Architektura krajobrazu to młoda specjalizacja w ramach dyscypliny naukowej architektura i urbanistyka. Powstała w wieku XIX. Zajmuje się tworzeniem teoretycznych i praktycznych metod kształtowania krajobrazu.
Działalność w zakresie projektowania architektury krajobrazu oraz urządzania i pielęgnacji zabytkowych i współczesnych ogrodów, parków i innych terenów zieleni znana jest również jako sztuka ogrodowa lub architektura ogrodowa.
KRAJOBRAZ - JEST TO WYGLĄD OKREŚLONEGO OBSZARU BĘDĄCY REZULTATEM PROCESÓW GEOLOGICZNYCH:
RUCHÓW GÓROTWÓRCZYCH,
DZIAŁALNOŚCI MORZA,
WIATRÓW,
LODOWCÓW,
SUKCESJI ROŚLINNEJ
ORAZ DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA.
WYNIKA BEZPOŚREDNIO Z FORMY UKSZTAŁTOWANIA TERENU, JEGO RZEŹBY ORAZ RODZAJ POKRYCIA.
Naturalne elementy krajobrazu to podłoże z glebą, rzeźba terenu, woda, klimat, flora i fauna. W zależności od stopnia ingerencji człowieka w krajobraz rozróżnia się:
1. Krajobraz pierwotny powstały w wyniku czynników przyrodniczych, np. krajobraz puszczański, masywy górskie. W Polsce występują w postaci szczątkowej i są to: parki narodowe, rezerwaty przyrody; występują najczęściej obok krajobrazu kulturowego.
Babiogórski Park Narodowy
Białowieski Park Narodowy
Biebrzański Park Narodowy
Bieszczadzki Park Narodowy
Drawieński Park Narodowy
Gorczański Park Narodowy
Kampinoski Park Narodowy
Karkonoski Park Narodowy
Narwiański Park Narodowy
Ojcowski Park Narodowy
Park Narodowy Bory Tucholskie
Park Narodowy Ujście Warty
Pieniński Park Narodowy
Poleski Park Narodowy
Roztoczański Park Narodowy
Słowiński Park Narodowy
Świętokrzyski Park Narodowy
2. Krajobraz kulturowy z przewagą elementów antropologicznych związanych z działalnością człowieka nad elementami przyrodniczymi. Powstał jako zastąpienie naturalnych fitocenoz poprzez uprawy rolne i leśne. Jeśli sposób użytkowania jest dostosowany do charakteru środowiska przyrodniczego i geograficznego, jest to krajobraz harmonijny. W przypadku pojawienia się niekorzystnych, postępujących zmian (degradacji) powstaje krajobraz sztuczny, w tym przypadku krajobraz miejski, lub przemysłowy. Po pogłębiającej się degradacji powstaje krajobraz zdewastowany, lub zdegradowany wymagający rekultywacji.
3. Krajobraz miejski obejmuje teren zainwestowania miejskiego. Występujące w postaci krajobrazu miejskiego zabytkowego i współczesnego. Odznacza się zabudową wysoką, zwartą bez większych enklaw uprawowych. W system zabudowy miejskiej wplecione są urządzone tereny zieleni, np. ogrody, parki i inne odmiany terenów zielonych tworzące wspólnie systemy zieleni miejskiej oraz tereny wypoczynku i rekreacji.
4. Krajobraz zurbanizowany – występuje w strefach podmiejskich i przejściowych wchodzących w skład aglomeracji miejskiej. Są to przeważnie obrzeża miasta. Mogą w nich występować historyczne kompozycje ogrodowe.
5. Miasto to skupisko ludności odróżniające się od innych głównie pozarolniczą funkcją, znaczną wysokością zabudowy oraz jej intensywnością. Pojęcie to jest jednak elastyczne i doprecyzować je można indywidualnie poprzez określenie dominującej funkcji, np. miasto portowe -Gdańsk, miasto handlowe - Poznań, rzemieślnicze, przemysłowe - Łódź, Toruń, górnicze - Katowice, ośrodki administracyjne - Warszawa, miasto studenckie -Słubice.
6. Wnętrze krajobrazowe to całe fizjonomiczne otoczenie miejsca, z którego dany krajobraz jest oglądany. Jest to przestrzeń, którą wyróżniają cztery główne elementy: płaszczyzna pozioma (podłoże), ściany, bryły wolno stojące we wnętrzu i sklepienie. Wnętrza krajobrazowe stanowią fragmenty większej kompozycji składającej się z sekwencji wnętrz. Sytuowane w krajobrazie miejskim są zw. wnętrzami miejskimi. Jest to wnętrze krajobrazowe w mieście, stanowiące integralną część kompozycji urbanistycznej. W niektórych wnętrzach zakładane są kompozycje ogrodowe: ogrody śródblokowe, osiedlowe, klasztorne, szpitalne, szkolne i inne tereny zieleni np. skwery, zieleńce, przedogródki. We wnętrzu tym pojawiają się pojedyncze, lub zwielokrotnione okazy roślinności takich jak: grupy drzew i krzewów, aleje miejskie, szpalery, klomby.
7. Wnętrze ogrodowe to charakterystyczna w sensie kompozycyjnym, w zasadzie autonomiczna, część ogrodu pełniąca określoną funkcję. Stanowi rodzaj podstawowego modułu – jednostkę elementarną konstruującą całe założenie. Pojęcie wnętrza jest współcześnie instrumentem projektowania ogrodów.
8. Ogród jest to miejsce uprawy roślin, w tym drzew, krzewów, bylin, roślin jednorocznych z zastosowaniem odpowiednich zasad kompozycji przestrzeni dotyczących całości ogrodu i jego elementów. Ogród przybiera cechy kompozycyjne charakterystyczne dla danej epoki, a także dla typu funkcjonalnego i treściowego.
9. Park to kompozycja odmiany ogrodowej.
Założenie ogrodowe odnosi się do historycznych zespołów obiektów mieszkalnych i kompozycji ogrodowych.