1. Proces zarządzania i rola menadżera:

   1. zarządzanie: definicja pojęcia, istota zarządzania

   2. Funkcje zarządzania (charakterystyka poszczególnych funkcji i w jakim zakresie są one realizowane ze względu na szczeble zarządzania)

   3. Kierownik-menadżer jako osoba realizująca funkcje zarządzania: role menadżera wg. H. Mintzberga(interpersonalne, informacyjne, decyzyjne), rodzaje kierowników ze względu na szczeble zarządzania (i ich zadania), umiejętności (techniczne, interpersonalne, konceptualne i polityczne), autorytet (istota, rodzaj, znaczenie)

Ad. a.

Zarządzanie – polega na zorganizowaniu zasobów do osiągnięcia celu

Zarządzanie - jest to zestaw działań (obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji organizowania i przewodzenie, tj. kierowanie i kontrolowanie ludźmi) skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, rzeczowe, informacyjne, finansowe) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.

Istotą organizacji jest przyczynianie się lub współprzyczynianie się części do powodzenia całości i całości do powodzenia części. Organizacja musi charakteryzować się pewnym poziomem spójności i wzajemnego dostosowania rzeczy.

Ad. b.

Funkcje zarządzania:

• Planowanie – definiowanie celów

Planowanie w największym stopniu jest realizowane na najwyższym szczebli zarządzania.

• Organizowanie – pozyskiwanie i rozmieszczanie zasobów

Organizowanie jest realizowanie w podobnym stopniu na najwyższym i średnim szczeblu zarządzania.

• Motywowanie(kierowanie, przewodzenie) – przewodzenie zasobami ludzkimi

• Kontrolowanie – bieżący monitoring, sprawdzanie rezultatów

Motywowanie i kontrolowanie jest najbardziej realizowaną funkcja na szczeblu najniższym.

Ad. c.

Role menadżera wg. H. Mintzberga:

• Interpersonalna:

  • Reprezentacyjna – reprezentant, symbol firmy

  • Przywódcza - Realizuje cele firmy przez stoso­wanie określonego typu motywacji w stosunku do pracowników

  • Łącznik-pośrednik - Utrzymuje stosunki między firmą a otoczeniem zewnętrznym

• Informacyjna:

  • Rzecznik – prezentuje zagadnienia osobą z zewnątrz

  • Przekaźnik(ekspedytor) – dostarcza informacji członkom organizacji

  • Ekspert(specjalista) – poszukuje informacji związanych z funkcjonowaniem firmy

• Decyzyjna

  • Stymulator rozwoju – układa i daje pomysły nowych możliwości i wprowadza systematycznie zmiany do organizacji

  • Rozjemca - Rozwiązuje i usprawnia struktury organizacyjne

  • allokator zasobów – rozprowadza zasoby deficytowe i ustala priorytety

  • negocjator – reprezentuje firmę w negocjacjach indywidualnych i grupowych

Szczeble zarządzania:

• kierownictwo najwyższego szczebla – prezes, dyrektor, naczelny

• kierownictwo średniego szczebla – szefowie działów

• kierownictwo niższego szczebla – kierownicy zespołu

Umiejętności:

• konceptualne – wizjonerskie patrzenie na całość

• techniczne – podstawowe umiejętności kierownicze

• interpersonalne – komunikacja, elastyczność w kontaktach, współpraca

Autorytet jest to powaga, wpływ, znaczenie, przewaga, uznanie przez podwładnych.

Rodzaje:

• autorytet formalny(zewnętrzny) – związany z zajmowanym miejscem w strukturze organizacyjnej

• autorytet nieformalny(rzeczywistym, wewnętrzny, osobisty, merytoryczny) – poważanie, szacunek dla postawy, wiedzy, doświadczenia

Autorytet ułatwia zarządzanie organizacją, zwłaszcza w aspekcie kierowania ludźmi, gdyż autorytet pełni następujące funkcje :

• podnosi efektywność pracy kierowniczej i pracy organizatorskiej,

• integruje zespół pracowniczy,

• zwiększa skuteczność dopasowania się pracowników do społecz­nego środowiska pracy,

• powoduje wzrost efektywności i poprawę jakości pracy przez po­budzanie inicjatyw.

1. Proces podejmowania decyzji i racjonalność decyzji

   1. Decyzje kierownicze – definicja pojęć oraz typologia decyzji ( ze względu na różne kryteria) z przykładami

   2. Charakterystyka racjonalnego procesu podejmowania decyzji (charakterystyka etapów procesu decyzyjnego i przykłady)

   3. Koncepcja racjonalności decyzji: ograniczenia racjonalności decyzji, co wpływa na wzrost racjonalności (umiejętność omówienie na przykładzie)

   4. Formy decydowania: decyzje indywidualne i grupowe – zalety i wady, zastosowanie

Ad. a.

Decyzja:

• jest jednym ze sposobów, rodzajów zachowań się człowieka

• dokonaniem wyboru dotyczącego przyszłych działań – ich celów lub sposobu prowadzącego do celu

• wyborem nielosowym i opartym na świadomie przyjętych kryteriach

• wyborem z co najmniej 2 wariantów uznanych za możliwe do realizacji.

Rodzaje decyzji:

• ze wzg. Na to kto podejmuje:

  • kierownicze

  • niekierownicze

• ze wzg. na ilość ich wykonywania

  • programowalne ( wykonywane po raz kolejny)

  • nieprogramowalne

• ze wzg. na liczbę osób

  • jednoosobowe(indywidualnie)

  • grupowe

• ze wzg. na warunki

  • pewne – znam całą sytuacje decyzyjną

  • ryzykowne – znajomość pewnych elementów

  • niepewne – nie wiemy nic na temat sytuacji

Proces decyzyjny H. A. Simon

1. określenie przyczyn, które skłaniają do podjęcia decyzji

2. identyfikacja możliwych kierunków działania

3. wybór spośród tych kierunków

Proces podejmowania decyzji:

1. określenie problemu -> zepsuło się auto

2. cel -> zakup nowego auta

3. kryteria – czynniki wpływające na nasz wybór -> kolor, marka, cena

4. nadanie „wagi” kryteriom – wybór najbardziej obciążającego i najmniej

5. Analiza rozwiązań – które najbardziej odpowiada (kalkulacja)

6. Wdrążenie decyzji, realizacja

7. Kontrola wyboru

8. Ocena decyzji

Ad. b.

Ad. c.

Racjonalność decyzji:

• Pełna – decyzja optymalna, maksymalizacja wyniku

• Ograniczona – wystarczająco dobre rozwiązani, decyzja zadowalająca

Ograniczona racjonalność:

1. Decyzje zadowalające:

   1. Istnieje zespół kryteriów pozwalających na porównanie wszystkich alternatyw wyboru

   2. Dany wariant decyzyjny według tych kryteriów jest najlepszy ze wszystkich innych

2. Decyzje zadowalające:

   1. Istnieje zespół kryteriów ustalających minimalne warunki wariantu zadowalającego

   2. Dany wariant decyzyjny odpowiada tym wszystkim kryteriom lub jest od nich lepszy.

Istota zasady ograniczonej racjonalności odwołuje się do niemożno­ści znalezienia rozwiązania optymalnego i zakłada, że człowiek jest istotą która poszukuje satysfakcji, a nie optimum.

Na wzrost racjonalności wpływają:

• Określenie możliwie wszystkich opcji,

Racjonalność rzeczowa polega na przy­stosowaniu dokonywanego wyboru „do okoliczności i w ogóle wszyst­kiego, cokolwiek w sądzie prawdziwym stwierdzić można"

Racjonalność metodologiczna decyzji oznacza zgodność postępo­wania z posiadaną wiedzą.

Ad. d.

Formy decydowania:

• indy­widualna forma decydowania - jednostka wychodzi z założenia, że wie, może i potrafi.

• W grupowej formie decydowania wszyscy współpracują każdy może wnosić tu swoje opinie i poglądy, a także liczyć na innych.

Zalety indywidualnej formy decydowania:

• Przydatne w sytuacji kryzysu lub nagłej, trudnej do przewidzenia sytuacji, kiedy presja czasu nie pozwala na szukanie doradców czy na omawianie problemu.

• Większe poczucie odpowiedzialności

• Większa szybkość podejmowania decyzji

• Mniejsze koszty procesów decyzyjnych

Wady indywidualnej formy decydowania:

• Gorsze merytoryczne przygotowanie

• Mniejsze zaangażowanie wykonawców

• Większa możliwość samowoli i nadużycia.

Zalety grupowej formy decydowanie:

• Dostarcza więcej i lepszej jakości informacje

• Większa staranność podejmowania decyzji

• Większa liczba wariantów

• Większa akceptacja decyzji, ze względu na udział dużej ilości osób w jej podjęciu

• Lepsza współpraca przy wcielaniu w życie podjętej decyzji

• Poprawa komunikacji między pracownikami

Wady grupowej formy decydowania:

• Zabiera więcej czasu i jest pracochłonne

• Chęć dominacji niektórych pracowników

• Trudność z wypracowanie wspólnego stanowiska

• Presja grupy na pojedyncze jednostki

• Zbyt wiele danych i liczne warianty mogą zablokować przyjęcie jednego.

• W grupie mogą być osoby, które maja swoje indywidualne cele i mogą manipulowac sytuacją by odnieść osobista korzyść

1. Uniwersalne cechy organizacji jako instytucji

   1. Metodologiczne ujęcie terminu organizacji (rzeczowe, atrybutowe i czynnościowe) z przykładami

   2. Organizacja wg. Podejścia systemowego:

      1. Organizacja jako system (ogólny model)

      2. Atrybuty organizacji jako systemu (z przykładami)

   3. Modele organizacji w. Leavitta, wg. Krzyżanowskiego oraz wg. Bielskiego (umiejętność opisania i podania przykładu)

   4. Otoczenie organizacji:

      1. Definicja otoczenia organizacji, rodzaje relacji między otoczeniem a organizacją

      2. Pojęcie otoczenia dalszego ( inaczej otoczenia ogoólnego, makrootoczenia) oraz otoczenia bliższego (inaczej otoczenia celowego, mikrookoczenia ) oraz ich elementy

Ad. a.

Organizacja:

• Ujęcie rzeczowe: np. stowarzyszenie -> organizacja, w której pracuję to US.

• Ujęcie czynnościowe: np. samorząd studencki organizuje wybory.

• Ujęcie atrybutowe: np. dziekanat WNEIZ jest dobrze zorganizowany

Ad. b.

Organizacja wg podejścia systemowego:

Organizacja jest systemem otwartym - uporządkowany zbiór elementów, który jest w interakcji między sobą a otoczeniem

Ad. c.

Wg. Leavitta

Wg. Krzyżnowskiego

Wg. Bielskiego

Ad. d.

Otoczenie:

• Mikrookoczenie(bliższe, dolelowe)

  • Konkurencja

  • Klienci

  • Dostawcy

  • Instytucje finansowe

  • Instytucje kontrolne

  • Media

  • Społeczność lokalna (rada osiedla)

  • Grupy interesu (związki zawodowe)

  • Sojusznicy strategiczni

• Makrookoczenie (dalsze, ogólne)

  • Strefa polityczno-prawna (ustawodawstwo)

  • S. ekonomiczna (PKB, bezrobocie, inflacja)

  • S. społeczno-kulturowa (styl życia, media)

  • S. naturalna (zasoby)

  • S. technologiczna (postęp techniczny, informatyzacja, infrastruktura)

  • S. demograficzna (płeć, wielkość populacji)

  • S. międzynarodowa (integracje międzynarodowe)

1. Podstawowe aspekty planowania w organizacji

   1. Planowanie - istota i znaczenie, proces planowania

   2. Co to jest strategia organizacji, misja i wizja

   3. Wady i zalety planowania sformalizowanego

   4. Rodzaje planów i kiedy są one stosowane

Ad. a.

Planowanie – kombinacja celów oraz środków i zasad postępowania.

Pla­nowanie wiąże się z podejmowaniem z góry decyzji o tym: co należy robić, jak to robić, kiedy robić i kto ma to zrobić.

Proces planowania:

• Cel – oczekiwany stan rzeczy, do którego zmierzamy działania.

• Wizja

• Misja

• Strategia działania

• Plany działania

Wizja – wizerunek organizacji w odległej przyszłości, dążenie firmy. Powinna mieć charakter inspirujący, powinna być zawarta w jednym zdaniu i zawierać słowa kluczowe: dążymy, naj.

Misja – określa rolę firmy w otoczeniu. Powinna być zdefiniowana krótko i zwięźle.

Elementy misji:

• Produkt jaki oferuje

• Funkcje firmy

• Rynek, bądź klienta

Strategia – jest to wzorzec (koncepcja) rozwoju organizacji, długoterminowy plan, zawiera w sobie: cel, misję i wizję.

Strategie dzielimy na:

• Analizę wewnętrzną organizacji (są to mocne i słabe strony)

  • Zasoby

  • Wartości

• Analizę zewnętrzną organizacji (są to szanse i zagrożenie )

  • Mikrootoczenie

  • Makrootoczenie

Ad. c.

Ad. d.

Cechy dobrego planu:

• - celowość

• - wykonalność

• - zgodny wewnętrznie

• - operatywny

• - elastyczny

• - szczegółowy i długodystansowy

• - terminowy

• - zupełny, racjonalny

• - sprawny, komunikatywny

Rodzaje planów:

• Plany długoterminowe ( powyżej 5 lat) - cele strategiczne ( dla całej firmy)

• Plany średnioterminowe ( od 1-5) – cele taktyczne ( np. dla działu)

• Plany krótkoterminowe (do 1) – cele operacyjne (pracownicy)

1. Sprawne działanie – miary i wytyczne

   1. Koncepcja, sprawność działania (znaczenie)

   2. Podstawowe (praktyczne) walory, jakimi charakteryzują się sprawne działania (przykłady)

   3. Cykl działania zorganizowanego – pojęcie, cechy, etapy wg. H. Le Chatelier, J. Zieleniewskiego

   4. Dyrektywy sprawności działania( charakterystyka poszczególnych wytycznych oraz sposób ich zastosowania)

   5. Efekt synergiczny, efekt organizacyjny, dyssynergia (pojęcia, znaczenie i umiejętność podania przykładów)

Ad. a.

Sprawność działania w znaczeniu:

• Uniwersalnym ( nazwa ogólna każdego z waloru praktycznego[skuteczność, korzystność, ekonomiczność])

• Syntetycznym (ogół walorów praktycznych razem wziętych)

• Manipulacyjnym (zręczność)

Miary sprawności:

• Uniwersalne:

  • Skuteczność

  • Korzystność

  • Ekonomiczność

• Syntetyczne:

  • Optymalizacja

• Manipulacyjne:

  • Prostota ( łatwe do wykonania)

  • Czystość (nie dodajemy zbędnych czynności)

  • Dokładność ( odtwarzamy zadanie zgodnie ze wzorem)

  • Energiczność ( realizacja zadanie w odpowiednim dla niego tempie)

  • Niezawodność (solidność)

Ad. b.

Podstawowe miary sprawnego działania:

• Korzystność (W-K>0)

  • W >K – działanie korzystne

  • W =K – działanie obojętne

  • W <K – działanie niekorzystne

• Ekonomiczność (W/K)

  • W/K >1 – działanie ekonomiczne

  • W/K =1 – obojętne

  • W/K<1 – nieekonomiczne

• Skuteczność

• Optymalizacja (ekonomizacja)

  • Wariant wydajnościowy – Wynik wzrasta przy stałych kosztach

  • Wariant oszczędnościowy – Obniżamy koszty przy stałym yniku

  • Wariant wydajnościowo-oszczędnościowy – wynik wzrasta przy spadku kosztów

  • Wynik wzrasta szybciej niż koszty

  • Koszty maleją szybciej niż wynik

  • Maksymalizacja wyniku – wynik maksymalny przy kosztach minimalnych

Ad. c.

Cykl działania zorganizowanego - cykl ten jest schematem etapów działania sprawnego; zachowanie od­powiedniej kolejności i konsekwentne zastosowanie się do zasad realiza­cji każdego z tych etapów jest gwarancją osiągnięcia celu.

Cechy cyklu działania zorganizowanego:

• uniwersalizm – cykl działania musi się odnosić się do wszelkich działań, które należy traktować jako całość i zaczynać od określenia celu a kończyć weryfikację

• kompletność – ujmuje on normami modelu wszystkie czyny, które określają działanie, poczynając od wyznanych za przyczynę działania a kończąc na weryfikacji zamierzeń i kontroli

• racjonalność – jest teoretycznym wzorem osiągnięcia sprawności wszelkich działań

• elastyczność – istnieje szansa na dostosowanie działań do konkretnych warunków

Cykl działania zorganizowanego wg. H. Le Chatelier:

1. Postawienie jasno określonego celu

2. Badanie środków i warunków, które trzeba zastosować aby osiągnąć cel

3. Przygotowanie środków i warunków do realizacji działania

4. Osiągnięcie zamierzonych celów – urzeczywistnienie

5. Kontrola otrzymanych wyników i wyciągnięcie wniosków

Ad. d.

Dyrektywy (wytyczne) sprawnego działania:

1. Działać w sposób zorganizowany

2. Specjalizacja (podział pracy) – uniwersalizacja (skumulowanie czynności)

3. Kunktacja (oczekiwanie na właściwa chwile, wstrzymywanie) – antycypacja (uprzedzenie okoliczności)

4. Utrzymywanie określonego poziomu zasobu – pełne wykorzystanie zasobów

5. Aktywizacja (czynne, aktywne działanie) – ograniczenie działania: (potencjalizacja[możliwości], mechanalizacja, instrumentalizacja, inwigilacja czysta)

6. Koncentracja sił (działamy w jednym segmencie)– zabezpieczenie wszystkich kierunków działania (wszystkie segmenty)

Ad. e.

Efekt synergiczny – jest podstawo­wym warunkiem tworzenia i funkcjonowania organizacji. Oznacza współ­pracę między „organami”. Synergia to „takie zestawienie dwóch lub więcej elementów, by ich oddziaływanie (w przypadku osób działanie) dawało skutek większy niż suma skutków wywołanych przez każdy z elementów oddzielnie"

Jeżeli osiągamy mniej działając w asystencji z innymi podmiotami zjawisko to nazywa się dyssynergią i oznacza na­tychmiastową konieczność zmiany sposobu funkcjonowania organizacji.

Efekt organizacyjny – efekt osiągany dzięki połączeniu podmiotów osobowych i aparaturowych nośników działań trwałymi więziami organizacyjnymi w jedną zorganizowaną całość o wspólnym członie kierowniczym.

Przykładem takiej sytuacji jest mecz piłkarski, na którym kibice „asystują", pomagają okrzykami piłkarzom, pomimo że nie biorą udziału w grze. Dzięki nim podmiot działający, czyli zespół piłkarski, osiąga lepsze rezultaty