2.12.2014

Zaliczenie: krótki test (9-11 pytań)

OC- definicje i aspekty prawne:

- OC w rozumieniu prawa międzynarodowego oznacza wypełnienie wszystkich lub niektórych zadań humanitarnych zmierzających do ochrony ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych jak też zapewnienia warunków koniecznych do przeżycia. OC jest więc ochroną ludności cywilnej wobec każdego zagrożenia czasu wojny i klęski żywiołowej.

- OC w rozumieniu prawa polskiego ma na celu ochronę ludności, zakładów pracy, urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury, ratowanie i udzielanie pomocy poszkodowanym w czasie wojny oraz współdziałania w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń dla środowiska oraz usuwaniu ich skutków.

- OC w wymiarze instytucjonalnym to organizacja powołana do niesienia pomocy ludności cywilnej zagrożonej i poszkodowanej w razie międzynarodowych konfliktów zbrojnych lub klęsk żywiołowych, a także kompleks podejmowanych w takich przypadkach przedsięwzięć zapobiegawczych i działań ochronno- ratowniczych realizowanych przez organy i instytucje państwa organizacje społeczne, podmioty gospodarcze i obywateli.

- OC w wymiarze praktycznym to: 1. Działania sektora cywilnego mające charakter humanitarny, które związane są z ochroną ludności cywilnej, jej dobór i środowiska w czasie wojny i kryzysu. 2. Siły, środki i osoby do wykonania tych działań. 3. Kompleks działań sektora cywilnego (instytucji rządowych, samorządowych, pozarządowych, przedsiębiorców) w szerokiej materii obrony narodowej- OC jest pozamilitarnym elementem systemu obronnego państwa

- OC funkcjonuje na całym świecie w oparciu o przepisy międzynarodowe znane jako konwencja genewska z 12 sierpnia 1949r., na które składają się:

1. konwencja o ochronie osób cywilnych i chorych w armiach czynnych

2. konwencja o polepszeniu osób rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu

3. konwencja o traktowaniu jeńców wojennych

4. konwencja o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

Uzupełnieniem tych konwencji są protokoły dodatkowe z 1977r. dotyczące ochrony ofiar konfliktów zbrojnych o charakterze międzynarodowym i konfliktów nie mających charakteru międzynarodowego.

9.12.2014

OC- organizacja w Polsce:

OC została powołana w Polsce w 1973r. w drodze uchwały RM. Obecny kształt OC określa ustawa z 1967r. (wraz ze zmianami) o powszechnym obowiązku obrony RP, a także rozporządzenie Rady Ministrów z września 1993r. w sprawie obrony cywilnej, w sprawie powszechnej samoobrony ludności, a także rozporządzenie z czerwca 2002r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa OCK, szefów OC województw, powiatów i gmin.

Centralnym organem właściwym w sprawach OC jest Szef OCK (równocześnie komendant główny PSP), którego na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych powołuje Prezes RM.

Terenowymi organami OC w administracji rządowej i samorządowej są wojewodowie, starostowie, wójtowie oraz burmistrzowie i prezydenci miast jako szefowie OC województw, powiatów i gmin. Wykonują oni swoje zadania z zakresu OC przy pomocy organów wykonawczych (Wydziały Zarządzania Kryzysowego, Biura Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, właściwe referaty).

Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi, przeznaczonymi do wykonywania zadań OC są formacje OC. Tworzone są one w drodze rozporządzenia ministrów lub zarządzeń wojewodów, starostów, wójtów lub burmistrzów, uwzględniając w szczególności skalę występujących zagrożeń, rodzaj formacji, ich przeznaczenie, stan osobowy, organizację wewnętrzną, wyposażenie w sprzęt podstawowy i specjalistyczny.

Formacje OC składają się z oddziałów OC (plutonów i drużyn), przeznaczonych do zadań ogólnych lub specjalnych. W gminach i zakładach pracy tworzy się formacje OC ratownictwa ogólnego i formacje OC przeznaczone do wykonywania zadań specjalnych.

Rodzaje formacji OC:
- ratownictwa ogólnego - pierwszej pomocy medycznej - likwidacji skażeń - ratownictwa budowlanego - komunalnego - energetycznego, - schronowe - przeciwpożarowe - porządkowo- ochronne - łączności

Formacje OC ratownictwa ogólnego stanowią główną siłę w prowadzeniu akcji ratunkowej, natomiast formacje specjalistyczne pełnią rolę wsparcia.

16.12.2014

Zadania terenowych organów OC:

Terenowymi organami obrony cywilnej są wojewodowie, starostowie, wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast jako szefowie OC. W sprawowanych funkcjach szefów OC jest gradacja stanowisk, podległość szefów niższego szczebla w stosunku do wyższego szczebla. Do ich zadań należy:

1. Organizowanie i koordynowanie szkoleń oraz ćwiczeń OC

2. Przygotowanie i zapewnienie działań systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach

3. Przygotowywanie do działań i tworzenie jednostek organizacyjnych OC

4. Przygotowywanie i organizowanie ewakuacji ludności, mienia, dóbr kultury

5. Opracowywanie i opiniowanie planów OC

6. Dokonywanie oceny stanu przygotowań OC

7. Wyznaczanie zakładów opieki zdrowotnej na wypadek wystąpienia masowego zagrożenia

8. Zapewnienie dostaw wody pitnej dla ludności

9. Zaopatrywanie organów i formacji OC w sprzęt i środki niezbędne do wykonywania zadań OC

10. Kontrolowanie przygotowania formacji OC do prowadzenia działań ratowniczych

11. Ustalenie wykazu instytucji państwowych, przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych oraz społecznych organizacji ratowniczych funkcjonujących na ich terenie, przewidzianych do realizacji zadań z zakresu OC

12. Integrowanie sił OC oraz innych służb do prowadzenia akcji ratunkowych oraz likwidacji skutków klęsk żywiołowych

Zakres działania szefa OCK:

Dokumentem precyzującym zadania osób odpowiedzialnych za OC jest Rozporządzenie RM z 2002r. w sprawie szczegółowego zakresu działania szefa OCK i szefów OC województw, powiatów i gmin.

Do zadań szefa OCK należy:

1. Inicjowanie, przygotowywanie, wydawanie i opiniowanie projektów aktów prawnych dot. OC

2. Uzgadnianie projektu Planu Obrony Cywilnej Państwa z ministrem obrony narodowej i innymi ministrami

3. Określanie założeń do planów OC województw, powiatów, gmin i przedsiębiorców (wytyczne)

4. Opracowywanie założeń programowych oraz kierunków kształcenia i szkolenia ludności oraz ratowników w zakresie OC

5. Planowanie potrzeb w zakresie środków finansowych i materiałowych niezbędnych do realizacji zadań w zakresie OC

6. Określanie założeń dotyczących ewakuacji ludności i mienia na wypadek masowego zagrożenia

7. Opracowywanie na potrzeby centralnych organów administracji informacji dot. OC

8. Organizowanie i koordynowanie ćwiczeń w zakresie OC

9. Kontrolowanie przygotowanie formacji OC do prowadzenia działań ratowniczych

W sprawowanych funkcjach szefów OC występuje podległość szefów niższego szczebla w stosunku do wyższego w szeregach administracji publicznej. Szefowie OC ustalają zadania i kontrolują ich realizację w następujący sposób:

1. Szef OCK szefów OC województw

2. Szefowie OC województw szefów OC powiatów

3. Szefowie OC powiatów szefów OC gmin

4. Szefowie OC gmin szefów OC w instytucjach, przedsiębiorstwach, w społecznych organizacjach ratowniczych itp.

Planowanie w OC:

Sposób, zasady i układ opracowania planów OC regulują wytyczne szefa OC z grudnia 2011r. w sprawie zasad opracowania planu OC województw, powiatów i gmin. Plan OC opracowuje się w celu ustalenia i przygotowania sposobu realizacji zadań OC na okres zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny. Plan OC wykonywany jest przez urząd obsługujący Organ OC, który odpowiada za opracowanie OC. Plan ewakuacji III stopnia jest elementem składowym planu OC. Plan OC województwa zatwierdza szef OC województwa, plan OC powiatu- szef OC powiatu, plan OC gminy- szef OC gminy,. Treść planu OC powinna być adekwatna do specyfiki jednostki administracyjnej. Plan OC opracowuje się w formie opisowej i graficznej.

W skład opisowej części planu OC wchodzą takie elementy jak:

1. Plan główny zawierający m.in. wnioski z oceny zagrożenia czasu pokoju oraz charakterystyka zagrożeń na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny, zadania i obowiązki osób oraz podmiotów, którym powierzono realizację zadań OC, a także zestawienie zadań OC, charakterystykę struktur organizacyjnych i zasobów, ogólną koncepcje działania w okresie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny

2. Procedury postępowania

3. Załączniki funkcjonalne

4. Informacje uzupełniające (mapy, schematy, zestawienia, dane informatyczne)

5. Wykaz dokumentów planistycznych (plany operacyjne, plany ochrony, plany ratownicze).

13.01.2015- wykład 4

Zasady opracowania planu ewakuacji trzeciego stopnia:

1. Plan ewakuacji trzeciego stopnia stanowi integralną część planu OC. Realizowana w przypadkach wyższej stanu gotowości obronnej, na wypadek kryzysu lub wojny.

2. Plan ewakuacji ludności podlega uzgodnieniu ze służbami mundurowymi, ale również z PKP, Telekomunikacją i z sąsiednimi terenowymi organami OC.

3. Plan ewakuacji podpisuje kierownik komórki organizacyjnej właściwej w sprawach OC, a zatwierdza Szef OC danego szczebla.

4. Ewakuacja zabytków regulowana jest w odrębnych planach ochrony zabytków, które stanowią załącznik do planu OC.

Elementy organizacyjne ewakuacji ludności:

Dla sprawnego przebiegu procesu ewakuacji tworzy się następujące elementy organizacyjne:

1. W rejonach objętych ewakuacją, są to: zespoły ewidencyjno- informacyjne (ZEI), zespoły zbiórki (ZZB), zespoły załadowcze (ZZ), zespoły pomocy medycznej (ZPM).

2. Na trasach ewakuacji są to ZPM oraz zespoły pomocy logistycznej (ZPL)

3. W docelowym miejscu przeznaczenia są to zespoły wyładowcze (ZW), zespoły rozdzielcze (ZR) i ZPM.

Plan ewakuacji powinien określać:

1. Obiekty i tereny przewidziane dla ewakuacji oraz liczbę ewakuowanych osób.

2. Koncepcje i sposób prowadzenia ewakuacji.

3. Kryteria wyznaczania osób do ewakuacji w tym kolejność ewakuacji oraz osoby, które ewakuacji nie podlegają.

4. Oszacowanie możliwej skali samoewakuacji.

5. Kryteria podjęcia decyzji o ewakuacji.

6. Osoby i organy uprawnione do zarządzania ewakuacji.

7. Techniki ogłaszania ewakuacji.

8. Trasy oraz docelowe miejsca przemieszczenia ewakuowanej ludności.

9. Osoby, zespoły i formacje odpowiedzialne za prowadzenie ewakuacji.

10. Zestawienie planowanych środków transportu.

11. Sposób zabezpieczenia i ochrony pozostawionego mienia.

12. Organizację łączności.

OSTRZEGANIE I ALARMOWANIE

System ostrzegania i alarmowania w Polsce funkcjonuje w ramach Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania, który został utworzony rozporządzeniem RM w 2006r. i w jego skład wchodzą:

1. Systemy wykrywania i alarmowania o skażeniach (System Wykrywania Skażeń Sił Zbrojnych), Nadzorowany przez MON.

2. Sieci i systemy nadzoru epidemiologicznego i kontroli chorób zakaźnych nadzorowane przez Ministra Zdrowia.

3. System stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary, których działania koordynuje prezes Państwowej Agencji Atomistyki.

4. Nadzorowane przez wojewodów Wojewódzkie Systemy Wykrywania i Alarmowania oraz Wojewódzkie Systemy Wczesnego Ostrzegania.

5. System wykrywania i alarmowania zagrożeń i zanieczyszczeń środowiska morskiego.

20.01.2015- wykład 5

SYSTEM WYKRYWANIA I ALARMOWANIA (SWA)

System ten organizują w sytuacji wystąpienia zagrożenia:

1. Wojewoda na potrzeby województwa

2. Starosta na potrzeby powiatu

3. Prezydent miasta, burmistrz i wójt na potrzeby miasta lub gminy.

Całkowite lub częściowe rozwinięcie SWA następuje na podstawie zarządzenia odpowiednio Szefa OC województwa, powiatu i gminy.

Do jednostek organizacyjnych SWA zaliczamy następujące formacje OC:

1. Wojewódzki Ośrodek Analizy Danych i Alarmowania (WOADA) oraz Powiatowe Ośrodki Analizy Danych i Alarmowania

2. Wojewódzka Kompania Analiz Laboratoryjnych

3. Drużyny Wykrywania i Alarmowania

4. Drużyny Wykrywania Zagrożeń

5. Posterunki Alarmowania

Jednostki organizacyjne SWA dzielimy na:

1. Jednostki organizacyjne wykrywania zagrożeń i alarmowania

2. Jednostki organizacyjne zbierania i przetwarzania informacji oraz alarmowania

Do zadań tych pierwszych jednostek należy np.:

• Wykrywanie niebezpiecznych dla ludzi emisji substancji promieniotwórczych oraz substancji chemicznych oraz uderzeń bronią masowego rażenia

• Wykrywanie skażeń i zakażeń

• Rozpoznawanie skażeń promieniotwórczych, chemicznych, zakażeń biologicznych

• Określanie stopnia skażenia produktów żywnościowych, wody pitnej, płodów rolnych oraz gleby i powietrza

• Przekazywanie tych danych do jednostek zbierania i przetwarzania informacji oraz alarmowania

• Przekazywanie komunikatów, ostrzeżeń i sygnałów alarmowych dla ludności

Natomiast do zadań jednostek organizacyjnych zbierania i przetwarzania informacji oraz alarmowania należy:

• Zbieranie i opracowywanie danych o skażeniach i zakażeniach, napromieniowaniu, uderzeniach bronią masowego rażenia, innych zagrożeniach oraz warunkach atmosferycznych

• Określanie skali skutków powyższych zdarzeń

• Przekazywanie komunikatów, ostrzeżeń i sygnałów alarmowych dla ludności

SYSTEM WCZESNEGO OSTRZEGANIA (SWO)

SWO tworzy się w oparciu o podmioty realizujące zadania na rzecz bezpieczeństwa, ochrony ludności i środowiska. W celu zapewnienia sprawnego obiegu informacji kierownicy instytucji wchodzący w skład SWO zobowiązani są do przekazywania Wojewódzkim Centrom Zarządzania Kryzysowego informacji o wykrytych zagrożeniach, zdarzeniach i innych sytuacjach mających wpływ na stan bezpieczeństwa w województwie.

Zakres przekazywanych informacji dotyczy:

1. Awarii urządzeń lub instalacji technologicznych w zakładach pracy

2. Wypadków i katastrof komunikacyjnych

3. Awarii urządzeń i instalacji

4. Niekorzystnych warunków meteorologicznych

5. Awarii budowlanych

6. Zagrożeń pożarowych

7. Zagrożeń epidemicznych

8. Zakłócania porządku publicznego

9. Zagrożeń terrorystycznych

10. Innych zagrożeń.

SWO na szczeblu wojewódzkim tworzą następujące podmioty:

1. Urzędy administracji samorządowej (marszałkowski, starostwa powiatowe, urzędy miast i gmin)

2. Określone wydziały urzędów wojewódzkich

3. Jednostki administracji zespolonej i niezespolonej (np. Komendy Wojewódzkie Policji, PSP, Wojewódzkie Stacje Sanitarno- Epidemiologiczne, Wojewódzkie Sztaby Wojskowe, Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych).

4. Instytucje i przedsiębiorstwa województw włączone do tego systemu (np. koncerny energetyczne, spółki gazownictwa, PKP, firmy telekomunikacyjne, przedsiębiorstwa wodociągowe).

5. Inne instytucje, a zwłaszcza media