3. Zasoby środowiska geograficznego

1. Rozmiary działalności gospodarczej, poziom konsumpcji, jakość życia oraz ogólny poziom dobrobytu w danym czasie zależą od będących do dyspozycji zasobów środowiska geograficznego.

2. Zasób środowiska geograficznego wykorzystywany przez człowieka bezpośrednio lub pośrednio w procesie produkcji i konsumpcji. Ogół zasobów określamy mianem bogactwa narodowego.

3. Zasoby są kategorią kulturową i historyczną, powoduje to, że bycie zasobem przez element środowiska jest zmienne w czasie i przestrzeni.

4. Ogół zasobów wykorzystywanych na danym obszarze określamy mianem bazy zasobowej. W literaturze występuje wiele podziałów zasobów, najbardziej ogólne:

• Naturalne

• Kulturowe

• Ludzkie

5. Zasoby naturalne – powstałe w procesach przyrodniczych elementy środowiska geograficznego, które są uznawane przez człowieka za użyteczne w danych warunkach (społecznych, ekonomicznych, technicznych), czasie i miejscu; obejmują one minerały, źródła energii, warunki klimatyczne, gleby, roślinność naturalną, świat zwierzęcy, wody, krajobraz, formy terenu, a także samą przestrzeń i jej położenie geograficzne

6. Zasoby kulturowe – tworzą kapitał rzeczowy i finansowy. Są to zasoby antropogeniczne, czyli stworzone przez człowieka. Do rzeczowych zasobów kapitałowych zalicza się środki pracy, tj. maszyny, narzędzia, urządzenia, instalacje itp. Zaliczamy tutaj także majątek trwały, obrotowy, środki pieniężne.

7. Zasoby ludzkie – ogół mieszkańców zamieszkujących dany obszar wraz z ich kwalifikacjami, zasobami wiedzy, relacjami, jest to zarówno kategoria ilościowa jak i jakościowa. Pochodnymi a ostatnio odgrywającymi coraz istotniejszą rolę to:

• Kapitał ludzki

• Kapitał społeczny

• Kapitał kreatywny (Richard Florida)

8. Zasoby są rozmieszczone w przestrzeni nierównomiernie oraz są niejednorodne, co jest jedną z podstawowych przyczyn przestrzennego zróżnicowania działalności człowieka.

9. Zasoby różnią się między sobą także pod względem wyczerpywalności i zamienialności

10. Zasoby niewyczerpywane i niezmienialne – nasłonecznienie, warunki położenia geograficznego, warunki ukształtowania powierzchni

11. Zasoby niewyczerpywane lecz zmienialne – woda, powietrze

12. Zasoby wyczerpywane, lecz odnawialne – szata roślinna i świat zwierzęcy

13. Zasoby wyczerpywane lub zmienialne w wyniku użytkowania – zasoby glebowe, warunki klimatu lokalnego, warunki hydrologiczne i walory krajobrazowe

14. Zasoby wyczerpywane lecz nieodnawialne – bogactwa mineralne; wszystkie zasoby są tak naprawdę odnawialne, lecz nie w perspektywie naszej cywilizacji

15. Zasoby naturalne a wzrost gospodarczy.

Wzrost gospodarczy jest to zwiększanie się ilościowe i jakościowe wolumenu produktów i usług, mamy ujęcie ogólne i relatywne odnoszące się na przykład do jednego mieszkańca (per capital)

16. Statystyczna teoria zasobów (T.Malthus) – wyraża tezę, ze ilość zasobów jest dana, a kwestią jest ich zużycie (wyczerpanie) w czasie, pojawia się nieprzekraczalna bariera wzrostu, koniec cywilizacji zależy wyłącznie od wielkości eksploatacji i jest nieuchronny (granice wzrostu, raporty Klubu Rzymskiego)

17. Dynamiczna teoria zasobów (D. Ricardo, J.S. Mill) – odkrywamy nowe zasoby złóż surowców, wykorzystujemy dzięki postępowi znane, ale dotychczas nieopłacalne, wzrost gospodarczy jest przy tym zasobooszczędny

18. Funkcjonalna teoria zasobów (R. Domański) – rozwój powoduje, że pojawiają się nowe surowce, które zastępują dotychczasowe, albo zmieniają swoje zastosowanie (zasoby kosmosu).

19. Wszystkie