HISTORIA FILMU POWSZECHNEGO – kino niemieckie

1902 – Lange – estetyka filmu – „Film nie jest artystyczny, bo nie jest mechaniczny”
Kino było niską formą rozrywki

maj 1912 – bojkot kinowy

autoren film – polityka autorska - > 1913 – scenarzysta : znany pisarz , adaptacja znanej powieści

„der Andere” – A Bassermann – film realistyczny z wątkiem rozdwojenia jaźni ( motyw fabularny w filmie) i happy end.

„Landstrasse” – P. von Voringen (?)

1913 – „Student z Pragi” Paul Wegener – nie ekspresjonizm, ale realistyczny! operator : Guido Seeber
1914- „Golem”

Gwiazdy 1914-16:
*Asta Nielsen
*Henny Porten

IWŚ:

Zakaz importu filmów zagranicznych, rozwój filmu niemieckiego, centralizacja kinematografii

lata 30’ – powstanie UFA (universum film aktiengesellschaft) – grupa zcentralizowanych spółek (z decyzji rządu!)

Bufa – jednostka ministerialna wojny do filmów propagandowych – Berlin

E. Pommer – producent

9.11.1918 - 30.01.1933 – Republika Weimarska – zakaz importu filmów do 1921- ustawy kohengentowe (?)

28.06.1919 – traktat Wersalski – Niemcy tracą ok 13% obszarów

koniec 1924 – gigantyczna inflacja
realizacja wystawnych filmów(historyczne), dużo statystów, kosztowna scenografia – bo tanio!

Ernst Lubitsch [Lubicz] – „Madame DuBarry”(1919), „Żona Faraona” (1922)
Dimitri Buchowetzki [Bukowiecki] – „Danton” (1921),„Otello”(1922), „Piotr Wielki” (1922),
Richard Oswald – „Lukrecja Borgia” ( 1922), „Helena Trojańska”
Fritz Lang – „Nibelungi” (1924) – ostatni tak wystawny film

od 1924 nie powstają już takie filmy, bo weszła twarda waluta i tego typu produkcje były za drogie.

Gwałtowny rozwój techniczny – ufa – 20% filmów! Metropolis i Faust nie przyniosły zysków, a tylko pogrążyły producenta. 1925 – koniec inflacji = emigracja czołowych postaci!

GATUNKI FILMOWE W NIEMCZECH

*Bergfilm – filmy górskie20’-30’
„Białe Piekło”
„Cuda narciarskich szusów”
„Góry w płomieniach”
„Buntownik”

*Kammerspielefilm – gatunek kina weimarskiego, realistyczny, dramat, gra, film kameralny

* Aufklärungsfilm - filmy uświadamiające (np. naukowa edukacja seksualna) – w latach 10’ to były zakazane tematy, więc to była fedyna forma pokazania czegoś takiego.
-„Alkohol”
-„Opium”
-„Płeć w kajdanach”
-„Inaczej niż inni”

*ekspresywizm – (tonacja kadru, mroczny klimat, punktowe światło, niski klucz oświetleniowy, w stylu noir) – to nie ekspresjonizm!

*Neue Sachlichkeit- kino nowej rzeczowości –1925-1933 –Gustaw Hartlan - zastępuje ekspresjonizm, tendencje urbanistyczne, głęboko psychologiczny i socjologiczny, kult mundurów

*ekspresjonizm – ostrze, mroczna tonacja, (multiperiodycznie powracający), unikanie subtelnych kolorów, zanik głębi, ostre, jaskrawe, nienaturalistyczne kształty i kolory obiektów, scenografia ma za zadanie animizować rzeczy i uprzedmiotawiać postacie, wyjątkowa symetria i asymetria w kadrze, gwałtowne ruchy i bezruch, cienie (malowane), brak ruchów kamery, minimalizowany montaż.

Mitem jest subiektywność ekspresjonizmu :

*Genui – tropikalność
*Caligari – opowieść wariata
*Algol – tematyka fantastyczna
*Nibelungi – świat przeszłości

Rama narracyjna :
*Caligari – rama (sam Caligari) a obramowanie (co jest prawdziwe? odczucia widza)
*Nosferatu – kronika jumy, listy, dziennik pokładowy statku

„Zmęczona śmierć” (Fritz Lang; 1921), „Gabinet figur woskowych” (Paul Leni; 1924)

EKSPRESJONIZM:
*Gabinet doktora Caligari (1920)
*Genuine (1920) Robert Wiene
*I.N.R.I (1923)
*Raskolnikow (1923)

*Od poranka do północy
*Gabinet figur woskowych
*Metropolis ( chociaż to bardziej pod francuski impresjonizm)
*Golem
*Zmęczona Śmierć-1921
*Dom na księżycu-1921
*Skarb-1922
*Duch Ziemi-1922
*Nibelungi - 1924 Lang

*Świętoszek-1926
*Faust*-1926 Murnau

*gotyk, design, typowy ekspresjonistyczny

Parodia ekspresjonizmu :

„Lalka” Oswald – Lubitsch – nierealistyczna scenografia, o pół roku wyprzedza Caligariego
„Nerwy” – 1919 – efekty świetlne i montaż – zapowiedź ekspresjonizmu (ale odnosi się do impres.franc.)

KAMMERSPIELE FILM:

*Szyny
*Sylwester Lubitsch

*Schody kuchenne
*Duch Ziemi Lang

*Świętoszek
*Zamek Fogelat Murnau
*Portier z hotelu Atlantic

Ważne są funkcje postaci, a nie imiona, sytuacja kryzysu, rozwiązanie tragiczne, wolne tempo akcji, aktorstwo naturalistyczne, psychologia, udramatyzowane przedmioty, scenografia codzienna, ale ekspresywistycznie filmowana, brak napisów!

EPIKA LITERACKA

A.Deblina – „Berlin – Aleksander Platz” – Iutzi zekranizował w 1931 i był jeszcze serial

KULTURFILM – film oświatowy

Ufa powołała nawet specjalny dział do tego

„Cud stworzenia” – H. Korblum (wiedza o technice, fizyce, astronomii i kosmosie; bardzo pesymistyczny; koresponduje ze „Zmierzchem Zachodu” (Spengler)
„Drogi do siły i piękna” – ciut pornograficzny, pochwała kultu ciała, starożytnych modeli
* „Berlin – symfonia wielkiego miasta” – świat w pigułce, różne aspekty miasta w ciągu jednego dnia
„Melodia świata” – Walter Ruttmann – osiągnięcie cywilizacji w różnych kulturach, potencjał wobec reszty świata

Bosse – realizator – specjalizował się w filmowaniu miast – „cuda świata”

„Przygody 10 markowego banknotu” - 1929 – wielu artystów – Siodmiak, Woolner, Ziller (wtf?!)i wielu innych- film fabularny, ale ma formę dokumentu

Bella Balach (Balasz) – „filmy gubią swój sens w oceanie faktów”

Zille – „Podróż matki Kranze do szczęścia”

Strassenfilmy – filmy uliczne

multura miejska, masowa,

„Die Strasse” – 1923- Karl Grune
policjant – z jednej strony kieruje ruchem, a z drugiej trzyma głowe na łonie kobiety

„Tragedia ulicznej dziewczyny” – 1928 – Bruna Rahn – (dirren tragedie )- Asta Nielsen

Wilhelm Grohl – specjalista

Georg Wilhelm Pabst:

*Der Schatz – 1923 – Skarb – I film
*Zatracona uliczka – 1925 – Nielsen, Krauss, Garbo
*”Tajemnice duszy” – 1926 – obsesja morza, kulturfilm, I film freudowski (sekwencja snu może być uznana za ekspresjonistyczną
*Miłość Joanny Nay – 1928 – adaptacja powieści
*Abwege – Upadek/Kryzys – 1928
*Puszka Pandory – 1929 – Luise Brooks (główna rola)
*Dziennik upadłej dziewczyny – 1929 – Luise Brooks

„Cień” – też motyw freudowski, ale Paul Verhoeven albo Charles C. Coleman

Wspomniana też Lotta Reiniger – „Przygody Księcia Ahmeda” i inne jej dzieła – wycinanki! <3