Scenariusz 2: JA, MY, INNI

Cele:

• budowanie grupy, integracja

• podkreślenie znaczenia ciała do wyrażania emocji

• pogłębienie samoświadomości, komunikacji ja – ja

• pogłębienie świadomości i ekspresji ruchowej

• podkreślenie wyjątkowości każdego z nas, preferencji co do towarzystwa innych osób

• zwiększenie współpracy między dziećmi, podkreślenie znaczenia wspólnej pracy, zabawy

• wskazanie siły, jaka płynie z synergii – wspólnego działania

• wskazanie przykładów ze świata zwierząt opisujących pracę zespołową

• wskazanie przykładów ze świata sportu, sztuki opisujących pracę zespołową.

Metody:

• ruch kreatywny

• ruch kołyszący, rozluźniający biodra, miednicę - zapoznanie z płynnym, miękkim ruchem- nauka harmonijnego ruchu i zgrania z innymi

• pytania coachingowe, otwarte

• rozmowa kierowana

• zabawy ruchowe wg Labana, Ruch Rozwijający wg Veroniki Sherborne

• muzykoterapia

• użycie zanimowanej postaci

• storytellering – swobodne opowiadanie historii.

Pomoce dydaktyczne:

• pacynka (np. pacynka misia dołączana do zestawu dla nauczyciela Kuferek czterolatka Wydawnictwa JUKA)

• maskotki, które przynoszą dzieci

• utwór muzyczny Israela „IZ” Kamakawiwo’ole Over the Rainbow

• balony (po jednym dla każdego dziecka)

• dwa pudła kartonowe lub kosze

• duża chusta lub koc

• karimaty, chusty, pudło kartonowe, szalik, czapki do tworzenia maszyn transportujących

• bluzka lub t-shirt

• ilustracje do opisu procesu powstawania ubrań (patrz: karty pomocnicze)

1. Rozpoczęcie.

Utwór: Israela „IZ” Kamakawiwo’ole Over the Rainbow.

Dzieci tańczą w dowolny sposób. Nauczyciel po chwili sugeruje dzieciom ruch - kołysanie biodrami i falowanie rękoma – analogia do tańca Hula.

Nauczyciel zachęca, aby dzieci zaprosiły do tańca swoje maskotki.

Jeśli dzieciom podoba się utwór włączamy ponownie.

2. W kręgu.

Nauczyciel wprowadza Pacynkę. Witają się.

Pacynka opowiada o Hawajach:

• pokazuje ilustracje dzieci i dorosłych z tego kraju (patrz: karty pomocnicze)

• wspomina o tańcu serca zwanym Hula

• podkreśla styl życia mieszkańców tego regionu, który cechuje życzliwość, harmonia, wzajemne zrozumienie i słuchanie się, brak agresji: Ludzie na Hawajach dużo się uśmiechają. Lubią ze sobą rozmawiać, przytulać się i wspólnie tańczyć. Czasem się złoszczą i kłócą, ale szybko im to mija, bo ważne dla nich jest bycie razem. Bardzo kochają dzieci i bardzo lubią bawić się i wygłupiać. Nikt nie zostaje tam sam, jeśli komuś smutno inni chcą go rozweselić, a jak ktoś ma kłopot to mu pomagają.

P: Podoba Wam się takie miejsce?Czy możemy się czegoś od nich nauczyć i mieć trochę Hawajów w naszym przedszkolu? (przypominamy o muzyce i tańcu – już trochę zaczarowaliśmy i zrobiło się nawet cieplej).

Kierujemy rozmowę tak, aby dzieci odkryły wartość bycia razem w grupie.

Czy Wam albo Waszym Misiom zdarzyło się tak, że inni bawili się obok Was, a wy staliście smutno w kąciku?

A może ktoś lubi czasem sam pobawić się lalkami lub porysować, a potem wrócić do kolegów?

Dorośli czują podobnie – niektórzy lubią być wśród znajomych, inni wolą samodzielnie pracować lub sobie siedzieć, czytając książkę (podkreślamy wymienność tych sytuacji).

Zastanawia mnie, czy sądzicie, że jak dzieci lub dorośli robią coś razem to, to zadanie wykonuje się szybciej, czy może wolniej (bo dużo osób).

Szukamy przykładów z życia podkreślających sens wspólnych działań (np. sprzątanie – sprzątanie świata, gotowanie, akcje straży pożarnej w czasie katastrof, wspólne budowanie z piasku lub lepienie bałwana, wspólna praca – na poczcie, w fabryce samochodów, sport, śpiew chóru).

- A czy wiecie, ile osób jest potrzebnych do tego, żebyście na śniadanie mieli chleb i mleko?

Nauczyciel opowiada o procesie powstawania chleba i mleka.

3. Zabawa integracyjna – balony.

Zaznaczamy, że nie są to wyścigi. Zabawa jest eksperymentem, chcemy zobaczyć, która metoda transportu jest lepsza.

Dzieci dzielą się na dwie grupy. Każdy uczestnik dostaje balon. Jeśli grupy są nieparzyste, nauczyciel dołącza do którejś. Dzieci stają z jednej strony sali. Zadanie polega na tym, aby przetransportować wszystkie balony na drugi koniec sali i wrzucić do pudła (kosza). Grupa pierwsza ma to zrobić „tradycyjnie” – jedna osoba biegnie na koniec, wrzuca balon, wraca. Drugi zespół może użyć metod kreatywnych, np. ustawienie się obok siebie i przekazywanie balonów lub załadowanie wszystkich balonów do koca (chusty) i wspólne ich przeniesienie.

Następuje zamiana grup: „kreatywni” wykonują zadanie tradycyjnie, grupa pierwsza w sposób innowacyjny.

4. Zabawa integracyjna – tunel.

Jedna grupa tworzy tunel (łuk z własnego ciała, ręce i nogi na ziemi). Druga grupa przeczołguje się przez tunel. Kto się wydostanie, dołącza na końcu do budowy tunelu. Czekamy aż wszystkie dzieci przecisną się przez tunel.

5. Zabawa integracyjna – transport.

Dzielimy dzieci na 4 grupy i rozdajemy karimaty, chusty, pudło kartonowe, szalik, czapki.

Zadanie polega na tym, aby dzieci bezpiecznie przeniosły swoje maskotki z jednego końca sali na drugi. Mają w tym celu przygotować specjalną maszynę transportującą z dostarczonych im rekwizytów.

6. W kręgu.

Pacynka: Jak się Wam podobały zabawy?

P: Czy razem jest łatwiej robić pewne rzeczy?

P: Czy w świecie zwierząt też jest tak, że niektóre sobie pomagają? (kierujemy wątek rozmowy na pszczoły, mrówki) Wspaniale, macie tyle przykładów.

P: Ludzie też sobie pomagają. Co to jest? (Pokazujemy t-shirt.) Jak sądzicie, ile osób musi pracować, abyście mogli go założyć?

Nauczyciel pokazuje ilustracje prezentujące proces powstawania bawełny: uprawy na plantacji, pracy przy zbiorze, wyrobu przędzy, krojenia materiału itp. (patrz: karty pomocnicze). Opowiada, co jest na ilustracjach. Dzieci podpowiadają, jaka powinna być kolejność ułożenia obrazków. Wspólnie budujemy historię.

Na zakończenie każda osoba w kręgu układa, po kolei, jedno zdanie historii Małej Bawełny Emilki.

Nauczyciel: W pewnym ciepłym, dalekim kraju, na żyznej, wilgotnej ziemi rósł sobie krzaczek... (każda kolejna osoba dopowiada fragment bajki. Jeśli dzieci bardzo szybko dotrą do wątku o T-shircie, kontynuujemy go, tworząc historię T-shirta).

N i P: Jesteście bardzo pomysłowi i znacie dużo ciekawych słów. Stworzyliśmy wspólnie piękną historię. Bardzo Wam dziękuję!

7. Praca samodzielna (karty pracy).

Dla 3-, 4-latków:

Pokoloruj wieniec z kwiatów mieszkańca Hawajów.

Dla 5-, 6-latków:

Pokoloruj mieszkańca Hawajów wg klucza:

1 – kolor żółty

2 – kolor czerwony

3 – kolor niebieski

4 – kolor zielony

5 – kolor dowolny.

8. Zakończenie.

Słuchamy wspólne muzyki, taniec swobodny.

Scenariusz 3: SPOKÓJ, STRACH, NIEPOKÓJ

Cele:

• oswojenie się z trudnymi emocjami strachu, lęku

• uzmysłowienie dzieciom przeżywania przez wszystkich tego typu emocji

• pokazanie terapeutycznej roli strachu

• ukazanie możliwości regulacji natężenia tej emocji

• zapoznanie ze związkiem frazeologicznym „strach ma wielkie oczy”

• wyrażanie emocji ciałem, głosem

• pokazanie źródeł wsparcia w trudnych sytuacjach (inni).

Metody:

• ruch kreatywny

• pytania coachingowe, otwarte

• rozmowa kierowana

• zabawy ruchowe wg Labana, Ruch Rozwijający wg Veroniki Sherborne

• muzykoterapia

• użycie zanimowanej postaci

• drama.

Pomoce dydaktyczne:

• utwór muzyczny R. Straussa Tako rzecze Zaratustra (Also sprach Zarathustra)

• pacynka (np. pacynka misia dołączana do zestawu dla nauczyciela Kuferek czterolatka, Wydawnictwa JUKA)

• dziecięce maskotki

• lampka lub rzutnik, latarka

• balony dla każdego dziecka, grube flamastry

• 2 duże koce

• sznurek, szarfy do zaznaczania obszarów

• taśma samoprzylepna do zaznaczenia kładki/mostu

• waciki, klucze, gniotek, gąbka, butelka z ciepłą wodą, apaszka, plastikowy stworek, worek z ziarenkami, pomarańcza, kiwi, bakłażan, drewniana łyżka, sitko, lekko nadmuchany balon, kora drzewa, kamień, złożona gazeta, jabłko, smoczek, szyszka, gumka do ścierania, korek i inne przedmioty (mają mieć różną fakturę, kształt; jeśli mamy dostęp do galaretowatych substancji w bezpiecznej postaci, będą doskonałym uzupełnieniem listy rzeczy)

• kartka A3

• chustki do zasłaniania oczu

• karty pracy

1. Rozpoczęcie.

Dzieci leżą na dywanie i słuchają utworu Tako rzecze Zaratustra. Mogą mieć zamknięte oczy i wyobrażać sobie własną historię do muzyki.

2. W kręgu.

Pacynka wychyla się spod ramienia nauczyciela, wyraźnie przestraszona, mówi drżącym głosem.

P: Troszkę się przestraszyłam, jesteście tam? Mogę wyjść? Czy jest tu bezpiecznie?

Dzieci zachęcają pacynkę, aby wyszła.

P (wychyla się i mówi): Uff już mi lepiej! Dodaliście mi odwagi, dziękuję! A wy jak się czujecie? Pokażcie swoje buzie, są uśmiechnięte? Pokażcie teraz swoje maskotki, czy im podobała się muzyka? Nie przestraszyły się?

Ja się mocno w pewnym momencie bałem, ale pomogła mi wasza zachęta. Niekiedy czuję też strach przed zaśnięciem. Czy wy również czasem się czegoś boicie?

Rozmawiając z dziećmi, słuchamy ich uważnie. Nie oceniamy, nie pocieszamy, podkreślmy wartość mówienia o swoich lękach. Na przykład:

- O, to ciekawe.

- Wygląda na to, że czułeś spory strach.

- Tak się może zdarzyć, że...

- Czasem tak jest, że...

- Dobrze, że nam o tym opowiadasz.

- W takiej sytuacji można nawet krzyczeć...

P: Nieco straszne te nasze historie. A czy wy albo wasze misie lubicie się trochę bać, tak dla zabawy? Ja uwielbiam krzyczeć, gdy bardzo szybko zjeżdżam ze zjeżdżalni.

Rozmowa o pozytywnych aspektach spotkania ze strachem – kierujemy rozmowę na bajki, wesołe miasteczko, filmy w kinie, wskazujemy sytuacje, kiedy strach trenuje nas a nie obezwładnia.

- A teraz wszyscy robią straszne miny!

P: Czy uważacie, że czasem „strach ma wielkie oczy”?

Rozmowa na temat sytuacji, których się boimy, a okazują się one nie tak straszne, np. wizyta u dentystki (która okazuje się miła), pozostanie z opiekunką, cienie na ścianie.

3. Zabawa – teatr cieni.

Nauczyciel, korzystając z lampki lub rzutnika, demonstruje, jak można animować kształty cieni na ścianie za pomocą dłoni. Zbliżamy je i oddalamy, pokazując jak cień się zwiększa i zmniejsza.

Dzieci podchodzą i bawią się w teatr cieni.

4. Zabawa ruchowa – balonowe miny.

Nauczyciel rozdaje balony i flamastry. Dzieci malują na balonach straszne miny. Biegają, straszą się nawzajem. Mogą krzyczeć i piszczeć.

5. Zabawa ruchowa – las.

Nauczyciel zaznacza dwa miejsca – dziuple, w których można się schować i uspokoić.

Nauczyciel opowiada, wymyślaną na bieżąco, historię o spacerze po lesie:

• podkreśla zmysłowe aspekty, dynamizujące opowieść (jest chłodno, robi się ciemno, czuć powiew wiatru na policzku, zaczyna pada deszcz)

• imituje różne dźwięki lub o nich opowiada

• dzieci mają różne przygody, np. spotykają węża, przemykają po cichu na paluszkach obok jaskini niedźwiedzia, na czworaka przechodzą obok nory lisa, wielkimi skokami omijają ogromne kałuże, slalomem omijają mrówki

• na dźwięk tamburyna – uciekają do dziupli, żeby się schować.

6. Zabawa ruchowa – statki.

Dzielimy dzieci na dwie grupy. Rozkładamy koce tak, aby pomiędzy nimi była duża przestrzeń. Każda grupa siada na swoim kocu, który jest statkiem.

Zadanie polega na przeczołganiu się z jednego koca na drugi. Robimy to po kolei: dzieci „przepływają” na przemian – raz z jednego statku, raz z drugiego. Ważne jest, aby w tym czasie, gdy ktoś przepływa (czołga się), pozostali śpiewali piosenkę (np. Było morze, w morzu korek... lub inną dowolną). Tylko wtedy potwory w wodzie nie będą atakowały.

7. Zabawa ruchowa – most.

Nauczyciel układa z lin (lub papierowych pasków, samoprzylepnej taśmy) wąski most. Dzieci mają po nim przejść jednocześnie, ruszając z różnych stron (po jednym z każdego statku). Co zrobią, gdy będą się musiały minąć?

Nauczyciel podkreśla, że zabronione jest zrzucanie drugiej osoby z mostu.

8. Praca samodzielna (karty pracy).

Dla 3-, 4-latków:

Połącz linią odpowiedni cień z fotografią.

Dla 5-, 6-latków:

Narysuj z jednej strony zdjęcia to, czego przestraszył się przedstawiony na nim chłopiec. Z drugiej strony namaluj coś lub kogoś, kto mu może mu pomóc.

Autor: Zuzanna Taraszkiewicz

Scenariusz 4: RADOŚĆ, ODWAGA, LEKKOŚĆ

Cele:

• doświadczanie przez ciało wyrażania pozytywnych emocji

• zapoznanie z przyczynami dobrego lub złego humoru

• podkreślenie tego, co wpływa na pojawienie się pozytywnych emocji

• zapoznanie z delfinem, przedstawicielem łagodnego „uśmiechniętego” gatunku

• pogłębienie świadomości ciała

• rozluźnienie ciała

• poprawa integracji grupy

• rozwijanie zmysłu równowagi i propriocepcji

• doznanie uczucia lekkości.

Metody:

• rozmowa kierowana

• drama, animacja pacynki

• odwołanie się do indywidualnych doświadczeń

• zabawy z wyobraźnią

• choreoterapia

• muzykoterapia

• Ruch Rozwijający wg Veroniki Sherborne.

Pomoce dydaktyczne:

• utwór Oda do radości Ludwiga van Beethovena

• pacynka (np. pacynka misia dołączana do zestawu dla nauczyciela Kuferek czterolatka, Wydawnictwa JUKA)

• dziecięce maskotki

• chusta animacyjna lub duża poszewka

• przyrząd do robienia baniek mydlanych

• kolorowe taśmy lub paski z krepiny

• talerzyki papierowe

• karty pracy.

1. Rozpoczęcie.

Taniec swobodny do utworu Oda do radości Ludwiga van Beethovena.

2. W kręgu.

Pacynka (rozbawiona, roztańczona, nuci sobie utwór pod nosem): - Ach, witajcie. Czy wszyscy dobrze się bawili przy tym utworze?

- Ale jestem rozbawiony! Jak się czują Wasze maskotki?

- Zastanawialiście się, jak to jest, że czasem nam wesoło, a czasem nie? Co poprawia Wam humor?

- A może gdy ktoś, kogo lubicie, jest obok Was?

- A może coś dobrego do jedzenia?

- Być może są to jakieś ulubione zabawy lub tańce?

- A czy pogoda zmienia nasze emocje? Ręka do góry, kto lubi gdy świeci słońce?

- A czy jest nam smutno, jak wariujemy na placu zabaw?

- Podpowiedzcie, nigdy nie bujałem się wysoko na huśtawce, czy to wywołuje uśmiech?

- Czy ktoś z Was lubi skakać wysoko na łóżku? Rodzice nie zawsze pozwalają, ale ja to uwielbiam!

P: Zapraszam Was do wspólnej zabawy. Dziś zaprosimy do naszego przedszkola dużo uśmiechów. Jesteście gotowi?

3. Zabawa ruchowa – powietrze.

Do chusty animacyjnej, ogromnej poszewki lub koca wrzucamy przytulanki. Dzieci podrzucają je, wydając okrzyki radości. Misie szybują wysoko do góry.

4. Zabawa ruchowa – bańki.

Nauczyciel staje na podwyższeniu na środku sali. Puszcza we wszystkie strony kolorowe bańki mydlane, a dzieci skaczą i łapią je.

5. Zabawa ruchowa – kolorowe wężyki.

Nauczyciel rozdaje taśmy lub długie kawałki krepiny. Dzieci skaczą po sali, wirują, poruszają się tak, aby kawałki latały za nimi.

6. Zabawa ruchowa – cienie.

Dzieci ustawiają się parami. W każdej parze, po kolei, jedno dziecko porusza się, a drugie naśladuje jego ruch. Po chwili zamieniają się rolami.

7. Zabawa ruchowa – wesołe paluszki.

Nauczyciel rysuje dzieciom flamastrem kropki i uśmiech na kciukach. Palce witają się ze sobą.

Paluszki po kolei witają się z różnymi częściami ciała, dotykając ich:

• prawy palec z lewą stopą

• lewy palec z prawą stopą

• lewy palec z prawym uchem

• prawy palec z lewym uchem

• prawy palec z lewym kolankiem

• lewy z prawym kolankiem

• oba palce spotykają się na pępku.

N: Wspaniałe paluszki! To było trudne zadanie. Wykonaliście je wspaniale!

8. Zabawa ruchowa – dotykamy.

Nauczyciel wymienia części ciała. Dzieci dotykają je, starając się nadążyć i prawidłowo odnaleźć: lewa noga, prawa noga, nos, ucho, oko, głowa, szyja, ręka, kolano, pięta, usta.

9. Zabawa ruchowa – paróweczki.

Wszystkie dzieci układają się obok siebie (jak paróweczki). Ułożenie dzieci ma umożliwić im przesuwanie się (turlanie) na drugą stronę sali.

Na znak nauczyciela, dzieci zaczynają się turlać we wskazanym kierunku, wszystkie jednocześnie. Próbują doturlać się do końca sali, a następnie wracają.

10. Film.

Posiadacze rzutników i laptopów mogą zaprezentować dzieciom film o przyjaźni delfina z psem:

http://www.youtube.com/watch?v=J4WEkEAV1os

11. Praca samodzielna (karty pracy).

Dla 3-,4-latków:

Delfin jest bardzo pogodnym zwierzęciem, jego uśmiech pomaga przegonić smutki. Pokoloruj delfina.

Dla 5-, 6-latków:

Delfin jest bardzo pogodnym zwierzęciem, jego uśmiech pomaga przegonić smutki. Odnajdź na ilustracji 5 delfinów. Pokoloruj rysunek.