne od egzotoksyn.

Pasożytnictwo-sposób oddziaływania jednego organizmu na drugi. Jeden organizm czerpie korzyści a drugi straty

Podział pasożytów: W zależności od miejsca przebywania: zewnętrzne(pijawka, wszy), zewnętrzne(tasiemiec, glista ludzka)

Od czasu bytowania: czasowe(tasiemiec), stałe(glista), okresowe(tęgoryjec)

Od ilości żywicieli: jednodomowe(glista, owsik), wielodomowe(tasiemiec, włosień)

Pasożyt droga zakażenia objawy zapobieganie

Tasiemiec larwy w mięsie wołowym biegunka, osłabienie badanie mięsa, smażenie i mrożenie

Lub wieprzowym chudnięcie

Glista ludzka owoce, warzywa, swędzenie oczu, higiena przygotowywanych posiłków

Nieprzegotowana woda zapalenie spojówek

Owsik kontakt z zarażoną osobą swędzenie odbytu przestrzeganie higieny

Nie przestrzeganie higieny

Włosień spiralny mięso-dziczyzna bóle mięśni i stawów jedzenie badanego mięsa

Choroby wywołane przez pierwotniaki: toksoplazmoza, malaria, peuzakownica, rzęsistkowica

Czynniki wywołujące choroby zakaźne: bakterie, wirusy, priony

Przykłady chorób: salmonella, dur brzuszny, kiła, zapalenie płuc

Wirusy-nie są zaliczane do organizmów żywych ponieważ nie mają własnego metabolizmu i budowy komórkowej

Etapy infekcji wirusowej:

Adsorpcja-przyłączenie wirusa do komórki gospodarza

Wnikanie-wirus wnika do komórki gospodarza i przechodzi w stan utajenia

Replikacja-namnażanie materiału genetycznego i białek wirusa z wykorzystaniem DNA i metabolizmu komórki gospodarza

Składanie-łączenie namnożonego materiału genetycznego i białek wirusa, otrzymujemy nowe cząsteczki nazywane wironami

Uwalnianie-u wirusów zjadliwych w etapie tym następuje rozpad komórki żywiciela, który nazywa się liza i wirus atakuje

Nowe komórki. Jeśli wirus jest łagodny namnaża się i dzieli razem z komórką gospodarza i nazywa się lizogenią

Przykłady chorób wirusowych: AIDS, wścieklizna, żółtaczka typu B, świnka, odra, ospa

Antybiotyki-substancje wytwarzane przez organizmy żywe, zabijające inne mikroorganizmy lub hamujące ich wzrost

Nowotwór powstaje w wyniku mutacji zdrowej komórki naszego organizmu

Czynniki wywołujące nowotwory-kancerogeny:

Fizyczno-chemiczne(promieniowanie, antybiotyki, używki, azbest) Biologiczne(wirusy, czynnik genetyczny)

Cechy komórki nowotworowej: ulega niekontrolowanym podziałom, ma zdolność do wnikania do naczyń krwionośnych,

Jest przenoszona z krwią

Rodzaje nowotworów: łagodne, złośliwe: Chłoniaki(białaczka, szpiczak), mięśniaki, guzy

Porównanie nowotworów łagodnych i złośliwych

Łagodne złośliwe

Brak przerzutów guzy otoczone tkanką łączną

Do wyleczenia rzadko wyleczalne

Wolny podział szybki podział

Schemat powstawania nowotworów

Łagodny: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguz

Złośliwy: Zdrowa komórkakomórka nowotworowaguzprzerzuty

Zapobieganie: prawidłowa dieta, unikanie nadwagi, unikanie pracy przy azbeście, promieniowaniu i pyle

Objawy świadczące o ryzyku wystąpienia raka: guzy na ciele, zaczerwienienia wokół znamion, bóle różnych części ciała,

Metody leczenia raka: chirurgiczna, laparoskopowa, chemioterapia, radioterapia, krioterapia, immunoterapia

Trucizny-substancje chemiczne wywołujące zatrucie organizmu lub śmierć

Toksyczność substancji-zdolność do wywoływania zatruć, zależy od wieku, odporności, masy ciała, stężenia trucizny,

Podział trucizn: naturalne(roślinne, grzybowe, bakteryjne, jady zwierzęce), sztuczne=antropogeniczne(dioksyny)

Dioksyny- są jednymi z najbardziej toksycznych związków, jakie otrzymano w wyniku syntezy. Istnieją jednak na Ziemi

w śladowych ilościach jako produkt spalania drewna. Składają się one z dwóch pierścieni benzenowych połączonych przez

dwa atomy tlenu oraz od jednego do ośmiu atomów chloru przyłączonych do pierścieni benzenowych

charakterystyka trucizn bakteryjnych

egzotoksyny: produkowane przez żywe komórki bakteryjne głównie przez bakterie Gram-dodatnie m.in. laseczkę tężca

Wykazują wrażliwość na działanie wysokiej temperatury. Mogą powodować zatrucia przewodu pokarmowego lub działać na

układ nerwowy. Ilości mikrogramowe mogą spowodować śmierć człowieka. Egzotoksyny są antygenami,

endotoksyny: toksyny występujące w błonie zewnętrznej bakterii Gram-ujemnych uwalniane po rozpadzie (lizie) komórki.

Są stosunkowo trwałe chemicznie i odporne na ogrzewanie w temp. 60 °.s Są jednak mniej groźne od egzotoksyn.