EKOLOGIA I ZARZĄDZANIE ŚRODOWISKOWE

W.5.

CZŁOWIEK A ŚRODOWISKO. ODPADY. KLASYFIKACJA ODPADÓW. STRUKTURA ODPADÓW. ODPADY PRZEMYSŁOWE. ODPADY NIEBEZPIECZNE. ODPADY KOMUNALNE.

Negatywny wpływ człowieka na środowisko jest szczególnie widoczny na terenach o znacznej koncentracji przemysłu czy dużym zagęszczeniu ludności. W pobliżu dużych skupisk ludzkich, spośród wielu zagrożeń środowiska, istotnym problemem stają się ogromne ilości odpadów, których powstawanie jest nierozerwalnie związane z niemal każdym rodzajem aktywności człowieka. Od sprawności w rozwiązywaniu problemu odpadów zależy jakość życia zamieszkałych tam ludzi oraz stan otaczającego środowiska.

Definicja odpadów.

Odpady - to wszystkie przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowania człowieka i nie przydatne w miejscu lub czasie w którym powstały. Za odpady uważa się również osady ściekowe.

Klasyfikacja odpadów.

Istnieje szereg sposobów klasyfikowania odpadów. Najczęściej spotykany podział odpadów w którym jako kryterium podziału przyjmuje miejsce powstania odpadu. Inne kryteria podziału odpadów to stopień zagrożenia dla środowiska i człowieka (stopień szkodliwości), struktura odpadów, stopień biodegradowalności, objętość (gabaryty) czy inne właściwości fizyko-chemiczne.

Gospodarkę odpadami regulują:

• Ustawa o odpadach z 27 kwietnia 2001 (Dz.U. 01.62.628) - wielokrotnie nowelizowana - ostatni tekst jednolity (Dz.U. 07.39.251)

• Rozporządzenie MOŚZNiL w sprawie klasyfikacji odpadów z 24 grudnia 1997 (Dz.U. 97.162.1135).

Rozporządzenie z roku 1997 klasyfikuje odpady w zależności od źródła ich powstawania, dzieląc je na 20 grup, w czym 19 grup to odpady przemysłowe.

Podział odpadów według źródła powstawania

1. poszukiwanie, wydobywanie i wzbogacanie rud oraz innych surowców mineralnych

2. rolnictwo i przetwórstwo rolno spożywczego

3. przemysł drzewny i produkcja papieru

4. przemysł skórzany i tekstylny

5. przeróbka ropy, gazu ziemnego i wysokotemperaturowa przeróbka węgla

6. produkcja związków nieorganicznych

7. przemysł syntezy organicznej

8. produkcja i stosowanie powłok ochronnych (farby, lakiery)

9. przemysł fotograficzny

10. odpady nieorganiczne z procesów termicznych

11. produkcja i obróbka metali oraz metali nieżelaznych

12. przemysł tworzyw sztucznych

13. oleje odpadowe

14. przemysł rozpuszczalników organicznych

15. przemysł opakowań

16. przemysł samochodowy

17. budownictwo i odpady drogowe

18. działalność medyczna i weterynaryjna

19. urządzenia do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczanie ścieków

20. odpady komunalne

ODPADY PRZEMYSŁOWE

Odpady przemysłowe to substancja, która powstaje jako produkt uboczny, nie znajdujący zastosowania w danej określonej gałęzi przemysłu.

Niekorzystna sytuacja w zakresie odpadów przemysłowych jaka istnieje w Polsce wynika ze stosowania przestarzałych technologii, wysokiej materiałochłonności procesów produkcyjnych, braku kompleksowej i racjonalnej organizacji wydobycia surowców mineralnych.

ODPADY KOMUNALNE

Za odpady komunalne uważa się odpady powstające w wyniku działalności bytowo - gospodarczej człowieka w środowisku miejskim i wiejskim, do których zalicza się także działalność handlowo - usługową, oświatową, kulturalną, ochronę zdrowia i zarządzanie.

Z uwagi na skład, właściwości technologiczne, stopień szkodliwości dla środowiska oraz warunki i miejsce powstawania można wyróżnić następujące rodzaje odpadów komunalnych:

• odpady domowe związane z bytowaniem ludzi w domach mieszkalnych,

• odpady z obiektów użyteczności publicznej i obsługi ludności - m.in. z obiektów administracji, oświaty, służby zdrowia, handlu, usług itp. W wyliczeniach na ogół pierwsze dwa rodzaje odpadów przyjmuje się łącznie - stanowią one podstawową grupę 80÷90% odpadów komunalnych,

• odpady z terenów otwartych, są to odpady uliczne z koszy, zmiotki, odpady z placów targowych, cmentarzy, zieleni miejskiej itp., stanowią one 5÷10% całej masy odpadów komunalnych,

• odpady wielkogabarytowe, jak zużyte meble, sprzęt gospodarstwa domowego, zużyty sprzęt elektroniczny, opakowania przestrzenne itp., stanowią 5÷10% masy odpadów.

CHARAKTERYSTYKA ODPADÓW

Struktura odpadów

Przemysł wydobywczy i energetyka - 60 - 65% odpadów

Przemysł chemiczny i maszynowy - około 20% masy odpadów (najbardziej uciążliwe)

Rolnictwo i przemysł rolno-spożywczy - 5 - 10% odpadów

Odpady komunalne - 4 - 7%

Podział wg dominującego składnika:

• odpady mineralne - ok. 85%

• odpady przemysłowe niemetaliczne - ok. 4-5%

• odpady przemysłowe metaliczne - ok. 1 - 1,5%

• odpady przemysłowe inne - ok.. 7 - 8%

• odpady komunalne pozostałe - ok.1,5 - 2%

Wg szkodliwości dla ludzi i środowiska:

• odpady nieszkodliwe - ok. 80%

• odpady częściowo szkodliwe - ok. 18% (w tym 2 - 3 % niebezpieczne)

• odpady specjalne (szczególnie szkodliwe) - ok. 0,5%

Odpady niebezpieczne

- to te odpady, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny, inne właściwości stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi albo zagrożenie dla środowiska.

Ocena strumienia odpadów

Charakterystyki strumienia odpadów określają:

• ilościowe nagromadzenie odpadów

(m3/mieszkańca/rok), (kg/rok) itp.

• własności fizyczne

gęstość w kg na 1 m3

• frakcje wielkościowe - podział na grupy (analiza morfologiczna)

podział na cztery frakcje - 0 - 10, 10 - 40, 40 - 120 i powyżej 120 mm

• własności paliwowe

• wartość energetyczna

• własności nawozowe

• materia organiczna (przydatność do kompostowania)

1

2

---