OBRONA CYWILNA WSPÓŁCZEŚNIE
http://www.opole.pl/obrona-cywilna-wspolczesnie/
Zadania OC realizowane w świetle dzisiejszych zagrożeń zmieniły nieco swój charakter, dlatego też pod dyskusję należałoby poddać funkcjonowanie struktur OC w obecnym wymiarze. Jak je zmodernizować, wyposażyć i dostosować do realiów dzisiejszego świata zagrożeń?
Po analizie art.1 ust.3 „Protokołu Dodatkowego I dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych oraz ust.4 w/w artykułu wynika, że wypełnianie zdań humanitarnych, nazywanych obroną cywilną odnosi się do przedziału czasowego ograniczonego wybuchem konfliktu zbrojnego lub rozpoczęciem okupacji z jednej ze stron i całkowitego zakończenia działań zbrojnych lub okupacji z drugiej. Obecnie zadania te realizowane są przez służby zgodnie z posiadanymi kompetencjami, o czym świadczy nw. tabela (zestawienie).
| Zadania obrony cywilnej wynikające z prawa międzynarodowego*) | Zadania obrony cywilnej przewidziane do realizacji | Zdania OC realizowane przez inne służby w czasie „pokoju” |
|---|---|---|
| I. Służba ostrzegawcza | Wykrywanie zagrożeń, w tym oznaczenie stref niebezpiecznych oraz ostrzeganie i alarmowanie | Zgodnie z wytycznymi Urzędu Wojewódzkiego. |
| II. Ewakuacja | Organizowanie ewakuacji ludności | Zgodnie z opracowanym planem. |
| III. Przygotowanie i organizowanie schronów | Przygotowanie i utrzymanie budowli ochronnych | Z realizacji tego zadania zrezygnowano-wydaje się ono niecelowe w kontekście możliwości współczesnych środków rażenia i pola walki. |
| IV. Obsługa środków zaciemniania | ||
| V. Ratownictwo | Organizowanie i prowadzenie działań ratowniczych | Realizuje CPR (tel.112) oraz Państwowa Straż Pożarna. |
| VI. Służby medyczne, w tym pierwsza pomoc oraz opieka religijna | Udzielanie poszkodowanym pomocy medycznej oraz stworzenie warunków do spełnienia posługi religijnej | Realizują służby medyczne i duszpasterskie. |
| VII. Walka z pożarami | Walka z pożarami | Realizują Jednostki Ratowniczo Gaśnicze. |
| VIII. Wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych | Zadanie to połączono z zadaniem nr 1 na dzień dzisiejszy brak możliwości realizacji tego zadania. | |
| IX. Odkażanie i inne podobne działania ochronne | Przygotowanie oraz prowadzenie likwidacji skażeń zakażeń | Realizuje Państwowa Straż Pożarna, WSSE. |
| Zadania obrony cywilnej wynikające z prawa międzynarodowego*) | Zadania obrony cywilnej przewidziane do realizacji | Zdania OC realizowane przez inne służby w czasie „pokoju” |
| X. Dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia | Organizowanie doraźnych miejsc przebywania (bytowania) i zaopatrzenia dla poszkodowanej ludności. | Zgodnie z opracowanym planem. |
| XI. Doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami. | Doraźna pomoc w przywracaniu i utrzymaniu porządku w strefach dotkniętych klęskami. | Realizuje Policja oraz Straż Miejska. |
| XII. Doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej | Doraźne przywracanie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej w tym pomoc w budowie i odbudowie awaryjnych ujęć wody pitnej. | Realizuje samorząd oraz min. ECO, WiK itp. |
| XIII. Doraźne grzebanie zmarłych | Doraźna pomoc w grzebaniu zmarłych | Zakłady pogrzebowe. |
| XIV. Pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych do przetrwania | Ochrona żywności, obiektów i innych dóbr niezbędnych do przetrwania. | Na wyznaczonych obiektach I kategorii Wojsko Polskie i SUFO na obiektach niższej kategorii. |
| XV. Dodatkowe rodzaje działalności, niezbędne dla wypełnienia któregoś z wyżej wymienionych, w tym planowanie i prace organizacyjne. | Realizowane na szczeblu Miasta planowanie zgodnie z obowiązującymi dokumentami normatywnoprawnymi. |
Krajowe regulacje prawne dotyczące obrony cywilnej, tj. ustawa o powszechnym obowiązku obrony oraz akty wykonawcze do niej, nie są spójne i nie wyczerpują wszystkich obszarów zadaniowych obrony cywilnej wymienionych przez Protokół. Przepisy nie określają jednoznacznie zadań ochrony ludności realizowanych w czasie pokoju, ograniczając się wyłącznie do zadań obejmujących działalność planistyczną, organizacyjną, szkoleniową i upowszechniającą wiedzę na temat problematyki obrony cywilnej.
W ostatnich latach wiele aktów prawnych dotyczących obrony cywilnej przestało obowiązywać, a w ich miejsce nie zostały przyjęte nowe regulacje. Dotyczy to zwłaszcza uchylenia art. 140 ustawy o powszechnym obowiązku obrony, który stanowił delegację ustawową do wydania przez Radę Ministrów rozporządzeń określających obowiązki i uprawnienia organów w sprawie obrony cywilnej, kwestie formacji obrony cywilnej oraz sygnały powszechnego ostrzegania i alarmowania. Brak regulacji prawnej w powyższych przypadkach ogranicza możliwości realizacji zadań w zakresie obrony cywilnej.Reasumując problematyka obrony cywilnej powinna być poddana modyfikacji, ujednoliceniu, postawieniu konkretnych wytycznych w tym zakresie oraz wskazania źródła finansowania. Brak takowych rozwiązań nie sprzyja tworzeniu właściwie funkcjonujących struktur OC. W 2009r. na terenie miasta Opola wiele zakładów zrezygnowało z utrzymywania formacji OC nie mając z ich utrzymywania korzyści finansowych lub innych przywilejów, które powodowałyby, aby Zakład nadal utrzymywał takową formację. Istnieje również potrzeba, aby zobowiązać w przepisach prawnych określając zadania dla przedsiębiorców (z prywatnymi włącznie). Z dużym zainteresowaniem śledzimy proces legislacyjny Ustawy o ochronie ludności która być może w bieżącym roku wejdzie w życie i wprowadzi zmiany w funkcjonującej ochronie ludności oraz obronie cywilnej.