Zagadnienia do egzaminu z Socjologii religii 2013
Socjologiczne definicje religii i ich typy; ujęcia substancjalne i funkcjonalne, ich zalety i ograniczenia.
Emil Durkheim jako klasyk socjologii religii. Durkheima koncepcja religii: definicja religii, poglądy na temat genezy i funkcji religii; religia w epoce nowoczesnej: indywidualizm religijny.
Religia w ujęciu Karola Marksa.
Max Weber jako klasyk socjologii religii. Założenia metodologiczne i strategia badawcza. Podstawowe kategorie Weberowskiej analizy religii (wschodnie i zachodnie „drogi zbawienia”: mistyka versus asceza; teodycea szczęścia i teodycea zbawienia; racjonalizacja i “odczarowanie świata”); ewolucja chrześcijaństwa a narodziny kapitalizmu; etos sekt protestanckich a modernizacja (przypadek USA).
Paradygmat sekularyzacyjny: historia pojęcia sekularyzacja, teorie sekularyzacji; sekularyzacja a sekularyzm; koncepcja postsekularyzmu.
Thomasa Luckmanna koncepcja „niewidzialnej religii”: główne kategorie analizy (A. Schütza koncepcja wielości światów; świat życia i transcendowanie; zakresy transcendencji; światopogląd a religia; święty kosmos).
Charakterystyka tradycyjnej religijności ludowej; Stefana Czarnowskiego model ludowej „kultury religijnej”. Charakterystyka polskiego katolicyzmu – tradycje, kontynuacja i zmiana (Radio Maryja).
Religia w sferze publicznej: koncepcja Kościoła ludu/narodu (Volkskirche); Kościół polski jako Kościół ludu/narodu. Religia obywatelska (Robert N. Bellah).
Fundamentalizm religijny jako kategoria badań socjologicznych; definicja fundamentalizmu. Charakterystyka katolickiej religijności fundamentalistycznej. Moral Majority jako protestancki ruch fundamentalistyczny.
Tradycje empirycznych badań religijności: Gabriel Le Bras (program i metody badań przemian religijności społeczeństwa francuskiego). Socjologiczne koncepcje religijności: wielowymiarowy model Charlesa Glocka i Rodneya Starka. Modyfikacja tego ujęcia przez Władysława Piwowarskiego.
Typy organizacji religijnych: typologia Ernsta Troeltscha (kościół-sekta-mistycyzm) i jej rozwinięcie w Weberowskiej dychotomii kościół-sekta. Współczesne typologie organizacji religijnych: kościół, sekta, denominacja, kult (środowisko kultowe, ruch kultowy, kult usługowy, audytorium kultowe), (nowy) ruch religijny.
Charakterystyka ruchu i światopoglądu New Age
Socjologia duchowości i wyniki jej badań: charakterystyka współczesnej duchowości. Koncepcja „rewolucji duchowości” w świetle badań empirycznych.