KOMUNIKACJA SPOŁECZNA 16.05.2010R
FAZY DIALOGU
I Faza wstępna (wytyczenie tematu)
II Faza samookreślenia się partnerów
III Faza oceny poglądów i postaw współpartnerów
IV Faza poszukiwania punktów wspólnych w poglądach i postawach
V Faza wytyczania płaszczyzn współdziałania
Dyskurs czyli prezentacja własnych wizji problemu:
część deliberatywna (rozważenie kwestii)
część konkluzywna (sformułowanie ostatecznych wniosków)
Replika, czyli odpowiedź na przedstawiony pogląd)
część kwestionalna (nawiązanie do przedstawionego problemu)
część represjonalna (komentarz rzeczowy i właściwa odpowiedź: negacja, akceptacja, postulacja)
Partytury krótkich przemówień dialogicznych:
z chronologicznym następstwem członów
z zachowaniem logicznego podziału
postać dedukcyjna (od ogółu do szczegółu)
postać indukcyjna (poprzez porównanie)
postać osiągania kompromisu
Ad.1. (ja albo my)
Sądzę że propozycja jest ryzykowna
Trzeba zastanowić się, czy nie…
Wydaje mi się, że będzie korzystnie, jeżeli…
Wówczas oczywiście możemy…
Musimy jednak rozstrzygnąć
Ad.2.
Chciałbym podziękować przedmówcy, że…
Powiedział on między innymi, że…
Trzeba jednak przyznać, że…
Gdy zestawimy te dwa poglądy, to…
Dlatego proponuję…
Ad.3.
Powszechnie sądzi się, że…
Jednakże z naszego doświadczenia wynika, że…
Ponieważ, po pierwsze…
Poza tym po drugie…
A więc…
Ad.4.
X prezentuje następujący punkt widzenia…
I tak go uzasadnia…
Y przedstawia pogląd przeciwny…
Uzasadnia go następująco…
Nie mogę się opowiedzieć ani za jednym ani za drugim poglądem, lecz…
Ad.5
X twierdził…
Y oponował, wskazując, że…
Wydaje mi się, że oba stanowiska mają punkt styczny…
Być może w tym jest rozwiązanie…
W tym kierunku winny iść nasze poszukiwania…
Dyskurs polityczny
Uczestnicy i konkurujące o wpływ strony
Równość uczestników
Kierowany przez media
Liczy się język polityczny (estetyka, sofistyka)
Efektem jest uzyskanie przewagi przez jedną ze stron
Dyskurs inteligencki
Otwartość dla wszystkich członków kręgu
Równość uczestników
Przebieg – kierowany indywidualnymi ekspresjami – co komu w duszy gra
Liczy się retoryka, wywód, a nie wymowa faktów
Uczestnicy przyjmują postawy otwarte na krytykę (krytycyzm) oraz postawy partnerskie
Obowiązują zasady: prawdy, otwartości, partnerstwa
Dyskurs akademicki toczy się w kręgu specjalistów. Nie każdy ma prawo w nim uczestniczyć, nie każdy ma równy głos. Logika i znajomość faktów są tu zasadnicze. Dyskurs akademicki nie zakłada wniosków, impulsem do niego jest ciekawość problemu, a celem osiągnięcie zgody na wnioski do granic ich intelektualnej poprawności. Można go sprowadzić do następujących czynników:
Selekcja uczestników według kompetencji
Nierówność uczestników
Przebieg kierowany logiką rozumienia
Liczą się fakty naukowe, które wyznaczają granice dyskusji
Naturalność wniosków – efektem resumpcja wiedzy
Dyskurs menadżerski służy celom poprawy sposobu zarządzania przedsiębiorstwem. Może dotyczyć zarówno spraw ogólnych – strategii działania, jak i szczegółowych. Pozycję uczestników są w nim nierówne. Im szerszy ogląd i lepsza znajomość sprawy, tym pozycja w tym dyskursie jest wyższa. Jego przebieg kierowany jest szerokością poglądów najwyższego pozycją menadżera. Przedmiotem dyskursu są fakty i narzędzia działania. Wnioski mają ułatwić procesy podejmowania decyzji:
Selekcja uczestników wg kompetencji i władzy
Nierówność uczestników
Przebieg kierowany optyką głównego menadżera, pragmatyczność
Liczą się fakty i narzędzia o wartości użytecznej
Wnioski związane ze sferą decyzji
Dyskurs urzędniczy gromadzi wykonawców działania. Ich pozycje są nierówne. Jego przebieg wyznacza osoba najwyższa w hierarchii. Liczy się w nim znajomość przepisów dotyczących swobody działania oraz rutyna organizacji. Jego celem jest logika zarządzania instytucją:
Uczestnicy ograniczeni do wykonawców
Nierówność uczestników
Przebieg hierarchiczny przez najwyższego w hierarchii
Liczą się przepisy i rutyna
Związek z działaniem operacyjnym instytucji