PSYCHOMETRIA 1
Definicja testu psychologicznego
Badanie testowe to taka sytuacja, w której osoba badana uczestniczy dobrowolnie, świadoma celu jakim jest jej ocena.
Jest to sytuacja tworzona specjalnie dla celów diagnostycznych, w której wywołuje się zachowania typowe pod względem tej charakterystyki jaka ma być przedmiotem celowej obserwacji.
Jest to sytuacja, która od diagnosty nie wymaga osobistego zaangażowania i w której jasno jest określony zakres i rodzaj dopuszczalnych zachowań
.
Test psychologiczny jest specyficzną procedurą diagnozowania. Może on być zbiorem zadań lub pytań, które - w standardowych warunkach - mają wywoływać określone rodzaje zachowań i dostarczać wyników o pożądanych
właściwościach psychometrycznych.
Właściwości psychometryczne testów psychologicznych
Obiektywność
Standaryzacja
Rzetelność
Trafność
Normalizacja
Adaptacja
Obiektywność czyli niezależność wyników testowania.
Test jest obiektywny, jeżeli dwie różne osoby opracowujące jego wyniki dochodzą do tego samego rezultatu. Aby było to możliwe, test musi posiadać jasno określony klucz oceniania odpowiedzi, zmniejszający do minimum wpływ subiektywnych interpretacji.
Standaryzacja czyli jednolitość warunków badania.
Aby wyniki danego testu można było ze sobą porównywać, dany test powinien być zawsze przeprowadzany w identycznych warunkach.
Tylko wtedy bowiem, różnice w wynikach testowych badanych osób można przypisać czynnikom indywidualnym a nie np. zewnętrznym warunkom badania.
Rzetelność czyli dokładność pomiaru
W języku potocznym termin rzetelność oznacza niezawodność (dokładność). W psychometrii natomiast termin ten utożsamiany jest z powtarzalnością otrzymanych wyników. Rzetelność oznacza zgodność wyników otrzymanych przez te same osoby, które zostały przebadane kilka razy tym samym testem.
Trafność czyli określanie obszaru zastosowania testu
Trafność jest to dokładność z jaką test mierzy to, co ma mierzyć Trafność jest to stopień, w jakim test jest w stanie osiągnąć mu cele Trafność testu wskazuje na wielkość błędu spowodowanego rozbieżnością między zamierzeniami autora testu a tym, co test faktycznie mierzy Trafność odzwierciedla relację jaka zachodzi między koncepcją właściwości psychologicznej a użytymi wskaźnikami tej właściwości, czyli adekwatność operacjonalizacji wielkości
psychologicznej
Normy czyli nadawanie znaczenia wynikom testowym
Możemy wyróżnić trzy koncepcje normy: normę definiowaną przez kryterium
teoretyczne, kryterium kulturowe i kryterium statystyczne.
Zgodnie z kryterium teoretycznym norma wyznaczona jest przez jakąś teorię
(koncepcję) psychologiczną. Zasadniczym znaczeniem terminu norma jest pewien wzór (model) wynikający z przyjętej teorii, pozostałe zaś znaczenia mieszczą się w tych ramach.
Według kryterium kulturowego normę określają przepisy i wzory kulturowe. Bez względu na treść tych wzorów istotą normy jest zgodność z takim przepisem.
Natomiast według kryterium statystycznego normą jest to, co jest opisywane jako „zachowanie większości” czy jako „zachowanie średnie lub przeciętne”
Normy czyli nadawanie znaczenia wynikom testowym
Normą - w sensie psychometrycznym - jest standard ilościowy, wyznaczony przez średnią, medianę lub inną miarę tendencji centralnej obliczoną dla grupy przedstawicieli danego typu (gatunku). Normą jest typowe zachowanie (typowy wynik w teście) otrzymany dla określonej grupy osób. W psychometrii przyjmujemy statystyczne rozumienie normy. Norma nie oznacza standardu „dobrego” wykonania testu; norma opisuje poziom typowego wykonania testu przez osoby należące do określonej grupy.
Właściwa adaptacja czyli dopasowanie testu do polskich warunków
Spora część testów stosowanych w Polsce to testy obcojęzyczne. Aby takie testy mogły być stosowane u nas powinny zostać nie tylko przetłumaczone (co jest raczej oczywiste) ale także zaadaptowane do warunków kultury polskiej. Adaptacja to proces przystosowania wersji pierwotnej do specyfiki kultury lokalnej i nie sprowadza się ona tylko do właściwego przetłumaczenia tekstu
oryginału.
2