Goździk- Dianthus

W Polsce w uprawie szklarniowej produkcja ok. 30ha, jest 6 najpopularniejszym gatunkiem w uprawie kwiaciarskiej po róży, chryzantemie, gerberze, tulipanie, anturium.

Opis botaniczny:

-Rodzaj liczy ok. 300 gatunków pochodzących przede wszystkim z terenów Eurazji i północnej Afryki( z rejonów Morza Śródziemnego). W Polsce rośnie dziko 12 gatunków. Nazwa Dianthus używana już w starożytności wywodzi się od słów dios i anthos co oznacza kwiat Zeusa

-Gożdzik szklarniowy należy do gatunków o wyprostowanych pędach. Wąskie, lancetowate liście wyrastają parami z charakterystycznie zgrubiałych pędów. Pędy i liście pokryte SA woskowym nalotem. Intensywnie pachnące kwiaty osadzone są po kilka na zakończeniu pędów. Wśród odmian spotyka się kwiaty białe, żółte, zielone, różowe czerwone, jedno- i dwubarwne, w różnych odcieniach

I. grupa- odmiany standardowe -wielkokwiatowe

Odmiany z grupy Sim (amerykańskie)- wyselekcjonowane z mutantów odm. ‘William Sim’ np. Lena, Pink Sim, Scania3C, Samantha, Randez-Vous

Mieszańcowe( śródziemnomorskie)- otrzymane na drodze klasycznej hodowli i selekcji, odporne są na choroby uwiądu. Jako pierwsze pojawiły się w tej grupie: Jasmina, Sacha,warto wymienić odmiany tj,: Roma, Mailla, Irina, White Candy, Happy Candy, Orange Triumph

II. Grupa- odmiany gałązkowe(wielokwiatowe)

Nie wymagają wyłamywania paków bocznych. Zabieg wyłamywania pierwszego pąka wykonuje się tylko raz otrzymując w ten sposób 3-5 pąków równomiernie rozwijających się na pędzie.

Odmiany te mają szeroką skalę barw i intensywny zapach. Charakteryzuje je ponadto większa trwałość po ścięciu oraz wyraźna tolerancja na fuzariozę.

Odmiany gałązkowe wywodzą się od różnych odmian standardowych-śródziemnomorskich np. Red Baron, Rio, Alpin, Minister,

Odmiany grupy Gipsy wywodzą się od goździka brodatego (D. barbatus) np. Briliant, Smiling, Scarlet, Salmon, Pastel, Etna, Everest, Red Rock, Tawor,

Odmiany z grypy Frisby które mają bardzo drobne pojedyncze kwiaty np. Cherry Song, Purple Song, White Song, Fado, Flare, Barcelona

Odmiany grypy Solomio charakteryzują się małymi, płaskimi kwiatami o ładnych pastelowych barwach i długich pędach (50-60cm.) Zaletą tej grupy jest wyjątkowo duża trwałość kwiatów po ścięciu. Odmiany: Pasta, Radja, Puma, Tigris, Bahia

Odmiany grupy Diana są wielokwiatowe ale nie gałązkowe np. Dark Red Diana, Lilae Diana, White Diana, Miss Diana, Rondo

III. Grupa - odmiany miniaturowe- wielokwiatowe

Cechuje je duża liczba drobnych mniejszych niż u gałązkowych kwiatów, wonnych i najczęściej dwu barwnych kwiatów osadzonych na silnie rozgałęzionych pędach.

-Mikro- np.. Eolo, Tink Eolo, Piko, Ticolai

-Mini- np.. Hydra, Boa, Lima, Maiko, Orea

-Midi- goździki chińskie (Dianthini lub Chinensi) np.. Lulu, Fuji, Mei Wan, Mei Bao, Mei Sol, Panda

ROZMNAŻANIE

-Goździki szklarniowe rozmnażane są wyłącznie za pomocą pędowych sadzonek zielnych

-Większość producentów kupuje gotowe ukorzenione sadzonki, wolne od chorób i szkodników oraz posiadające gwarancje czystości odmianowej.

Sadzonki takie pochodzą z roślin matecznych otrzymanych in vitro z merystemów wierzchołkowych

-Zdrowe rośliny mateczne sadzone są w szklarni najpóźniej do sierpnia po 35-50 roślin na m2. Kontrolę zdrowotności oraz zbiór sadzonek ułatwia uprawa roślin na stołach. Rośliny mateczne eksploatowane są co najmniej przez rok.

-Sadzonki wyłamuje się z węzłów nad 2-3 parą liści z roślin matecznych w fazie wegetatywnej. Sadzonka powinna mieć długość 10-15cm, 4-5 widocznych par liści i łączną masę 10g. Sadzonki krótsze niż 8cm i lżejsze niż5g. ukorzeniają się bardzo słabo i wolno, dlatego też nie powinny być pobierane.

-Za najbardziej wartościowe uważa się sadzonki grube i krępe, z krótkimi międzywęźlami i wzniesionymi liśćmi. Sadzonki u których międzywęźla są cienkie i długie , a liście odchylają się ku dołowi pobrane są z przerośniętych pędów, na których został zainicjowany już proces kwitnienia i nie nadają się do ukorzenienia.

-Sadzonki przed umieszczeniem w podłożu przycina się u nasady żyletką i zanurza ich końce w preparacie do ukorzeniania np.. Rhizopon, Seradix I, Ukorzeniacz B2. Nadmiar preparatu strzepuje się.

-Sadzonki umieszcza się w podłożu nie głębiej niż 1 cm, w takiej rozstawie, aby na 1m2 mieściło się od 400-800 sadzonek, zależnie od pory roku i odmiany.

-Sadzonki najczęściej ukorzenia się w doniczkach torfowo-papierowych o średnicy 2cm.

-Sadzonki ukorzeniają się 21-28 dni

-W temp. podłoża 18-20 st.C

-Powietrza 15-18 st.C

-W pierwszym etapie ukorzeniania bardzo ważna jest wysoka wilgotność powietrza

-Po około 10 dniach sadzonek już zazwyczaj nie zrasza się należy jednak dbać, aby podłoże było zawsze umiarkowanie wilgotne. Do momentu ukorzeniania sadzonkom zapewnia się stała temp. podłoża i powietrza

-Sadzonki mogą być przechowywane w chłodni przez:

*okres 2-6 m-cy sadzonki nieukorzenione przechowuje się w temp. 0-3stC.

*ukorzenione przez około 6 tygodni

WYMAGANIA

-Goździk należy do gatunków o niewielkich wymaganiach termicznych. W miesiącach jesienno-zimowych optymalna temp. w nocy powinna wynosić ok..10stC. Po dniu pochmurnym należy obniżyć ja do 8stC. a po dniu słonecznym i ciepłym podnieść do 12stC.

-W przypadku roślin matecznych temp. w nocy nie powinna być niższa niż 13stC. Natomiast w czasie miesięcy letnich nie powinna przekraczać 24stC. w dzień. Dotyczy to również roślin uprawianych na kwiat cięty. Wymagania temperatury w ciągu dnia uzależnione są od fazy wzrostu roślin. Młode świeżo posadzone rośliny oraz rośliny mateczne wymagają temp. w zakresie 18-21stC. Podobne wymagania maja rośliny kwitnące. Temp. podłoża jeśli nie spada poniżej 8-10stC. nie ma większego znaczenia.

-Ponadto niższa temp. Uprawy (6-8stC.) powoduje ze rozwijają się większe kwiaty, gdyż wytwarzają się dodatkowe płatki tzw. ośrodki wzrostu. Niestety dalsza uprawa w wyższych temp. oraz duże wahania temp. pomiędzy dniem a nocą prowadzą do niekorzystnego zjawiska określanego jako pękanie kielicha które szczególnie silnie występuje w okresie jesiennymi wczesnowiosennym. Dochodzi do niego gdyż nadmierna liczba płatków nie może pomieścić się w kielichu

-Goździk należy do roślin fakultatywnie długiego dnia dlatego tez wydłużanie dnia powyżej 14 godzin przyspiesza inicjacje i rozwój pąków kwiatowych oraz poprawia jakość kwiatów. Największą wrażliwość wykazują rośliny w fazie 4-7 par liści wystarcza wtedy nawet słabe światło 100-200 lx

-Podczas wzrostu wegetatywnego dla uzyskania silniejszego rozkrzewiania i wzrastania większej liczby nowych pędów , przeznaczonych na sadzonki , rośliny mateczne uprawia się w warunkach krótkiego, 10-godzinnego dnia. Dzięki temu uzyskuje się lepsza wydajność roślin matecznych dających znacznie lepiej ukorzeniające się sadzonki

-Intensywność nawadniania goździków zależy od struktury i przepuszczalności podłoża , fazy wzrostu rośliny, pory roku i stanu zdrowotnego roślin. W praktyce przyjęto że goździki latem podlewa się 2-3 razy w tygodniu, a w miesiącach jesienno-zimowych raz w tygodniu

PODŁOŻA I NAWOŻENIE

-W uprawie goździków podłoże powinno być przewiewne, przepuszczalne i wolne od czynników chorobotwórczych.

-Wykorzystywane kilkakrotnie podłoże powinno być każdorazowo odkażane

-Skuteczny jest zabieg parowania w 100stC. przez 20 min. Bezpośrednio przed sadzeniem wskazane jest wymieszanie wierzchniej warstwy podłoża i miąższości ok. 10-15 cm z preparatami grzybobójczymi np.. Kaptanem (40-50 g/l) zabieg ten hamuje rozprzestrzenianie się fuzaryjnej zgorzeli podstawy pędu i korzeni

-Uprawiając goździki na zagonach gruntowych wzbogaca się istniejące podłoże

-Stosuje się również tzw. ziemie znormalizowane, składające się z gliny, torfu wysokiego i piasku zmieszanych w rożnych proporcjach

-Odczyn podłoża powinien wynosić 5,5-6,5

-Goździki szklarniowe należą do roślin o dużych wymaganiach pokarmowych. Jako optymalny dla wzrostu kwitnienia roślin przyjmuje się następujący poziom skł. pokarmowych wyrażony w mg/dm3 podłoża N-NH4<50, N-NO3 200-250, P180-230, K220-300, Mg180-230, Ca500-1000, S-SO4 50-100, Na<100, Cl<100

-Stosunek N:P:K w stosowanych nawozach: *latem powinien wynosić 1: 0,8 :1,5*zimą 1 :0,8: 2,25

-Rośliny mateczne nawozi się obficiej niż rośliny uprawiane na kwiat cięty

-Zwiększa się dla nich poziom skł. Mineralnych przeciętnie o 100-200mg/dm3podłoża. Zwiększone dawki dla azotu i potasu z zachowaniem właściwych proporcji

-Zwiększone nawożenie stosowane jest również w uprawie goździków gałązkowych i chińskich ze wzgl. na ich bardzo intensywny wzrost i duży plon kwiatów

ZBIÓR, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE KWIATÓW

-Goździki ścina się w zaawansowanym stadium rozwoju pąka lub całkowicie rozwinięte przy czym cięcie w pąkach jest zdecydowanie częściej stosowane. Kwiaty ścina się we wczesnych godzinach rannych. Ścina się nożem lub pędy wyłamuje się w 4-5 węźle i natychmiast umieszcza w chłodnym pomieszczeniu gdzie są sortowane i pakowane

-Kwiaty cięte w pąkach można przechowywać przez 4 tygodnie na sucho, zapakowane w kartonach w chłodni o temp. 0,5-1,5stC. Po wyjęciu z chłodni kwiaty umieszcza się na 8-10 godzin w wodnych roztworach preparatów do przedłużania trwałości np.. w Chrysalu. Temp. roztworu powinna wynosić ok.. 30stC.