A POLNOCNA ROZWÓJ OSADN/ KOLONI: pocz 15-16w, w latach 1880-50 zalud USA wzrosło z 5,3 do 23,2 mln. W 1851-1900 wzr. Lud. USA z 23,2 do 76,2mln przy czym 16,7mln stanowili imigranci z Europy, zasięg osadnictwa przesuwa się w strefę wielkich równin. Ok 1915 przekracza poziom 100mln a np. latach tempo wzr lud powoli słabnie. AME POL PROCESY URBANI: FAZY USA: I okres kolonialny 1630-1812 kolonialny handel i rolnictwo. Powst pierwsze miasta postind USA II okres ekspansji miast 1812-1920 uprzemyslowienie USA, rozwój siech glow miast III ok metropolitalny 1920-1960 rozwoj kapitalizmu monopolistycznego. W tym okresie miasta przechodzily faze suburbanizacji, powstaly duże obszary metropolitalne(wyludnie miast centr a wzrost ludności w obszarach podmiejskich-SUBRUBIA. IV ok dekoncentracji 1960 do dziś- rozwin kapitalizmu globalnego. Etap ten char się dekoncentracja i dezurbani. Towarzyszy temu dalszy spadek liczby ludn w miastach centr. Od lat 70.w USA uwidacznia się zjawisko kontrurbanizacji i zw z nim tzw kryzys miasta centralneg (miasta pn-wsch i srod-zach) FAZY MIGRACJI USA 1820-2004 I przesuwania granic 1776-1880 II industrializacja 1880-1914 IV imigracja postindustrialna 1965-2004 KONTRURBANIZACJA Proces na terenach miejskich polega na zmniejszeniu się zageszczenia przebywajacych na tych terenac ludnosci i zmianie charakteru poszczegfragm miast na tereny typowo mieszkalne lub jednolicie przemyslowe. Proces wyst tez w ścisłych centrach miast gdzie ludzie Przenosza się do dzielnic peryferyjnych czego efektem jest zmiana char cent miasta na typowo hand-admi-usłu, ale pozbawione stałych mieszkańców KRYZYS MIASTA CENTRALNEGO Objawia się spadkiem tempa wzrostu ludności nie tylko miast centralnych ale tez obszarów metropolitalnych które w wielu przypadkach wyludniają się. Np. Buffalo, NJ, Birminghton Detroit spadek o 48%, Filadelfia 26,7, Chicago 20 DZIKA SURURBANIZACJA: czyli powstawanie rozległych dzielnic substandardowej zabudowy (slumsów) zamieszkiwanych przez najubozsze grupy ludności a zakładanych często nielegalnie (barriadas, favelas). Dzielnice te w większości zamieszkują je nowi imigranci przybyli z obszarów wiejskich w poszukiwaniu pracy i lepszych warunków zycia. Dzielnice te charakteryzuje wysoki poziom bezrobocia, przestępczości, problemy handlu narkotykami. Ludność tych dzielnic cechuje się najczęściej niskim poziomem wykształcenia lub analfabetyzmem. Dzielnice te są również słabo wyposazone w infrastrukturę: wodociągi, kanalizację, energię elektryczną, sieć drogową, czy komunikację miejską PROCES SUBSTYTUCJI IMPORTU: importu jest najważn strategią Protekcjonizmu występującego w wymianie międzynarodowej. Substytucja importu jest celowym działaniem, które ma na celu przeniesienie pewnej części dóbr oraz usług importowanych na rzecz eksportu. Wys to poprzez zastąpienie importu dóbr konsumpcyjnych dobrami produkowanymi w kraju. Taki cel osiągany jest w gosp danego kraju poprzez ustalanie środków protekcjonistycznych jakimi między innymi są kwot oraz taryfy celne. Innym sposobem substytucji importu jest nakłanianie społeczeństwa do kupna dóbr krajowych oraz ich lansowanie. URBANIZACJA AUSTRALII: Należy do jadnych z najbardziej zurbanizowanych państw, wskaźnik wynosi 85%.Sydney, Melbourne to ośrodki portowe. Dominuje tu rolnictwo, tradycje kolonialne osadników. FAZY URBANIZACJI AME POŁU: W I poł XXw czynnikami ożywiającymi były wysoka fala migracji i rozwój przemysłu przetwórczego. Duże miasta stały się silnymi centrami przyciągającymi dalszych imigrantów(Buenos Aires, Rio) II poł XXw przyniosła przyśpieszenie procesów urbanizacy. Doszło do wielkich fali imigracji wewn. Gdzie |
celem były najw miasta i obsz metropolitalne. Stanowiły „wyspy szans i nadziei” dla migrantów bo dawały szanse na lepsze jutro. FAZY RZOW DEMOG AMER POLUD: faza depopulacji, stancji, odbudowy potencjalu demo, dynam wzro, kontynuacji wys wzrostu MIEDZY MORZE SRODKAMER: wąski pas lądu łączący dwa większe obszary lądowe, oddzielający od siebie dwa morza lub oceany. SAHEL region geogr w Afryce. Obej obsz wzdłuż połud obrzeży Sahary; rozc się od Senegalu po Sudan,przez Somalię, Mauretanię, Mali, Niger, Czad oraz Erytreę. Teren cechuje się klima półsuchym, z porą wilg trwającą tylko w trakcie pory deszc, czyli ok. 2-3 mies INDIE ZAC–nazwa używanych w odniesieniu do wysp położ w basenie M Karaibskiego. Dzisiaj nazwą Indie Zac określa się jedynie wyspy należące do M Antyli i Bahamów ROLNICTWO I PRZEMYSL Uzyt rolne ok12%pow kraju glownie preria: Alberta, Saskatchewan, Manitoba, dolina rz św Wawrzynca KOKA KOLUMBIA USA sr wielk gosp 176ha Uzyt rol 46% pow kraju(20 gru orne,26uzytki zielone) 9% roczna realu swiata USA PRZEMYSL LOTNICZY: Seattle, San Diego I Antipole Valley, Dallas Fort Worth, Denver PRZEMYSŁ SAMOCHODOWY: W USA (Detroit, San Fransisco, San Diego) POWIERZCHNIA KONTYNENTÓW: Afryka (30,317 mln km² ) Ameryka Południowąa (17,8 mln km²) Ameryka Północna (24,2 mln km²) Antarktyda (13,2 mln km²) Australia (7,7 mln km²) Eurazja (55,1 mln km², z czego Europa 10,5 (5,96 bez Rosji), Azja 44,6) Europa stanowi 2% pow kuli (7,5%pow ladow) wieksza tylko od Australii Ameryka śr. 850tys km2, 70mln miesz Ameryka Cent. 523,9 km2, 35,2 mln miesz AME POLU pow 17,8 mln km2 Rozmieszczenie Ludności na swiecie Azja- 3720 mln, 60% Afryka- 813 mln.13,3% ogółu ludności. Europa- 726 mln. 11,8% Ameryka Łacińska- 535 mln.8,7% Ameryka Północna- 309 mln.5%. Australia i Oceania- 31 mln. 5% USA 316 mln BRAZYLIA 200 mln rodzina indoeuropejska Słowiańskiej Germańskiej Bałtyckiej Romańskiej Celtyckiej Ormiańskiej Greckiej Inne języki to: Grupy ugrofińskiej Grupy ałtajskiej: tatarski Rodziny kaukaskiej Najbardz zaludnione kraje Europy:
San Marino - 443 os/ km2
Najniższa gęstość zaludnienia:
|
Stolice Australia: AUSTRALIA CANBERRA GUAM HAGATNA FIDŻI SUVA KIRIBATI BAIRIKI MIKRONEZJA PALIKIR NAURU YAREN NOWA ZELANDIA WELLINGTON NIUE ALOFI NORFOLK KINGSTON NOWA KALEDONIA NUMEA OALAU NGERULMUD PAPUA N GWI PORT MORESBY PITCAIRN ADAMSTOWN SAMOA APIA SAMOA AFRYK FAGATOGO TONGA NUKUALOFA TUVALY VAIAKU TOKELAU FAKOFO VANUATU PORT VILA WY MARSHALLA MAJYRO WY SALOMONA HONIARA WALLIS I FUTUNA MATA UTU WY BOZ NAR FLYING FISH COVE WY COOKA AVARUNA WY KOKOSOWE WEST ISLAND |
|---|
AZJA:
*KOKOSY:Indonezja,Filipiny,Indie.
*KAWA:Wietnam,Indon,Indie.
*KAUCZUK:Tajlandia,Indon,Malezja,
*OLEJ:Indon,Malez,Tajlandia
*RYŻ:Chiny,Indie,Indonezja,
*BAWEŁNA:Chiny,Indie,Pakistan
*HERBATA:Chiny,Indie,Sri Lanka,
*PSZENICA:Chiny,Indie,Pakistan.
-WĘGIEL KAM:Chiny,Indie,Indonezja,
*WĘGIEL BRU:Turcja,Indie,Tajl.
-GAZ:Quatar,Arabia S,Turkmenistan,
-ROPA:Arabia S,Chiny,Iran
-ŻELAZO:Chiny,Indie,Kazachstan,
-SREBRO:Chiny,Kazachstan,Indie
-MIEDŹ:Chiny,Kazach,Indonezja,-
CYNA:Chiny,Indonezja,Wietnam
EUROPA:
*WINOGRONA:Włochy,Francja,Hiszpania,
*ZIEMNIAKI:Ro,Ukr,Niem
*OLIWKI:Hisz,Wł,Grecja,
*BURAKI CUKROWE:Rosja,Fr,Niemcy
*PSZENICA:Fr,Włochy,Niemcy
-WĘGIEL KAM:Rosja,PL,Ukr,-
WĘGIEL BRUN:Niem,Rosja,PL,
-OŁÓW:Rosja,PL,Szwecja,-
GAZ:Rosja,Norwegia,Holandia,
-ROPA:Rosja,Norwegia,Wlk Brytania,-
ŻELAZO:Rosja,Wlk Bryt,Ukraina
-SREBRO:Rosja,PL,Szwecja,-
MIEDŹ:Rosja,PL,Bulgaria
,CYNK:Irl,Rosja,Szwecja
AFRYKA:
*MANIOK:Nigeria,DRK,Ghana
*KAKAO:Wyb.Kości,Ghana,Nigeria
*KAWA:Etiopia,Uganda,Madagaskar,
*DAKTYLE:Egipt,Algieria,Tunezja
*SORGO:Nigeria,Etiopia,Burkina Faso,
*HERBATA:Kenia,Malawi,Uganda
-WĘGIEL KAM:RPA,Zimbabwe,Botswana,
-GAZ:Algieria,Egipt,Nigeria,
-ROPA:Nigeria,Angola,Algieria,
-ZŁOTO:RPA,Ghana,Mali,
MIEDŹ:Zambia,DRK,RPA,
DIAMENTY:Botswana,DRK,Zimbabwe
AUSTRALIA: użytki rolne: 61,4%
*BOKSYTY:Gove,Wipe,Finana*
MIEDŹ:Middleback Range,Mount Isa,Cobar
*ZŁOTO:Kambalda,Tennant Creek,Bathurst Orange,
*ŻELAZO:Pilbara,MR,Port Hedland
*OŁÓW:Broken Hill,Mount Isa,Tasmania
*MANGAN:Groote Eylandt
*NIKIEL:Kambalda,Argyle,
*CYNK:Broken Hill,Mount Isa,Tasmania-Launceston
*WĘGIEL:Gladstone,Bowen*
GAZ:cieś Bassa *ROPA:cieś Bassa
AMERYKI: śr wlk gosp w USA-176ha
*BOKSYTY:Braz:Porto Trombetas,Pocos de Caldas,Jamaj.
*MIEDŹ:Chile:Escondida,Chuquicamata,Peru:
Chimbote,Cerro de Pasco,USA:Arizona, Nowy Meksyk.
*ZŁOTO:Peru:Arequipa,Truillo,Meksyk,
USA:Black Hills,Salt Lake City.
*ŻELAZO:Brazylia,Wenezuela,USA:Masabi
*OŁÓW:Peru,Meksyk,USA:Glover,Spokoue
*ROPA:Wenezuela,Meksyk,
USA: Nowy Orlean,Alaska Midland.
*NIKIEL:Dominikana:St Domingo,Brazylia,
Kanada:Sudbury,Mauitoba
*SREBRO:Meksyk,Peru,USA
*CYNA:Peru:Arequipa,Boliwia:Potasi.
*CYNK:Peru,Meksyk,USA:Glover,Spokone
*WĘGIEL:Kolumbia:Cali,Meksyk,Moclova,
USA:zagł apallaskie,zagł wewn.
*GAZ : Trynidad i Tobago,Argentyna
,USA:Mouroe,Pauhandle
**POMARAŃCZE:Brazylia,stanach Sao Paulo,Parana.
**DRÓB:Georiga.
**KUKURYDZA:USA,Brazylia,Meksyk,
**SOJA:USA,Brazylia,Argentyna
**KAWA:Brazylia,Kolumbia,Meksyk
**CYTRUSY:Brazylia,USA,Meksyk
**BYDŁO:Brazylia,Argentyna,Meksyk
**RYBY:Peru,Chile
AFROAMERYKANIE:Kolumbia,Luizjana,
Missisipi,Alabama,Georgia,Karolina Płd, Maryland.
LATYNOSI:Kalifornia,Arizona,Nowy Meksyk,Teksas,Nevada,Kolorado,
Floryda,Illnois,Nowy Jork,New Jersey
AZJACI:Haw,Kali,Wasz,NJ,New Jersey,Nevada,
Alaska,Oregon,Illnois,Maryland,Massachusetts,Wirginia
INDIANIE:Arizona,Nowy Meksyk,Dakota Płn i Płd,Montana,Oklahoma,Utah
Plem India w Am PD: Ajmarowie,Arawacy,Czibczowie.
CZARNI: D.Kolumbia,Luizjana,Missisipi,Alabama
KRAJE BIAŁE:Argentyna,Chile,Urugwaj,Boliwia,
KR INDIA-METYSKIE:Boliwia,Peru,Ekwador,Paragwaj
KRAJE AZJATYCKIE:Gujana,Surinam
1.PAS RDZY: Youngstown,Ohio,St Louis, Cleveland,
Pittsburgh ,Buffalao,NY, Detroid,Gary,Flint,Albany,Dayton Cincinnati,Syracuse,Rochester,Baltimore,Birmingham.
Najs kontrur: Youngstown, st louis, clevelard,pittsburg,buffalo
2. TRYT ZAL OCENII: USA:Mariany PŁN,Hawaje, Wake.
AUS:Norfolk,Wyspa Bożego Narod,W-y Kokosowe
FRAN: Nowa Kaledonia, Polinezja Fr,Wallis i Futuna.
NOWOZELAN: niue, Tokelau, wy cooka
3.GR LUDNO ZAM AM ŁAC: Metysi,Mulaci,Biali
4.PASMA GÓR AUST: G.Wodod,G.Mac Donella,G.Hamersley
PUST:Wlk P Wiktorii,Wlk p piaszczysta,Gibsona
5.WYŻYNY AMERYKI PŁD:Brazyl,Patago,Gujańska.
6.PAŃSTWA NAFTA: USA KANADA MEKSYK
7.LICZBA LUDNOŚCI:USA:316 mln, Meksyk:122 BRA:200
8. WIELKIE JEZ:Huron,Górne,Michigan,Erie,OntarioPŁN!
PŁD: Maracaibo, Poopo,Titicaca
9.NAJW SZCZYT AM PÓŁ McKinley(6194)PŁD:Aconcagua(6961)
10.ROSJA:17 098 242km2. Jakucja-najw republik auton.
KOLEJ TRANSSY: 9288,8km. Rzeka Lena/Wołga.
TUNDRA-daleka północ Rosji, TAJGA-borealne lasy iglaste
WULKAN: na Kamczatce(Kluczewska Stopka)
11.MEGALOPOLIS-Bosnywash-zurbani strefa o dł ok 600km
wzdłuż wsch wybrrUSAod Bostonu po Waszy.Chicator.Bay area
12 JEZIORO OBU AMERYK: GORNE 82 414km2
STOLICE: AZJA:
AFGANISTAN-KABUL,
ARABIA-RIJAD
ARMENIA-ERYWAŃ,
BAHRAJN-MANAMA,
BANGLADESZ-DHAKA,
BHUTAN-THIMPHU
BRUNEI-BENDAR SERI BEGAWAN
FILIPINY-MANILA
GRUZJA-TIBILISI,
INDONEZJA-DŻAKARTA
IRAK-BAGDAD,
IRAN-TEHERAN
IZRAEL-JEROZOLIMA,
JEMEN-SANA,
JORDANIA-AMMAN
KAMBO-PHNOM PENH,
KATAR-AD DAUHA,
KAZACH-ASTANA,
KIRGIST-BISZKEK
KORE PŁN-PJONGJANG,
NEPAL-KATMANDU,
OMAN-MASKAT,
PAKISTAN-ISLAMABAD
SINGAPUR-SING,
SYRIA-DAMASZEK,
TADŹYKISTAN-DUSZANBE,,
WIETNAM-HANOI,
STOLICE: AMER PÓŁN:
BAHAMY-NASSAU,
BARBADOS-BRIDGETOWN,
BELIZE-BELMOPAN,
DOMINIKA-ROSEAU,
DOMINIKANA-SANTO DOMINGO,
GRENADA-SAINT GEORGE’S,
GWATEMALA-GWATEMALA,
HAITI-PORT AU PRINCE,
HONDURAS-TEGUCIGALPA,
JAMAJKA-KINGSTON,
KOSTARYKA-SAN JOSE
NIKARAGUA-MANAGUA,
PANAMA-PANAMA,
JAMAJKA-KINGSTON,
SALVADOR-SAN SALWADOR,
STANY-WASZYNGTON,
STOLICE: AMER POŁUD:
ARGENTYNA-BUENOS AIRES,
BOLIWIA-SUCRE,
BRAZYLIA-BRAZYLIA,
CHILE-SANTIAGO,
EKWADOR-QUITO,
GIJANA-GEORGETOWN,
KOLUMBIA-BOGOTA,
PARAGWAJ-ASUNCION
PERU-LIMA,
SURINAM-PARAMARIBO,
TRYNIDAD I TOBAGO-PORT OF SPAIN,
URUGWAJ-MONTEVIDEO,
WENEZUELA-CARCAS.