PRACA KONTROLNA Z ZAJĘC PRAKTYCZNYCH Z TEC HNIKI ROLNICZEJ

Kurs kwalifikacyjny R3 semestrI 2014/2015 PRACOWAŁ:…………………………………………

Eksploatacja Maszyn -NARZĘDZIA do doprawiania roli.

Orka pługiem nie stwarza najczęściej właściwych warunków do wegetacji (wzrostu i rozwoju) roślin uprawnych, ponieważ powierzchnia pola po orce jest nierówna, niedokładnie spulchniona, ma różnej wielkości bryły, wskutek czego rola nie jest przygotowana do siewu nasion zgodnie z wymogami współczesnej agrotechniki. Przez doprawianie roli rozumiemy szereg czynności polegających na:- spulchnianiu górnej warstwy w taki sposób, aby uzyskać strukturę gruzełkowatą z równomiernym rozmieszczeniem porów,- niszczeniu skorupy wierzchniej warstwy i przez to stworzenie struktury utrudniającej parowanie,- mechanicznym niszczeniu chwastów,- ugniataniu nadmiernie spulchnionej wierzchniej warstwy gleby z równomiernym rozbijaniem brył gleby,- wyrównaniu wierzchniej warstwy i przyśpieszeniu podsiąkania wody,- przyśpieszeniu osiadania gleby po zbyt późno wykonanej orce.Zakres zabiegów agrotechnicznych wykonywanych przy użyciu narzędzi doprawiających jest więc bardzo szeroki i stąd duża różnorodność ich typów. Narzędzia doprawiające dzielimy na następujące grupy: włóki, brony, kultywatory, wały i pogłębiacze. Należy tu podkreślić, że nowoczesna agrotechnika i tendencje w konstrukcji maszyn i narzędzi doprawiających w zasadzie eliminują stosowanie prostych narzędzi uprawowych jako samodzielnych agregatów.Wmienione narzędzia doprawiające łączone są w różne kombinacje zarówno pomiędzy sobą, jak i z innymi maszynami (glebogryzarki, brony i kultywatory aktywne, siewniki do nawozów i nasion, opryskiwacze, sadzarki i inne), tworząc złożone agregaty wieloczynnościowe wykonujące przy jednym przejeździe kilka czynności agrotechnicznych. W nowej technice uprawy roli dominuje bowiem ogólna tendencja do upraszczania zabiegów uprawowych z równoczesnym zwiększeniem wydajności pracy i obniżką kosztów produkcji.

Włóki - Włóka przeznaczona jest do wczesnowiosennego płytkiego (1-2 cm) spulchniania wierzchniej warstwy gleby, kiedy nadmierna wilgotność uniemożliwia zastosowanie cięższych i bardziej energicznie działających maszyn i narzędzi. Działanie włóki polega na ścinaniu wierzchniej warstwy skib (po orce zimowej) i zniszczenia zaskorupienia gleby, a przez to zapobieganiu nadmiernemu parowaniu gleby. Włókowanie powoduje szybkie obsychanie gleby i przyśpieszenie jej ogrzewania. Dzięki temu uzyskujemy przyśpieszenie terminu siewu. Oprócz tego włókę stosuje się do wyrównania powierzchni roli przed siewem w innych okresach agrotechnicznych. Włóka jest najprostszym narzędziem rolniczym, które wychodzi z praktycznego użytkowania. Głównie spotyka się ją w wieloczynnościowych zestawach uprawowych. Włókowanie wykonuje się pod kątem ostrym w stosunku do grzbietów skib, a jego efekt jest krótkotrwały i trwa zaledwie parę dni. Sekcję włóki tworzy jedna lub kilka kątowych belek stalowych, połączonych łańcuchami.

Brony Zadania bronowania są wielorakie i obejmują:- wyrównanie powierzchni gleby po orce,- rozdrobnienie brył i stworzenie odpowiedniej struktury gleby do siewu,- niszczenie chwastów i zadarnienia,- wymieszanie nawozów mineralnych z glebą,- przykrycie nasion po siewie,- podorywkę lub bezorkową uprawę gleby.Ze względu na budowę zespołów roboczych, brony dzielimy na:zębowe,zębowo obrotowe,talerzowe.

Brony talerzowe Brony talerzowe służą do wstępnego doprawiania roli po orce, do cięcia darni po orce łąk, do pocięcia darni po roślinach motylkowych przed orką oraz do wykonania podorywek. W niektórych krajach (USA, Kanada) służą do doprawiania roli pod siew w systemie uprawy bezorkowej. Elementami roboczymi tych bron są talerze gładkie lub zębate

Kultywatory służą do głębokiego spulchniania i częściowego pokruszenia zaoranej i zleżałej roli, spulchnienia ścierniska w celu zasiania poplonów, zniszczenia darni, aby ułatwić zagłębianie pługa podczas orki, zwalczania chwastów, mieszania nawozów z glebą i innych prac związanych z doprawianiem roli. Elementami roboczymi kultywatora są zęby. Pod względem budowy i działania dzielimy je na: sprężynowe, półsztywne, i sztywne. Ząb sprężynowy wykonany jest ze sprężystego, odpowiednio wyprofilowanego pręta lub płaskownika

Wały są narzędziami służącymi do powierzchniowego lub wgłębnego ugniatania roli w celu zmniejszenia jej porowatości, przyśpieszenia jej osiadania i zwiększenia podsiąkania wody, wyrównania powierzchni roli, pokruszenia brył lub też wgniecenia ich w glebę, gdzie pod wpływem wilgoci zmiękną, oraz ugniatania roślin przed ich przyoraniem w formie zielonego nawozu. Wały dzieli się na ugniatające, ugniatająco-kruszące i wgłębne

Wałami ugniatającymi są wały gładkie - lekkie i ciężkie (ryc. 2.29). Lekkich wałów gładkich używa się do wałowania płytko zasianych nasion (buraków, marchwi i innych drobnych nasion). Ma to na celu zwiększenie podsiąkania wody i przyśpieszenie kiełkowania nasion. Wały te służą również do wyrównywania powierzchni roli przed siewem lub sadzeniem, do pogniecenia zielonych nawozów przed przyoraniem oraz do likwidowania wiosną pomrozowych szczelin w glebie. Wały ciężkie są natomiast używane do dociśnięcia skib po orce łąk lub pastwisk oraz do wałowania łąk, szczególnie na glebach organicznych. Sekcja wału gładkiego składa się z części roboczej w kształcie cylindra (walca), osadzonego w dwu łożyskach, które przymocowane są do prostokątnej ramy.

Wały ugniatająco kruszące-Zadaniem tych wałów jest ugniatanie gleby z równoczesnym pokruszeniem brył. Elementami roboczymi wałów są pierścienie osadzone na wale za pomocą tulei dystansowych. Wał jest ułożyskowany i przymocowany do ramy. Wały mogą być jedno lub wielosekcyjne. Poszczególne pierścienie obracają się niezależnie od siebie i mogą mieć różne średnice (na przemian większe i mniejsze), co daje efekt samooczyszczania się z ziemi. Pozostała budowa jest identyczna jak u wałów gładkich. Do tej grupy wałów zaliczamy: wały pierścieniowe, wały Cambridge, wały Crosskill, wały Cambridge Crosskill oraz wały strunowe.

Wały pierścieniowe (ryc. 2.30) posiadają klinowe pierścienie gładkie lub zębate o kącie wierzchołkowym 60 . Kruszące działanie tych wałów polega na rozłupywaniu brył przez ostrza lub zęby pierścieni.

Wał pierścieniowy:

1 - rama, 2 - pierścienie, 3 - łożyska, 4 - uchwyt zaczepu lub dyszla

Źródło: Wójcicki 1958

Wały Cambridge (ryc. 2.31) składają się z pierścieni gładkich i płaskich tarcz zębatych, ustawionych na przemian. Tarcze zębate mają nieco większe średnice. Tarcza zębata założona jest na wystającą część piasty pierścienia gładkiego i może się na niej niezależnie obracać. Różnica prędkości obrotowej pierścieni i tarcz powoduje oczyszczanie się wału z przyklejającej się ziemi. Wały te intensywniej niż pierścieniowe kruszą bryły i ugniatają glebę, pozostawiając równocześnie lekko spulchnioną jej powierzchnię.

 

Ryc. 2.31. Wał Cambridge:

1 - tarcza zębata, 2 - pierścień gładki

Źródło: Wójcicki 1958

Wał Crosskill (ryc. 2.32) składa się z tarcz gładkich lub zębatych, które po obydwu stronach, poniżej ostrza posiadają podłużne żebra w kształcie klina. W ten sposób ostrze przecina bryły, które są następnie rozdrabniane przez boczne kliny tarcz. Średnice sąsiednich tarcz mogą być różne. Wał ten działa nieco płycej niż wał Cambridge i pozostawia powierzchnię lekko spulchnioną.

 

Ryc. 2.32. Wał Crosskill:

1 - tarcza gładka z bocznymi klinami

Źródło: Wójcicki 1958

Połączenie tarczy zębatej wału Cambridge i tarczy wału Crosskill mocowanych na wale przemiennie daje wał Cambridge Crosskill intensywnie kruszący i ugniatający glebę z równoczesnym spulchnianiem jej powierzchni. Wał strunowy (ryc. 2.33) składa się z prętów (strun), ustawionych ukośnie i przyspawanych do tarcz 10 lub 12 ramiennych. Pręty mogą być okrągłe, płaskie, klinowe, gładkie lub zębate. Wał strunowy słabo ugniata glebę, lecz dobrze kruszy bryły, zwłaszcza drobne. Po przejściu wału powstaje cienka na głębokość siewu, spulchniona i rozdrobniona warstwa gleby, pod którą znajduje się warstwa lekko ugnieciona. Rycina 2.34 przedstawia wał ugniatająco kruszący, w którym element roboczy stanowi śrubowo skręcony pręt mocowany do ramion obrotowego wału.

Ryc. 2.33. Wał strunowy:

1 - pręt, 2 - tarcza, 3 - łożysko, 4 - rama

Ryc. 2.34. Wał ugniatająco kruszący ze spiralnie skręconych prętów

2.4.3 Wały wgłębne

Działanie wałów wgłębnych polega na ugniataniu głębokich warstw gleby, bez ugniatania jej powierzchni. Należy do nich wał Campbella (ryc. 2.35). Elementami roboczymi wału są wąskie pierścienie klinowe, gładkie lub zębate, odlewane w całości ze szprychami i piastą albo osadzone na szprychach.

Rzadko rozstawione tarcze (150 mm), o średnicy 700 mm, łatwo zagłębiają się w glebę na głębokość kilkunastu cm i ugniatają dolne jej warstwy. Górne warstwy są nie ugniecione i spulchnione szprychami pierścieni. Wał Campbella zagregatowany z pługiem, powoduje szybkie osiadanie gleby po orce i umożliwia siew w krótkim terminie po tym zabiegu.

Wały są przede wszystkim stosowane jako komponenty wieloczynnościowych zestawów uprawowych.

 

Ryc. 2.35. Wał Campbella (Venztki):

1 - tarcza gładka