UKŁAD OKRESOWY A WŁAŚCIWOŚCI PIERWIASTKÓW

1. Energia jonizacji to energia potrzebna do oderwania jednego lub kilku elektronów od atomu (przejścia w kation).

np. energia jonizacji fransu jest mniejsza od energii jonizacji fluoru – mniej energii potrzeba do oderwania elektronów, a więc frans łatwiej przechodzi w kation.

1. Energia powinowactwa elektronowego to energia wydzielana przy przyłączaniu elektronu do atomu (przechodzeniu w anion).

np. energia powinowactwa elektronowego fluoru jest większa od energii powinowactwa elektronowego fransu – więcej energii wydziela się podczas oderwania elektronów, a więc fluor łatwiej przechodzi w anion.

1. Elektroujemność to zdolność atomów danego pierwiastka do przyciągania elektronów podczas tworzenia związku chemicznego.

np. CaO: elektroujemność O = 3.5, elektroujemność Ca = 1.0 → 3.5 > 1.0, więc Ca²⁺O^2-

1. Promień atomowy jest odwrotnie proporcjonalny do energii jonizacji, energii powinowactwa elektronowego i elektroujemności. Im więcej jest w jądrze atomowym nukleonów, tym mocniej są przyciągane elektrony i promień atomowy jest mniejszy (zależność w okresie). Im więcej jest powłok elektronowych w atomie, tym promień atomowy jest większy (zależność w grupie).

Kation ma mniejszy promień atomowy od atomu wyjściowego, ponieważ wzrósł stosunek ładunku jądra do liczby elektronów – elektrony są silniej przyciągane.

Anion ma większy promień atomowy od atomu wyjściowego, ponieważ zmniejszył się stosunek ładunku jądra do liczby elektronów – elektrony są słabiej przyciągane.

Zadanie 1

Który z atomów ma większy promień atomowy: sód czy potas?

Na = 3 powłoki elektronowe

K = 4 powłoki elektronowe

promień atomowy K > promień atomowy Na (elektrony walencyjne potasu są aż na 4 powłoce)

Zadanie 2

Który z atomów ma większy promień atomowy: tlen czy fluor?

O = 8 protonów

F = 9 protonów

promień atomowy O > promień atomowy F (elektrony tlenu są słabej przyciągane)

1. Metaliczność

1. Niemetaliczność

1. Zasadowość

1. Kwasowość

1. Reaktywność metali (im większy promień atomowy, tym większa reaktywność metali – słabiej przyciągane są elektrony, więc łatwiej je oderwać)

1. Reaktywność niemetali (im mniejszy promień atomowy, tym większa reaktywność niemetali – mocniej przyciągane są elektrony, więc łatwiej przyciągnąć kolejne)