Zadanie 1.11

Systematyka kosztów

Przedsiębiorstwo przemysłowe produkuje trzy rodzaje wyrobów X, Y i Z. Dla wytworzenia tych wyrobów przedsiębiorstwo poniosło różne rodzaje kosztów, które zostały ujęte w tabeli

Zakwalifikować podane w tabeli pozycje kosztów do poszczególnych grup, wykorzystując najczęściej stosowane kryteria klasyfikacyjne kosztów.

LP	KRYTERIA KLASYFIKACJI	PROCES TECHNOLOGICZNY	FAZY DZIAŁALNOŚCI	WIELKOŚĆ PRODUKCJI	ZWIĄZEK Z WYROBEM
	POZYCJA KOSZTÓW	podstawowe	ogólne	zaopatrzenie	produkcja
1.	Surowce do produkcji wyrobu Y	√			√
2.	Materiały A do produkcji wyrobu X	√			√
3.	Materiał B do produkcji wyboru Z	√			√
4.	Płace akordowe robotników wykonujących wyrób X	√			√
5.	Płace dniówkowe robotników zatrudnionych przy produkcji wyrobu Z	√			√
6.	Robocizna robotników wykonujących wyrób Y	√			√
7.	Wartość zużycia narzędzi specjalnych do wytworzenia wyrobu X	√			√
8.	Narzuty na płace związane z wytworzeniem wyrobu X	√			√
9.	Narzuty na płace związane z wytworzeniem wyrobu Y	√			√
10	Narzuty na płace związane z wytworzeniem wyrobu Z	√			√
11	Koszty zakupu materiału A	√		√
12	Koszty transportu materiału B własnym samochodem	√		√
13	Koszty braków wyrobu X	√			√
14	Koszty załadunku wyrobów gotowych (płace)		√
15	Koszty usług przedsiębiorstwa transportującego wyroby gotowe		√
16	Koszty opakowań wyrobu X (w zależności jakie to jest opakowanie)	√	√		√
17	Amortyzacja maszyn specjalistycznych służących do produkcji wyrobu Z (w zależności od metody)	√			√
18	Amortyzacja maszyn i urządzeń produkcyjnych	√			√
19	Amortyzacja środków trwałych o charakterze ogólnowydziałowym		√		√
20	Amortyzacja budynków administracji		√	√	√
21	Zużycie materiałów na potrzeby ogólne wydziału (produkcyjnego) np.: środki czystości		√		√
22	Koszty remontów wykonanych przez wydział produkcji pomocniczej dla maszyn wydziału podstawowego	√			√
23	Koszty remontu kapitalnego budynku administracyjnego wykonanego przez przedsiębiorstwo specjalistyczne		√	√	√
24	Koszty BHP na wydziale produkcyjnym		√		√
25	Paliwo na potrzeby maszyn wydziału podstawowego	√			√
26	Energia elektryczna na potrzeby ogólne wydziału		√		√
27	Płace i ubezpieczenia społeczne personelu wydziału pomocniczego		√	√	√
28	Płace i narzuty personelu zatrudnionego przy utrzymaniu maszyn i urządzeń w ruchu	√			√
29	Koszty transportu wewnętrznego wydziałów podstawowych (wykonywanego przez wydział pomocniczy)	√			√
30	Materiały na potrzeby ruchu urządzeń produkcyjnych	√			√
31	Konserwacja maszyn i urządzeń produkcyjnych	√			√
32	Energia napędowa maszyn	√			√
33	Płace i narzuty pracowników zarządu		√	√	√
34	Koszty biurowe		√	√	√
35	Koszty utrzymania magazynów materiałów podstawowych	√			√
36	Koszty laboratorium wydziałowego	√ lub	√		√
37	Odsetki od kredytów		√	√	√
38	Koszty utrzymania magazynu wyrobów gotowych		√

Proces technologiczny

• Koszty podstawowe – związane z samym procesem technologicznym (produkcja)

• Koszty ogólne – związane z organizacją tego procesu technologicznego

Fazy działalności:

• Zaopatrzenia – zakup materiałów lub towarów

• Produkcji – koszty związane z produkcją

• Zbytu – koszty związane ze sprzedażą (towarów w ostateczności materiałów)

Wielkość produkcji:

• Stałe – niezmienne w zależności od wielkości produkcji

• Zmienne – zależą od ilości wytworzonych wyrobów (np.: wynagrodzenie akordowe)

Związek z wyrobem:

• Bezpośredni – odnoszone wprost na dany wyrób

• Pośredni – te które trzeba obliczyć (skalkulować)

Do pkt. 17

Koszty zmienne – przy metodzie naturalnej

Koszty stałe – przy metodzie liniowej i degresywnej

ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW

CZYNNE – koszty dotyczące przyszłych okresów; w bilansie w aktywach trwałych (dla RMK powyżej 12 miesięcy), w aktywach obrotowych krótkoterminowych (dla RMK poniżej 12 miesięcy)

BIERNE – to tzw. rezerwy na przyszłe koszty (np.: rezerwa na remont, naprawy gwarancyjne, na nagrody, odprawy); w bilansie w Rezerwach i rezerwach na zobowiązania jest pozycja Rozliczenia międzyokresowe.

Zadanie 4.1

Rozliczanie kosztów w czasie

Jednostka wytwórcza wykazuje na 1 stycznia 200X r. na koncie „rachunek bieżący” saldo 23 000 zł, a na koncie „rozliczenia międzyokresowe kosztów” saldo Dt 3 600 zł (oznaczające opłacony za pierwszy kwartał 200X r. czynsz za dzierżawę sklepu detalicznego) oraz saldo Ct 5 000 zł (stanowiące rezerwę na naprawy gwarancyjne produkowanych wyrobów trwałego użytku – miesięczny odpis 500 zł).

W styczniu 200X r. wystąpiły m.in. następujące operacje gospodarcze:

1. Opłacono przelewem bankowym podatek od nieruchomości (budynki hal produkcyjnych) za okres od 1 stycznia 200X do 30 czerwca 200X 600 zł

2. Otrzymano polisę ubezpieczeniową PZU. Składki za ubezpieczenie majątku od ognia za pierwsze półrocze 200X r. opłacono przelewem bankowym 7 200 zł

3. Opłacono przelewem prenumeratę czasopism za II kwartał 200X r. 1 400 zł

4. Dokonano rozliczeń międzyokresowych kosztów w części przypadającej na styczeń 200X r.

Zadania:

1. Otworzyć odpowiednie konta

2. Zaksięgować na nich podane operacje gospodarcze w styczniu

3. Objaśnić zasady funkcjonowania konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” i przedstawić wpływ tej kategorii na wynik finansowy i strukturę bilansu.

Rozwiązanie:

Dodatkowe operacje:

2a) najpierw księgujemy otrzymanie polisy

2b) płacimy polisę

4a) czynsz za dzierżawę sklepu 3 600 / 3 = 1 200

4b) zwiększamy rezerwę na naprawy gwarancyjne 500

4c) podatek za styczeń 100

4d) polisa ubezpieczeniowa 7 200 / 6 = 1 200

Salda końcowe konta RMK – są to rozliczenia krótkookresowe

Zadanie 4.2

Rozliczenia międzyokresowe kosztów

W marcu bieżącego roku jednostka produkcyjna wykonała remont żurawia i podpisała umowę na remont suwnicy. Planowany koszt remontu suwnicy 7 200 zł. Firma otrzymała fakturę w marcu za remont żurawia na kwotę 3 904 zł (w tym VAT 704 zł) oraz w grudniu za remont suwnicy na 9 150 zł (w tym VAT 1 650).

Rozliczyć koszty remontów w czasie wiedząc, że:

1. Koszty remontów są rozliczane w ciągu danego roku kalendarzowego (do grudnia)

2. Za remont suwnicy firma tworzyła rezerwę od momentu podpisania umowy

oraz dokonać właściwych księgowań za cały bieżący rok, oznaczając kolejne operacje numerem zgodnym z miesiącem księgowania (I – styczeń, II – luty, itd.)

Rozwiązanie:

Operacje gospodarcze:

1. Faktura za remont żurawia

2. Faktura za remont suwnicy

III) , IV) … - rezerwa na remont suwnicy

III), IV) … - odpisy miesięczne za remont żurawia

Zadanie 4.4

Tworzenie i wykorzystanie rezerw na naprawy gwarancyjne (bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów)

Przedsiębiorstwo produkujące telewizory tworzy rezerwę na naprawy gwarancyjne w wysokości 5% przychodów ze sprzedaży. Gwarancja jest udzielana na okres jednego roku. Na początek roku X niewykorzystana rezerwa wyniosła 50 000 zł. W kolejnych trzech miesiącach przychody ze sprzedaży kształtowały się na poziomie 80 000 zł, 65 000 zł i 40 000 zł. W lutym wykonano naprawy gwarancyjne na ogólną wartość 90 000 zł, z czego na kwotę 70 000 zł (nett) otrzymano fakturę od firmy wykonującej naprawy, pozostałe reklamacje wykonano we własnym zakresie w jednym z wydziałów produkcji podstawowej. Na początku kwietnia jednostka pojęła decyzję o zaprzestaniu produkcji telewizorów.

Na 31 stycznia stany wybranych kont przedstawiały się następująco:

1. Koszty rodzajowe 100 000 zł

2. Produkcja podstawowa 25 000 zł

3. Koszty wydziałowe 45 000 zł

4. Koszty zarządu 20 000 zł

5. Koszty sprzedaży 10 000 zł

W lutym spośród poniesionych kosztów rodzajowych w wysokości 80 000 zł na koszty wydziałowe przypadło 60 000 zł, a na koszty zarządu 20 000 zł

Zaksięgować wszystkie operacje gospodarcze wynikające z treści zadania.

Jak należy ujmować koszty naprawa gwarancyjnych w przekroju funkcjonalnym ?

Jaki to ma wpływ na informacje dotyczące kosztów jakości produkcji ?

Rozwiązanie:

Operacje gospodarcze:

1. Sprzedaż w styczniu 80 000

   1. Rezerwa na naprawy gwarancyjne w styczniu (5% z 80 000) 4 000

2. Sprzedaż w lutym 65 000

3. Naprawy gwarancyjne w lutym – faktura na naprawy 70 000

   1. Rozwiązanie rezerwy 70 000

4. Reklamacje wykonane we własnym zakresie 20 000

5. Koszty obrotów wewnętrznych 20 000

6. Poniesione koszty rodzajowe 80 000

7. Rezerwa na naprawy gwarancyjne w lutym (5% z 65 000) 3 250

8. Sprzedaż w marcu 40 000

9. Rezerwa na naprawy gwarancyjne w marcu (5% z 40 000) 2 000

10. Przeniesienie rezerwy 30 750

Różnica konta RMK trafia na „pozostałe koszty operacyjne” gdy jest przerwa w działalności (produkcji) to dajemy różnicę na „straty nadzwyczajne” (tylko przy zdarzeniach losowych), a w „pozostałe koszty operacyjne” gdy jest dostosowanie do rynku np.: produkcja nieopłacalna.