METODYKA PRACY Z UCZNIEM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

Zaliczenie:

• Kolokwium – pytania otwarte (tylko z zajęć)

• Aktywność

• Zaliczenie na ostatnich zajęciach

(ćwiczenia 13-10-2012)

Edukacja zintegrowana wywodzi się z pedagogiki specjalnej. Pedagogika specjalna respektuje założenia pedagogiki ogólnej i dodatkowo specjalne potrzeby (wg Dykcika)

Pedagogika specjalna wg Wałachowskiej

Dydaktyka – nauka o kształceniu, nauczaniu, uczeniu się

Na proces kształcenia w pedagogice ogólnej składa się:

• Nauczanie

• Samokształcenie

• Samowychowanie

• Wychowanie

Nie da się oddzielić procesu wychowania od kształcenia.

Składowe procesu kształcenia:

• Poznawanie świata (naturalnego z uwzględnienie kultury)

• Przygotowanie do udziału w przekształcaniu i formowaniu świata

• Rozwijanie sprawności, kompensacji, zainteresowań i zamiłowań,

• Kształtowanie indywidualnego stosunku do wartości społecznych, poznawczych, artystycznych, i religijnych.

Dydaktyka ogólna obejmuje wszystkie przedmioty i szczeble pracy szkolnej, a także dydaktyki szczegółowe poszczególnych przedmiotów tzw. metodyki nauczania. W dydaktyce specjalnej dzieje się analogiczne. Kształcenie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wymaga dostosowań, czego efektem ma być poczucie normalności, usprawnienie i uzbrojenie w wiedze i umiejętności, uzdalniające do pracy użytecznej społecznie pozwalającej na włączenie się w nim otaczającego życia społecznego. Taki efekt działań był już proponowany przez M. Grzegorzewską.

Działania edukacyjne, które planujemy zakładają planowane zmiany w uczniu w różnych sferach. Główną czynnością działań jest kierowanie uczeniem się.

(ćwiczenia) 27-10-2012

Charakterystyka osób z upośledzeniem w stopniu lekkim:

• Osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim mają zróżnicowany potencjał rozwojowy. Jest to zaburzenie o charakterze globalnym (wszystkie funkcje i procesy psychiczne odbiegają od normy), dlatego ich trudności w uczeniu się wynikają z zaburzeń: spostrzegania, uwagi, pamięci, myślenia, mowy, sprawności motorycznych, ale także procesów emocjonalnych, motywacyjnych, adaptacji społecznej.

• Spostrzeganie uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim jest niedokładne, wybiórcze, węższe zakresowo, występują zaburzenia analizy i syntezy spostrzeżeń. Najtrafniej poziom poznawania zmysłowego u tych uczniów można określić cytując słowa H. Borzyszkowskiej (1997): dziecko upośledzone umysłowo mało widzi – kiedy patrzy i mało słyszy – kiedy słucha.

• U uczniów z upośledzenie umysłowym w stopniu lekki stwierdza się obniżoną zdolność koncentracji uwagi. Ich uwaga jest krótkotrwała, mało podzielna i łatwo ulega zakłóceniu (nadmiernie odwracalna). Bardzo trudno jest skoncentrować ich uwagę zwłaszcza, gdy podejmują rozwiązanie zadań sprawiających trudności. Wzmacnianie uwagi tych uczniów jest procesem ciągłym i nie można go pomijać w trakcie realizacji działań edukacyjno – terapeutycznych.

• Dzieci upośledzone umysłowo w stopniu lekkim mają dobrą pamięć mechaniczną. Natomiast pamięć logiczna jest u nich w dużym stopniu zaburzona, co przejawia się w obserwowanych faktach:

  • Odtwarzanie zapamiętanych informacji odbywa się według zapamiętanej kolejności;

  • Mają trudności z odpytywaniem wyrywkowym, często po prostu nie rozumieją tego, czego wyuczyły się na pamięć;

  • Mają trudności w posługiwaniu się wyuczoną tabliczką mnożenia, bo wymaga to wybiórczego stosowania zapamiętanych wiadomości;

  • Potrzebuje również większej liczby powtórzeń, aby utrwalić zapamiętane informacje.

• Rozwój mowy u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim często bywa opóźniony, jednakże z uwagi na stosunkowo dobrą pamięć mechaniczną są w stanie (przy dobrej stymulacji środowiskowej) opanować znaczny zasób słownictwa, chociaż:

  • Mają trudności w rozumieniu znaczenia wypowiedzi oraz w samodzielnym tworzeniu dłuższych wypowiedzi (twórcze stosowanie mowy);

  • Częściej też w porównaniu z dziećmi w normie intelektualnej występują u nich wady wymowy;

  • Z uwagi na częste zaniedbanie środowiskowe można zaobserwować też używanie wulgaryzmów i wyrażeń slangowych.

  • Mają stosunkowo dobrze rozwiniętą mowę odtwórczą, ale słabiej funkcjonuje u nich twórczy wymiar mowy.

• Osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim mają zaburzone myślenie abstrakcyjne, słowno – pojęciowe

• Ich myślenie rozwojowe zatrzymuje się na poziomie myślenia konkretno – obrazowego, co przejawia się w trudnościach z abstrahowaniem, uogólnianiem, tworzeniem pojęć, wnioskowaniem czy przewidywaniem (myśleniem przyczynowo - skutkowym ). Zaburzenie wyższych form myślenia w znacznym stopniu utrudnia zdobywanie wiedzy i powoduje, że pewien jej zasób jest niedostępny osobom z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim.

Najczęściej występujące zaburzenia u dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim, które mają znaczenie dla ich osiągnięć szkolnych, to:

• Zaburzenie orientacji przestrzennej

• Niski poziom sprawności grafomotorycznej,

• Słaba koncentracja uwagi;

• Liczne i nasilone wady wymowy

• Wolniejsze tempo pracy

• Zaburzenia rozumienia znaczenia wypowiedzi

• Zaburzenia analizy i syntezy (wzrokowej, słuchowej, wzrokowo - słuchowej),

• Trudności w rozpoznawaniu liter oraz w czytaniu,

• Trudności w rozumieniu przeczytanego tekstu

• Istotnie zaburzony poziomi rozumienia wszelkich reguł, zasad, definicji,

• Utrudnione tworzenie pojęcia liczby,

• Ograniczenie procesów pamięciowych

• Brak rozumienia treści zadań tekstowych i trudności w ich rozwiązywaniu,

• Zaburzenia wyobraźni przestrzennej utrudniające rozumienie i wykonywanie zadań geometrycznych,

• Trudności w orientowaniu się w stosunkach czasowych i posługiwaniu się nimi,

• Kłopoty w powiązaniu nowych informacji z poprzednio zapamiętanymi,

• Słaby poziom stosowania umiejętności w praktyce,

• Mała samodzielność w wykonywaniu zadań

• Często występująca nadpobudliwość psychoruchowa lub zahamowanie,

• Brak krytycyzmu

• Trudności w antycypacji zachowań,

• Impulsywność

• Podatność na negatywne wpływy otoczenia,

• Niski poziom motywacji,

• Małą wrażliwość na potrzeby innych,

• Częste przejawy agresji

Działalność edukacyjna szkoły jest określana przez:

• Szkolny zestaw programów nauczania

• Program wychowawczy

• Program profilaktyki

Wszystkie trzy tworzą wspólną całość i muszą zawierać wymagania opisane w podstawie programowej, czyli obowiązuje nas znajomość podstawy programowej, szkolnych programów które wybraliśmy do pracy na początku roku szkolnego. Te trzy elementy są dla nas ważne i musimy je uwzględniać w pracy z dziećmi.

PLANOWANIE DYDAKTYCZNE

• Plan jest wytyczną działania

• Planowanie – sporządzanie planu

• Planowanie dydaktyczne – sporządzanie planów zajęć edukacyjnych, rozpoczyna działania edukacyjne. Jest to pierwsza ze złożonych czynności kierowania uczeniem się jako pomagania uczniom.

STYLE KIEROWANIA PRACĄ UCZNIÓW

Relacyjny – nastawienie na uczniów – kierowanie pracą uczniów aby osiągnęli cele kształcenia

Zadaniowy – skoncentrowany na osiąganie celów

Styl relacyjny

• Demokratyczny, integratywny, partycypacyjny, niedyrektywny

• Zorientowany na korzystne warunki w grupie

• Zarządzanie przez cele, prowadzące do uczynienia celów działania zakładu osobistymi celami jako załogi (teoria zarządzania)

• W edukacji owocuje skutecznością relacyjną – uspołecznienia, dobrej atmosfery pracy, zadowolone ze szkoły

• Skuteczny w przypadku uczniów dojrzałych, zadań oryginalnych i złożonych, bez pośpiechu, silna motywacja, nauczyciel doświadczony .

Style relacyjny – nauczyciel

• Wiele rozmawia z uczniami

• Organizuje narady

• Wysłuchuje opinii uczniów i przyznaje im racje

• Zachęca do przedmiotu

• Nagradza wysiłki

• Pozytywnie spostrzega nawet najbardziej uciążliwych uczniów

• Skłony przypisywać sobie winę za ich zachowanie i nie ustaje w poszukiwaniu dróg polepszenia współpracy z zespołem uczniowskim, nawet nie kosztem znacznej redukcji pierwotnych celów kształcenia

OD DOBREGO NAUCZYCIELA WYMAGAMY NAPRZEMIENNOŚCI W STYLACH PRACY

17-11-2012

Na strukturę programu składają się:

• Szczegółowe cele edukacyjne,

• Treści nauczania – materiał kształcenia

• Procedury osiągania celów szczegółowych – metody, formy, ćwiczenia

• Opis założonych osiągnięć ucznia

• Metody sprawdzania osiągnięć i kryteria oceny

Plan wynikowy – uporządkowany wykaz oczekiwanych wyników uczenia się ucznia, zawiera ich opis i zakres materiału nauczania. Powinien zawierać treści kształcenia, cele nauczania, wymagania edukacyjne, tematy lekcji.

(www.mac.pl, edukacja wczesnoszkolna – program edukacji wczesnoszkolnej)

KLASA III

Temat: Moje wakacje

Blok: Lato zaczekaj chwilkę

Cele:

• Uczeń stosuje różne formy wypowiedzi dotyczących wakacyjnych przygód – opowiadanie, opis

• Uczeń zapisuje nazwy miejscowości

• Uczeń odnajduję wskazane miejscowości na mapie

• Uczeń zaznacza odpowiednimi kolorami na mapie Polski góry, wyżyny, niziny, morze.

• Uczeń określa główne kierunki geograficzne na mapie Polski.

Formy: indywidualne, grupowe

Metody:

Przebieg zajęć:

Czynności nauczyciela	Czynności ucznia	Pomoce	Ewentualne problemy	Sposoby rozwiązania
Powitanie Nauczyciel pokazuje uczniom widokówki z wakacji. 3.dd 4. Wyznacza za pomocą kompasu kierunki na mapie. 4. Nauczyciel rozdaje kartę pracy „Mapa polski”	Zapisuję temat zajęć Opowiadają gdzie spędziły wakacje. Zapisują nazwy miejscowości w których były. Uczniowie odnajdują miasta na mapie i przypinają odpowiednie widokówki. Określają które z wyznaczonych wcześniej miasta znajdują się na północ, na południe, na wschód i na zachód Zaznaczają kolorami poszczególne	Widokówki Mapa