Psychologia ;)

EWiP z j. ang.

Gr. 2

Rok szkolny 2011/2012.

„Rozwój emocjonalno – motywacyjny w okresie młodszym szkolnym. ”

Już od pierwszych chwil swojego życia człowiek podlega wielu procesom, które pozwalają na przystosowanie się oraz prawidłowe funkcjonowanie w otaczającym środowisku. Niewątpliwie jednym z nich jest rozwój. Pojęcie to jest dość szerokie, jednak warto skupić się na dwóch bardzo istotnych jego aspektach. Mowa tu o rozwoju emocjonalnym i motywacyjnym. Odgrywają one znaczącą rolę w prawidłowym rozwoju dziecka w okresie młodszym szkolnym.

Początek nauki szkolnej otwiera nowy okres w życiu emocjonalnym dziecka. Życie to jest coraz bogatsze. Dziecko nawiązuje liczne więzi emocjonalne : z rówieśnikami i nauczycielem. Nauka szkolna pobudza emocje związane z aktywnością poznawczą. W okresie młodszym szkolnym towarzyszy większa dojrzałość emocjonalna niż w poprzednich okresach. Następuje wówczas przejście od bezradności do niezależności i samowystarczalności. Dojrzałość emocjonalna oznacza również nabywanie większego emocjonalnego różnicowania. W tym okresie widoczna jest także rosnąca u dziecka zdolność do wykrywania i rozumienia emocji wyrażanych przez inne osoby. Uczeń zdobywa umiejętność regulowania ekspresji własnych emocji. Dziecko nabywa w sobie świadomość odpowiedzialności za negatywne skutki działania. W toku rozwoju uczy się opanowywać i kontrolować swoje reakcje emocjonalne, na przykład : lęk, gniew, złość, aby zadowolić najbliższych. Liczy się w coraz większym stopniu, nie tylko z tym, czego życzą sobie dorośli lecz także z opinią swoich rówieśników. Dzieci w młodszym wieku szkolnym mniej kierują się w swym postępowaniu zasadą przyjemności czy przykrości, a bardziej przewidywania następstw swoich czynów. Są w stanie hamować swoje pragnienia, względnie zmuszać się do wykonywania określonych czynności, po to żeby podporządkować się wymogom, jakie panują w społeczeństwie.

Aktywność i ruchliwość należą do charakterystycznych i najzupełniej normalnych cech dziecka w tym okresie. Trzeba stwarzać mu odpowiednie warunki i prawidłowo organizować aktywność, bo tylko wtedy pojawia się u dziecka trwały, pozytywny nastrój. Kiedy próbujemy za wszelką cenę zahamować aktywność dziecka, to w jego samopoczuciu zaczynają zachodzić pewne zmiany. Jest to źródłem jego negatywnych stanów uczuciowych. Podczas średniego dzieciństwa następuje spadek lęków, związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ciału oraz lęku przed hałasem, ciemnością czy burzą. Większość nowych, powstających lęków wiąże się z rodziną i szkołą. Szczęście natomiast wywołują różne sytuacje. Należą do nich między innymi : poczucie akceptacji, osiągnięcie określonego celu czy na przykład zaspokojenie ciekawości. Jednak nie są to jedyne źródła szczęścia. Przypływ pozytywnych emocji zapewniają dziecku także : niespodzianki, ciekawe wyzwania ale też przebywanie z ukochanymi osobami. Kolejnym czynnikiem, wpływającym na szczęście dziecka jest miłość, ponieważ ma wiele cech abstrakcyjnych. Dzieci nie potrafią jej całkowicie zrozumieć, dopóki ich aparat poznawczy nie jest w pełni dojrzały. Dzieci wcześniej rozumieją fizyczne przejawy tego uczucia, jak na przykład : pocałunki, uściski, itp. Dopiero później uświadamiają sobie też jego psychologiczne aspekty : wzajemność, obustronność. Na rozwój emocjonalny dziecka istotny wpływ ma szkoła. Ze względu na bliski kontakt z nauczycielem, nabiera on szczególnego znaczenia. To co mówi nauczyciel jest ściśle przestrzegane. Badania psychologiczne wskazują, że główne motywy uczenia się dzieci w młodszym wieku szkolnym to :

- aby nauczyciele i rodzice byli zadowoleni,

- aby uzyskać określoną pozycje rówieśników,

- aby mieć przedmiot opanowany,

- dla oceny.

Spośród wielu dziedzin rozwoju człowieka, w sposób szczególny wyróżnia się rozwój motywacyjny. Motywacja jest złożonym procesem, który pobudza dziecko do działania i ukierunkowuje je na określony cel. Napięcie motywacyjne aktywizujące działanie powstaje na skutek :

- konieczności lub możliwości zaspokojenia potrzeb biologicznych i psychicznych,

- stawiania przez środowisko zadań,

- niezgodności między dopływającymi informacjami, a stanem informacji utrwalonych na drodze doświadczenia.

Wraz z rozwojem czynności motywacyjnych dzieci starają się już podejmować złożone formy aktywności, takie jak : zabawa czy nauka. W okresie młodszym szkolnym nie tylko działania, ale także procesy orientacyjno – poznawcze t. j.: pamięć, uwaga, wyobrażenia, nabierają dowolnego charakteru. Stopniowo zaczyna kształtować się sama motywacja : zdolność do ukierunkowania działań, właściwości natężenia, sposoby realizacji celów, „współdziałanie” ze sobą motywów.

Pojęcie motywacji :

Jak mówi Henryk Gasiul : „ Motywacja to podstawa możliwości zrozumienia przebiegu wszystkich procesów psychicznych oraz klucz do interpretacji osobowości.” Bodźce, które mają za zadanie motywować uczniów do nauki mogą mieć źródła zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Jeżeli właściwie dobierze się bodźce zewnętrzne to może to spowodować zmianę stosunku ucznia do nauki – będzie wtedy działał u niego mechanizm bodźców wewnętrznych, związanych z zainteresowaniami, ambicjami, czy dalszymi planami nauki. Wzmacniać go będą bodźce zewnętrzne w postaci nagrody, wyróżnienia, czy pochwały. Kształcenie motywacji jest niebędne, gdyż człowiek : „ musi stale uczyć się, aby żyć i ciągle stawać się na nowo”. Motywacja wewnętrzna i pozytywna przynosi dziecku najwięcej korzyści, ponieważ powstaje pod wpływem takich motywów, których osiągnięcie przynosi uczniowi zadowolenie, radość, satysfakcję. Stąd też jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształtowanie u uczniów trwałych motywów kształcenia się, ponieważ jest to podstawą do samokształcenia. Źródła motywacji mają dwojakie pochodzenie. Dzielą się na wewnętrzne formy motywacji, które pochodzą od jednostki oraz zewnętrzne – narzucane przez środowisko. Jednak nie jest to jedyny podział. Można też mówić o motywach osobistych – wywoływanych przez osobiste potrzeby i społecznych - wyzwalanych przez sytuacje społeczne. Kolejny, ważny podział to motywy pierwotne i wtórne (wyuczone). Określenie czegoś motywem pierwotnym jest kwestią umowną. K. Madsen uważa, że o motywacji pierwotnej stanowi :

- kryterium fizjologiczne,

- kryterium porównawczo- psychologiczne,

- kryterium bodźców wyzwalających.

Motywy wtórne są wyuczone. Są one rezultatem jednostkowego doświadczenia. Bazując na naturalnej ciekawości świata u dzieci, nauczyciel powinien tak prowadzić zajęcia, aby wywołały one zainteresowanie i chęć do pogłębiania wiedzy. Motywująca rola nauczyciela powinna polegać na udzielaniu pomocy dzieciom, aby zaczęły wierzyć we własne zdolności. W profilaktyce akcentuje się rolę stosowania nagród. Ich zadaniem jest kształcenie właściwych norm postępowania dziecka i wytrwałości w działaniu. Ważne jest to, żeby odpowiednio do zadania dobierać rodzaje nagród. Warto pamiętać także o tym, że częste nagradzanie uczniów w rezultacie nie będzie miało pozytywnych skutków.

Młodszy wiek szkolny jest ważnym okresem w życiu każdego dziecka. Warto wtedy pamiętać o zapewnieniu mu odpowiednich warunków do prawidłowego rozwoju, ponieważ uczeń jest bardzo chłonny poznawczo, emocjonalnie i społecznie. Normy i zachowania jakich się uczy, są ściśle zdeterminowane przez naśladowanie nauczycieli i rodziców. Już Jean Piaget stwierdził, że właściwy poziom rozwoju dziecka pod każdym względem jest niezwykle istotny dla faktu rozpoczęcia nauki szkolnej. Dlatego opracował metodę dojrzałości szkolnej, w której dogłębnie sprawdził możliwości uczniów z zakresu umiejętności fizycznych i umysłowych oraz dojrzałość społeczną, emocjonalną i wolicjonalną. Twierdził, że niewystarczający poziom chociaż jednej z tych sfer może oznaczać trudności w nauce.

Literatura :

  1. J. S. Turner „ Dydaktyka ogólna”, Warszawa 1999.

  2. P. G. Zimbardo „ Psychologia i życie”, Warszawa 1999.

  3. Cz. Kupisiewicz „ Dydaktyka ogólna”, Warszawa 2002.

  4. H. Gasiul „ Teorie emocji i motywacji”, Warszawa 2002.

  5. J. Reykowski „ Z zagadnień motywacji”, Warszawa 1977.

  6. R. Wroczyński „ Pedagogika społeczna”, Warszawa 1985.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Psycholgia wychowawcza W2
Broń Psychotroniczna
Psychologia katastrof
Metody i cele badawcze w psychologii
Wstęp do psychopatologii zaburzenia osobowosci materiały
02metody badawcze psychologii spolecznej2id 4074 ppt
ustawa o zawodzie psychologa
Psychologia rozwojowa 1
Praca psychoterapeutyczna z DDA wykład SWPS
Medyczne i psychologiczne skutki aktów terroru
Psychologiczne Podstawy Edukacji 1
Psychoneuroimmunologia 2

więcej podobnych podstron