Prawo Handlowe – wykład

1 – 05.10.14

Egzamin: test, z wykładu + tabele(?) + podręcznik + to co na moodlu

Podręcznik: „prawo handlowe dla ekonomistów” Bogusława Gnela (czerwony) warszawa 2012 <- tylko ta wersja. Bez rozdziału 16,17,18

Definicje

Prawo gospodarcze – prawo gospodarcze publiczne

Prawo handlowe – prawo gospodarcze prywatne – w dużej mierze oparte na prawie cywilnym (zawieranie umów)

USDG – ustawa o swobodzie działalności gospodarczej 2004r <- nie uwzględnia działalności rolniczej i agroturystycznej

Działalność gospodarcza – działalność zarobkowa lub zawodowa wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany

Przedsiębiorca – osoba fizyczna, osoba prawna, lub jednostka organizacyjna która ma ustawowo przyznaną zdolność prawną (niepełna/ ułomna zdolność prawna / osoba ustawowa) wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą (wyżej)

Kto nie jest przedsiębiorcą: Spółka cywilna (nie jest ułomną osobą prawną, nie ma zdolności prawnej)

Kategorie przedsiębiorców: Ustawa o KRS – krajowy rejestr sądowy

• Spółki osobowe – nie ma osobowości prawnej, ma zdolność prawną

• EZIT – europejskie

• Spółki kapitałowe (zoo i sp akcyjna) - mają osob. pr

• Spółdzielnie - mają osob. pr

• Instytuty badawcze mają osob. pr

• Przedsiębiorcy zagraniczni drobnej przedsiębiorczości (teraz już praktycznie nie istnieją) nie mają osob pr

• TUWA – towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych i reasekuracji (?)

• Odziały przedsiębiorstw zagranicznych – nie ma osobowości prawnej i nie ma zdolności prawnej WYJATEK

• Odziały zagranicznych Zakładów ubezpieczeń i zagranicznych zakładów reasekuracji

• Inne osoby prawne np. fundacje, stowarzyszenia posiadające osobowość prawną

• Instytucje gospodarki budżetowej (centralny ośrodek sportu)

Indywidualni przedsiębiorcy nie są wpisywani do KRS

Kategorie przedsiębiorców ze względu na wielkość wg. USDE

• poniżej 10 pracowników – mikro

• pon 50 – mały

• pon 250(?) średni

Przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym - zorganizowany zespół środków materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej

Przedsiębiorstwo nie jest podmiotem prawa, jest nim przedsiębiorca

Firma i prokura

Firma – to jest tylko nazwa przedsiębiorstwa, oznaczenie przedsiębiorcy

• Zasada wyłączności firmy – firma powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców działających w branży.

• Zasada jawności firmy – firma musi być zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców

• Zasada niezbywalności Nie można zbyć samej firmy bez przedsiębiorstwa

Sankcje za naruszenie prawda do firmy – ( jest takie pytanie na egzaminie)

• Usunięcie skutków naruszenia

• Złożenie oświadczenia

• Naprawienie szkody

• Wydanie korzyści

Prokura – szerokie pełnomocnictwo handlowe do wszelkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa

Przesiębiorca udziela pełnomocnictwa

Prokurent – osoba fizyczna która ma pełną zdolność do czynności prawnych (czyli ktoś kto jest pełnoletni, lub kobieta zamężna)

Zakres prokury

Nie może:

• Zbycie przedsiębiorstwa

• Oddanie do korzystania

• Obciążyć hipoteką

• Zbyć nieruchomości

Może np. sprzedać wszystkie maszyny (majątek ruchomy)

Forma: na piśmie pod rygorem nieważności (ustna prokura jest nieważna)

Ograniczenie prokury: w umowie może być ograniczenie np. do

Osoba 3, która zawiera umowę z prokurentem

Przedsiębiorca indywidualny nie udziela prokury – wyjątek. Może dać pełnomocnictwo

EWIDENCJA. REJESTRACJA

Centralna ewidencja

Ewidencjonowanie przedsiębiorców

Informowanie o przedsiębiorcach za pośrednictwem EPUAP

Wniosek o wpis przedsiębiorcy

• Przez internet z użyciem podpisu elektronicznego

• Udając się do gminy

• Listem poleconym – podpis poświadczony notarialnie

Wpis następuje w momencie wprowadzenia danych do systemu informatycznego – powinno to nastąpić w ciągu 1 dnia roboczego po wpływie wniosku

Zasada jednego okienka – integralną częścią wniosku o wpis do cidg są 4 inne wnioski

• Wniosek o nr REGON (nr statystyczny)

• Zgłoszenie tzw identyfikacyjne do urzędu skarbowego celem uzyskania NIPu

• Zgłoszenie składnika składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS /Krus)

• Wybór przez przeds. Formy opodatkowania

Wpisywane są osoby fizyczne czyli np. wspólnicy spółki cywilnej

nie jest jawne:

• Pesel

• Adres zamieszkania jeżeli jest różny od miejsca prowadzenia działalnośći gospodarczej

Nie można rządać od przedsiębiorcy zaświadczeń – info jest na ePUAP

W dni złożenia wniosku można podjąć działalność gospodarczą

Ten wpis jest bezpłatny

WPIS DO KRS

• Wpisywane są osoby prawne a nie osoby prawne

• Prowadzony przez sądy rejonowe (np. kraków dla bochni) – sądy rejestrowe w ramach sądu gospodarczego

Sposoby wpisu

• Elektornicznie (podpis bezpieczny) ale nie profilem zaufanym

• osobiście

Szybkość rozpatrzena – 7 dni

Wpisy są ogłaszane w MSIG – monitor sądowy i gospodarczy

Podjęcie działalności – po dokonaniu wpisu (max 7 dni)

CIDG – prowadzony w systemie administracyjym

KRS – w systemie sądowym

ZASADY PROWADZENIA DZIALAŁNOŚCI GOSPODARCZEJ

Reglamentacja działalności gospodarczej

Reglamentacja – ograniczenie swobody

W ramach ustawy o swobodzie działalnośći gospodarczej mamy reglamentacje:

• koncesja

  • na 5 – 50l

  • jeżeli jest ograniczona liczba koncecji do przyznania w danej sferze (np. paliwa) można rozpisać przetarg koncesyjny w którym wnioskodawcy oferują opłaty za koncesje

  • promesa – obietnica koncesji (na 6mcy) i już może inwestować w daną branże

  • można mu cofnąc koncesje jeżeli narusza koncesję np. nie podjął działalności

• zezwolenia i licencje

  • zezwolenie

    • (nie są wymienione konkretne zakresy, są tylko wymienione ustawy do których usdg odsyła np. ustawa o wychowaniu w trzeźwości (ta ustawa określa że trzeba mieć zezwolenie na handel alkoholem)

  • licencje

    • transport drogowy

    • kolejowy

• działalność regulowana

  • nie trzeba uzyskiwać żadnej zgody/ zezwolenia etc.

  • Trzeba spełnić wymogi ustawowe danej działalności i jeżeli wie że spełnia te wymogi może prosić o wpis do

  • Jeśli w ciągu 7 dni nie uzyska wpisu to wystarczy, że w ciągu 14 dni złoży oświadczenie, że rozpoczyna działalność

  • Organ może odmówić wpisu w określonych przypadkach (np. jeśli już raz dostał odmowę, kolejną prośbę o wpis może wysyłać po upływie 3 lat od odmowy)

  • E.g.

    • Organizowanie wyścigów konnych

    • Prowadzenia kantoru

    • Organizowanie polowań dla cudzoziemców

PRAWA PRZEDSIĘBIORCY

Prawo do interpretacji przepisów

• Jeśli przedsiębiorstwa ma wątpliwości ile musi zapłacić CŁA albo ile ma płacić podatków może poprosić o pisemną interpretacje i opisać swoje stanowisko (swoją interpretacje). Jeżeli po 30 dniach nie otrzyma odpowiedzi może się zastosować do swojej interpretacji

• Podatki - Interpretują to izby skarbowe mają na to 3 miesiące i jak się petent z tym nie zgadza to może zaskarżyć do sądu administracyjnego

Zawieszenie działalności gospodarczej

• Można zawiesić działalność gospodarczą nie likwidując jej

• Min. 1 miesiąc. Max 24 mc

• Przysługuje przedsiębiorcom, którzy nie zatrudniają pracowników

• Nie wykonuje wtedy działalności

• Może przyjmować należności, regulować zobowiązania sprzed okresu zawieszenia, remontować, unowocześniać, brać udział w postępowaniach sądowych. Nie może rozpoczynać żadnej nowej działalności

• Może być poddany kontroli

Szczególne obowiązki przedsiębiorcy

• Wykonywanie działalności która wymaga kwalifikacji. Mogę być właśicielem apteki ale pracują inni

• Przyjmowanie płatności tylko za pomocą przelewu bankowego w przypadku gdy kwota przekracza 15000 euro (między przedsiębiorcami)

Kontrola przedsiębiorców

• Ułatwienia:

  • Przedsiębiorca powinien być uprzedzony że będzie miał kontrole i w jakim zakresie

  • Kontroler musi mieć upoważnienie do prowadzenia danej kontroli, nie można wykraczać poza zakres upoważnienia

  • Wyjątek -> podejrzenie popełnienia przestępstwa – nie ma upoważnienia etc

  • Nie można prowadzić równocześnie więcej niż 1 kontroli

  • Obowiązek dokonywania kontroli w obecnośći osoby kontrolowanej

  • Ograniczenie czasu trwania kontroli

    • Mikro przesiębiorca – max 12 dni w roku przez jedną kontrole

    • Mały przeds. – do 18 dni

    • Średni – do 24 dni

    • Duzi – 48dni

  • Prawo wniesienia sprzeciwu wobec prowadzenia kontroli

    • Może sprzeciwić się na piśmie prowadzeniu kontroli -> kontrola zostaje wstrzymana -> organ ma 3 dni na wydanie postanowienia o odstąpieniu albo od kontynuacji kontroli

    • Od postanowienia przysługuje zażalenie do wyższej instancji

Przedsiębiorcy

• Indywidualni

  • Albo zupełnie indywidualnie albo w ramach spółki cywilnej – wpis do cidg, nie do KRS

  • Może występować w ustroju małżeńskim

• Spółki

  • Cywilna (sp. Cyw)

  • Jawna (sp. j )

  • Partnerska (p)

  • Komandytowa (k)

  • Komandytowo-akcyjna (s.k.a.)

  • Akcyjna (s.a)

Żródła regulacji		Zdolność prawna	Osobowość prawna	Substr
k.c.	Cywilna (sp. Cyw)	-	-	O
KsH	Jawna (sp. j )	+	-	S
KsH	Partnerska (p)	+	-	O
KsH	Komandytowa (k)	+	-	s
	Komandytowo-akcyjna (s.k.a.)	+	+	Kap
	Akcyjna (s.a)	+	+	Kap

+ moodle

j.o. <- jak obok

komplementariusze – prowadzą sprawy spółki

rygor dowodowy – ważna jest umowa ustna, tylko w razie sporu nie ma dowodów jak wyglądała umowa

konstytutywna – sp zaczyna istnienie po wpisnie do krs

przepis dyspozytywny – strony mogą postawnowić inaczej

współwłasność łączna – podziały nie są ustalone, wszyscy są współwłaścicielami np. małżeństwo

sp. z.oo można założyć przez internet, nie wymaga formy notarialnej (wyjątek)

Odpowiedzialność

• Spółka cywilna

  • Sp. wyrządziła szkode i musi zapłacić szkodę

  • Subsydiarnie – najpierw z majątku wspólnego później z osobistego

  • Solidarnie – ja

• Sp. partnerska

  • Odpowiada partner który zawinił

• Komandytowa

Odpowiedzialność solidarna - wierzyciel wybiera od kogo dochodzi roszczeń (od jednej, lub większej ilości osób)

Spółka komandytowa musi mieć co najmniej jednego komandatyriusza i jednego komplementariusza

2 – 23.11.14

Spółka europejska (SE) –

Jak może być powołana:

• 2 spólki akcyjne jeśli się łączą to powstaje spółka europejska z siedzibą w kraju wybranym (działa jak spółka akcyjna)

• Łączy się sp akcyjna i sp z.o.o. i tworzą SE Holding. Siedziba w PL -> działa na zasadach sp. akcyjnej

• 2 spółki lub osoby prawne (np. spółdzielnia) tworzą spółkę córkę za granicą -> jak spółka akcyjna

• Przekształcenie. Spółka akcyjna jeśli ma już spółkę córkę w innym kraju to może się przekształc

Europejskie zgromadzenie(lub ugrupowanie) interesów gospodarczych – EZIG / EUIG – rodzaj spółki jawnej, spółka o charakterze kooperacyjnym. Z jednej strony podmiot polski, z drugiej zagraniczny z UE, ustalają gdzie mają siedzibę, jeśli w Polsce to wpisują się do KRSU. Może mieć max 500 pracowników, jest to spółka kooperacyjna niezależnych przedsiębiorców

dualistyczny -

model alglosaski (monistyczny) - jeden organ zarządczo nadzorujący

Łączenie:

• S kapistałowa + sp kapitałowa -- fuzja--> Sp kapitałowa nowa

• Sk1 + sk2 -- inkorporacja--> SK2P

• SK + So --> SKN

• SO + SO -> SKN

Podział:

• Sk -> SKN + SKN

• SK -> SKP + SKPprzejmująca

• SK -> SKN + SKP

• SK -> SKP + SKP + SKDotychczasowa – podział przez wydzielenie pierwotna spółka dalej istnieje, pozbywa się części majątku jakaś spółka korzysta z tej części majątku

Przekształcenie

• SK -> SK

• SK -> SO

• SO -> SK

• SO -> SO

• SPC (CYWILNA) -> SK

• SPC -> SO

• SPC -> SPJ

Fazy przekształceń

• Przygotowawcza – tworzy się plan przekształcenia, wartość podziałów, projekt umów, statutów,

• Decyzyjna – mają obowiązek dwrukrotnego poinformowania wspólników o przekształceniu, jeśli wspólnicy się nie zgadzają, mogą zaskarżyć do sądu

• Rejestracja – przekształcenie sp

Mogą się też łączyć sp kapitałowa może się połączyć z sp komandytową akcyjną. Spółdzielnie nie podlegają połączeniom transgranicznym

Przedsiębiorca indywidualny

Sosobowa – min 2 wspólników

Przekształcenie spółdzielni pracy -> w spółkę handlową, ma ciągłość obowiązków (zobowiązania które miał jeszcze jako spółdzielnia pracy )

Spółdzielnia

• Majątek

  • Fundusz udziałowy

  • Fundusz zasobowy (wpisowe + min 5% nadwyżki)

  • Udziały są niezbywalne (można tylko wziąć swój wkład w momencie wyjścia ze spółdzielni, albo gdy spółdzielna się rozwiąże)

• Spółdzielnie reprezentuje zarząd

• Odpowiada swoim majątkiem, członkowie nie odpowiadają bezpośrednio swoim majątkiem

Przedsiębiorstwo państwowe

• Ma osobowość prawną

• Tworzone przez akt założycielski (przez ministra)

• Przyjęcie statutu

• Wpisanie do rejestru

• Osobowość prawna

• Rada pracowników może odwołać dyrektora za zgodą organu założycielskiego

• Przedsiębiorstwo odpowiada własnym majątkiem jako osoba prawna

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych

• Zagraniczni przedsiębiorcy mogą w pl tworzyć odziały, ale mogą robić tylko to co za granicą

• Używa oryginalnej nazwy przetłumaczonej na język polski z dodatkiem „odział w PL”

• Prowadzenie rachunkowości w j. pl

• Osoba wyznaczona reprezentnuje

• Odział nie ma osobowości prawnej anie zdolności prawnej – nie możne odpowiadać majątkiem, majątek ma przedsiębiorca macieżysty

Stowarzyszenia i funkacje

• Mogą bć pwoołane do każdego celu który nie jest celem gospodarczym

Stowarzyszenie z osobowością prawną

• Stowarzyszenie osób fizycznych

• Minimujm15 osoób które tworząstatut i wybierają komitete założycielski

• Uzyskuje osobowość prawną

• Organi nazdzorczy

• Zarząd – organ wykonująco zarządzający

• Walne zgromadzenie członków ma domniemanie kmopetencji

• Odpowiada swoim majątkiem za zobowiązania

Funkacja

• Akt fundacyjny – usoświadczenie fundatora o powstaniu funkacji

• Oreśla cel i majątek

• Statut – zasady działania, majątek etc

• Każdy może założ

• Funkacja jest wpisywana do ejestru

• Zarząd prowadzi i reprezentu

• Brak

Zakończenie działalnściprzedsibiorc

• L.ikwidacja

  • Jest uregulowana w aktach prawnych

  • Sam siebie likwiduje

  • Likwidacje prowadzą osoby wyznaczone przez przedsiębiorcę

  • Liwkidacja może być przekształcone w upadłość, odwrotnie nie

  • Różne podstawy likwidacji

• Upadłość

  • Postępowanie zewnętrzne, on jest likwidowany

  • Sąd zgłasza z urzędu

  • Ograny sądowe prowadzą pod

  • Z powodu niewypłacalnośći lub więcej zaobowiązań niż aktyw

Etapy postępowania naprawczego i upadłościowego (moodle)