Pod względem przeobrażenia materii organicznej:

a) najsłabiej przeobrażona - (torf),

b) słabo przeobrażona - (węgiel brunatny),

c) średnio przeobrażona - (węgiel kamienny),

d) silnie przeobrażona - (anrtacyt).

Kaustobiolity stałe - są to stałe skały palne.

a) skały humusowe (humulity) np. węgle kamienne czy brunatne - powstały te skały z przeobrażonej materii organicznej nagromadzonej na torfowiskach, obecność pasemkowatości.

b) skały sapropelowe (sapropelity) - najgłębsze części jezior w czasie procesów gnicia (fermentacji) w warunkjach beztlenowych, charakteryzują się one brakiem pasemkowatości, występuje czasem lamina węgla błyszczącego. Barwa jest szaroczarna, szklisto czarna, połysk matowy, przełam muszlowy, bądź nierówny, mniejsza zawartość części lotnych w porównaniu z humusami. Mają mniejszy ciężar właściwy.

Bogheady - w najbardziej środkowych częściach jezior. Algi to charakterystyczny składnik petrograficzny. Mamy też bituminit, mikrynit, nitrodetrynit, inertodetrynit.

Kennele - spory to charakterystyczny składniki, które tkwią pomiędzy ziarnami nitrodetrynitu i inertodetrynitu. Tu tworzyły się na obrzeżu bogheadów. Charakteryzują się mniejszą gęstością prasmoły. Palą się one kopcącym płomieniem.

Skały liptobiolitowe - liptobiolity, powstały z nagromadzenia takich części roślin jak żywice, spory, tkanka korowa, putyna. Te składniki powyżej 75% składu stanowią, do 25% występować może inertynit, a do 20% witrynit. W warunkach beztlenowych lub przy pełnym dostępie tlenu powstały. Utworzone z celulozy i ligniny zostały rozłożone, a na ich miejscu nastąpiła koncentracja alg, żywic, (...) która utworzyła skały liptobiolitowe.

Łupki bitumiczne i humusowe - to są humusowe węgle matowe o wysokiej zawartości części lotnych.

Torfy - są to skały utworzone na torfowiskach i charakteryzują się zawartością pierwiastka C powyżej 60%, a wilgoci powyżej 75%. Jest to granica z węglami brunatnymi ( w brunatnych C powyżej 60%, poniżej 75%. Węgle brunatne torfo podobne - pierwiastek C 57-65%, wilgoć 60-75%.

WĘGLE BRUNATNE I ICH PODZIAŁ MAKROSKOPOWY: Barwa od brunatnej, żółto brunatnej, po czarną. Rysa brunatna, połysk matowy, jedwabisty i błyszczący. Zawartość C 60-71%. Refleksyjność poniżej 0,5%.

Węgle brunatne:

a) miękkie,

b) twarde.

Miękkie: Słabiej uwęglone węgle brunatne i w nich zawartość C 60-66%. Wyróżnia się 4 główne litotypy oraz poboczne.

Litotypy:

1. Węgiel ksylitowy (ksylit) - trochę bardziej uwęglone węgle, barwa: jasnobrunatna lub ciemnobrunatna. Zwięzły - zależny od gatunku węgla i warunków na torfowiskach. Połysk: matowy. Do 10% węgla ziemistego.

Węgiel żeloksylitowy (odmiana) - powstał, że część tkanek. w których wchodziła lignina, celuloza uległa rozłożeniu, powstały żele humusowe, które wmigrowały w tkankę węgla i uległy zestaleniu.

2. Węgiel ziemisty - różni się od ksylitowego, jest bardziej jednorodny, w którym nie ma praktycznie fragmentów drewna. Do 10% węgla ksylitowego. Połysk matowy.

3. Węgiel ksylitowo-ziemisty - 50-90% węgla ziemistego, reszta ksylitowy.

4. Węgiel ziemisto-ksylitowy - 50-90% ksylitowego, reszta to ziemisty.

Odmiany akcesoryczne w miękkich węglach brunatnych:

a) węgiel żelowy (doppleryt) - utworzony z żeli humusowych.

b) węgiel nabłonkowy (kutikulowy) - powstał on z nagromadzenia liści. Bardzo kruchy.

c) węgiel fuzynowy (włóknisty) - o wyraźnej strukturze węgla, barwa brunatno-czarna do czarnej, połysk jedwabisty. Bardzo kruchy i bardzo brudzi ręce. Tworzy soczewki o długości kilkunastu, parudziesięciu cm, a grubości kilku, kilkunasto cm. Występuje z ksylitami.

Twarde węgle brunatne: C-66-71%, wyżej uwęglone niż miękkie. Barwa ciemnobrunatna do czarnej. Połysk matowy, włóknisty, błyszczący.

a) węgle brunatne twarde matowe - połysk matowy, przełam nierówny, zadziorowaty. Jeśli widzimy strukturę drewna to jest to węgiel ortoksylitowy, jeśli nie widzimy (jednorodny) ortodetrytowy,

b) węgle brunatne twarde błyszczące - barwa czarna, połysk błyszczący, rysa w dalszym ciągu brunatna.

WĘGIEL KAMIENNY I ANTRACYTY I ICH ROZPOZNAWANIE MAKROSKOPOWE:

Węgiel kamienny - zawartość wilgoci poniżej 8-10%, zawartość części lotnych poniżej 42%, pierwiastek C w granicach 71,89%, cecha to refleksyjność.

Cechy makroskopowe węgli kamiennych:

a) barwa: czarna, szaroczarna, smolistoczarna, zależna od składu petrograficznego węgla,

b) połysk: matowy, lśniący, jedwabisty,

c) ze wzrostem stopnia uwęglenia następuje wyrównywanie połysku, następuje zwiększanie jego intensywności w czasie, od błyszczącego do metalicznego i diamentowego,

d) przełam: kostkowy, romboedryczny, nierówny, ziarnisty, włóknisty, obecność pasemkowatości.

Ze względu na grubość pasemek i smug węgiel podzielono na 4-ry grupy:

a) smugowy - grubość smug poniżej 1mm

b) drobnopasemkowy - pasemka od 1-3 mm

c) średniopasemkowy - pasemka od 3-7mm

d) węgiel grubopasemkowy - pasemka powyżej 7mm.

Odmiany makroskopowe węgli kamiennych (litotypy):

a) błyszczący - witryn,

b) półbłyszczący - klaryn,

c) matowy - duryn,

d) włóknisty - fuzyn.

Błyszczący (Witryn) - węgiel o barwie intensywnie czarnej, smolistoczarnej, połysku błyszczącym do diamentowego, metalicznego. Jest dosyć kruchy. Krusząc się tworzy sześciany, romboedry. Wchodzi w skład drobniejszych mas ziarnowych. Będzie on jednym z głównych składników pyłu węglowego. Często tworzy pasemka w węglach o grubości 1mm - paru cm. Zawartość tego litotypu w litotypach wzrasta w czasie uwęglenia. Występowanie związane z facją leśną.

Półbłyszczący (Klaryn) - charakteryzuje się z naprzemianległych występujących smug i pasemek węgla matowego i błyszczącego. Grubość pasemek od 1-3mm. Własności pośrednie pomiędzy węglem błyszczącym a matowym i to jest najczęściej występujący litotyp w węglach górnośląskich.

Matowy (Duryn) - barwa może być szaroczarna, bądź smolistoczarna. Połysk matowy. Intensywność połysku wzrasta stopniowo w czasie uwęglenia. Są tu laminy węgla błyszczącego. Jest to węgiel twardy, zwięzły, trudnourabialny. Koncentruje się w największych klasach ziarnowych.

Włóknisty (Fuzyn) - powstaje na skutek pożarów. Tworzy soczewki o długości kilkunastu cm, grubości paru mm. Barwa czarna, połysk jedwabisty. Bardzo kruchy. Koncentruje się w najdrobniejszych klasach ziarnowych. Będzie on składnikiem pyłów kopalnianych. Dwie odmiany ze względu na zawartość substancji mineralnej:

a) Fuzyn niezmineralizowany - 2-4% zawartości substancji mineralnych,

b) Fuzyn zmineralizowany - o zawartości substancji mineralnych do 32%, komórki wypełnione jakimiś minerałami: siarczki, minerały ilaste, węglany.

ANTRACYTY: zawartość części lotnych poniżej 14%. Refleksyjność powyżej 2%. Pierwiastek C powyżej 8,9%. Barwa szaro-czarna. Połysk diamentowy do metalicznego. Stają się coraz bardziej zwięzłe, zanika w nich pasemkowatość.

GAGATY: Sołtyków, z siarką, biżuteria żałobna, okres Wiktoriański.

SKOŃCZYŁEM NA: WĘGIEL BRUNATNY TWARDY BŁYSZCZĄCY, CAM00538.jpg, kreda górna, niecka bolesławicka, Polska

---