20. GŁÓWNE MIARY AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ W SKALI MAKRO.

Aktywność gospodarcza inaczej koniunktura jest charakteryzowana za pomocą wielu wskaźników.

Najczęściej stosowaną miarą koniunktury jest poziom produkcji w skali gospodarki narodowej.

Do mierzenia aktywności gosp. w skali marko tj. gospodarki narodowej używamy miary:

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO -PKB - miara wielkości produkcji wytworzonej na terytorium danego kraju, niezależnie kto jest ich właścicielem. Podawany w określonym przedziale czasu (np. rok) PKB obejmuje tylko produkcję rejestrowaną statystycznie, przechodzącą przez rynek. Pomijane są produkty i usługi wykonane we własnym zakresie i tzw. szara strefa.

Metody obliczania PKB:

• Metoda wydatkowa (strumienia wydatków) , sumowanie wydatków na dobra finalne, czyli takich, które nie zużyto do produkcji innych dóbr.

• Metoda dochodowa (wartości dodanej) sumowanie dochodów powstających przy wytwarzaniu dóbr i usług finalnych (polega na sumowaniu wartości dodanej wszystkich przedsiębiorstw).

Wartość dodana jest to różnica wartości (ceny) produktu i wartości (ceny) zużytych do jego produkcji dóbr pośrednich, które przedsiębiorstwo kupiło od innych przedsiębiorstw.

• Metoda produktowa obliczania wartości PKB polega na sumowaniu wartości dóbr i usług finalnych wytworzonych w kraju.

UWAGA ! Niezależnie od sposobu obliczania wartości PKB zawsze uzyskuje się taki sam wynik - wartość dodana - koszty ponoszone na kolejnym etapie produkcji

PKB może być wyrażony w cenach rynkowych, zawierających podatki pośrednie lub - po ich potrąceniu – w cenach czynników wytwórczych (cenach netto).

PRODUKT NARODOWY BRUTTO - PNB jest wartością PKB powiększoną o dochody netto z tytułu własności za granicą. Pomijane są dochody obcokrajowców w danym Państwie i nie uwzględnia dochodu z lokat zagranicznych..

Mierzenie PNB czyli całkowitej produkcji dóbr i usług w danym roku, pozwala:

-    dokonywać oceny sytuacji gospodarczej,

-    określać strukturę gospodarki oraz jej zasoby,

-     badać jej wzrost w dłuższym okresie,

-     śledzić skutki oddziaływania polityki rządu na produkcję i dochody,

-     zestawić teorię sposobu funkcjonowania gospodarki do rzeczywistych danych

PRODUKT NARODOWY NETTO – PNN - miara efektów rocznej działalności gospodarki, rozumiany jako różnica PNB oraz wartości amortyzacji kapitału trwałego. PNN=PKB–amortyzacja

PNN to Dochód Narodowy wytworzony w gospodarce. Jest on równoważny takiej ilości pieniędzy, jaką dysponuje gospodarka na wydatki na dobra i usługi, po odłożeniu odpowiedniej ilości pieniędzy, wystarczającej do sfinansowania amortyzacji i utrzymania istniejącego zasobu kapitału na dotychczasowym poziomie.

PRODUKT KRAJOWY NETTO– PKN - to (PKB) pomniejszony o wartość amortyzacji środków trwałych.

PKN = PKB - amortyzacja