Bankowy Fundusz Gwarancyjny S Ciapa

Spis treści: strona

Wstęp 3

1. Cele i zadania systemów gwarantowania depozytów 4

2. System gwarantowania w krajach UE i na świecie 4

3.System gwarantowania w Polsce czyli Babkowy Fundusz Gwarancyjny 5

4. Procedura zawieszenia działalności banku przez Komisję Nadzoru Finansowego 6

5.Uczestnicy systemu gwarantowania 6

6. Zasady gwarantowania w kraju macierzystego 6

7. Zakres przedmiotowy gwarancji 7

8.Podmioty objęte systemem gwarantowania BFG 7

9.Wysokość gwarancji 8

10.Zasady i realizacja gwarancji BFG 9

11.Źródła finansowania działalności BFG 10

12.Działalność pomocowa BFG jako alternatywna opcja dla wypłat

środków gwarantowanych 10

13.Statystyka upadłości banków 10

14.Informacje o systemie gwarantowania 11

Wstęp

Głównym powodem narodzin systemów gwarantowania depozytów jest ochrona deponentów, którzy jako klienci banku mogą mieć trudności w ocenie wiarygodności finansowej podmiotu.

Fundamentem powstawania systemów gwarantowania depozytów bankowych było założenie, że przedsiębiorstwo bankowe jako czyli bank w odróżnieniu od innych przedsiębiorstw działających w przeróżnych dziedzinach gospodarki np. usługach, przemyśle czy handlu prócz tego, że nastawione jest na zyski powinien, przede wszystkim spełniać warunki instytucji zaufania publicznego.

Nadrzędnym powodem uznawania banków za instytucje zaufania publicznego jest fakt prowadzenia przez nie działalności depozytowej, która polega na przyjmowaniu od klientów wkładów pieniężnych innymi słowy pozostawiając w banku jakąś cześć swojego majątku klienci chcą mieć pewność, że ich „skarb” w 100% jest bezpieczny. Szczególne uregulowania prawne dotyczące właśnie tych podmiotów stanowią źródło zaufania do banków jako instytucji zaufania publicznego. Głównym organem sprawującym kontrole nad bankami w Polsce jest Komisja Nadzoru Finansowego, której celem jest zagwarantowanie:

1. Cele i zadania systemów gwarantowania depozytów

Fundamentalnym zadaniem instytucji gwarancyjnych jest wypłata środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych osób fizycznych oraz innych podmiotów, którzy ulokowali pieniądze w bankach jako instytucjach zaufania publicznego, w przypadku ich niewypłacalności . Takie zabezpieczenie jest głównym celem systemów gwarantowania depozytów, które dbają o ochronę konsumenta usług bankowych oraz dbałość o stabilność systemu bankowego.

2. System gwarantowania w krajach UE i na świecie

Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) powołana do życia w Stanach Zjednoczonych w 1933 r. była pierwszą w świecie instytucją gwarantującą depozyty zgromadzone w bankach. Amerykański system gwarancyjny powstał jako bezpośrednie następstwo Wielkiego Kryzysu (w latach 20-tych i na początku lat 30-tych w USA upadało, czyli bankrutowało, rocznie około 600 banków). Historia europejskich systemów gwarantowania depozytów sięga 1966 roku. Pierwszy europejski system gwarantowania powstał w Niemczech.

Pierwszym aktem ponadnarodowym odnoszącym się do problematyki gwarantowania depozytów była Rekomendacja Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej nr 87/63 z 1986 r.
(w tym czasie działały instytucje gwarancyjne w Belgii, Niemczech, Hiszpanii, Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii). Rekomendacja była krótkim dokumentem opisującym jedynie potrzebę utworzenia systemów gwarantowania depozytów (tam gdzie jeszcze takich nie było). Rekomendacja ta wyznaczała daty, do których kraje członkowskie powinny takie systemy powołać do życia. Dla państw, które już były w trakcie wprowadzania systemów wyznaczono koniec 1988 r., a dla krajów, które jeszcze nic w tym kierunku nie zrobiły, wskazano koniec 1990 r. jako datę docelową.

Najważniejszym dokumentem dla europejskich systemów gwarantowania stała się Dyrektywa 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 30 maja 1994 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów, która określiła podstawowe wymagania, którym powinny odpowiadać krajowe systemy gwarantowania depozytów. m.in.: obowiązek utworzenia w każdym państwie co najmniej jednej instytucji gwarantującej depozyty, minimalny poziom limitu gwarancyjnego, maksymalny termin wypłaty należnych deponentom środków gwarantowanych oraz:

Dynamiczne powstawanie systemów gwarantowania depozytów na całym świecie odbywało się głównie w latach 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku. Przyjęcie Dyrektywy 94/19/WE sprawiło, że w Europie pojawił się kolejny impuls rozwoju ilościowego i terytorialnego systemów gwarantowania depozytów. Rozwój ten na kontynencie europejskim wpisał się w szersze zjawisko o skali globalnej. Dla przykładu w Ameryce Łacińskiej istnieje 18 systemów gwarantowania. Uczestnictwo banków w systemach jest również obowiązkowe. W Azji systemy gwarantowania powołano w 9 krajach. Udział banków w systemach gwarantowania tych krajów również jest obowiązkowy. W Afryce i na Bliskim Wschodzie zidentyfikowano łącznie 9 systemów gwarantowania, do których należy 14 państw. Rozwój systemów gwarancyjnych oraz troska o deponentów doprowadziła do zmian Dyrektywy 94/19/WE w zakresie:

  1. limitu gwarancyjnego, który został podniesiony i ujednolicony na poziomie 100 000 euro,

  2. maksymalnego terminu wypłaty należnych deponentom kwot gwarantowanych, który został skrócony do 20 dni roboczych.

Zmiany te - zgodnie z Dyrektywą 2009/14/WE – zostały wprowadzone do porządku prawnego państw członkowskich dnia 31 grudnia 2010 r.

3.System gwarantowania w Polsce czyli Babkowy Fundusz Gwarancyjny

W Polsce instytucja odpowiedzialną za gwarancje i bezpieczeństwo depozytów jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) z siedziba w Warszawie, który narodził się wraz z ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Ustawa ta weszła w życie 17 lutego 1995 r.

Kontrole nad działalnością Funduszu w zakresie przestrzegania prawa oraz zgodności ze statusem pełni minister właściwy do spraw instytucji finansowych. Każdego roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny jest w obowiązku przedstawić Radzie Ministrów sprawozdanie z działalności Funduszu za rok poprzedni w tym sprawozdanie finansowe oraz wyniki badań przez audytora, po czym sprawozdanie przekazywane jest do rozpatrzenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Tworząc BFG ustawodawca określił zasady gwarantowania depozytów bankowych przez tę instytucję oraz wcielił go w system instytucji czuwających nad bezpieczeństwem sektora bankowego. Regulacje prawne przyjęte w ustawie o BFG odpowiadają w pełni Dyrektywie 94/19/WE zmienionej Dyrektywą 2009/14/WE.

Podstawowe zadania BFG to:

4. Procedura zawieszenia działalności banku przez Komisję Nadzoru Finansowego

Sytuacja, w której powstaje odpowiedzialność BFG względem deponentów z tytułu wypłaty środków gwarantowanych jest wydanie przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji o zawieszeniu działalności banku, ustanowienie zarządu komisarycznego oraz złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości do właściwego sądu.

Komisja Nadzoru Finansowego ma za zadanie podjęcie decyzji o zawieszeniu działalności banku w przypadku gdy:

lub

W takim przypadku Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzje o zawieszeniu działalności banku, jednocześnie podejmuje decyzje o jego przejęciu przez inny bank, za zgoda przejmującego, albo występuje do sądu właściwego z wnioskiem o ogłoszenie upadłości co w tym przypadku następuje spełnienie warunku gwarancji.

5.Uczestnicy systemu gwarantowania

Uczestnictwo w polskim systemie gwarantowania jest dla banków obowiązkowe i dotyczy:

Szczegółowa lista banków objętych polskim systemem gwarantowania znajduje się na stronach internetowych Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

6. Zasady gwarantowania w kraju macierzystego

Od dnia przystąpienia Polski do UE czyli 1 maja 2004r. zgodnie z ustawodawstwem unijnym – banki (instytucje kredytowe) pochodzące z państw Unii Europejskiej mogą prowadzić na terytorium innych państw członków UE działalność w formie oddziału, korzystając z licencji bankowej uzyskanej z swoim kraju macierzystym. W ostateczności depozyty zgromadzone z oddziale banku w Polsce SA chronione przez system gwarantowania kraju macierzystego tego banku. I tak np. w Polbanku EFG, który jest oddziałem EFG Eurobank-Ergassia S.A. z siedzibą w Grecji objęte są gwarancjami greckiego systemu gwarantowania.

7. Zakres przedmiotowy gwarancji

Przedmiotem gwarancji są:

Gwarantowane są także należne deponentowi odsetki, które zostają naliczone do dnia spełnienia warunku gwarancji, czyli dnia wskazanego przez Komisję Nadzoru Finansowego jako dzień zawieszenia działalności banku i ustanowienia zarządu komisarycznego, o ile nie został on ustanowiony wcześniej, oraz wystąpienie do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

Należy pamiętać, że w przypadku niektórych produktów dostępnych klientom, bank jedynie pośredniczy w ich sprzedaży (dotyczy to np. jednostek funduszy inwestycyjnych, obligacji skarbowych, polis ubezpieczeniowych). Produkty te nie są objęte gwarancjami BFG.

8.Podmioty objęte systemem gwarantowania BFG

Podmioty, których środki na rachunkach oraz należności z innych czynności bankowych są objęte gwarancjami, to:

Podmioty nie objęte systemem gwarantowania BFG

Prawo przewiduje także wyłączenie niektórych podmiotów spod gwarancji. Są to tzw. świadomi uczestnicy rynku finansowego, czyli podmioty, które ze względu na charakter swojej działalności powinny być w stanie dokonać oceny banku z punku widzenia jego kondycji i wiarygodności. Polski system gwarantowania nie obejmuje środków zdeponowanych w bankach przez:

9.Wysokość gwarancji

Podstawową zasadą polskiego systemu jest to, że ubezpiecza on deponenta, a nie depozyt, czyli, ze wysokość środków gwarantowanych należna deponentowi wyliczana jest od sumy środków pieniężnych zgromadzonych na wszystkich jego rachunkach. Jest jeden limit środków gwarantowanych dla deponenta bez względu na liczbę umów zawartych przez niego z bankiem. W przypadku spełnienia warunku gwarancji, Bankowy Fundusz Gwarancyjny wypłaca deponentom kwoty gwarantowane do określonej ustawowo wysokości. Obecnie gwarantowane są w 100% depozyty do równowartości 100 000 euro. Środki gwarantowane wypłacane są w złotych polskich bez względu na to, w jakiej walucie nominowane były depozyty zgromadzone w banku. Do obliczania wartości euro oraz innych walut obcych przyjmowany jest kurs średni Narodowego Banku Polskiego z dnia spełnienia warunku gwarancji.

Suma depozytów w EUR Wysokość gwarancji w EUR Wysokość gwarancji w PLN
10 000 10 000 10 000 x 4,40 = 44 000
100 000 100 000 100 000 x 4,40 = 440 000
150 000 100 000 100 000 x 4,40 = 440 000

Tabela 1. Przykład sposobu wyliczenia środków gwarantowanych: kurs 1 EURO=4.40

W przypadku rachunku wspólnego, tj. rachunku prowadzonego dla kilku osób, należność klienta liczona jest w następujący sposób: środki na rachunku dzielone są między współposiadaczy, zgodnie z postanowieniami zawartymi w umowie rachunku, a jeżeli takich postanowień nie ma wówczas ustala się dla wszystkich równe części i oblicza wartość gwarancji dla każdego współposiadacza. Ustanowienie zaś pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem nie ma żadnego wpływu na wysokość świadczenia gwarancyjnego. Środki na rachunkach, których wielkość przekracza limity gwarancyjne BFG, deponent ma prawo dochodzić z masy upadłości banku w ramach wspomnianej wyżej procedury upadłościowej prowadzonej przez zarządcę lub syndyka.

10.Zasady i realizacja gwarancji BFG

Zarząd komisaryczny banku lub podmiot uprawniony do reprezentacji (w przypadku oddziału banku zagranicznego) sporządza listę osób uprawnionych do otrzymania środków gwarantowanych przez BFG wraz z wyliczeniem należnych im kwot. Następnie Zarząd komisaryczny banku lub podmiot uprawniony do reprezentacji lub podmiot, z którym Zarząd Funduszu zawrze umowę o dokonanie wypłat środków gwarantowanych dokonuje ich wypłat. Wypłata środków gwarantowanych następuje po przekazaniu zarządowi komisarycznemu banku lub podmiotowi uprawnionemu do reprezentacji lub podmiotowi, z którym Zarząd Funduszu zawrze umowę o dokonanie wypłat środków gwarantowanych stosownych kwot przez BFG.

Informacja dla deponentów o czasie i miejscu wypłat jest ogłaszana w prasie o zasięgu ogólnopolskim oraz w (w przypadku dokonywania wypłat przez inny podmiot, także w placówkach, w których będą dokonywane wypłaty). Środki gwarantowane wypłacane są osobom uprawnionym do ich odbioru, tj. deponentom, ich pełnomocnikom, przedstawicielom ustawowym lub następcom prawnym. W przypadku, gdy środki zdeponowane na rachunku zostały zablokowane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu „praniu brudnych pieniędzy” oraz finansowaniu terroryzmu, zawiesza się wypłatę deponentowi środków gwarantowanych, na czas trwania blokady.

11.Źródła finansowania działalności BFG

W celu prowadzenia działalności gwarancyjnej BFG dysponuje środkami finansowymi, które gromadzone są w bankach w ramach specjalnego, wydzielonego funduszu. W razie zaistnienia potrzeby wypłaty przez BFG kwot gwarantowanych dla deponentów zawieszonego banku, pozostałe banki uczestniczące w systemie gwarantowania dokonują stosownych wpłat na rachunek BFG.

Środki gromadzone w bankach nie są jedynym źródłem finansowania działalności gwarancyjnej BFG. W przypadku, gdyby okazały się one niewystarczające, BFG może m.in. wykorzystać fundusze własne, pozyskać środki w postaci dotacji lub pożyczki z budżetu państwa lub zaciągnąć krótkoterminowy kredyt w Narodowym Banku Polskim.

12.Działalność pomocowa BFG jako alternatywna opcja dla wypłat środków gwarantowanych

Dodatkowo oprócz działalności gwarancyjnej, czyli wypłaty środków gwarantowanych deponentom w przypadku zawieszenia działalności banku, ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym wprowadziła dodatkowe alternatywne rozwiązanie, mające ścisły związek z szeroko rozumianym systemem ochrony depozytów, a mianowicie działalność pomocową. BFG ma możliwość bankom (uczestnikom systemu gwarantowania):

Pomoc ta może być udzielana w formie pożyczek, gwarancji lub poręczeń. Na ten cel ustawa o BFG zobowiązuje banki do wnoszenia do BFG opłat rocznych. Środki przekazywane bankom w celu uzdrowienia ich sytuacji finansowej lub bankom na przejęcie banku zagrożonego pozwalają ograniczyć sytuacje, w których konieczna byłaby wypłata środków gwarantowanych. Niebagatelne znaczenie ma też fakt, że dzięki pomocy finansowej zagrożonym bankom „uratowane” są także środki nie objęte gwarancjami BFG oraz te środki, których wartość przewyższa kwoty objęte gwarancjami.

13.Statystyka upadłości banków

Po roku 1989 ogłoszono upadłość ogółem 6 banków komercyjnych i 132 banków spółdzielczych. Pierwsza upadłość banku w tym okresie miała miejsce w 1992 r.

Od dnia wejścia w życie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (17 lutego 1995 r.) BFG dokonał wypłat środków gwarantowanych dla deponentów 94 banków postawionych
w stan upadłości (5 banków komercyjnych i 89 banków spółdzielczych). Ogółem wypłatami środków gwarantowanych objętych zostało ponad 319 tys. osób, a łączna wypłacona kwota środków gwarantowanych przekroczyła 814 mln złotych.

Rok Liczba banków postawionych w stan upadłości
komercyjnych spółdzielczych
1992 0 1
1993 0 10
1994 0 23
1995 przed wejściem w życie ustawy o BFG 1 9

1995 po wejściu w

życie ustawy o BFG

2 48
1996 1 30
1997 0 6
1998 0 4
1999 1 0
2000 1 0
2001 0 1
2002-2010 0 0
Razem: 6 132

Tabela 2. Liczba banków postawionych w stan upadłości po 1989 r.

14.Informacje o systemie gwarantowania

Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarantowania nakłada na banki – w związku z ich uczestnictwem w systemie gwarantowania – następujące obowiązki informacyjne wobec ich klientów.

Banki powinny informować osoby korzystające oraz zainteresowane korzystaniem z ich usług o:

Informacje te powinny być zawarte w umowach pomiędzy bankami a klientami. Informacje o uczestnictwie w systemie gwarantowania nie mogą być wykorzystywane w celach reklamowych. BFG wyposaża banki uczestniczące w polskim systemie gwarantowania w tablice - do wywieszenia w placówkach - informujące, że depozyty złożone w danej instytucji gwarantuje Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz w ulotki na temat zasad gwarantowania depozytów przez BFG, skierowane do osób korzystających z usług bankowych.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bankowy-Fundusz-Gwarancyjny (krótki opis), 37
Bankowy Fundusz Gwarancyjny Dz
Bankowość, 05-bank, 5) Co to jest bankowy fundusz gwarancyjny
Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, Ustawy
Bankowy Fundusz Gwarancyjny Wikipedia
298 Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
bankowy fundusz gwarancyjny
ustawa o bankowym funduszu gwarancyjnym 650 0
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Bankowy fundusz gwarancyjny ok
Bankowy Fundusz Gwarancyjny
o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy Prawo bankowe
BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY
ustawa o?nkowym funduszu gwarancyjnym
Finanse i usługi?nkowe Fundusze Gwarancji Kredytowych w Polsce

więcej podobnych podstron