Zróżnicowanie i nierówności społeczne- Wykład 2 30.10.2013

DEFINICJA STRUKTURY SPOŁECZNEJ:

• S. Ossowski („O osobliwościach nauk społecznych”)

Struktura społeczna- system międzyludzkich dystansów, hierarchii, stosunków, zależności wynikających z podziału funkcji i stosunków wiedzy

• A. Giddens („Socjologia”)

Struktura społeczna to:

1. Organizacja stosunków społecznych

2. Uporządkowanie elementów społecznych

3. Spójne – mniej Lub bardziej- regularności

4. Określony wzór działania (funkcjonowania)

5. Głębokie, leżące u podstaw uwarunkowania

6. Właściwości systemu

7. Uporządkowanie elementów, które determinują zróżnicowania

8. Relacje między grupami i jednostkami, które znajdują wyraz w ich zachowaniu

• P. Sztompka („ Pojęcie struktury społecznej. Próba uogólnienia”)

Struktura to ukryte sieci trwałych i regularnych powiązań między składnikami jakiejś dziedziny rzeczywistości, która istotnie wpływa na przebieg obserwowanych zjawisk w tej dziedzinie.

• H. Domański („ Struktura społeczna”)

Struktura społeczna jest układem stosunków między takimi elementami jak jednostki, grupy społeczne, kategorie społeczne, organizacje i inne obiekty społeczne.

TRZY SCHEMATY PODZIAŁU SPOŁECZNEŃSTWA (wg. Ossowskiego) – LICENCJAT (L)

1. Schemat dychotomiczny- społeczeństwo dzieli się na dwie duże, wzajemnie wykluczające się części,

2. Schemat gradacyjny – w przestrzeni społecznej wyróżnia się zbity ludzi różniących się nasileniem stopnia występowania danej cechy,

3. Schemat funkcjonalny- wyróżnia się kilka odłamów społeczeństwa, pełniących funkcje społeczne.

CECHY NATURALNE (L) :

-płeć

-rasa tworzą kategorie społeczne, są podstawą dyskryminacji

-wiek

Pomagają w analizie zróżnicowań

CECHY SPOŁECZNE (L):

-zamożność, pozycja

-władza tworzą grupy społeczne zróżnicowanie

-prestiż, estyma społeczna

Nierówności społeczne – przedstawianie zróżnicowania społecznego w układzie hierarchicznym. Prezentacja zróżnicowania społecznego w perspektywie wartościującej. (L)

FORMY SPOŁECZNEJ DYFERENCJACJI:

1. STRUKTURA KLASOWA- analiza struktury społecznej w terminach relacji społecznych- relacji kontroli i podporządkowania pewnych grup przez inne

2. STRUKTURA WARSTWOWE- STRATYFIKACJA SPOŁECZNA. Podejście stratyfikacyjne- analiza struktury społecznej w terminach dystrybucji powszechnie pożądanych dóbr

3. STRUKTURA SPOŁECZNO- ZAWODOWA- podziału społeczno- psychologiczne. Podejście socjo- psychologiczne- analiza struktury społecznej poprzez wyodrębnianie kategorii społecznych charakteryzujących się podobnym systemem wartości, podobną tożsamością (autoidentyfikacją) i doświadczających podobnych przeżyć.

• Struktura klasowa jest podziałem dychotomicznym

• Podział społeczno- zawodowy jest podziałem funkcjonalnym

• Stratyfikacja jest typowym schematem gradacyjnym

KLASA SPOŁECZNA wg. Maxa Webbera – zbiór jednostek połączonych wspólnotą warunków/ szans rynkowych. Syt. Klasowa jednostki jest określana przez jej szanse na rynku ujmowanym jako wymiana wytworzonych towarów albo sprzedaż kwalifikacji rynkowych.

1. Stratyfikacja klasowa

• Klasy własności (kryterium własności )

-klasy pozytywnie uprzywilejowane

-klasy negatywnie uprzywilejowane

• Klasy komercyjne (kryterium zarobkowe)

- przemysłowcy

-pracownicy najemni

2) stratyfikacja prestiżowa

3) stratyfikacja władzowa