Amoniak można oznaczyć z krwi i moczu produkt rozkładu białek.

Wartości prawidłowe 16-65 mol

Pobieranie krwi:

• EDTA(sól dipotasowa)

• Transport w lodzie-hamowanie katabolizmu aminokwasów

• Zamknięta probówka

• Ważne uwagi przedlaboratoryjne

• Palenie papierosów wzrost poziomu amoniaku(jeden papieros wypalony przed pobraniem krwi podnosi stężenie amoniaku o 100%

Osocze jest materiałem z wyboru

Amylaza:

Jest enzymem katalizującym hydrolizę wielocukrów jej najwyższe stężenie występują w wydzielinie ślinianek i trzustki

Norma 25-125/l

Wzrost:

• Ostre i przewlekłe zapalenie trzustki

Obniżenie:

• Martwica trzustki,

• rozległe oparzenia,

• zawał mięśnia sercowego

• zatrucia metalami ciężkimi

Struktura ludzkiej alfa amylazy ślinowej jednego z podstawowych enzymów trawiennych rozkładających skrobię

Audiometria

Biobsja aspiracyjna cienkoigłowa:

Biopsja(BAC) polega na ukłuciu cienką igłą zmiany typu guz ,torbiel bezpośrednio przez skórę

Biopsja najczęściej dotyczy :

• Piersi

• Tarczycy,

• węzłów chłonnych,

• ślinianek

Stosuje się do rozpoznania wyczuwalnych i niewyczuwalnych guzów.W przypadku guzów niewyczuwalnych…?

Badanie ciśnienia śród gałkowego (tonometria)

Za prawidłowe badanie śród gałkowe przyjmuje się zakres od 10mmHg do 21 mmHg

Pomiar ciśnienia śród gałkowego połączony z badaniem dna oka, czyli tarczy nerwu wzrokowego jest ważnym badaniem

CRP białko C -reaktywne

Białko należące do grupy ostrej fazy. Wytwarzane głównie w wątrobie i komórkach tłuszczowych

a następnie wydzielane do krwi

norma < 10mg/l

Białko całkowite(surowica)

Norma 60-80g/l

Wzrost stężenia hiperproteinemia:

• Przewlekłe stany zapalne

• Przewlekłe choroby wątroby

• Odwodnienia organizmu

Zmniejszenie stężenia hipoproteinemia:

• Niedożywienie

• Zespół złego wchłaniania „jelitowej” utracie białka

• Marskości i inne uszk. miąższu

• Choroby nerek

• Rozległe oparzenia

• Nadmierna utrata białka przez nerki

Bilirubina całkowita

Żółty barwnik pochodzi z rozpadu krwinek czerwonych powstaje w wątrobie, śledzionie, szpiku kostnym -bilirubina wolna

Łączy się z albuminami osocza i przedostaje się do wątroby gdzie jest sprzężona z kwasem glukaronowym i wydalana do dróg żółciowych -bilirubina sprzężona

Wolna + sprzężona= całkowita

Norma 0,2-1mg/dl

Wzrost fizjologiczny:

• u noworodków i kobiet w ciąży

Wzrost patologiczny:

• Hemoliza wewnątrz czaszkowa, żółtaczka hemolityczna u noworodków

Bronchoskopia

Badanie endoskopowe dróg oddechowych

Cholesterol całkowity

Norma<200mg

Wzrost:

• Hipercholesterolemia rodzinna

• Niedoczynność tarczycy

• Otyłość

• ,cukrzyca

Obniżenie

• W ciężkim uszk .wątroby

• Nadczynność tarczycy

• Posocznica

• W czasie głodzenia

• Terapia lekami obniżającymi wzrost cholesterolu

Poziom podwyższony: 200-239mg/dl(5.17-6.18mmol/L

240mg//dl 6.21 mmol/L i powyżej Wysokie ryzyko chorób serca

Cholesterol HDL DOBRY

Wzrost:

• U osób z regularną aktywnością fizyczną

• Zwieszenie stężenia frakcji HDL koreluje ze zmniejszeniem ryzyka choroby niedokrwiennej serca

Obniżenie:

• Zespół nerczycowy

• U palaczy

Norma u kobiet: >50 mg

Cholesterol LDL ZŁY

Uważany za niekorzystny powoduje odkładanie nadmiaru cholesterolu w ścianach naczyń krwionośnych(miażdżyca)

Wzrost:

• Cukrzyca

• Niedoczynność tarczycy

• Doustne leki antykoncepcyjne

Obniżenie:

• Bezpośrednio po urazach

Norma:<100mg/dl optymalny

100-129mg/

Cystografia:

Badanie rentgenowskie badanie obrazowe służące do oceny pęcherza moczowego

Cystoskopia:

Oglądanie od wewnątrz pęcherza moczowego za pomocą cystoskopu. Pozwala na uwidocznienie zmian patologicznych w pęcherzu moczowym

Densytometria:

Metoda obrazowania gęstości kości. Wczesne wykrywanie zmian w kierunku osteoporozy

Echo serca:

Badanie ultrasonograficzne. Cel :

• ocena budowy i działania zastawek serca

• Pomiaru wielkości pracy komór serca

• Diagnostyka wad serca

• Płyn w worku osierdziowym

• Badanie trwa 30 min bezbolesne

EKG
metoda holtera ocenia prawidłowa prace serca 24 h,

EKG próba wysiłkowa: Używa się maksymalnej częstości pracy serca

EEG:

Polega na rejestracji przy pomocy elektrod na głowie czynności pądów mózgu człowieka charakteryzuje się niewielkim napięciem

Estradiol:

Przedstawiciel estrogenów-odp.za rozwój żeńskich hormonów płciowych ,występuj w jajnikach ,a w okresie ciąży w łożysku. U mężczyzny znajduje się w jądrach i nadnerczach

Fibrynogen:

Białko produkowane w wątrobie uczestniczy w procesie tworzenia skrzepu

Określany jako I czynnik krzepnięcia norma 1,8-3,8

FT3 wolna trójjodotyronina:

Jeden z dwóch hormonów produkujących tarczyce

FT4 wolna tyroksyna:

Powala ocenić czynność tarczycy

• Monitorować skuteczność leczenia przeciwtarczycowego

• Rak tarczycy

GGTP GAMMA Glutamylotransferaza:

Najbardziej czuły wskaźnik zaburzeń czynności wątroby i dróg żółciowych

Wzrost:

• Cholesteraza(zastój żółci)

• Alkoholowe uszk.wątroby

• Kobiety <35

• Mężczyźni<40

Gonadotropina kosmówkowa BETA-HCG:

Wydzielany w czasie ciąży przez komórki trofoblasu

Wykazanie jej obecności w moczu jest stosowane jako test ciążowy

Norma

Kobiety i mężczyźni<3U/L

PET:

Pozwala ocenić strukturalnie i nie tylko zabuczenia czynności mózgu,

Proteaza serynowa(PSA):

Swoisty antygen gruczołu krokowego wydzielany przez komórki przewodników wydzielanych stercza

Podwyższenie:

• Stan zapalny prostaty, łagodny rozrost prostaty ,gruczolak, rak gruczołu krokowego

SPECT(tomografia emisyjna pojedynczych fotonów):

Tomografia kompuerowa:

TSH :

wydzielany przez przedni płat przysadki

rośnie: w przypadku niedoczynności tarczycy, nowotworów, zapaleniu tarczycy,

Spada: w nadczynności tarczycy, niedoczynności przysadki, autonomicznym wytwarzaniu hormonów tarczycy

Żelazo:

Wchodzi w skład mioglobiny

Wzrost:

• Nadmierna podaż preparatów żelaza dożylnie lub domięśniowo

• Częsta transfuzja krwi

• Choroby wątroby

Spadek:

• Niedokrwistość z niedoboru żelaza

TEMAT 2

Objawy chorób ukł. krążenia

Serce unerwione jest z segmentu C5-Th4

Kiedy podejrzewać chorobę z ukł. Krążenia:

• Ból w klp

• Piersi,

• szyji

• żuchwie,

• plecach,

• barku

• Kobiety po menopauzie ,

• każdy po 65 r.ż

Objawy takie same jak przy zawale(Bladość, pocenie się, sinienie, zaburzenia mowy, nudności, wymioty, lęk)

Parametry życiowe

Nieprawidłowa częstość bicia serca, ciśnienia tętniczego na wysiłek

Uwaga:

Częstość serca która zbyt szybko lub wolno wzrasta w stosunku do wykonywanego wysiłku

Ciśnienie skurczowe które nie wzrasta podczas obciążenia wysiłkiem lub spada podczas wysiłku i zmiany ciśnienia rozkurczowego

Objawy chorób ukł. Krążenia:

Opisane objawy zawału

Kołatanie serca(arytmia)

Nierówne bicie serca, walenie, łomotanie, skakanie. Towarzyszy Pustka w głowie, omdlenie, tętno szybkie nieregularne. Może być wywołane łagodnym zaburzeniem np. lekiem ,kofeiną lub poważną chorobą.

Kołatanie fizjologiczne: Mniej niż 6 razy na minutę

Duszność:

Omdlenie kardiogenne: Zaburzenia rytmu serca, niewydolność lewej komory, choroba wieńcowa

Zmęczenie: brak energii

Kaszel:Dysfunkcja lewej komory może wywoływać obrzęk płuc.Suchy kaszel może być zabarwiony krwią

Sinica: Zabarwienie ciemnie pojawia się w obrębie warg lub paznokci

Obrzęki:Masa ciała się intensywnie zwiększa, nawet do 1,5 kg.Ból mm kd chromanie przestankowe

Badania laboratoryjne ukł. Krążenia:

• Elektrolity: Sód,potas,magnez ,wapń

• Gazometria krwi tętniczej

• Morfologia krwi

• Lipidogram(stężenie cholesterolu całkowitego ,stężenie frakcji LDL cholesterolu ,,stężenie frakcji HDL cholesterolu)

Ocena wpływu leków kardiologicznych

I gr moczopędne :obniżają ciśnienie tętnicze poprzez usuwanie sodu i potasu

Główne zaburzenie:

• Osłabienie i kurcze mięśni

• Zawroty i bóle głowy

• Problemy z równowagą

• Nudności

II gr beta adernolityki

Rozluźniają mięśnie naczyń krwionośnych i naczyń mm sercowego prowadząc do zwolnienia częstości serca. Maja końcówkę - OLOL

Działania niepożądane:

• Depresja ,astma

• Zaburzenia funkcji sekualnej

• Zmęczenia

III gr Alfa 1 adrenolityki

Leki obniżające ciśnienie tętnicze poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych trzeba zwrócić uwagę na hipotonię i tachykardie.

Leki maja końcówkę -ZOSTYNA

IV gr leki blokujące kanały wapniowe

Blokują napływ wapnia do komórek mięśni gładkich naczyń hamując ich skurcz

Działania niepożądane:

• Obrzęki stóp, kostek

• Bóle głowy, nudności

Werapamil –rozrzedza tętnice wieńcowe oraz hamuje niektóre zaburzenia rytmu serca

V gr Azotany

Objawy niepożądane:

• Bóle głowy ,zawroty głowy,

• tachykardia,

• hipotonia ortostatyczna